Tíminn - 31.07.1964, Blaðsíða 14

CLEMENTINE
KONA CHURCHILLS
144
tár brutust út í augnakrókana.
Þeta var í fyrsta sinn, sem hann
kom á þingið eftir að hann hafði
sagt af sér. En Clementine missti
af þessu. Hún hafði dottið niður
stigann á« heimili þeirra í Hyde
Park Gate og handleggsbrotnað.
. 28. KAFLI
RÓSIR, RÓStó "HVARVETNA
„Hvernig er upphaf fjöjskyldu-
lífisins? Það hefst með því, að ung-
ur maður verður ástfanginn af
stúlku — ekki hefur enn verið
fundið neitt betra í þess stað“,
sagði^Winston, er hann ræddi um
-- hamingjuríkt fjölskyldulíf.
Síðan bætt hann vð: „Með^sam-
komulagi tveggja manna er ekki
hægt að hindra mann í að segja:
„Viltu giftast mér elskan?“, bara
af því að hann hefur ekki hjú-
skaparsáttmála ritaðan af lögfræð-
ingi úpp á vasann. . . . Það er erf-
* itt, ef ekki ókleift að setja ofan í
við fallega konu — hpn heláur á-
fram að vera falleg, en snuprurnar
láta hana ósnortna og verða svo
að engu . . .“
Um framtíðarhlutverk konunnar
segir hann: „Ég treysti því að það
verði það sama í framtíð og það
hefur verið alla daga síðan þau
Adam og Eva voru uppi.“
Um Clementine sagði hann:
„Hún hefur bæði verið félagi minn
og aflvaki alla ævi í gegnum þykkt
og þunnt.“
12. september 1958 skein sólin
glatt á frönsku Rivierunni og dag-
urinn var eins og hann verður feg-
urstur. Winston sat í skugganum
af húsi Beaverbrooks lávarðar í
rauðri fellshlíðinni í Cap D’Ail.
Hann sat þar og vann við að mála.
Þannig eyddi hann hluta af gull-
brúðkaupsdegi þeirra hjóna til að
stunda þá tómstundaiðju, sem
hann hafði mestar mætur á.
Inni í húsinu stóð Clementine
við að opna mörg hundruð heilla-
skeyti, sem þeim höfðu borizt. Hún
vildi sjá]f opna hvern pakka,
skeyti og bréf.
Aldrei hafði annar eins póstur
borizt til litla pósthússins í þorp-
inu. Þeir höfðu þurft að bæta við
starfsliðið monnum úr pósthúsun-
|um úr næstu þorpum. Allur heim-
urinn virtist vilja óska þeim til
hamingju. Skeyti og gjafir héldu
áfram að berast í stríðum straum-
um og um nónbil var ekki einu
sinni búið að telja allt, sem barst
þeim þennan dag, hvað þá opna
það.
íbúar Cap D’Ail sendu þeim
rauðar rósir, og þegar Winstonj
kom niður, 1;ók átta ára gömul
sonardóttir hans á móti honum
með því að flytja honum fornt
, grískt kvæði um rósagarð í tilefni
dagsins.
Winston og Clementine hlýddu
á með athygli, á meðan hin hár-i
prúða Arabella fór viðstöðu-1
laust með þrjátíu af fimmtíu vísu-
jorðum úr kvæðinu „Garðurinn
Malagea i Gadera.“ Aðdáendur^
þeirra vissu, að Clementine hafði
mestar mætur á rósum, og þess
vegna bárust þeim þennan dag
ókjör af rósum. Allan daginn bár-
ust þeim sífellt fleiri og fleiri
rósavendir.
Fyrsta skeytið, sem Clementine
tók úr skeytastaflanum var frá
drottningunni og Filipusi prinsi og
hið fyrsta, sem Winston og Cle-
mentine gerðu þennan dag, var
að senda þeim þakkarskeyti.
Þeim barst einnig skeyti frá
Harold Macmillan forsætisráð-
herra og ráðuneyti hans, sömu-
leiðis frá Coty forseta Frakklands,
frá de Gaulle hershöfðingja, Nor-
egskonungi, og bandaríski konsúll
inn í Nizza færði þeim sjálfur
heillaskeyti frá Eisenhower og frú.
Randolf og Arabella dóttir hans
voru þau einu úr fjölskyidunni,
sem hjá þeim voru þennan dag.
Þau feðgin gáfu þeim gullna gjöf.
Hann sagði þeim að gjöf þeirra
væri gullrósastígur, og mundi rós-
unum verða plantað á Chartwell
næsta morgun.
