Tíminn - 27.06.1964, Qupperneq 13

Benedikt Einarsson
Dilksnesi
Benedikt f Dilksnesi í Horna-
fírði lézt 12. þ. m. 89 ára gam-
all og fjórum mánuðum betur og
■var einn hinn elzti Austur-Skaft-
fellinga. Hann var fæddur í Árna-
nesi í Nesjum 8. febrúar 1875 og
ólst þar upp hjá foreldrum sín-
um, en þau voru Einar Stefáns-
son bóndi pg kona hans Lovísa
Benediktsdóttir. Faðir Einars en
afi Benedikts var Stefán Eiríks-
son bóndi í Árnanesi og alþingis-
maður Austur-Skaftfellinga 1859
■—1873 og 1881—1883 en beggja
Skaftafellssýslna 1875—1879.
Móðir Stefáns alþingismanns
var Þórunn dóttir Jóns Helgason-
ar í Hoffelli, er var sýslumaður
í Austur-Skaftfellinga frá 1759 fram
* að aldamótum.
Lovísa móðir Benedikts var
einnig frá Árnanesi, dóttir Bene-
dikts bónda þar Bergssonar, en
hann gegndi einnig sýslumanns-
embætti í Austur-Skaftafellssýslu
1804—1812. Kona Benedikts sýslu
raanns en móðir. Lovísu var Vil-
borg Jónsdóttir frá Hafnarnesi
Magnússonar prests í Bjarnanesi
Ólafssonar.
I Var Benedikt í Dilksnesi, sem
nú er nýlátinn, þahnig fjórði
maður frá þeim báðum Jóni
sýslumanni Helgasyni og Magnúsi
presti Ólafssýni. Voru þeir báðir
nafnkunnir menn á sinni tíð en
áttu ekki alltaf samleið. Afkom-
Minning-
arsjðöur
Hinn 27. 4. s. 1. var stofnaður
sjóður til minningar um Luciu
Kristjánsdóttur, se«m lézt 27. 1. s.
1. og Geirlaugu Kristgeirsdóttur,
sem lézt 28. 11. 1963. Sjóðurinn
var stofnaður með fé, sem sjúkling
ar í St. Jósefsspítala lögðu fram.
Tilgangur sjóðsins er að koma
á fót æfingastöð i St. Jósefsspítala
fyrir lamaða og fatlaða, er í
spítalanum dvelja.
Stjórn sjóðsins skipa yfirlækn-
ir St. Jósefsspítala, príorinna St.
Jósefsspítala og Ástríður Bjarna
dóttir, Höfðaþorg 62, Reykjavík,
sem hafði forgöngu um s^afnun
sjóðsins.
Tekið er á móti framlögucn í
sjóðinn, herbergi 105, Landakots-
spítala á þriðjudögum, föstudög-
um og sunnudögum.
endur þessara manna eru mjög
margir í Austur-Skaftafellssýslu
og víðar um land, enda áttu þeir
báðir fjölda barna og urðu mjög
kynsælir. Árnanes og Hoffell
hafa um langan aldur verið méð-
al fremstu heimila í Hornafirði
og jafnan talin meðal höfuðbóla
byggðarinnar.
Æskuheimili Benedikts, Árna-
nes, var talið mikið myndarheim-
ili og orðlagt fyrir rausn og fyrir-
mennsku í tíð foreldra hans, Ein-
ars og Lovísu. En skömmu eftir
aldamót — 1904 — fluttu þau bú-
ferlum til Ameríku, þá bæði kom-
in á efri ár, ásamt fjórum börn-
um sínum, en Benedikt varð eft-
ir og hugði ekki til vesturfarar,
hvorki þá né síðar, en undi hag
sínum á æskustöðvunum áfram
við fegurð Hornafjarðar, unz yfir
lauk. Einu ári síðar en skyldulið
hans, foreldrar og systkini, fluttu
vestur um haf, færði hann
heimili sitt að Dilksnesi og átti
þar heima upp frá því, fast að
sex tugum ára.
Hann taldist vera þar vinnumað-
ur, fyrst ufti áratugi hjá þeim
hjónum, Birni Jónssyni oddvita
og Lovísu Eymundsdóttur — hún
varð 90 ára í marz s. 1. — og síð-
ar hjá Jóni syni þeirra, sem enn
býr í Dilksnesi. Voru þau Lovísa
og Benedikt systkinabörn en
Björn og hann þremenningar.
Benedikt kvæntist ekki og var
alltaf einhleypur maður.
f A-Skaftafellssýslu og víðar á
landinu tíðkaðist það gjarnan, að
vinnumenn svokallaðir voru í raun
og veru bændur jafnframt. Þeir
áttu jafnan nokkurn búpening,
sauðfé og hross á fóðrum hjá hús-
bændum sínum og nutu afurðanna
en fengu oft ekki annað kaup.
