Alþýðublaðið - 19.11.1952, Síða 1

s \ Færf bifreiðum að Hagavafni og
mskmm í Landmannalaugar (Sjá 8. síðu. ^ J
ALÞYBUBLASIB
XXXIII, árgangur. .
Miðviltudagur 19. nóv. 1952.
260. tbl.
Alpýðuflokkurinn flýjkir frumvarp mn
rð foai i neimami
UNGLINGSDRENGIK
ItöfSu mjkinn iiðssafnað í
gæv ,inni á Hraunteig. Skipt-
ust þeir í flokka osr börðust
sem ólmir væru. Barst lög-
reglunni kvörtun um þetta
kí. (!.10 síðd., mcð því að
fólki þót'i ekki ugelaust um
að piitarnir slypnu ómeiddir
úr leiimum. Vilöi það, að lög
reglan skakkaði leikinn.
En piltarnir hafa sennilcga
fengið pata af því, að lögregi
an væri komin á stúfana, því
að liðið var lagt á flótta og
hafði afvopnazt, þegar lög-
reglan íkom. Tókst ekki að
handsama neinn, sem tók
þátt :í bardaganum sjálfum.
Vopn þeirra voru illa tii-
búin trésverð og spýtur, all-
þung og löng vopn.
Börðusf s ákafa, en voru
fiúnsr, þegar Sögreglan --------*-------
kom._______ | Ríkið á að kaupa fjóra fogara,
gera úf og iáfa þá leggja upp
dfiann þar, sem atvinnu er þörf
-------—--------
FJÓRIR af þingmcnnum Alþýðuflokksins, þeir
Hannibal Valdimarsson, Gylfi Þ. Gíslason, Stefán Jó-
hann Stefánsson og Emil Jónsson flytja frumvarp til
laga um togaraútgerð ríkisins til atvinnujöfnunar. I
frumvarpinu er gert ráð fyrir að Hkið kaupi og geri
sjálft út fjóra togara til öflunar hráefnis á heima-
miðum fyrir frystilrús og önnur fiskiðjuver, sem nú
eru illa hagnýtt vegna hráefnaskorts.
Höfuðmarkmið þessarar tog togararnir leggi þar einkum
araútgerðar ríkisins, segir í
frumvarpinu, er að jafna at-
vinnu í kaupstöðum og kaup-
túnurn landsins á þann hátt, að
aö draga beri úr
eftiahagsaðsfoð við Evrópu
--------♦--------
Vill skera niður fjárveitingar og halda fast við tolla,
-------------------------------
VIÐ ÞVÍ HEFUR almennt verið búizt, að er republikanar
næöu meirihluta á þingi Bandaríkjanna, myndu þeir vinna að
því að dregið yrði úr efnahagsaðstoð við Evrópu og að lítil von
yrði þá til þcss áð innflutningstollar í Bandaríkjunum yrðu
minnkaðir. Robert A. Taft, foringi republikana, staðfesti að
nokkru leyti þessa skoðun með ummælum sínum við blaða-
menn í Washington í gær. Sagði Taft áð álit sitt væri að draga
bæri ur efnahagsaðstoð Bandaríkjanna við Evrópu.
Aðspurður sagði Taft að*-
Frosi og snjór í V,-
Evrópu.
sagöi
hann teldi það óvíst að Evrópu
ríkjunum yrði nokkur stoð í
því að innflutningstollar í
Bandaríkjunum yrðu lækkað-
ir, en Taft hefur ávallt verið
talsmaður innflutningstolla til
verndunar bandarískum iðn-
aði. Taft er kominn til Wash-
ington til að ræða við Eisen-
hower verðandi forseta um
stefnu repúblikanaflokksins í
þýðingarmestu þjóðmáiunum.
Sagðist hann mundi leggja fyr
ir Eisenhower tillögur um ráð-
herra í stjórn hans, en ráðherr
ar eru skipaðir af Eandaríkja-
forseta. Taft vildi ekki láta
uppi við blaðamenn á hverja
hann myndi benda Eisenhow-
er sem líklega ráðherra.
Þá sagði Taft að hann myndi
leggja til að fjárhagsáætlun
Trumanstjórnarinnar fyrir
næsta ár yrði lækkuð úr 79
milljörðum dollara í 70 millj-
arða.
> Framhald á 7. síðu.
Snjór
götum Parísar.
Á SAMA TÍMA og hlývind-
ar blása yfir ísland, berast
fregnir af frosti og byijum í
suðvesturhluta Evrópu. í gær
(Frh. á 7. síðu.)
afla á land, sem atvinnuleysi
gerir vart við sig og mest börf
er aukinnar atvinnu hver.iu
sinni.
Gert er ráð fyrir því í frum-
varpinu. að stjórn togaraúi-
gerðarinnar verði falin stjórn
síldarverksmiðja ríkisins, og
ber að öðru jöfnu að stuðla að
því með rekstri togaranna, að
síldarverksmiðjurnar fái aukið
hráefni til vinnsiu, svo að
vinnslutími þeirra geti þannig
náð yfir lengri tíma ársins en
hingað til hefur verið.
Að lokum segir í frumvarp-
inu að sett skuli reglugerð um
tilhögun alla og rekstur togara
útgerðar ríkisins, og skuli það
sérstaklega tryggt með ákvæð
um hennar, að megintilgangi
laganna —• jöfnun afvinnunn-
ar — verði sem bezt náð.