Rósarunnarnir skyldu verða 146
að tölu og skipast á gullnar rósir
og gular. Og þar sem rósarunnarn-
ir mundu ekki blómgast fyrr en í
júní, höfðu þau látið gera bók með
myndum af stígnum í smáatriðum.
Randolf rétti þeim þessa fallegu
bók.
Winston og Clementine settust
niður og blöðuðu í þessari stór-
kostlegu bók, sem hafði verið full-
gerð á aðeins fimm vikum. Allar
rósirnar í bókinni höfðu verið mál-
aðar af ágætum 'brezkum Iistmál-
urum, þar á meðal Augustus John,
Cecil Beaton, Sir Matthew Smith,
Paul Maise, Duncan Grant, og R.A.
Butler innanríkisráðherra — en
hann var „nemandi" Winstons í
listinni.
Bókin var árituð gylltu letri á
kápu: „Sir Winston og lafði Chur-
chill, 1908 til 1958“ og sömuleiðis
heiti' bókarinnar: „Gullni rósastíg-
urinn á Chartwell."
Randolf; Díana, Sara og Mary,
spöruðu ekkert til að gera bókina
sem bezt úr garði. Denzil Reeves
í listaskólanum í Colchester sá um
stafagerð og skreytingu, og í bók-
inni var ennfremur litið ljóð eftir
skáldið Paul Jennings tileinkað
þeim. Það var skráð upphleyptu
gylltu letri á síðu, sem skreytt var
af frænda Winstons listamannin-
um John Spencer Churchill.
Brátt hafði borizt svo mikið af
gjöfum, að starfsliðið þurfti að
stafla þeim í gangana í húsinu.
Meðal, gjafanna var súkkulaði-
vindill, sem vó 25 lb. og var frá
sænskri greifaynju, 5 lítra flaska
af 119 ára gömlu koníaki frá veit-
ingahúsinu á Rivierunni, þar sein
Winston og Clementine borðuðu
oft, mörg málverk frá áhugalist-
málurum, margar kampavínsflösk-
ur frá kampavínsframleiðendum
og vindlakassi frá frönskum laus-
gangara og landshornaflækingi,
sem gengið hafði 1500 kílómetra
til að færa Winston þessa guP-
brúðkaupsgjöf.
Flækingurinn, sem hét Henri,
Marchand, hafði verið einn af
mörg þúsund hermönnum, sem
urðu vitni að því, er Winston kom
til Frakklands eftir stríð.
„Þarna var Churchill skyndilega
kominn og hann þrýsti einum þess-
ara stóru vindla í hendi mína ‘.
sagði Henri Marchand, er hann
minntist þess atburðar. „Nú hef
ég gengið alla þessa leið tíí að gefa
honum vindla á gullbrúðkaups-
daginn. Ég betlaði fyrir verðinu."
Á meðan heillaskeytin og gjaf-
irnar streymdu inn hvaðanæva að
úr heiminum, gerðu allir það,
sem þeir gátu til að sem bezt færf
um hinn áttatíu og þriggja ára
gamla Winston og sjötíu og
þriggja ára gömlu Clementine, svo
að spenningurinn og allt farganið
í kringum þau ofreyndi þau ekki.
Hádegisverður var snæddur á
svölunum á annarri hæð hússins.
ston dreypti á kampavíni. Cle-
mentine sat gagnvart honum.
Einu gestir þeirra voru Randolf,
Arabella, hr. Montague-Brown,
einkaritari Winstons og tvær
stúlkur, sem gegndu störfum rit-
ara hjá honum. Clementine hafði
dreift blómunum um allt húsið
og hafði sjálf ákveðið matseðil í
tilefni dagsins, en á honum voru
ýmsir uppáhaldsréttir Winstons.
Eftir að hádegisverði var lokið,
var þeim sagt að um fimmtíu ljós-
myndarar stæðu fyrir utan í þeirri
von að ná mynd af þeim. Win-
ston og Clementine luku upp hlið-
unum fyrir þeim.
„Komið inn!, komið inn!“! hróp-
uðu þau. Ljósmyndararnir þyrpt-
ust í kringum þau, þar sem þau
sátu hvort í sínum hægindastóln-
um á sólbjörtum svölunum.
Hann neitaði, kurteislega þegar
fréttakvikmyndatökumenn báðu
hann að ganga fram og aftur um
svalirnar: „Ég er orðinn of gam-
all til slíks,“ svaraði hann og bætti
við: „Farið og fáið ykkur frekar
kampavínsglas.“
Winston, Clementine og Ara-
bella litla skenktu þeim kampa-
vínsglas. Arabella virtist jafnhús-
móðurleg og amma hennar.
