Alþýðublaðið - 02.03.1952, Blaðsíða 4

AB-AIþýðublaðið
2. marz 1952
Ráð Per Álbins og Roosevelís
MIKIL BLAÐASKRIF hafa
orðið um atvinnuleysið undan
farnar vikur. Stjórnarblöðin
eru nú hætt að bera á móti
því, að atvinnuleysi eigi sér
stað, en reyna aftur á móti að
koma sök þess af ríkisstjórn-
inni og yfir á guð og náttúr
una! Þó játa þau, að erfiðleik
ar iðnaðarins eigi mikinn þátt
í atvinnuleysinu, en þeir eru
að sjálfsögðu óviðkomandi
veðurfari og aflabresti, sem
stjórnarblöðin reyna að telja
lesendum sínum írú um, að
séu meginorsakir vandans.
Morgunblsðið er meira að
segja farið að velta því fyrir
sér, hvað hægt sé að gera iðn
aðinum til hjálpar. Það er út
af fyrir sig gott og blessað. En
mestu máli skiptir þó, að þeg
ar í stað sé hafizt handa um
ráðstafanir til að vinna bug
á atvinnuleysinu. Ástandið,
sem nú ríkir og fer sííellt
versnandi, þolir sannarlega
enga bið.
Ráðamenn ríkisins og
Reykjavíkurbæjar hafa verið
hneykslanlega áhugalausir
varðandi atvinnuleysið. Fyrst
báru þessir aðilar með Björn
Ólafsson í broddi íylkingar
harðlega á móti því, að nokk
urt atvinnuleysi ætti sér stað.
Nú áræða beir slíkt ekki Ieng
ur. En þeir eru jafnsofandi og
þeir voru.
í þessu sambandi er fróð-
legt að rifja upp, hvaða ráð
stafanir aðrar þjóðir gerðu í
baráttunni gegn atvinnuleys
inu á kreppuárunum fyrir síð
ari heimsstyrjöldina. Svíar
höfðu á hendi forustu í þess
ari baráttu að frumkvæði jafn
aðarmannastjórnar Per Albin
Hanssons. Þeir gátu sér slíkan
orðstír í viðureigninni við vá
gest atvinnuleysisins, að hinn
frjálslyndi og mikilhæfi stjórn
málaleiðtogi Bandaríkjanna,
Franklín D. Roosevelt, gekk í
skóla til þeirra. Og hver voru
úrræði sænsku jafnaðarmann
anna og Roosevelts forseta?
Þau voru fólgin í því að auka
opinberar framkvæmdir í
stórum stíl til þess að skapa
atvinnuleysingjunum atvinnu.
Var í því efni ekkert til
sparað, enda í báðum lönd-
um tekin stórlán og hætt á
stórkostlegan hallarekstur til
þess að vinna bug á böli
atvinnuleysisins. Roosevelt
datt ekki í hug að láta
sitja við vangaveltur og heila
brot, þegar atvinnuleysið var
að sliga þjóð hans. Hann
reyndi ekki heldur að koma
sökinni yfir á guð og náttúr
una. Hann gerði sér ljóst, að
atvinnuleysið var þjóðfélags
legt og efnahagslegt fyrirbæri
og barðist gegn því sem slíku.
íslenzku ríkisstjórninni
væri vissulega skylt að hvggja
að því, hver voru ráð sænsku
jafnaðarmannanna og Roose-
velts Bandaríkjaforseta í bar
áttunni gegn atvinnuleysinu.
Hingað til hefur hún látið aút
slíkt imdir höfuð leggjast. Af
leiðingin er sú, að atvinnuleys
ið heldur áfram að vaxa eins
og flóð. Fyrr en varir verður
ekki við neitt ráðið af því að
fyrstu og mikilvægustu ráð-
stafirnar hafa verið vanrækt
ar. Ríkisstjórnin og bæjarfé
lagið verða að mæta atvinnu-
leysinu með auknum fram-
kvæmdum. Athuganir geta ver
ið góðar, ef þær eru gerðar
af framsýni og ábyrgðartil-
finningu. En verkin skipta
mestu máli.
