Alþýðublaðið - 26.06.1952, Síða 5

Snorri Sigfússon:
i fiidiiiifmimiiitiiiiiuiiiiimiii
* * ■ 5 b b k * r. b «; i, D r r * r. r b u e » B * K e t: r * e t e I! e r * i; ti K t; «1 K n K «; n n » * r K «• r, r ti nl
TEFNIR
ÉG ER EINN þeirra manna,
sem jafnan hafa haft trú á
$>ví, að ríkisútvarpið vildi fyr-
ar alvöru vera réttlátt í við-
skiptum sínum við þegnana,
að það vildi sýna það með
starfsháttum sínuxn, að þetta
snenningartæki væri sameign
þjóðarinnar allrar, og að eng-
inn einstaklingur eða hópur
væri þar rétthærri en annar.
Og vitanlega á þetta svo að
Vera, enda bláber og skýlaus
skylda, a. m. k. á meðan svo
íheitir, að lýðræði ríki með
þjóðinni í starfs- og stjórnar-
háttum. -— En þeir, sem hafa
irúað þessu og vænzt þess að
sú trú léti sér ekki til skap-
raunar verða, munu hafa rek-
íð sig harkalega á, þegar þeir
lásu samþykkt útvarpsráðs um
umræður þær, er fram skulu
fara í sambandi við forseta-
kjörið nú. A. m. k. var það
svo u,m mig, að ég ætlaði varla
áð trúa mínum eigin augum.
Þar stendur sem sé svart á
hvítu, að þegnunum sku,Ii herfi
2ega mismunað.
Forsetaefnin fá að ávarpa
bjóðina, allir jafnt. Það var
ágætt og sjálfsagt. En svo eiga
stjórnmáiaflokkarnir að koma
í útvarpið og segja sitt álit og
áð sjálfsögðu bera fram sínar
óskir. Hvers vegna þeir? For-
setakjörið á að vera ólitað af
flokkapólitík. Eða er ekki svo?
Stjórnarskráin gerir ráð fyrir
þjóðarkjöri forsetans en ekki
flokkakjöri, og það er ekki
endilega alveg víst, að flokk-
arnir séu; sama og þjóðin á
'kjördegi. Nú hefur þetta farið
svo hér í þetta skipti, sem
kunnugt er, að tveir stjórn-
málaflokkar af fjórum hafa
íorsetaefni í kjöri, en tveir
Shafa þar engan, þótt ann-
ar þeirra hafi lýst stuðningi
sínum við eitt forsetefnið. Hið
jþriðja forsetaefni hefur engan
stuðning frá neinum stjórn-
gmálaflokki.
Þegar þannig var ástatt,
varð að leita ráða til þess að
allir næðu rétti snum, og leið-
in virtist alveg auðsæ. Stjórn-
xnálaflokkarnir, sem slíkir,
áttu ekki að koma að þessum
umræðum. Eða, ef þeir kæmu
'bar fram, varð að gæta þess,
að hin forsetaefnin hefðu
sama rétt til að senda menn
<úr sínurn hópi, þótt það væri
■enginn sérstakur stjórnmála-
ílokkur, sem þeir styddust við.
Þetta liggur í augum uppi.
Stjórnarskráin gerir alls ekki
róð fyrir því, að einungis við-
urkenndir stjórnmálaflokkar
bjóði fram og séu forsvars-
menn forsetaefna. Meiningin
er sjálfsagt sú, að hver sem er
og hvaða hópur sem er, geti
'boðið fram,. hafi hann tilskylda
xneðmælendatölu, og sé þá um
leið orðinn fyrirsvarsaðili for-
setaefnis. Og svo varð vitan-
2ega að gæta þess, að enginn
pessara fyrirsvarsaðila hefði
meiri tíma en annár, svo að
f ramb j óðendurnir stæðu þar
jafnt að vígi.
En þessar sjálfsögðu; reglur
virðast nú allar þverbrotnar af
útvarpsráði og furðar mig
stórlega. „Öllum óviðkomandi
er bannaður aðgangur“, eins
<og sums staðar er skráð á vissa
staði. Og þessir „óviðkomandi“
eru allir nema stjórnmála-
flokkarnir. Einn frambjóðand-
inn hefur þá a. m. k. tvo
flokka, einn gæti máske feng-
ið tíma eins flokks, en einn
hefur engan flokk. Og enginn,
sem að framboði hinna tveggja
síðastnefndu stendur, t. d.
landsnefndir þeirra, fær að
vera þeirra „flokkur“.
Þetta er hreint og nakið of-
beldi, sem ekki mun eiga for-
dæmi í kosningabaráttu þjóð-
arinnar hingað til. Og að það
skyldi henda nú, þegar sjálf-
sagt var að kosningabaráttan
yrði drengileg og framkoma
útvarpsins réttlát gagnvart
forsetaefnunum, er mikið áfall,
ekki einasta fyrir útvarpið
sjálft, heldur og einnig fyrir
þá réttlætiskennd, sem hver
sæmilégur maður ber í brjósti.
