Alþýðublaðið - 02.12.1952, Blaðsíða 4

'ÁB—Mþýðublaðið
S i
Klp®'#'?-.:-,................
' SÚ STAÐREYND, að allt
! athafnalíf höfuðstaöarins, og
: raunar, fleiri bæja, er nú lam-
aS af verkfalli, er eingöngu
! áök ríkissfjórnarinnar; og
:. Snun fáum blandast hugur um
j f>að. ,
í fyrsta lagí eru kjarabóta-
kröfur verkalýðsfélaganria
: ekkert annao en óhjákvæmi-
leg afleiðing stjórnarstefn-
unnar, sem leitt hefur því
líka verðbólgu og dýrtíð yfu'
landið, að verkafólkið fær
ekki lengur lifað við þau
laun, sem það hefur haft og
orðin eru langt á eftir verð-
laginu á daglegum nauðsynj-
um þess; og í öðru lagi gerði
ríkisstjórnin bókstaflega ekki
neitt til þess að afstýra verk-
■fallinu, með því að béita áhrif
um sínum í þá átt, að komið
væri til móts við kröfur verba
lýðsfélaganna. Þvert á móti
virðist hún hafa stappað stál-
inu í atvinnurekendur til þess
áð þeir vísuðu öllum kaup-
Öhækkunarkröfum á bug; og
sjálf hafði ríkisstjórnin ekki
•annað til málanna að leggja
opinberlega, en að fara fram
á, að ,verkfallinu yrði frestað
um óákveðinn tíma, meðan
.„athuguð“ væri „fjárhagsaf-
ítoma ríkisins“ og „greiðslu
geta atvinnuveganna“, eins og
það var orðað í margútbás-
únuðu bréfi stjórnarinnar til
samninganefndar verkalýðsfé
laganna í lok vikunnar, sem
leið. Uffl’ hitt var ekki talað,
að athuga þyrfti afkomu og
greiðslugetu verkalýðsins, við
það okurverð á öllum nauðsynj
œn. sem nú er, og við þau
laun, sem með hverjum mán-
uðinum, sem líður, verða
minna og minna virði.
Það var engin von til þess
s.5 samninganefnd verkalýðs-
félaganna léti hafa sig til þess
að fresta verkfallinu upp á
slíka- ,,athugun“, sem ríkis-
stjómin var búin að hafa
nægan tíma til þess að láta
gera, ef henni hefði verið
nokkúr alvara, að afsýra
verkfaílinu með því að bæta
2, des. 1952.
I i.
að nokkru fyrir sínar eigin
syndir við verkalýðinn. En
sannleikurinn er sá, að hún
hefur fram. á síðusu stundu
treyst því, að hún gæti haldið
fram að hlaða undir heildsaia
og braskara, með sívaxandi
okri og dýrtíð, án þess áð
verkalýðurinn og launafólkið
féngi það að neinu frekar
bætt í launagreiðslum en
hingað til. Þess vegna hefur j|
hún líka látið allar aðvaran- |
ir verkalýðsfélagánna sem
vind um eyru þjóta, og ekki
heldur hlustað á hinar marg-
endurteknu áskoranir þeirra
um að gera nauðsynlegar ráð
stafanír gegn dýrtíðinni og
drága úr henni, svo að kaup-
máttur launanna mætti aft-
ur aukast á þann hátt og
kauphækkuri í krónutölú
verða óþörf. Hafa verkalýðs-
félögin þó aldrei tíregið neina
dul á það, að slíkax ráðstaf-
anir teldu þau miklu æski-
legri en formlega kauphækk-
un, sem í þeirra augum væri
neyðarúrræði, þótt þau væru
að sjálfsögðu til hennar knú-
in, ef öðrum ábendingum
þeirra væri ekki sinnt.