Auðvitað þarf engan að
undra það, þó að forustumenn
íhaldsins haldi að sér hÖnd
um, þegar atvinnuleysið herj
ar þjóðina. Þeir hugsa um
sjálfa sig og gæðinga sína og
láta þar við sitja. Þess vegna
hafa þeir ráðizt í ævintýri
gengislækkunarinnar, báta-
gjaldeyrisins, afnáms verð-
lagseftirlitsins og verzlunarok
ursins og þannig kallað böl at
vinnuleysisins yfir þjóði na.
Þetta er íhaldinu líkt og ekki
annars að vænta af þess hálfu.
Hitt er furðulegt, að Framsókn
arflokkuripn skuii láta íhald
ig drasla sér út á þetta forað.
Það er ömurlegur endir á fé-
lagshyggju og frjalslyndi
Framsáknarflokksins tfyrr á
tímum og mikil stjórnmálaleg
ógæfa.
Tíminn er löngum að reyna
að sannfæra lesendur sína
um það, að Framsóknarflokk
urinn vilji í starfi sínu taka
sér til fyrirmyndar sænska
jafnaðarmenn og Roosevelt
heitinn Bandaríkjaforseta.
Það eru falleg orð, en þau
hrökkva skammt eins og
Framsóknarflokkurinn er orð
inn. En máske vill Tíminn nú
skora á flokk sinn að fara að
dæmi þeirra Per Albins
og Roosevelts forseta í bar-
áttunni gegn atvinnuleysinu?
Með því ga\: hann sýnt skyld
leikann £ verki!
Ili'icnnnn H ii ( n n n r |
[I M g < Vér bjóðum yður einungis vönduð húsgögn a í
lager, smíðuð a£
fagmömium, úr bezta e£ni. 3
■'f >S . .I1 ^ »*•— " ** ' "" * - r[úiq$qn *.
Verð og greiðsiu- . ^.jkáCasDinlfú'úkr^ ýároddssiöáa^'
skilmálar hagstæð ir

ttnú: 4906. — AfgrelflSluKíml; 4900. — AgjýSuprentsmlSian. Hverfisgötu S—10.
Auglýsingastjóri: Emma Möller. — Riistjómarsiinar: 4901 og 4902. — Auglýstnga-
AB — AlþýSublaOHJ. Otgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
AB 4

fíCGSt'VÍl'tíf' l'flöherraí', JtiiH nyienua Nigería í AfrÍKu, sem nær eingöngu er
byggð svertingjum, hefur eftir stríðið hægt og hægt verið
að fá heimastjórn. Árið 1947 fékk hún ráðgefandi þing, og nú hefur hún nýlega fengið ráð-
'herrastjórn. Hér getur að líta fyrstu ráðherrana, — þeir eru sex talsins. Það er félagsmála-
ráðherrann, sem er lengst til vinstr^ í efri -röð; en hinir tveir við hlið hans eru ráðherrar án
sérstakrar stjórnardeildar. Ráðherrann lengst tií hægri í neðii myndaröðinni er viðskiptamála-
ráðherrann, með öðrum orðum: Björn Ólafssson Nigeríu.
Lánadeifd smáíbú
nú tekin fil sfarfa
---------------—»---------
Á að veita Ián til íbáða, sem menn
koma upp sjálfir fyrir sjáSfa sig.
♦---------
LÁNADEILD SMÁÍBÚÐARHÚSA, sem sjofnuð var sam-
Jtvæmt lögum frá alþingi nú eftir áraniótin, er tekin íil starfa,
að því er segir í tilkynningu frá félagsmálaráðuneytinu. Henni
er ætlað að veita lan íil smáíbúða, sem menn hyggjast koma
upp fyrir sjálfa sig og mcð vinnu sinni að verulegu leyti.
Reglur um starfsemi lána
deildarinnar hafa verið birtar og
eru þær þessar í aoalatriðum.
Lánadeildin veitir einstakling
um í kaupstöðum og kauptúnum
lán til smárra sérstaeðra íbúðar
húsa og einlyftra sambyggðra
íbúðarhúsa. Enginn fær lán
nerna til íbúðar, sem ætlar að
búa í sjálfur og reisa að mestu
með vinnu sinni og fjölskyldu
sinnar, og ekki til íbúða í stærri
húsum en tveggja íbúða, annarra
en þeirra, sem að framan getur.
