Alþýðublaðið - 25.11.1952, Qupperneq 5

1 ’jf
Þing ÁSÍr Setnmgarræða Hetga Hanneftonar:
fökin þoka
VIÐ seíningu Alþýðu -j
sambandsþingsms á sunr
daginn fórust Helga Hatu
essyni, forseta sambandsir
þannig or'ð:
. HEIÐRUÐU FELAGAR 0(
GESTIR! Eg býð ykkur ö1
iinnilega velkomin til þessa A'
þýðusambandsþings, en þin
jþetta er hið 23. í röðinni.
FRÁFALL FYRSTA FOR-
SETANS.
Síðan við komum hér síðas*
saman til þinghalds hefur ís-
lenzka þjóðin orðið að sjá í
|>ak sínum fyrsta forseta.
• Með endurreisn íslenzka lýð-.
veldisins að Þingvöllum 1944
war náð langþráðu marki í
Sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar.
ísland varð fullvalda ríki me'ð
finnlendan þjóðhöfðingja.
Fyrsti forseti íslands var kjör-
íinn 'herra Sveinn Björnsson.
Hann varð síðar sjálfkjörinn
Iforseti íslands meðan hans
raaut við. Hann var hinni svo
imjög þrætugjörnu og sundur-
lyndu íslenzku þjóð samein-
Hngartákn, sem í störfum sín-
aim hafði ávallt hag og giftu
alþjóðar að leiðarljósi.
Herra Sveinn Björnsson
ihafði glöggan skilning á mál- |
Bim verkalýðssamtakanna og
sem forseta íslands var hon-
aim Ijós þáttur alþýðusamtak-1
anna í baráttu þjóðarinnar fyr
ir andlegu og efnáhagslegu'
sjálfstæði hennar. Eg bið ykk-
ur öll að minnast hins látna
Ííorseta íslands, herra Sveins
Björnssonar, með því að rísa
(úr sætum.
FALLNIR FÉLAGAR.
Þau tvö ár, sem liðin eru
frá síðasta sambandsþingi,
ihafa skörð verj,ðhöggvin í
iraðir samtakanna, af völdum
óauðans.
! Ég minnist Finns Jónssonar
alþingismanns og fyrrverandi
ráðherra, en hann lézt 30.
des. s.I. eftir þunga sjúkdóms-
tegu, aðeins 57 ára að aldri.
Með Finni Jónssyni hafa ís-
Senzk alþýðusamtök orðið að
sjá á bak einum harðdugleg-
asta baráttumanni sínum og
jþrautreyndasta brautryðjanda
®g forustumanni. Kornungur
áf5 árúm gekk Finnur Jónsson
Verkalýðssamtökunum á hönd
ffig var þeim trúr til dánar-
dægurs. Formaður verkalýðs-
félagsins Baldurs var hann
nim 11 ára skeið, stofnandi Al-
aýðusambands Vestfjarða og
fforseti þess um langt skeið.
Má óhætt fullyrða, að hinn
imikli styrkur verkalýðssam-
takanna á Vestfjörðum er
ekki sízt áivöxtúr ágætra
starfa Finns Jónssonar. Á al-
jþingi og í ríkisstjórn var hann
ffyrst og fremst málsvari al-
jþýðufólksins í landinu. Finnur
Jónsson átti sæti á mörgum
jþingum Alþýðusambandsins
og gætti þar sem annars staðar
glöggskyggni hans og dugn-
aðar.
Tveimur dögum eftir að síð-
gsta þingi Alþýðusambandsins
íauk, eða 26. nóv. 1950, lézt
Björn Blöndal löggæzlumaður
eftir langa vanheilsu, 70 ára
að aldri. Bjöm Blöndal, var
einn af frumherjum verkalýðs
samtakanna og meðal stofn-
anda Sjómannafélags Reykja-
mm
Helgi Hannesson
á þingi ASI í fyrradag.
ríkur. Hann var um skeið er-
indreki AJþýðusambandsins og
vann þá að stofnun verkalýðs-
félaga víðs vegar um landið.
Minnist ég þess, er hann vann
að stofnun verkalýðsfélags. í
Hnífsdal 1924. Man ég hversu
mér unglingnum fannst sópa
að þessum glæsta ræðumanni
og hversu skelegglega hann
hélt fram hinum góða málstað.
Störf Björns Blöndals í þágu
verkalýðssamtakanna voru
annin af trúmennsku og dugn-
aði.
Auk þeirra tveggja frum-
herja og baráttumanna verka-
lýðssamtaka, sem ég hefi nú
nefnt, 'höfum við á sama tíma
orðið að sjá á bak fleiri félög
um, og minnist ég einkum
Vilborgar Ólafsdóttur, Reykja
vík, formanns Starfsstúlknafé-
lagsins Sóknar, er einnig átti
sæti hér á sambanddþingum.
