Tíminn - 20.08.1964, Blaðsíða 9

íbúðarblokka úr rau
steini og ber ítalskri
list fagurt vitni.
mínjagrip „Handmade
in Vatican Museum.“
Þegar við komum aftur út á
P-éturstorgið langar okkur
beizt til að setjast niður og
bugsa um það, sem við höfum
séð, yfir freyðandi bjórglasi. En
iþað er eins og stöðugur fólks
straumurinn hrifi okkur með
sér upp að aðaldyrum kirkjunn
ar miklu, sem stendur á gröf
heilags Péturs, er leið píslar-
vættisdauða á krossinum í Cirk
us Neros, árið 67. Eins og kirkj
an er stór, er saga hennar mik-
il. Júlíus, páfi 2. átti hugmynd
ina og lét hefja fyrstu fram-
kvæmdir árið 1452. Anakleto
péfi hafði látið reisa kapellu á
þessum sama stað, og Konstan-
in keisari vígði þar kirkju ár-
ið 326, sem stóð í ellefu hundr
uð ár. En nú skyldi reisa heil-
ögum Pétri verðugan minnis-
varða og það verk tók nær tvö
hundruð ár. Það var mikil
stund, er Úrban, páfi vígði hið
mikla guðshús, réttum 174 ár-
um eftir að Nikulás páfi 5.
kallaði arkitekta fyrst á fund
sinn. Þegar Páll páfi fékk
Michelangelo til að taka við
áframhaldandi byggingu kirkj-
unnar, var listamaðurinn 72 ára
og vann hann að byggingunni
til dauðadags, án endurgjalds.
Það var skilyrði gamla manns
ins, því verkið var unnið „Guði
til dýrðar".
Og áreiðanlega hefur Vasari
er svo stoltur af skátabuxunum
sínum.
Eg ætla mér ekki þá dul að
reyna að lýsa Péturskirkjunni,
svo margt átti ég erfitt með að
skilja, þótt ég stæði þar sjálf
ur innann dyra. Eg skynjaði
það varla, þótt túlkurinn segði
okkur, að grunnflötur kirkjunn
ar, með súlnagöngum og gos-
brunnum væri um 55.000 fer-
metrar að stærð eða eins og
aðalhluti Tjarnarinnar í Reýkja
vík, að hæðin væri 132 m. og
aðalaltarið 41 m. á hæð. Að
í kirkjunni væru 46 ölturu,
290 myndastyttur, 748 súlur og
að þar inni gætu verið í einu
um 50.000 manns.
Eg held ég hafi fyrst skynj
að stærð kirkjunnar, þegar
túlkurinn benti mér á mynd af
manni, sem hélt á penna, efst
í kúplinum hans Michelanglos.
Penninn virtist af ósköp venju
legri stærð, séður frá gólfinu,
en hann er raunar á stærð við
meðalmann.
Þegar við göngum aftur nið-
ur torgið staðnæmumst við hjá
egypska granit-obelisknum, sem
Caligula lét flytja í heilu lagi
frá Heliopolis árið 39, og undr-
umst, hvílíkt verk það hefur
verið að reisa hann. Það tók
líka 4 mánuði, Þótt 900 menn
ynnu að verkinu með um 140
hesta sér til aðstoðar. Súlan er
rúmlega 41 m. á hæð og veg
ur 322 tonn. Efst á henni undir
Séð yfir hið fagra og stílhreina Péturstorg í Róm. Myndin er tekin ofan úr kúpli Péturskirkjunnar.
stæður utan Ítalíu. í fyrstu
komum við Ckki auga á nein-
ar umferðarreglur, sem farið
er eftir og þær eru áreiðanlega
fáar, en kannski nógu margar,
a.m.k. virðist allt ganga vel.