Þetta var eins koriar landaura-
reikningur, er báðum aðilum var
hagkvæmt að búa við. Vinnuhjú-
in voru á þann hátt nánar tengd
heimilunum og afkomu þeirra,
og skoðuðu liag þeirra jafnframt
sinn hag. Benedikt í Dilksnesi
var einn slíkra manna, sem var
þannig bæði bóndi og vinnumað-
ur og hagaði störfum sínum í
þágu heimilisins alls í samræmi
við hugsjónir bændanna, bæði á
yngri árum og er aldur færðist
yfir og var ætíð hugarhaldið um
þarfir þess og hagsmuni.
Hann entist vel að heilsu og
þreki, var sívinnandi heimilinu
af áhuga og ósérplægni. í fyrra-
sumar gekk hann að heyvinnu, þá
88 ára að aldri, eins og jafnan
fyrr.
Samtíðarmenn Benedikts minn-
ast hans með þökk í huga vegna
starfa hans og góðra kynna. Þeir
minnast þess meðal annars, hve
mikill hestamaður hann var.
Hann lagði á gerva hönd að temja
hesta, það var íþrót't hans og list.
Hann lét sér mjög annt um með-
ferð hesta sinna og alla líðan.
Hestarnir voru félagar hans, er
hann unni af einlægni. Hann tók
það sárt, ef hann varð þess var
að „þarfasta þjóninum" var sýnt
kæruleysi, kuldi eða honum mis-
boðið. Þessi hæfileiki hefur hon-
um máske verið meðfæddur, en
hann hefur þroskað hann með sér
meira en flestum auðnast. Að
spjalla um hesta og hestamennsku
var honum eiginlegt og kærkomið
viðfangsefni og engu síður á efstu
árum en áður. Hornafjörður —
Nesjasveit og Mýrar — voru mikl-
ar hestasveitir lengst af á þeim
tíma, er Benedikt var uppi og
hefur hornfirzkt hestakyn notið
Bændur og húsbyggjendur
Látið ALCON 1" dælurnar létta yður störfin við
hvers konar byggingarframkvæmdir, eða aimenn
bústörf. Þar sem dæla þarf vatni, auðvelda ALCON
*.*' dælurnar verkln og spara ótrúlega mlkla vlnnu.
Þær eru auðveldar í notkun, hafa lágan brennslu-
kostnað og hafa reynzt framúrskarantfl vel.
ALCON 1” dælurnar afkasta urn
7000 Itr. á klst.
Verð kr. 4664.00
— Sendum í póstkröfu —
# útvegum
f ALLAR GERÐIR OG %
* STÆRÐIR AF DÆLUM “
GiSLI JÓNSSON & GO.HF.
SKÚLAGÖTU 26 S'lMI 11740
m !■
KYN Þ ATTAVAN D AM AL
Framhsld af 8. síðu.
ember, og sumir hafa þ'egar
ákveðið að kjósa hann aftur í
kosningunum 1968. Meira að
segja nokkrir stjórnmálamenn,
sem eytt hafa miklu af sinum
tíma í að berjast á tnóti John-
son, hafa nú vent kvæði sínu í
kross og lofa fullum stuðningi
við forsetann.
Demókratar unnu Texas í
forsetakosningunum 1960 irieð
mjög litlum meirihluta; Kenn-
edy hlaut 1.167.932 atkvæði, en
Nixon hlaut 1.121.699 atkvæði.
í ár reikna stuðningsmenn
Johnsons með því, að hann fái
góðan meirihluta atkvæða. Fari
svo, að Goldwater verði í fram
boði fyrir republikana, breyt
ir það engu fyrir Johnson, þrátt
fyrir þá staðreynd, að Gold-
water er tnjög vinsæll hér.
Goldwater hefur sitt fylgi á
meðal stóreignamanna, verzlun-
armanna og bænda sem búa í
suðvesturhluta ríkisins. Stuðn-
ingsmenn Johnsons eru í suð-
og nýtur mikils álits og gæðingar
þaðan lengi verið eftirsóttir. Verð-
ur það væntanlega svo áfram, á
meðan einhverjir hafa ánægju af
að koma á hestbak og láta gæð-
ingana spretta úr spori.
Benedikt gerði sér glögga grein
fyrir viðhorfi um almenn mál,
hafði ákveðnar og fastmótaðar
skoðanir, og hélt vel á máli sínu
við hvern sem var og var bæði
rökvís og beinskeyttur ef á reyndi.
Með Benedikt er horfinn af sjón
arsviðinu einn úr þeim hópi
manna, sem orðinn var fulltíða
um aldamótin. Er sú sveit nú fá-
liðuð orðin, er man síðustu ára-
tugi aldarinnar sem leið, en hún
hefur innt það hlutverk af hendi,
sem orðið hefur undirstaða margra
þeirra stórstígu framfara og breyt
inga, er gerzt hafa á 20. öldinni.
Þeim ber heiður og þökk.
Benedikt veiktist fjórum vikum
fyrir andlát sitt og var þungt hald
inn undir það síðasta. Hann naut
allrar þeirrar hjálpar og hjúkrun-
ar, sem unnt var að veita af vina-
og venzlafólki hans á heimili því,
er hann hafði starfað á og notið
í sex tugi ára.