En sem sagt: Ríkisstjórnin
hefur, þrátt fyrir þetta, hald-
ið áfram að magna okrið og
dýrtíðina; og samt vill hún
neita verkalýðnum og launa-
fólkinu um þá kauphækkun
og kjarabætur, sem það get-
ur ekki lengur án lifað. Það
er ekki efamál, að slík fram
koma ríkisstj ómarinnar er
fordæmd af yfirgnæfandi
meirahluta þjóðarinnar, sem
veit vel, hverja þolinmæði
verkalýðsfélögin hafa sýnt án
þess að það væri að nokkru
við þau metið.
Nú hafa þau beínlínis verið
knúin út í verkfall til þess
að rétta hlut sinn. Allir vita:
að það er nauðvörn verkalýðs-
ins gegn okrinu og dýrtíðinnl;
enda hafa kjarabótakröfur
hans fulla samúð alls almenn
ings, sem krefst þess að kom
ið-sé til rnóts við þær, — og
það taíarlaust.
„>»
Ef þessi. kisa hefur við einhverjar áhyggj-
• ur að stríða. þá kahn hún að minnsta kosti
að dylja þær Hún virðist svo sael og áhyggjulaus, sem iram-
•ast er hægt að gera • sér í hugarlund. Sennilega hefur henni
•heppnast vel músaveiðrn að'undanförnu.
Bœkur og höfundar:
Fundarboð
Sameiginlegur fundur Rithöfundafélags
Islands og Félags íslenzkra rithöfunda verður
haldinn í Café Höll (uppi)' fimmtudagínn. 4.
des. og hefst kl. 8,30 síðd. stundvíslega.
Fundarefni: Handritamálið.
Fjölmennið.
. . Formenn félaganna.
iapiEts
heldur fund þriðjudaginn 2. des. næstk. klukkan
8,30 í Sjálfstæðishúsinu.
Til skemmtunar.
Danssýning (gamlir dansar).
Upplestur. — Dans.
Fjölmennið.
Stjórnín,
Æ3 — Alþýðubla<5i<3. Ctgefandi: AlþýSuflokkurinn. Ritstjári: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Auglýsingastjcri: Emma Möller. — Ritstjóm-
arsímar: 4901 og 4902. — Auglýsingasíml: 4906. — AfgreiSslusiml: 4900. — AlþýSu-
prentsmiðjan, Hverftsgötu 8—10. ÁskriftarverS 15 kr. á mánuCi: 1 kr. I lsusasSlu.
ÞAÐ varð aldrei úr því, að
ég skrifaði um skáldsögu Sveins
Auðuns Svéinssonar, Leiðin lát
til Vesturheims, en um hana
þótt| mór þó meira vert en
flestr aðrar skáldsögur, sem ég
hafði þá" lesið um nokkurt
skeið. Sagan var fyrst og
fremst alger nýjung íslenzkum
bókmenntiun um eínisva), í
öðru lagi var þar fjallað um
alþjóðleg • vandamál - af furðu-
legri jþekkingu og jnnsýn, og
svo var þá gerð sogunnar sér-
stæð sóg bar vitni. um mjög
sjálfstæö listræn vinnitbrögð.
Loks var auðsætt, ao höfundur
inn er gæddur mikilli glögg-
skyggní á sálarlíf manna og
mótun skapgerðarivmar við rais
jafnár og margvís'egar aðstæð
ur.
Önnur bók er nú komim frá
hendi Sveins ’Auðuhs Sve-ins-
sonar. Hún beitir Viíið þér
enn —? Þetta er lítil' bók og
flýtur: sjö smásögur. í þ.eim er
sagt frá .í fyrstu persónu —
svo sem í Leiðin lá til Vestur.
heims, en í rauninni eru þess
ar tvær bækur sama höfundar
næsta ólíkar.
