Tíminn - 03.09.1964, Blaðsíða 13

JOMFRÚ JÓHANNA
1 Framhaio -u 9 íiöu
rímaða mál Shakespeare er
sama og stofna til vandræða.
2) Að ég geri á leiksviðinu
.iafnhátt undir höfði málfari
í'ólks frá Leeds, East End og
Manchester, eins og því sem
tíðkast í Oxford, Eton eða
þessu timburimannamálfari úr
ætustofu Játvarðartímans. (Hér
víkur ungfrúin að þeim blaða-
dómum, að ekkert samræmi sé
í málfari leikendanna og tali
hver sitt slangurmál, og leik-
endur þverbrjóti hefðbundnar
framsagnarreglur á hinu
bundna máli skáldsins).
3) Það er auðveldara að ráð
ast á konungsfjölskylduna en
leitast við að skrapa burt
spanskgrænu liðins tíma og
hina þvermóðskufullu virðingu,
sem stendur skáldskap Elísa-
betartíimans fyrir þrifum.
4) Leikfélag Shakespeares
samanstóð af vandræðamönn-
um, stjórnleysingjum, atvinnu-
lausum hermönnum, speking-
um sem sömdu kenningar sín-
ar inni á drykkjustofunum.
5) Það, sem vakti fyrir Villa
Shakespeare var að spegla nátt
úruna og manneðlið í öllum
þessuim myndum, sem ekki nær
nokkurri átt að halda alla tíð
í spennitreyju úrelts máls.
Flestum bls'ðamönnum hefði
'verið það meira til geðs að fá
ungfrúna í heimsókn og heyra
þessa speki af hennar eigin
'vörum. Og þess var heldur
ekki langt að bíða, að Jóhanna
léti til leiðast að koma í klúbb
inn í kjallaranum. Það var
tveim dögum eftir að hún lét
hengja upp auglýsinguna. Kynn
ir hennar var Harewood lávarð
ur, sem kemur hingað í kjallar-
ann öðru hverju þramtnandi
með fólk, sem kemur fram á
hátíðinni. En líka voru í fylgd
með þeim nokkrir leikenda úr
þessari margumtöluðu sýningu.
Joan Littlewood er íremur
lágvaxin, samsvarar sér vel. —
Höfuðið er í stærra lagi, gáfu-
lcgt enni, brún augu í mon
gólskri augnagjörð, nett nef í
samanburði við stóran munn
og eKki -61 verulegra lýta.
Hún hefur fremur rólegt yfir-
bragð og sérstæðan personu-
leika. Hún talar yfirleitt létt og
hratt og dregur stundum við
sig orðin, þegar hún verður
hugsi. Hún gerir sér ekki far
um að bera geðshræringar utan
á sér, og þótt hún verði æst,
reynir hún að hafa hemil á sér.
Hin verstu skammaryrði segir
hún oft. svo blátt áfram, að
það er eins og enginn hlutur
sé sjálfsagðari eftir röddinni
' að dæma en það sem hún er
að segja; hversu sem það stang
ast á við skoðanir annarra. Nú
lá vel á hópnum, þegar hann
gekk inn í klúbbinn. Jóhanna
var fyrst að því spurð, hvernis
henni falli leikdómarnir í geð
Og það kom þá á daginn, að
hún var ekki einu sinni farin
að lesa þá og bjóst heldur ekki
vÉS að gera það næstu tvo til
þrjá mánuðina.
„Ég get ekki verið að ergja
mig á því að lesa það seim þið
segið fyrr en við erum búin að
æfa leikinn. Annars erum við
nú orðin svo vön skömmunum
að það er eins og að stökkva
vatni á gæs. 7 tvö ár eftir að
við byrjuðum sýningar okkar
létu leikdómarar sem við vær
um ekki til. Einhvern tíma von
ast ég til að geta gert gott
verk. Samt er ég vita ólærð :
leiklist og leikhúsmálum. og
það þarf enginn að halda að ég
fari eftir kenningum, sem ég
þekki ekki til“.