Á tveim síðustu þingum
hafa þingmenn Aiþýðuflokks-
ins flutt frumvarp urn togara-
útgerð ríkisins til atvinnujöfn
ur.ar, en það hefur ekki náð
fram að ganga til þessa, þrátt
fyrir vaxandi atvinnuleysi. en
það ætti nú að vera búið ao
opna augu manna fyrir því, að
ekki verður hjá því komizt að
gera víðtækar ráðntafanir til
að draga úr atvinnuskortinum
með einhverju móti, m. a. með
(Frh. á 7. síðu.)
Ný kenning Sigurðar Þórarinssonar:
Vaida hlaupin úr Grímsvöínum
gosum þar,. en ekki gosin hlaupum
Athuganir á gö'mlum heimildum leiða í Ijós, að gosin
koma ekki fyrr en hlaupin eru að sjatna.
—I— ----«---------
SIGURÐUR ÞÓRARINSSON jarðfræðingur flutti fyrir-
lestur um Grímsvötn á fundi í Jöklarannsóknafélagi Islands í
fyrrakvöld og lýsti þar þeirri kenningu sinni, að jökulhlaupin
úr G.rírr.svötnum valdi eldgosunum þar fremur en gosin valdi
hlaupunum.
: * Sigurður telur Grímsvötn
Um 25 bíiar komu
með Tröllafossi
vera svipað fyrirbrigði og
Grænalón og önnur jökullón í
Vatnajökli, þar sem svo hagar
til, að vatn safnast í dældir,
sem jökullinn lokar, en er va+n
ið í þeim hefur hækkað svo
mikið, að jökuilinn Ivftist,
ÞAÐ vak*i athygli manna, hefjist hlaupin úr þeim.
er farið var að skipa upp úr J
Tröllafossi í gærmorgun hve HLAUP Á 10 ÁRA FRESTI
margar riýjar amerískar bif-
reiður voru til manna hér í bæ
— bæði á þiljum og í lest.
Ekki var búið að skipa þeim'
öllum upp í gær, en eftir því
sem blaðiö hefur frétt, munu
vera allt um 25 bifreiðar í
skipinu. Eru þær af ýmsum
gerðum, t. d. De Sodo, Mer-
cury, Ford, Dodge og Buick.
Löndunartil~
raun í Grirns-
by ídag?
AB frétti það lauslega í
gærkvöldi seint, að fyrir-
hugað væri, að gerð yrði
tilraun til að brjóta lönd-
unarbann brezkra útgerð-
armanna í dag í Grimsby.
Yrði þá reynt að landa þar
fiski úr einum íslenzkum
togara með löndunartækj-
um, sem hhið nýlega stofn
aða félag, Iceland Agency
Ltd. á þar.
Eidur í verzlunarfiúsh
ELDUR varð laus í mið-
stöðvarklefa í verzlunarhúsi
við Borgarholtsbraut í gær.
Gekk vel að slökkva eldinn
og skemmdir urðu litlar.
SNJÓA frá síðasta vetri
mun enn vera að leysa í fjöll-
um norðan lands, að því er
frétzt liefur að norðan. Þar
var allvíða talsverður snjór í
sumar í lægðuni og giija-
drögum og sums staðar ó-
venjumikill, enda mikiir
kuldar í sumar, einkum fram
an af. Á þetta t. d. við í
Eyjafirði og Skagafirði.
SKAFLINN HORFINN
25. OKT.
Og að því er Jón Eyþórs-
son veðurfræðingur skýrði
blaðinu frá í gær, var skafl-
inn í Kerliólakambi í Esju,
hér beint á móH höfuðstaðn-
um, nálega horfinn 25. októ-
ber. Þessi skafl er þarna á
hverju sumri, kringlóttur að
lögun, en hverfur ekki nema
í hlýjustu sumrum undir
haustið. Nú var liann hins
vegar að minnka fram um
(Frh. á 7. síðe.)
AÐALREGLAN
Vatnið, sem safnast fyrir í
Grímsvötnum, telur hann
svara til 10 ára úrkomu á að-
rennslissvæði vatnanna. Jök-
ullinn bráðnar bæði að ofan
vegna sólarhita og að neðan
vegna mikils jarðhita. En
hlaupin úr Grímsvötnum hafa
einmitt komið á um 10 ára
fresti, eða það er aðalreglan.
HLAUP EN EKKERT GOS
Nú er það vitað. að nlaup
getur komið úr Grímsvötnum
án þess að nokkurt gos sé, og
þegar eldgos verður, bvrjar
það ekki fyrr en hlaupið hefur
náð hámarki, þ. e. þegar mikið
vatn er runnið úr því. Teiur
Sigurður, að hlauoið komi gos-
inu af stað með því að bá sé
lyft gífurlega bungu fargi af
yfirborði eldstöðvanna í Gríms
vatnadældinni.
LOFTSLAGSBREYTINGAR
Síðustu hlaupin úr Gríms-
vötnum hafa verið lítil og kom
ið óreglulega, svo að hin
gamla regla er brotin. Telur
Sigurður það geta stafað af
loftslagsbreytingum Sömuleið
is telur hann, að skilvrði fyrir
reglubundin hlaup hafi ekki
verið fyrir hendi fyrr á öid-
um, meðan byggð var þar sem
nú er austanverður Skeiðarár-
saiidur.
RANNSÓKN
Á NÆSTA HLAUPI
Ekki telur hann neinu vera
hægt að spá um, hvenær næst
komi hlaup úr Grímsvötnum,
fyrst og fremst vegna þeirrar
óreglu, sem komin er á hlaup-
in.
Því má bæta hér við þesta
stutta ágrip af kenningu Sig-
urðar, enda þótt það kæmi
ekki fram í erindi hans,
að þegar hlaup kemur næst
úr Grímsvötnum, er nauð-
Framhald á 7. síðu.