Bjama Eggertssonar, Éyrar-
bakka, er var einn af braut-
ryðjendum samtakanna og
átti sæti á sambandþþingum,
Kristjáns Péturssonar, er átti
sæti á sambandsþingum, Guð-
mundar Einarssonar, Þórshöfn
formanns félagsins Þór og full-
trúa á sambandsþingum.
Magnúsar Guðmtmdssonar
síldarmatsmanns, fuUtrúa á
sambandsþingum, Hafliða
Jónssonar afgreiðslumannj,
Reykja-'u'k, er var fulltrúi á
sambandáþingum — og Egg-
erts Brandssonar fisksala,
Reykjavík, er sæti átti á sam-
bandsþingum.
Allt- þetta fólk, sem fallið
hefur í valinn frá síðasta Al-
þýðusambandsþingi, hefur að
meira og minna leyti lagt fram
krafta sína og störf í þágu al-
þýðusamtakanna. Eg bið ykk-
ur ÖU að rísa úr sætum til að
minnast þessara föUnu félaga
og annarra þeirra ónafn-
greindu félaga. er látizt hafa
frá því að síðasta sambands-
þing var háð.
VERKEFNI ÞINGSINS.
Góðir félagar! Nú sem fvrr
bíða þings Alþýðusambandsins
mörg mál til úrlausnar. Surn
stór og þýðingarmikil,. önnur
geta talist til hinna smærri
mála. En öli munu þau þess
eðlis. að afgreiðsla þeirra get-
ur mótað göngu okkar til góðs
götuna fram eftir veg. !
Því er þann veg farið, að
stöðugt hafa alþýðusamtökin
náð nýjum og ný.jum áföngum
í kjara og menningarbaráttu
alþýðu manna til handa. Og
fáar munu þær félagshreyfing--
ar, sem iitið geta yfir farinn
veg öllu árangursríkari en
verkalýðshreyfingin.
Skref fyrir skref hafa al-
þý’ðusamtökin þokaö fram á
veg til sigurs góðurn málum, j
er stuðlaS hafa aS bættum
Iífskjörum almennings og
veriS honum þroskaauki.
Hollt er í hófi að minnast
þeirra áfanga, er náðst hafa, en
jafnan skulum við hafa í huga.
að ekki skiptir minna máli, að
gæta fengins fjár en afla þess.
Eg vil því aiveg sérstaklega
hvetja yngri kynslóðina, sem
fær í hehndur arfinn frá þeim
eldri, að gæta hans og ávaxta,
og láta sér hann verða jafn-
framt helgan kyndil, er lýsi
óruddu brautina fram á við.
Láta sér hann Verða hvatn-
ingu og leiðarmerki í hinu
daglega starfi fyrir alþýðusam-
tökin í baráttunni fyrir fram-
gangi þeirra mála, sem hjá
samtökunum eru efst á baug:
á hverjum tíma og miða að
því marki að skapa hverjum
manni skilyrði þess að leita
efnahagslegs öryggis og and-
legs þroska við mannsæmandi
lífskjör innan lýðræðisþjóð-
félags.
En frumskilyrði mann-
sæmandi lífskjara verður að
telja næga atvinnu greidda
með viðhlýtanlegu kaiipi.
Þess vegna ber kröfuna mn
atvinnuöryggi jafn háft og
raun ber vitn,i hjá veirka-
lýðssamtökunum.
Af þessum ástæðum eru það
jafnan atvinnu og kaupkjara-
málin, sem við ræðum helzt
í félögum okkar og á þingum
samtakanna.
KAUPKJARADEILAN.
Og þessa þings býður einmitt
það hlutverk, að taka afstöðu
til samningsumleitana fjöl-
margra sambandsfélaga, sem
nú fara fram.
Símanúmer vor eru:
82125 «a 82126
VinRuveifeEidisamband ísiands.

Augtýsing
um umferð í
Að gefnu tilefni skal athgli vakin á 34. gr.
lögreglifsamþykktar Reykjavikur, en þar ■ segir '
svo meða.1 annars:
,,Á miðri götu má ekki nema staoar með öku-
tæki, heldur skal það gert sem næst .gangstéít-
inni eða götujaðri, og skal snúa íarartækinu
þannig, að hlið þess sé jafnhliða gangstéttinni
eða götujaðrinum".
Þar sem hálfstrikuð gul lína héfur yérið mörk'
uð' í. götu meðfram gangstétt ber bifreiðastjór-
um að gæta þess vandlega að leggja bifreiðum
einungis innan umræddrar línu. ;
■Verði misbrestur .a,- að . framaíigremdum Á~-
'kvæðum sé fylgt, varðar það'séktum samkvæmt'
lögreglusamþykktinni.
LögTeglustjórinn í Reykjavík, 24. nóvember 1952
jVo'.i-Ti'm
.: :V> II;,', ....Ú. ;:
Samníngsuppsagnir félag
anna eru li'óur í varnarbar-
áttu gegm sívaxandi dýrtíð
og þverrandí kaupmætií
launanna. Verkaiýðssamtök-
in eru enrt sem.fyrr andvi;'
þessari þróun málaima, og
telja baráítuna fyrir auk-
inni kauphæS í krónuíölu
meira nauðvörn.