Þarna virðist ríkja meginregl
an um rétt hins stóra, því
að stærri bílarnir „svína“
hvenær, sem þeir geta komið
því við. Okkur verður sérstak
lega starsýnt á öll þessi kynst
ur af Fiat-smábílum, sem skjót
ast á milli bílaraðanna og minn
Algeng sjón á götum Rómaborgar. Hesturinn nartar í töðu úr poka, sem hangir um háls hans, með-
an eigandi hestvagnsins reynir að fá ferðamenn í ökuferð um borgina.
haft rétt fyrir sér, er hann
skrifar á einum stað: „Michel-
angelo frelsaði heilagan Pétur
úr höndum þjófa og ræningja.“
Við hrökkvum við, þegar
skrautklæddi vörðurinn í and-
dyrinu klappar á öxl okkar og
bendir á myndavélina. Okkur
finnst það hótfyndni að mega
ekki hafa myndavélina með og
fyrst við megum ekki mynda
innan dyra er ekkert
annað að gera en að
ganga út aftur og mynda
sjálfan vörðinn inn um dyrnar.
Við fylgjumst með því í ljósop
inu, hvemig hinn hái og spengi
legi maður gengur frá einni
konunni til annarrar og biður
þær að hylja ber bök sín og
handleggi með slæðum eða
peysum. Ungi maðurinn er
brosandi út að eyrum og hon-
um leiðist auðsjáanlega ekki
starfið. En okkur verður á að
Skella upp úr, þegar þéttholda
skátinn í stuttbuxunum sínum
er stöðvaður í dyrunum. Hann
horfir í örvæntingu niður á
bústna lærleggina sína og skil
ur ekki neitt í neinu, hann, sem
krossinum er kúla, þar sem
varðveitt er flís úr krossi
Krists og þegar við göngum
fram hjá lesum við áletrunina:
Christus rincit, Christus regn
at, Christus imperat.
En við ætluðum reyndar að
kíkja á götulífið og verzla ef
til vill svolítið, en þótt fram-
orðið sé megum við til með að
setjast niður augnablik, þurrka
af okkur svitann og fá okkur
glas af vino bianco eða vino
rosso eða bara bjór.
Og ef til vill kemur pattara-
legur strákur í víðuen buxum,
stórum skóm og með skítuga
svuntu með gjasið, hneigir sig
og beygir og við veltum því
fyrir ökkur, hvort hneigingin
sé heldur 20 eða 50 líra virði
í þjórfé. Eða kannski kemur
kráareigandinn sjálfur og laum
ar körfu með söltum kökum
við hliðina á glasinu í von um
að við freistumst til að bíta í
eina eða tvær og hækka þannig
reikninginn.
Við virðum fyrir okkur ið-
andi og ógnarlega umferðina.
þennan ægiiega kappakstur.
sem á sér sjálfsagt fáar hlið-
umst atviksins um daginn, þeg
ar við sáum einn klesstann
milli tveggja stórra flutninga
bifreiða, eins og flugu milli
þumalfingra. Og svo eru það
spengilegu, hvítklæddu lög-
regluþjónarnir, sem standa á
steinstöpli upp úr bílaþvögunni
og stjórna umferðinni, eins og
stórri sinfóníuhljómsveit. Þeir
bera hendurnar svo mjúklega
og fallega íil, eins og þeir haldi
á tónsprota. Það er enginn tin-
dátabragur á þeim, eins og við
eigum að venjast heima, og
mér datt það svona í hug, hvort
ekki væri ráð að senda umferð-
arlögregluna heima á nokkrar
æfingar hjá Sinfóníuhljóm-
sveitinni.
Á borðunum í kringum okk-
ur situr fjöldi stútungskarla og
hafa þeir hátt yfir glösunum.
Það er sagt, að þannig gætu
ítalir setið árið á enda og rætt
um allt og ekki neitt. Þannig
hafði fólkið líka setið meðfram
götunum í smáþorpunum á
Norður-ftalíu, sem við ókum
í gegnum i myrkrinu á dögun-
um, á tröppunum, gangstétt-
inni eða bara á götunni og leit
ekki einu sinni upp, þótt bílar
þytu fram hjá.