51
sama Tracy og áður, hvað gagn-
aði það? Hún yrði bara hálfu um-
komulausari en fyrr. Það var
nógu slæmt að missa minnið, en
ef hún átti einnig að missa per-
sónuleika sinn þá var engin von.
Hún dirfðist ekki að vera ham-
ingjusöm yfir því, sem Brett
hafði sagt.
Brett tók garðklippur og réðst
á limgerðið af öllum kröftum.
Meðan hann starfaði var eins og
tvær raddir kölluðust á í höfði
hans og honum fannst það vera
að springa.
Hún laug að mér allan tím-
■ ann . . en hvaða aðra skýringu
var að finna að hún hafði ek-
ið til Nevilles? Hún hafði haft
sama svip á andliti eins og þegar
hún rakst á hann í fyrsta skipti
og hataði hann . . . en hún er
snjöll leikkona. Það þurfti ekki
annað en hendur Neville þá
fylltist hún viðbjóði . . . en í
sama andartaki og Mark er far-
inn ekur hún beint til Upper
Halley. Það er sama, hvað hver
segir, ég trúi aldrei að hún hafi
verið þar af þeirri ástæðu, sem þar
hún vildi vera láta . . . en hefur
hún ekki alltaf þótzt vera sak-
laus og barnsleg — hvað sem
hún tók sér fyrir hendur. Hún
lét Nan eyðileggja hönd sína
vegna þess að hún hafði ekki
kjark til að segja að hjólið væri
bilað, og hún lét Mark taka á sig
sökina og sitja í fangelsi vegna
þess glæps, sem hún hafði drýgt.
Hún hafði alltaf gert það, sem
hún vildi án þess að skeyta hæt-
is IjÁt um annað fólk . . . En ef
þettS^. er allt saman satt hvers
vegna ber ég þessar tilfinningar
í brjósti til hennar? Hvernig gat
ég fariðt að elska hana aftur. —
■Og á annan og dýpri hátt? Þetta
er ekki ást . . . flónið'þitt, bara
bessi gamla hrifning.
— Skollinn hirði þetta allt!
hrópaði hann ofsalega, og kastaði
garðklippunum frá sér.
Um eftirmiðdaginn fór himinn
inn að taka á sig ógnandi rauð-
gulan lit og stormurinn gnauðaði
í fjarska. Laufþung trén sveifluð
ust og beygðust undan vindinum.
— Nú skellur áreiðanlega
á óveður, sagði frú Sheldon óró-
leg. — Ég vildi óska að gömlu
álmtrén sveigðust ekki svona
óhugnanlega, ég er hrædd um, að
þau fari um koll og lendi inn um
gluggana.
— O, þau standa þetta af sér,
svaraði Mark sefandi. — Hvað hef
ur þú haft fyrir stafni í dag,
Tracy?
Mark hafði ekki komið heim,
fyrr en þau voru setzt til borðs
og þau Tracy höfðu ekki talazt
við í einrúmi.
— 0, ég tók bílinn og fór í
ökuferð, sagði hún óljóst. — Það
var svo gaman að skoða alla þessa
gömlu og kunnuglegu staði, þegar
ég man allt aftur. Hún hikaði
andartak, síðan bætti hún við:
_ — Ég kom líka við hjá Neville.
Ég var búin að gleyma, hvað veg-
urinn var slæmur, en ég
held samt að fjaðrirnar hafi ekki
bilað.
Það varð grafarþögn í stofunni
í nokkrar sekúndur. Svo hélt
Mark áfram að matast og sagði,
án þess að líta upp:
— Var Neville heima?
— Já. Hann bar fram vont
sérrí og ég er viss um að þar
hefur ekki verið viðrað í stof-
unni í minnsta kosti ár.
Veslings Neville, hann er nú in-
dæll, þegar hann gleymir fáein
andartök að vera svona hávær og
sjálfánægður.
Hún brosti með sjálfri sér, eins
og hún skemmti sér yfir ein-
hverju. Nan lagði gaffalinn svo
snöggt frá sér, að hann glamraði
við diskröndina.
— Indæll! Þú kannt orðið yfir
þetta sleipa höggormskvikidni og
svo er hann rauðeygður í þokka-
bót. Þú ætlar þó varla að byrja
að . . .
— Brett, mig langað að heyra
álit þitt á ýmsum verkefnum, sem
Chitterley sendi mér í dag, greip
Mark svo einbeittur fram í, að
Nan þagnaði.