Og frá hendi þessarar sam-
þykktar í útvarpsráði liggur
hrein og rakin bending um
það, að framvegis þýði engum
að bjóða sig fram til forseta
kjörs nema hann sé borinn
fram af stjórnmálaflokki eða
flokkum. Frjáls samtök kjós-
enda skului þar með í eitt skipti
fyrir öll bæld niður. — Svona
á þá að skilja það og meta það,
að forsetinn sé þjóðkjörinn.
Ég trúi varla enn að tilkynn
ingin frá útvarpsráði sé rétt.
Geta þeir góðu menn, sem ráð
ið skipa, ekki séð sig um hönd
Það er drengilegt. Hitt með
öllu ófært og óverjandi.
Snorri Sigfússon.
Ég bað Tímann fyrir þenn.
an greinarstúf. En hann sá sér
ekki fært að flytja hann nú,
og ekki án athugasemda.
S. S.
smeun
sem Yilja vinna að kosningu hans sð kjördegi, ero
kosningaskrifslofona í Áusfursfræfí 17, sími 7320 vifa nú þegar.
Bfómlegur gróður í
Þórsmörk og leið-
m þangað greið
PÁLL ARASON og Úlfar
Jacobsen fóru ura síðustu helgi
helgi í Þórsmörk með fólk, og
skýra þeir svo frá. að gróður
sé þar orðin næsta mikill og
blómlegur. Vegurinn inn á
mörkina er ágætlega greiðfær
og alveg furðulítið í ánum.
Þeir Páll og Úlfar fara aftur
aftur um næstu helgi með fólk
til Þórsmerkur, bæði á föstu-
dagskvöld kl. 8 og kl. 2 e. h.
á laugardag. Ferðafólkinu
verða sýndir allir helztu stað-
ir á mörkinni, og haldið heim
leiðis á sunnudagskvöld.
Samfa
SIGRÍÐUR: Fáðu þér aftur
í bollann, frú Guðríður.
GUÐRÍÐUR: Þakka þér fyr-
ir. frú Sigríður. Það veitir
nú ekki af því að hressa sig
á þessum tímum. Það er alvara
á ferðinni, yfirvofandi styrj-
öld, og svo þetta forsetakjör,
sem alla gerir vitlausa.
S.: Þetta forsetakjör, segir
þú, finnst þér það svo ómerki-
legt að kjósa sér forseta eða
ertu smeyk við ólætin?
G.: Ég veit það svo sem ekki.
Það er nú dýrt að hafa forseta.
Ætli við gætum ekki látið
einhvern þingmanninn gegna
embættinu? Náttúrlega yrði að
greiða honum einhverja þókn-
un fyrir störfin. Ég veit ekki
betur en þingmaður fari nú
með brot forsetavaldsins.
S.: Satt er það. En þvflíkt
telst til undantekninga. Eng-
um heilvita manni kæmi til
hugar að gera forsetastarfið
að hjáverkum. Og ekki getu;r
komið til mála, að þjóðin, þó
fámenn sé, hafi ekki sérstak-
an þjóðhöfðingja.
G.: Geta þeir ekki breytt nú-
verandi fyrirkomulagi, þessir
þarna, sem eru að búa til
stjórnarskrána? Mér finnst nú
satt að segja, ef við á annað
borð höfum yfir okkur höfð-
ingja, þá látum konung stjórna
ríkinui.
S.: Jú! Ekki yrði það ódýr-
ara, og gera hann svo að ein-
valdsherra, þegar aðrar þjóðir
eru að losa sig við konungana.
Það gengi víst ekki miklu bet-
ur að ná í gott konungsefni í
byrjun en í forsetaefni. Og
ekki gæti ég bent á neinn í
mínum flokki, þótt fjölmenn-
astu,r sé og bezt menntur.
G.: Ég veit, að við fáum
ekki konung í bráð. En sem
stendur, er ég meS allan hug-
kaffi
ss
ann við forsetakjörið. Og þótt
ég sé í Framsóknarflokknum,
þá er ég bæði hrygg og reið
yfir stjórn hans. Forustumenn
irnir hafa brugðist. Þeir virða
skoðanir liðsmannanna einskis,
halla daglega réttu máli og
framkvæma margs konar vit-
leysur. Þykir mér þetta ekki
S.: En við töku.m ekki til
fyrirmyndar manna aumingj-
ana, sem píndir eru til þess
með uppeldi. aga og lögum að
drepa meðbræður sína.
G.: Nei, nei, en annars
veit ég ekkert, hvað ég á að
gera.
S.: Þú átt að nota skynsem-
sigursælt. Svo ráðríkir eru ina. Önnur eins trúkona og þú
þeir, að þeir heimta að við
kjósum eftir þeirra vilja, þeirra
skoðun. Við megum ekki hafa
skoðun. Ég hefði aldrei gengið
inn í flokkinn, ef ég hefði vit-
að, að þar yrði maður sviptur
sjálfstæðinu. Nei, í Framsókn
arflokknum vil ég ekki, að fé-
lagar séu: sviptir frelsi.