Sögumaðurinn er uppaiirm í
kaupstað á íslandi á kreppuár-
unum miili heimsstyrjaldanna,
og sögurnar eru allar formað.
ar sem minningar hans. Yfir
þeim öllum hvílir sérkennileg-
ur blær, er frarn kemur við
það, að á þann ljóma, sem fylg
ir uppgötvunar. og upplífunar
gleði bernsku og æsku fellur
skuggi vangetu og misréttis.
I Höfundurinn sýnix sig þarna
sem í fyrstu bók sinni glöggan
á iþau sannindi, hve smáatvik-
in <eru oft mikilvæg, fela oft
í sér hvort tveggja í senn, að.
draganda, sem á sér rætur vít.l
um svið þjóðfélagsins. og örlög
þrungnar afleiðingar fyrir fram
tíð þess, sem lifir þau. Og
tækni höfundarins er þarna
i ekki síðri en í hinni iöngu skálcl
i sögu hans. En hún er mjög á
annan veg en í henni. Síund-
um gat það nólgast yfirlæti í
þeirri bók, hve hinn framancli
námsmaður nóði víða til um
nóna kynningu og.áhrif. Þarna
felst tæknin ekki að litl'J
leyti í látleysi í máli, stíl og.
gerð sagnanna, látleysi, sem
gæti valdið þ.ví, að mönnum
• sæist yfir mikilvægí þess, s.em
j gerist, ef höfundurinn hefði
■ ekki sérstætt lag á að bsina
hug lesandans í sögulokin að
merg málsins, án þess að ger.
ast ágengur.’ Hlátur
fólksins, andstæðan í lok ann-
arrar sögunnar milli löngunar
drengsins og þeirrar lífsannax,
sem knýr hann, gereyðing snjó
hússins , í þeirri þriðju, dingl.
andi kaðalendinn í þeirri
fimmín — síðast en ekki sizt
viðfbrögð piltsins í seinustu sög
unni,1 þegar hann inætir stúlk.
unni. sinni, eftir ið samvizku-
kvalirnar hafa þrúgað að hon-
um — allt er þetta hnitmiðað
til iistrænna og lífrænna á-
hrifa.
Sveinn Auðunn Sveinsson -—
eða öðru nafni Stefán Júlíus-
son — veit hvað hann. syngur
og kann að béita rödd sinni
gvo sem við á hvert lagio.
Guóm. Gíslason Hagalín.
FjbFliFeyfí kðfaaréti- -
skémmfún ti! sfvrkfar
Krabbameinsféiapnif.
ANNAÐ KVOLD fer fram
kvöldskemmtun í Austurhæj-
arbíó til styrkíar Krabbá-
meinsfólagi . Reykjavíkur.
Munu . margir kúnnustö
skemmtikrai'tar bæjarins
koma fram á skenimtun þess-
ari, eða uni fimmtán atrifti,
og er þetta í fyrsta skipti sem
jafn fjölmennur hópur inn
lendra skemmtikrafta kemuir
franl á einni og sömu skemmt
uninni ;
. , Aðgöngumiðar að skemmtun
þessari,' s|em fer ffam kl. D
ahriað kvöld verða seldir í
Hljóðfærahúsinu og hljóðfæra
verzlun Sigríðar Helgadóttur.
Gildir hver aðgöngumiði jafn
framt sem happdrættísmiðí.. og
verður vinningur dýrmætur
munur, sem gefinn er áf
Heildverzlun Ásbjarnar Ólafs
sonar.
Er ekki að efa, að fólk mun
fjölmenna á þessa einstöku
skemmtun og styður það um
Ieið gott málefni, þar sem hið
unga félag Rrabbameinsfélag
Reykjavíkur á í hlut.