Hans er minnzt með þökk og
vinsemd.
Jón ívarsson.
ur- og austurhlutanum, sem
er fjölmennastur.
Ástæðurnar eru margar fyr
ir auknu fylgi LBJ hér í Tex
as; í fyrsta lagi má nefna póli-
tískt fylgi hans; í öðru lagi
hafa afköst hans á pólitískum
og þjóðfélagslegum sviðum, eft
ir að hann kom í Hvíta húsið,
styrkt fylgið; í þriðja lagi eru
Texasbúar mjög ánægðir með
j þá staðreynd. að „einn af þeim“
ér forseti landsins; í fjórða
lagj má reijma m'éð riokkrum
atkvæðum sem nokkurs konar
skaðabótum fyrir morðið á
Kennedy í Dallas, o s. frv.
Mikill áhugi er hér á for-
setakosningunum og menn tala
mikið um þær. Áhuginn staf-
ar frá þeirri von fólksins, að
' Johnson verði kosinn í haust,
en ekki af því að þorri
manna hafi neinn sérstakan á-
huga á hinni pólitísku baráttu.
Eins og þeir segja hér þessa
dagana: „Lyndon er okkar mað
ur“.
YFIR A RAUÐU
Framhald at 8 síðu
lendingar hafa tileinkað sér
amerískt hátterni eins og þeir
halda að það sé, og eru því
amerískari en Atneríkanar
heima fyrir, ef miðað er við
herinn. En her er „höfðatala
fægð og steypt“, ekki spegil-
mynd af þjóð. Þó er ekki að
furða, að Norðurlandabúum og
gestum frá meginlandinu sýnist
margt með amerísku sniði hér
á landi. Þetta er víst það, sem
kallað er að vera katólskari en
páfinn.
Það er dálítið undarlegt að
koena inn á veitingastaði í New
York og hafa á tilfinningunni
að maður sé staddur í ein-
hverju Mið-Evrópuríki, en af
útliti og hátterni fólks að
dæma er munurinn furðu lít-
ilL
Sagt er, að New Yorkbúar
séu afskiptalausir hver um
annars hag, og taka til dæmis,
að menn fái að liggja í blóði
sínu, ef þeir slasast í umferð-
inni, án þess nokkur skipti sér
af þeim nema hringja á sjúkra
bíl. Þeir segja, að sá sem fer
að stumra yfir slösuðum manni
eigi það á hættu að verða að
borga sjúkrabflinn, því ekki
sé gert ráð fyrir slíkri hugul-
sem nema yfirstumrarinn sé
vandabundinn þeim slasaða.
Það er haft fyrir satt, að menn
séu drepnir á götum úti í New
York án þess vegfarendur
skipti sér af því, enda sannað-
ist það nýlega.
Samt sem áður komu New
Yorkbúar undirrituðum fyrir
sjónir sem vingjarnlegt fólk og
alúðlegt. Það var gott að
spyrja þá til vegar, og þar var
fólk sem vildi leggja á sig kuók
til að greiða götu cnanns. Þetta
er meira en sagt verður um
þorra manna í sumum öðrum
stórborgum. Og í einu líktust
þeir Reykvíkingum mjög: Þeir
fara yfir á rauðu. —BÓ.
Erieííf vfirlit
ráðið miklu um hernaðaraðgerð
ir þar. f júlí 1962 skipaði
Kennedy hann æðsta yfirmann
alls herafla Bandaríkjanna.
Hann var einn helzti ráðunaut
ur Kennedys í sambandi við
átökin um Kúbu haustið 1962.
JAFNHLIÐA því, sem Tayl-
or var skipaður sendiherra í
Vietnam, var U. Alexis John-
son skipaður varasendiherra
þar. Skipun hans í þetta em-
bætti hefur einnig vakið mikla
athygli. Hann var fjórði hátt-
settasti embættismaðurinn í
utanríkisráðuneytinu áður en
hann var sendur til Suður-Viet-
nam. Hann' er búinn að vera
í utanríkisþjónustunni í 30 ár
og hefur sérstakt orð á sér
sem þolinmóður samningamað-
ur. Hann hefur einkum sér-
þekkingu í málum Austur-
Asíu. Hann er talinn hafa átt
einn drýgsta þáttinn í vopna-
hléssamningunum í Kóreu.
Hann var ræðismaður í Mansjú-
ríu fyrir styrjöldina og sat i
fangabúðum hjá Japönum um
alllangt skeið. Síðar hefur
hann verið sendiherra í Tékkó-
slóvakíu og Thailandi. Skipun
hans í áðurnefnt embætti þykir
árétting þess, að Bandaríkin
ætli að halda samningaleiðinni
opinni, ef ekki stendur á Kín-
verjum. Vafasamt er, að John-
son forseti hafi átt völ á hæf-
ari mönnum til forustu í Suður
Vietnam eh þeim Taylor og
Alexis Johnson. Þ. Þ.
T í M I N N, laueardaaur 27. iúní 1964.
13