Alþýðublaðið - 25.09.1952, Blaðsíða 5

Útgefandi: SUJ.
Eitstjóri: Eggert G. Þorsteinssön
Guöjón Sigurðsson:
ja m % b • ■
■ Höíundur eftirfaraniíi i ágúst, ■ en iirðum áð'bíða eftir
greinar er ungur Reykvík- ; flóði tii Jiess'að fara inn í skipa
ingur, sem fór til Edinborg- | kvína. Klukkan rúmlega há!f
ar með m. s. Gullfossi í sum | eitt fengum við loksi'ns leyfi til
arleyfi sínu í sumar. Fara hér
á eftir nokkrir þættir ferða
sögunnar:
60 cira hjúskaparafmæli
I \
}AÐ UNDANFÖRNU hefur yehju
íremur borið á samtókum sam-
vinnumanna í fréttum blaða
; -og útvarps, — hálfrar aldar
afmæli hinna íslenzku alls-
heriarsamíaka samvinnu-
i manna — SÍS, miðstjórnar-
fundi alþjóðasambandsins og
síðast, en ekki sízt, 70 ára af-
mæli fyrsta kaupfélagsins.
: í ÞOKUKENNDU. nærri því
Jhráslagalegu- veðri hirtist
| strönd Skotlands okkur eftir
tæpa þriggja sólarhringa sigl-
ingu. Állan tímann frá því við
lögðum úr höfn í Reykjavík og
þar til við nálguðumst Skot-
land hafði verið glampandi sól-
skin, sjórinn spegilsléttur og
' í>á héfur ríkisútvarpið helgað v ar^a skýhnoðri á lofti, enda
alþjóðadegi samvinnumanna
: -eitt kvöld af dagskrá sinni.
: Allir þessir merku viðburðir
hafa komið mönrmm, venju
1 íremur, til þess að veita þess-
; um samtökum nokkru nánari
, athygli en almennt er gert.
JÞVÍ HEFUR með aligóðum rök-
um verið haldið fram, að
kauptfélögin hafi í rauninni
; verið eina vopn neytendanna
í gegn óhóflegu verzlunarokri og
iyrir bættum verziunarháttum,
I jafnframt því, sem þau áttu
mikinn þátt í því að brjóta á
| bak aftur þau ítók, sem er-
, lendir selstöðukaupmenn höfðu
: eignazt hér með óheiðarlegri
í verzlunarháttum sín-
Framhald á 7. síðu.
■kúgun
hvort tveggja, sjávarloftið og
góða veðrið óspart notað af far
þegum skipsins.
Á leið okkar rneð fram norð-
urströnd landsins, en við hana
stendur hinn velþekkti fiski-
bær Aberdeen’ varð á vegi okk
ar fjöldinn allur af togurum,
sem héldu út á miðin, eftir að
hafa losað afla sinn. Fannst
mér þeir allfrábrugðnir nýj-
ustu togurum okkar, sér lagi
í því, hversu óhreinlegir þeir
voru; en enda þótt flestir væru
ígamlir og ;kolakynnti'r, voru
þeir í öllu falli virðulegir full-
trúar athafna og frélsis.
Við komum á ytri höfnina í
.Leith kl. 8 að kvöldi þess 18.
þess að sigla inn..o.görfáum mín
útum seinna vorum við lagstir
að bryggu.
Hefur fpiíýfiugsn brugðizf!
í Hér fer á eftir stuttur kafli
5 úr greinaflokki um eirtka-*
I rekstur, jafnaðarstefnu og
samvinnuhreyfingu eftic
í Gylfa Þ. Gíslason, ritara AI-
| jbýðuflokksins.
I SVO SEM RÆTT VAR UM í
fiíðustu grein, er tilgangur nú-
ttímajafnaðarmanna með þjóð-
ftiýtingartillögum sínum þessi:
3.) Að veita ■ ríkisvaldinu að-
stöðu til þess að tryggja sem
bezt lífskjör með því að
fá því yfirráð yfir mikil-
vægustu atvinnugreinunum.
FAð gera kleift að hagnýta
kosti stórreksturs og heild-
[ • arskipulagningar einstakfa
atvinnugreina og auka þann-
ið þjóðartekjurnar.
3) Að koma í veg fyrir mis-
; notkun einokunaraðstöðu og f
I óeðlilega gróðamyndun í
jj skjóli hennar.
f) Að eyða arðráni með því að
koma í veg fyrir myndun
l stórtekna af eign framleiðslu
[ tækja og bæta þannig og
J jafnt tekjuskiptinguna.
i' Menn getur að sjálfsögðu
jgreint á um það við jafnaðar-
5menn. hvort þessi markmið séu
æskileg og hvort unnt sé að
»á þeim með þjóðnýtingu.