Vsnfar samkomusal
fvo skóla.
it.fs
TVEIR skólastjóraf. skóla
stjóri Miðbæjarskólans ög
Gagnfræðaskólans við Lindár
götu hafa skrifað bæjarráði
og óskað eftir að komið væfi
fyrir samkomusölum í skólute.
sínum. Hefur erindum þessute
verið vísað til fj árhagsáæt’iun-
ar
FJöfþæff sfarf GEímufélagsins
iðnu ári
AÐALFUNDUR Glímufélags-
ins Ármanns var halöinn í. fé.
lagsheimili Vals nýlega. Fund-
arstjóri var Sigríður Arnlaugs
dóttir. Stjórnin gaf ítarlega
skýrslu um starfsemi félagsins
á liðna árinu.
Alls æfðu íþróttir á vegum
félagsíns um átta hundruð
manns. Glímuflokkur frá félag
inu sýndi í sambandi við. ólym-
píuleikana. Tvo keppendur áfti
félagið á vetrar-ólympíuleikun-
um og aðra tvo á sumaxleikun
um í Helsingfors. Ármenning-
ar urðu íslandsmeistarar í
handknattleik karla, þeir áttu
fimm ’ íslandsmeistara í frjáis-
um íþróftum. Sundmenn Ár-
manns settu 4 íslandsmet á ár.
inu og skíðamenn . félagsins
stóðu sig með ágætum. Háit á
þr.ðja hundrað ungljngar og
börn æfðu þjóðdansa, vikívaka
og fimleika hjá félaginu á
starísárinu.
Ármenningar unnu að skóg-
rækt í svæði sínu í Heiðmörk.
Mikið var unnið í jþróttasvæði
félagsins í Nóatúni. Eru nú þeg
ar fullgerðir 2 handknattleiks-
vellir og grasvöllur, byrjað á
byggingu hlaupabrautar og
hafa verið lögð í Iiana undirlög
in, mun hún verða fullgerð á
næsta suffiri. Enn fremur er
unn'ð að því að fullgera kast-
svæði vegna frjálsíþrótta. Ráð
gert er að byrja á byggingu
búningsherbergj a og vísi að fé-
drengsins' lagsheimáli á næsta sumrí ög
í fyistu sögunni og þögn heldra I vinnur Skarphéðinxi Jóhanns-
son arkitekt. að teikningu þesg.
SamþykkL-voru ný lög fyrir
félagið á aðalfundinum; er ao_
albreytingin fólgin. í því, að
fyrir hverja íþróttagreiin er
kosin sérstjórn og sk-ipa for-
mtnn deildanna ásamt áðal-
stjórn féiagsráð.
í stjóm félagsins voru -kosn-
ir; Jens Guðfojörnsson í 26.
sinn formaður, Sig. G. Norð_
daíhl, varaformaður, Þorbjöfn
Pétursson ritari, Eyrún Eiríks-
dóttir féhirðir og .Þorkell Magn.
ússon gjaldfceri. Varastjöm:
Baldur Möller, Oddur Helga-
son og Snorri Ólafsson. Enö-
urskoðendur: Stefán G. Björns-
son og Guðmundur Sigurjóns-
son, Tómas Þorðvarðsson til
vára. Húsbyggingar og íþrótta_
vallarnefnd skipa: Þorsteinn
Einarsson, Skarphéðiim Jö-
hannsson og Jens Guðfojöms-
son. Þeir Baldur Möiler, Gunn-
laugur Briem og Tóxnas Þor_
várðsson, sern áft hafa lehgi
sætí í aðalstjórn, gengu nú úr
henni. Var þeim bakkað langt,
fórnfúst og giftudrjúgt. starf
þsirr.a í þágu félagsins. AllSr
mtuiu þe:r ..samtj starfa áfram
að málefnum Ármanns.
. Ársskýrsla stjórnarinnar bar
vott um þróttmikið starf hjá
féíáginu. Vetrars-tarf félags-
ins. hófst. e:ns og venjá er tO í
foyriun olctóber, Félagið leggwr
stund á flestar þær íþróttír, ;em
stundaðár eru innan húss, hef-
ur úrvalskennurum á að sikipa
(Frh. á 7. sffix,)’
áB4