Máltíðinni lauk fljótlega. Mark
og Brett gengu inn í vinnuher-
bergi sitt, meðan konurnar tóku
af borðinu. Tvisvar ætlaði Nan að
segja eitthvað, en í bæði skiptin
herpti hún saman munninn. Him
inninn virtist hafa fengið á sig kyn
legan blágráan lit og við hvern
stormsveip gnast í húsinu. Það
var leiðinlegt, að stormurinn
skyldi gera síðasta kvöld hennar
á Pilgrims Barn svona nöturlegt,
hugsaði hún. Á morgun ætlaði
hún að segja Mark allt af létta
og hún vissi, að honum myndi
ekki koma það sérlega á óvart,
eftir viðbrögðum hans við mat-
borðið. Það var ekki nauðsynlegt
að fara í aðra heimsókn til
Neville. Það mundi nægja að
segja honum frá helginni í New
Forest. Ilún þurfti ekki annað en
að taka saman föggur sínar og |
yfirgefa húsið og senda síðan
Mark sönnunina . . hún þoldi
ekki að hugsa lengra. En á morg-
un varð það að gerast, annars
mundi hið sársaukafulla andrúms
loft í húsinu verða þeim öllum
ofviða;
— Ég er að hugsa um að fara
snemma að sofa, sagði hún, þegar
hún_ hafði þurrkað upp diskana.
— Ég er með óskaplegan höfuð-
verk. Góða nótt.
— Góða nótt, vina mín tautaði
frú Sheldon, en Nan anzaði engu
Tracy hafði búizt við að verða
andvaka alla nóttina, en þrátt fyr
ir storminn, sem ýlfraði úti fyrir
féll hún fljótlega í djúpan svefn.
Þegar hún vaknaði skyndilega síð
ar um nóttina var engu líkara en
þungum járnhring væri þrýst að
höfðinu, svo að hún gat varla
lyft því frá koddanum. Eitthvað
hafði vakið hana og það var raun-
ar ekki undarlegt. Storminn
hafði enn aukið svo að nú Áiátti
heita fárviðri úti. Hún skreiddist
með erfiðismunum upp úr rúm-
inu og að vaskinum. Hún fékk
sér vatnssopa og leit út um glugg
ann. Skýin sem þutu yfir himin-
inn voru ekki eins þungbúin og
hún sá þau greinilega í daufu
mánaskini. Hvernig mundi gömlu
kastalarústirnar vera á að líta í
slíku veðri? Hana langaði mjög
að sjá þær únu sinni áður en
hún færi frá Avebury. Á morgun
. . . hvar yrði hún niðurkomin þá?
Hún þoldi ekki að hugsa þá hugs
un til enda.
Hún klæddi sig í síðbuxur og
þykka peysu, batt slæðu um höf-
uðið og læddist niður stigann.
Ekki svo að skilja að hún þyrfti
að ganga hljóðlega því að það
brakaði og brast í húsinu eins
og heil herdeild væri að marséra
gegnum það. Hún opnaði dyrnar
og gekk út og.varð að styðja sig
við húsvegginn. Þrátt fyrir ofsa-
storm eimdi enn eftir af hitanum
um daginn. Já, húsið var vinur
hennar, og það voru gömul rúst-
irnar einnig. Frá fyrsta degi
höfðu þær boðið hana velkomna
eins og þær þekktu hana og vissu
allt um hana. Það hafði — eins
og flest annað hér — hafði neytt
hana inn í tómu skurnina af
Tracy Sheldon. En eftir morgun
daginn mundi hún' ekki vera nein
um hérna til ama. Á morgun ætl-
aði hún að fara héðan fyrir fullt
og allt og þótt hún neyddist til
að taka Tracy Sheldon með sér
ætlaði hún samt að reyna að
byggja upp nýtt líf. En hún þurfti
fyrst að kveðja kastalarústirnar
. nú vildi hún ekki hugsa
meira um framtíðina í bili. Hún
hallaði sér fram og brauzt áfram
L storminum.
Brett sat og reykti sígarettu
þegar hann sá Tracy bregða fyrir
um leið og hún fór fram hjá glugg
anum. Hann þekkti hana strax og
stirðnaði upp. Tracy hafði greini-
lega hyggju að fara upp sð
gömlu rústunum — og það í þessu
veðri!
Eftir fáeinar sekúndur var
hann kominn í gamla peysu og
skó, svo skundaði hann eftir gang
i inum og opnaði dyrnar að her-
bergi Marks Mark svaf ekki, en
14
T í M I N N, föstudaginn 31. júlí 1964 —
t