S.: Flokksstjórar og flokka
stjórnir svipta félaga ævinlega
frelsi, að meira eða minna
leyti.
G.: Ég skal nú segja þér, frú
Sigríður, mér er boðið upp á
séra Bjarna, en ég get ómögu-
ert, á ekki að vera í miklum
vafa u,m, hvernig hún á að
haga sér. Þú átt að spyrja
innri mann þinn: Hvort á ég
að gera rétt eða rangt?
G.: En hvað er í rauninni
rétt í þessu vandamáli? Mér
er vandi á höndum, annars
vegar flokksforinginn og hinsi
vegar karlinn minn, báðir röa
í mér. En má spyrja þig, frú
Sigríður, hvers vegna tefldu
þeir ekki Gísla fram. Hann er
góður flokksmaður, hann er
lögfræðingur, rækti embætti
sitt vel og er prýðilega máli
lega þýðst hann. En sannar- far;nnr>
lega þykir mér vænt u;m hann. j g . jjeldur þú að Hermann
Hann hefur skírt mig, fermt j Qg ólafur hefðu fengið forseta-
og gift. Mér sárnar að sjá Her- valdið ; hendurj ef hann Gísli
mann ^ og Ölaf taka hann úr , hefgj 0rðið forseti? Nei, ónei,
guðshúsinu og drasla honum í heir hefðu ekki leikið honuan
HAFNARFJÖRÐUR.
HAFNARFJORÐUR.
Kosningarskrjfsfofa
stuðningsmanna Ásgeirs Ásgeirssonar
er í verzlunarhúsi Jóns Matthiesen, Strandgötu 4. Opin
kl. 10—12 og 13—22. Sími 9436 og 9330.
Stuðningsmenn Ásgeirs Ásgeirssonar eru vinsam-
legast beðnir að hafa samband við skrifstofuna.
skrúða inn í pólitískar færi-
kvíar þeirra sjálfra og flokk-
anna.
S.: Þeir taka hann nú ekki
í skrúða, en þetta er glappa-
skot, flaustur, og ráðaleysi og
verður líklega öllum tíl leið-
inda og skaða. Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur aldrei haft
hag af sambandi við Framsókn
arflokkinn.
G.: Þeir stýra nú ekki
okkur höndunum, þegar inn
er komið í klefana. Það er þó
bót í máli. Rétt er að láta
hart mæta hörðu.
S.: Svik hata ég.'En frelsi
okkar og sjálfstæði hljótum
við að varðveita. Það er háð-
ung að láta taka af sér skoð-
anafrelsi með hótunum, fagur-
gala, rógi um náungann, tylli-
loforðum eða félagsstjórna-
valdi. Oft er það gott og vanda
laust að vera flokksleysingi,
það er sitt hvað eða að vera
flokksþræll.
G.: Vitanlega, en er nú rétt
að óhlýðnast flokksforingjun-
um?
S.: Innan vissra takmarka
er hlýðnin góð, en þegar á að
fara að leiða félagsmenn út í
auðsæja vitleysu og út í vand-
ræði, þá eiga þeir hiklaust að
óhlýðnast.
G.: Ekki dygði það nú í
hernum.
að vild sinni í pólitísku ref-
skákinni. Hann hefði ekki
þurft að sækja allt til þeirra.
Gísli er kunnugur í völundar
húsinui. Líttu nú á málið með
skynsemi. Ásgeir eiga allir að
kjósa. Hann er hæfastur. Er
hann manna háttvísastur, fyr
írmannlegur, skapstillingar-
maður. vanur að umgangast
höfðingja, málamaður, þaul-
a kunnugur íslenzkum stjórn-
málum og myndi þjóðin hafa
sóma af þessum yfirlætislausa
fulltrúa sínum bæði innan
lands og utan. Þetta veit skyn-
samari hluti þjóðarinnar. Og
þetta vita flokksforingjanir
líka.
G.: Ég get nú fallist á þetta.
S.: Og ég skal segja þér
meira. Mér er tjáð, að upphaf-
lega hafi formenn flokkanna
viljað komast hjá kosningu og
sameinast um einn mann. Og.
þá voru eftirtaldir menn me'o
Ásgeiri: Bjarni, Ólafur, Ey-
steinn, forsætisráðherrann og
fleiri. Bjarni var sá drengur,
að geta þess opinberlega. En.
þegar kom til kasta Hermanns,
þá fylltist hjarta hans heipt-
inni til Ásgeirs. Hótaði Her-
mann samvinnuslitum og öliu,
illu, ef þeir nefndui Ásgeir á
nafn. Fóru þeir þá að leita að
forsetaefni og fundu þanna
Framh. á 7. síðu.

ÁB !
I