Og þau hafa hvorki stuðlað
að né veitt þessari þróun
brautargengi; en orsakir þess-
arar þróunar í efnahags-
ástandi þjóðarinnar teljum við
fyrst og fremst að finna í
ýmsum aðgerðum ríkisvalds-
ins; og það er í þess höndum,
hver verður þróun þeirra
samningsumleitana, sem verka
lýðsfélögin hafa tekíð höndum
saman um.
Verði af hendi ríkisvalds-
ins og atvínnurekendavalds-
ins hnefanum slegió í borð-
ið og fójkínu ætlað að búa
við sult og seyru, þá munu
átök þau, sem fram undan
eru, verða harðari en nokkru
sínni fyrr i kaup- og kjara-
deílum. Og hvet ég allt fé-
lagsfólk í verkcjýðssamíök-
unum til þess að standa sem
órjúfandi hcilcl f þessum á-
tökum.
En við vpnúm, að ríkisvald-
íð vilji skilja, að barátta okk-
ar er fyrst og fremst og ein-
göngu sú. að tryggja kaupmátt
launanna, þ. e. að trygja, að
samfara ört fækkandi vinnu-
stundurn, sem verkamaðurinn
fær, þurfi ekki jafnhliða æ
fleiri og fleiri vinnustundir til
þess að geta keypt sama magn
nauðþurfta sinna. í þessu og
engu öðru liggur kjarnapunkt-
ur málsins, varðandi samn-
ingsumleitanir þær, sem nú
fara fram milli sambandsfé-
laganna og atvinnurekenda.
Eg mun ekki á þessu stigi
ræða þau margþættu mál, sem
verið hafa viðfangsefni sam-
bandsstjórnar það kjörtíma-
bil, sem nú er á enda, þar eð
mörg þeirra eru rakin í
skýrslu sambandsstjórnarinn-
ar, er fulltrúar hafa fengið í
hendur; og undir umræðunum
um hana gefst tækifæri til að
ræða þau mál. nánari . .
GESTIR ÞINGSINS.
Gooir . félagar! Miðstjórsv.
sambandsins bauð Alþjóða-'
sambandi frjálsra . verkalýðs
félaga og vær'kalýðssambönd
unum . á Norðurlöndum aðh
senda fulltrúa á þetta þingj.
okkar, en hvorki Alþjóðasam--
bándið eða verkalýðssambönd-
in á Norðurlöndum gátu kom-
ið því víð að senda fulltrúa,
néma verkalýðssamband Dan-
merkur, en sendu þakkir fyrir
boðið í símskeytum og árnúðis’;
þinginu jafníramt allra heilla;
Danska verkalýðssambandiðh
sendi hins vegar fulltrúá á».
jþingið og. er mættur ritkrlL
þess, Carl P. Jensen, .sem; er' ■
mörgum ykkar kunnur frá.þvú.
að hann var gestur sambands--
þingsins 1946. Eg býð Carl: P.'
Jensen hjartanlega velkominn* i
á þetta þing okkar og voná' aðÚ
honum jafnt sem okkur mégU
vera ánægja af komu hans»!
hingað.
Einnig eru gestir okkar á‘,
þínginu Óláfur Björnsson pró--
fessor írá Bandalagi starfs--
manna ríkis, og bæja, formað-'
ur þess; Guðbjartur Ólafsson*»
frá Farmanna- og fiskimanna--
sambandi ísland/, ÍSkúli Ág-
ústsson frá Iðnnemasambandh (
íslands og Sæmundur Friðriks';
son frá Stéttarfélagi bænda.
Þessa agætu gesti ókkar býð’ i
ég alveg sérstaklega velkomna* i
þar'eð þeir eru fulltrúar þeirra1.
félagssamtaka, er Alþýðusamv .
bandið hlýtur jafnan að hafa .
mikla samvinnu við. Þeir munu <
nú hiér á eftir flytja þinginu <
kveðjur samtaka sinna.
Félagar og gestir! íslenzk
alþýðusamtök hafa jafnan .
unnað frelsi og lýðræði og -
störf þeirra hafa miðast við ■
það, að koma í veg fyrir, að l
íslenzkt alþýðufólk, hlyti þau ,
örlög að mynda hóp úrræða- .
lauss öreigalýðs, er yrði vilja -
lítil verkfæri í höndum harð-
svíraðs atvinnurekendavaldi
og fjárplógsmanna. Með tillit* »■
til þess mikla hlutverks, sen>
alþýðusamtökin hafa að inná-
af höndum í okkar fámenn;v
þjóðfélagi og í fullri vitun t
þeirrar ábyrgðar, er á okkui'
hvílir3 bið ég ykkur, fulltrúar-
(Frh. á 7. síðu.)
AB&