Umsóknir um lánin skulu send
ar félagsmálaráður.eytinu, en
Háskólafyrirlesiur
á sænsku um Ey-
vind Johnson
annað kvöld
SÆNSKI SENDIKENNAR-
INN, fil. lic. frú Gun Nilsson,
flytur fyrirlestur í I. kennslu. tveir menn, ssm ríkisstjórnin
stofu háskólans mánudaginn 3.
marz kl. 8,30 e. h. Mun fyrir |
lesturinn fjalla um sænska rit
höfundinn: Egvind .Tohnson.
Eyvind : Johnson íæddist ár
ið 1900. Fyrsta bók hans kom
út 1924, en nýjasta bókin 1951.
Milli þeirra kom röð af bókum,
smásögur og skáldsögur. Sum
ar þeirra voru meðal hins bezta
í bókmenntum þessarar aldar.
Ekkert rit eftir Eyvind
Johnson hefur ennþá verið
þýtt á íslenzku. Annars staðar
á Norðurlöndum er hann hins
vegar lesin af ífjölda manna.
Hann er vafalaust einn af
fremstu höfundum Svía nú.
Hann er líka einn þeirra, sem
skemmtilegast er að kynnast.
Ævi hans er merkileg. Hann
fæddíst og ólst upp í Norrbott
en, í afskakktri byggð, og
menntunarmöguleika hafði hann
eiginlega enga þar, en varð svo
smámsaman einn af menntuð
ustu höfundum þjóðarinnar. I
skáldskap hefur hann verið
brautryðjandi í Svíþjóð og rutt
erlendri skáldskaparstefnu braut
með markvissum tilraunum til
endursköpunar £ stU!
! velur, ráða lánveitingum. Um-
sókn skal fylgja fuilnægjandi
skilríki fyrir lóðaréttindum,
uppdráttur af húsinu, sem reisa
á, götunafn og númer, upplýs-
ingar um lán til hússins út á
fyrsta veðrétt í því og umsögn
sveitarstjórnar um húsnæðis-
þörf umsækjanda.
Landsbankinn annast af-
greiðslu Iónanna, \tðsetningu,
þinglýsingu, innheimtu vaxta og
afborgana, og fást umsóknar
eyðublöð í honam.
Lánin skulu tryggð með öðr-
um veðrétti £ húsinu. Ársvcxt
ir eru 5,5% og lánstími allt að
15 árum. Hámark lánsupphæðar
er 30 þús. kr., og ekki má hvíla
meira á fyrsta veðrétti en 60
þús. krónur.
Barnafjölskyldur, ungt fólk,
sem stojfnar til hjúskapar, og
fólk, sem býr í hei'isuspi!landi
húsnæði, sitja fyrir lánveiting-
um.
tímarif
Aiþýðusambandsins,
l.hetti 1952,komÍR úf
VINNAN, timarit Alþýðusam
bands íslands, janúar febrúar
hefti þessa árs er komiff út og
verður selt og sent áskrifcndum
eftir helgina.
Það flytur m.a.: Reistu í verki
viljan merki — viiji er allt,
sem þarf, grein eítir Hannibal
Valdimarsson; grain um hafn
arverkamenn í Reykjavík, kjör
þeirra og málefni, grein um tog
araverkfallið, Eitrmiarhætta af
blýbenzíni, grein éftir danskan
prófessor, sein er yfirlæknir við
vinnu og verksmiðjueftirlitið £
Danmörku, Negrarnir og verka
lýðshreyfingin i Bandaríkjun
um, grein eftir Sæmund Ólafs
son, Sambandstíðindi, Kaup
gjaldstíðindi, nvinningarorð um
Svein Björnsson íorseta og >Finn
Jónsson alþingismann, afmælis
greinar um Samband matreiðslu
og framieiðslumanna og Verka
mannafélagið Hiíí í Ilafnarfirði,
fréttir undir fyrirsögninni Brota
brot, smágrein, er nefnist: Járn
karl skrifar; Um flótta frá fram
reiðslustörfum og mannvirðing
ar o. fl.
stendur yfir i Listamannaskálanum.
Síðasti sýningardagur.
Qnið k!. 2—11.