Á gangstéttinni á móti okkur
sjáum við líka alla eymd og
fátækt Ítalíu sameinast í einni
óléttri konu, sem heldur á
ungabarni, en eldri strákurinn
bjástrar við reiðhjól vegfar-
anda, sem hefur brugðið sé'r
inn í búð. Hún hefur sjálfsagt
staðið þama síðan snemma í
morgun með útrétta höndina
og tautað sama orðið aftur og
aftur: Lira, Lira. Og kannski fá
börnin hennar hádegismat í
dag.
Þetta minnti mig á daginn,
þegar ég fór í gönguferð um
Foro Italico og nágrenni. Eg
var búinn að skoða hina glæsi
legu Olympiuleikvanga, en
langaði nú til að fara yfir á
hinn bakka Tíber, þar sem
Olympíuþorpið fræga stendur,
sem einnig var byggt fyrir síð
ustu Olympíuleika. Þarna gnæf
tignarlegra
7 múr-
,_______i standa flest á
hæðum og í brennandi hitanum
lét ég mér nægja að ganga
fyrir neðan og horfa upp eftir
þeim upp í bláan himininn. Eg
var að velta því fyrir mér, að
undarlegt mætti teljast, að þau
skyldu ekki hrynja, eins veik
og undirstaðan virtist vera,
þegar ég skyndilega veitti at-
hygli stóru gati í leirundir-
stöðu eins háhýsanna. Eg sá
böm að leik fyrir framan opið
og hélt fyrst að þau hefðu búið
sér þarna til jarðhús til að
leika sér í, er gömul kona birt
ist allt í einu í gættinni, með
barn í fangi og tók ég líka eft
ir þvl, að laus hurð lá upp
við leirvegginn.
Þetta var þá mannabústaður
eftir allt saman og sjálfsagt
ekki sá eini af þessari gerð.
Eg held ég hafi aldrei jafn
áþreifanlega staðið augliti til
auglitis við hið óbrúanlega hyl-
dýpi, sem skilur að fátæka og
ríka, síðan ég sá gráhærða
milljónamæringinn leggja
hundrað lím skilding í skítug
an lófa litla betlarans í mið-
borginni daginn áður.
Við komumst brátt að raun
um, að við þurfum ekki endi
lega að standa á fætur til að
verzla, enda er það ekkert
áhlaupaverk hér í Róm. Þótt
þú gangir ekki nema Via Nazi-
onale öðrum megin sleppur
þú varla með minna en þrjár
klukkustundir. En nú færist
farandsalinn í aukana. Hann
réttir að okkur varninginn og
spyr okkur, hvort hann megi
opna búðina sína. Hann bíður
ekki eftir svari, en opnar litla
ferðatösku og býður okkur í
verzlunina sína hrópandi: You
english, verry sheap, very good
you buy. Þetta minnti mig á
það, þegar ég keypti sundskýl
una mína, áður en við fórum
á baðströndina í Spergola.
Myndarlegur maður. sjálfsagt
rúmlega þrítugur sýndi mér
varninginn. Eg ákvað mig fljót
Iega og ætlaði að borga. Þá
kallaði hann: „Mamma" og
benti út í horn
Og þarna *at mamman og
fyllti nær út í hornið. sjálf-
sagt á litlum kolli, sem hvarf
einhvers staðar langt undir
þéttum holdunum Hún þreif-
aði eftir skiptimynt langt nið-
ur í svuntuna sina, sem er sú
stærsta, sem ég hefi séð og ég
fór ósjálfrátt að velta því fyrir
mér, hve marga tíu þúsund
líra seðla þessi ógnarstóra
svunta gæti hýst. En hún var
sjálfsagt eins góð og hver ann
ar peningakassi. Eg kvaddi
mömmuna og stóra soninn og
sannfærðist enn um, hve
tnömmuríkið er mikið á Ítalíu
og samt er þar svo mörgu áfátt.
Framhald á síðu 13.
Iftir björn guðmundsson
Sigurbogi Konstantínusar keisara og hið mikla hringleikahús,
Colosseum í baksýn.
T í M I N N, fimmtudaginn 20. ágúst 1964
9