„En þér hafið samt verið
fengin til að flytja aðalieikrit
ið hér á hátíðinni og það eit.t
stærsta leikrit Shakespeares?*
„Já, ég var búin að lofa
manni þessu. Annars komum
við hingað upp, eftir fyrst og
fremst til að skemmta sjálfum
okkur og eiga góða daga, því
að ég elska Edinborg, en það
er mesti misskilningur hjá
Harewood lávarði að halda að
leikhúsgestir þyrftu endilega
að hafa mikla ánægju af þessu
þó að við skemmtum okkur ai-
veg konunglega. Nú, það er
ekki neima um tvennt að velja,
annaðhvort að láta leikdómar-
ana hafa eitthvað fyrir stafni
eða leika Shakespeare eins og
vera ber. En þið skuluð ekki
halda, að við berum neina ótta-
blandna virðingu fyrir Shake-
speare, okkur þykir of vænt
um hann til þess. Og þið eruð
með þessa hátíð.1 Hátíð, festi-
val, fiesta, það á að vera sama
og að skemmta sér. En hvernig
er svo hátíðin? Ég veit hreint
ekki til hvers við erum að
styðja og styrkja hann Hare-
wood lávarð til að halda uppi
öllu þessu gamaldags drasli
hérna“.
Nú var Jóhanna farin að
skálma um gólf og gekk fyrir
fullum dampi, ein sígarettan
tók við af annarri, en Harewood
lávarður veltist um af hlátri.
Allt í einu kallaði einn af tneð
reiðarsveinum hennar: „Jóa,
taktu nokkrar línur af hefð-
bundnum Shakespeare, lofaðu
þeim að heyra að þú kunnir
lagið". „Hvern fjandann ertu
að gjamma fram í fyrir mér?“
ansaði jómfrúin en lét samt
ekki segja sér þetta tvis'var og
strandaði aðeins í svipinn á
því, að hún mundi ekki éina
einustu línu. Síðan byrjaði hún
á „To be or not to be, that is
the question“ og svo tók við
eitt af öðru, sem hún sagði
fram í hálærðum hefðbundnum
róimi með tilheyrandi handa-
sveiflum, og nú blógu allir, sum
ir héldu ekki valni, „Nú sjáið
þið, að við getum leikið Shake-
speare svona ef við kærum
okkur um það“ sagði hún svo
og gekk aftur að borðinu og
fékk sér teyg, fyrst af glasi,
síðan úr kaffibolla. Því hélt
hún áfram milli svara þangað
til búið var úr glasinu, þá ská-
skaut hún sér fram gegnum
þyrpinguna umhverfis og sótti
sér aftur í glasið Menn voru
að stinga saman nefjum um
það. hvað væri sterkt i glasinu.
það var glært og sumir sögðu
vod'ka. En það var þá vara vatn.
seim hún drakk með kaffinu
„Er yður alveg sama hvað
gagnrýnendur segja um sýni-
ingu yðar?“
| : -
„Þegar gagnrýnendur fara að
í skrifa um Shakespeare, eru
þeir upp til hópa eins og gamal-
ar konur, og svo er nú það. —
Annars erum við menn til að
taka gagnrýni, satt að segja
erum við sjálf þeir ströngustu
gagnrýnendur á okkar eigin
verk, við erum svipur hvert á
annað. Þið ættuð að sjá okk-
j ur í Theatre Workshop, þegar
við erum í versta hamnum, við
berjumst eins og ljón. Það er
sjálfsagt að deila um hlutina.
rífast og skammast, upp af þvi
sprettur góður leikur. Þið þyk-
ist geta kennt okkur hvernig
eigi að leika Shakespeare. —
Ojaæja, fari Shakespeare til
fjandans, og þó, gaman væri
samt að gera tilraunir með
hann við og við. Það versta við
England og Skotland er að
fólk er eins og fjötrað niður.
rígneglt af list, það er þræl
bundið af dýrkun á fortíðinni.
En það sem mestu máli skiptir
fyrir okkur, er að brjótast út
úr fortíðinni. Og við verðum að
útvega eða skapa eitthvað, sem
fcefur einhverja þýðingu fyrlr
fólk á okkar dögum. Svo á það
líka að vera um listina. Þið
getið ráðist á veslings drottn-
ingarmömmu, veslinginn þann
arna, en þið getið ekki ráðist
á listina".