En því verður ekki haldið
1 fram með nokkurri skyn-
' semi, að samvinnuhreyfing-
I ín feli í sér úrræði til að ná
' þessum markmiðum,
Og er þetta auðvitað engan veg
ánn sagt samvinnuhreyfing-
únni til áíellis. Enginn forvígis
xnanna hennar hefur mér vit-
'ánlega ætlað henni. það til
Iþass. Hjennar hlutverk er á
föðru og takmarkaðra sviði.
Auðvitað má deila um það,
hvort kola- og stáliðnaður
Breta eigi að vera þjóðnýttur
eða í einkarekstri, en um hitt
yerður ekki deilt, að samvinnu
irekstur kemur alls ekki til
greina til lausnar á þeim vanda
málum, sem þar er við að etja.
Hitt er rétt, að í litlum þjóð-
félögum eins og hinu íslenzka
koma úrræði samvinnuhreyf-
jngarinnar til álita á tiltöluiega
fleiri sviðum en í stærri þjóð-
félögum.
En jafnvel í hinu örlitla ís-
lenzka þjóðfélagi verður að
beita nokkurri þjóðnýtingu
til þess að tryggja sem mest
heildarafköst og réttláta arð
skiptingu.
EDINBORG.
Eg held. að engimi. sem eitt
hvað skyn ber á hið fagra muni
né geti gleymt þeim dásemdum
sem þessi borg hefur upp á að
bjóða, því svo mjög heíur nátt-
úran og hönd níannsins umvaf-
ið hana fegurð. Þessi gamla höf
uðborg stendur tæpum fjögur
hundruð mílum norður af Lond
on. Þótt hún sé ekki lengur höf
uðborg stjórnmálalega séð, þá
er hún samt miðstöð aíls at-
hafnalífs í Skotlandi. Þar eru
hæstiréttur landsins, aðalstjórn
sjó-, lands- og lofthersins. Einn-
ig eru þar aðalbankar Skot
lands, helztu vátryggingarstofn
anir landsins og svo háskólinn,
sem er afar skrautleg bygging.
Var hann teiknaður seint á
átjándu öld.
England og Skotland voru
eins og kunnugt er, sameinuð
árið 1603, og fengu þá sameig
inlega þingbundna konungs-
stjórn, sem hefur enn þann dag
í dag aðsetur sitt í Englandi.
Umferðin'í borginni er geysi
♦mikil miðað við hérna heima.
Sporvagnar og tvíhæða strætis-
vagnar eru á ferðinni fram og
og aftur allan liðlangan daginn,
og það var ekki laust við að mér
fynndist allur þessi ys og þys,
sem stafaði af framhjáakandi
farartækjum eða gangandi veg-
farendum, dálítið þreytandi. í
>ráði var að taka alla sporvagna
ur umferð smám saman, þar
sem þeir þykja dýrari í rekstri
en strætisvagnarnir. Hér er líka
mikið um að vera, hin árlega
tónlistarhátíð í Endinborg stend
fur nú yfir. Ferðamenn streyma
hvaðanæva að úr heiminum, og
flest, ef ekki öll, gistihús borg-
arinnar eru yfirfull. Erlendir
listamenn sækja líka borgina
heim og „láta ljós sitt kína“,
eins og þar stendur. Þetta er
nútímaborg lista og menningar.
PRINCES STREET.
Fallegasta gatan í Edinborg
er Princes Street, en hún liggur
Framhald á 7. síðu.
Sextíu ára hjúskaparafmæli eiga í dag sæmdarhjónin Steinunn
Guðmundsdóttir... og .Gisli Kristjánsson trésmiður, Vesturgötu
57 í ReykjÁ'ík. Alþýðublaðið færir þeim hjartanlegar árn-
aðaróskir á afmaélinu.

Edinborg: Princes Strcet og Seott Monument.
Ungur, reglusamur maður
óskast til skrifstofústarfa á opinberri skrífstofu, aðallega
við vinnulaúna- og efnisútreikning. Vélritunarkunnátta
æskileg. Laun samkv. launalögum, sem I. fl. bókari..—
Væntanlegar umsóknir sendist í pósthólf 747 fyrir 6. n.m.
Alltaf eitthtað nýtt
er
fluft
if Lau
Guðiaugur Magnússon gullsmiður
AB 5