„Hvernig finnst yður al-
menningur taka sýningu yðar?“
„Það er húsfyllir á hverju
kvöldi og þetta er að skána hjá
okkur með hverju 'kvöldi. Við
verðum að skemmta okkur hér
hátíðina á enda. Svo förum við
með stykkið til New York“.
„Þér eruð sem sé ekki alveg
hætt?“
„Ég hef nú verið 32 ár að
hjakka í sama farinu og hef
fengið að heyra sitt af hverju,
verið kölluð svindlari, sveita-
maður, róni og algerlega ó-
menntuð, og þetta er alveg
hárrétt", sagði Jóhanna, og
sneri við að borðinu, tæmdi
bollann og glasið og kveikti sér
í sígarettu. Lávarðurinn stóð
upp og sagði að komið væfi
langt fram yfir matartíma og
sleit fundinum.
Og það var flestra mál, að
þetta hafi verið skemmtilegasti
blaðamannafundur, sem Hare-
wood lávarður hefði stofnað
til í klúbbnum, og sá langfjöl-
mennasti, blaðamenn, útvarps-
menn og sjónvarpsmenn, sem
hlupu eftir borðuim og klifruðu
eins hátt og þeir komust með
hafurtask sitt, einn sýndist
hanga uppi í ljósakrónunni,
annar stóð allan tímann uppi á
borði og erfitt að sjá hvernig
hann héldi jafnvægi. Daginn
eftir var blöðunum borgið með
forsíðumynd, og myndir af Jó-
hönnu fylltu sýningarglugga
blaðanna og gera það meðan
hátíðin stendur yfir.
VESTUR-Þýzka sttórnin
Pramhald af 7 síðu
maður í Vestur-Þýýzkal^ndi
hefir trú á því, að Krustjoff
komi til Bonn í þeim tilgangí
að hliðra til. Hann kemur ekki
til að ákvarða um Þýzkalands-
vandamálin, heldur til að tala
um þau, en á því tvennu er
reginmunur.
Ferðasaga Adzjubei í Is-
vestía gefur aftur á móti til
kynna. að í aðsigi sé breytt af-
staða Sovétstjórnarinnar til
Bonn-stjórnarinnar. Vestur-
Þýzkalandi er ekki framar lýst
sem „ævintýraþyrstasta og á-
leitnasta ríki í Evrópu", eins og
kveðið var að orði hjá TASS
fyrir aðeins fáum mánuðum.
Sovézkir blaðamenn reyna
nú að sýna fjölbreytilegri
mynd af Vestur-Þýzkalandi
eins og það er í dag. Það er
greinilega tilraun til að afla
vestur-þýzku stjórninni vinsam-
legra álits en áður meðal sov-
ézkra hugsjónamanna.
AÐALFUNDUR
Framhald af 8. síðu
Gróður byrjar með skófum,
sækir sig unz hann hefur fætt af
sér tré!
Gróður er hér í hámarki á land
námsöld. Skógur kemst ekki nema
í takmarkaða hæð — miðjar hlíð-
ar Fnjóskadals, en auk brattans
koma síðan við hans sögu eldgos,
jökulhlaup og loks mannskepnan
með sínar skepnur, enda verður
landið tiltölulega fljótt skóg-
snautt. Drap á skozkt og ísl há-
lendi. íslenzkur jarðvegur gosefni,
fíngerð, þurr uppblástur ör. Vék
að jarðvegsbindandí hæfileikum
trjánna. f Bandaríkjunum fylgdi
landeyðing í slóð eyðingu skóga.
— Hér er gróðrarmold af 40 þús.
ferkílómetrum fokin í sjó Sýndi
áhrif ofbeitar í myndum. Hvernig
gróðuríkið þá hopar á hæii.
IÐNNAM
Viljum ráða nokkra nema í vélvirkjun.
Vélsmiðjan Dynjandi,
Dyngjuveg 13, sími 36 2 70.
Innheimtumenn
Iðnfyrirtæki óskar eftir innheimtumanni, sem
gæti bætt við sig innheimtu.
Upplýsingar í síma 16956.
Vélritun
Stórt fyrirtæki í Reykjavík óskar eftir að ráða
vélritunarstúlku sem fyrst.
Tilboð er tilgreini aldur menntun og fyrri störf
sendist afgreiðslu blaðsins fvrir sunnudagskvöld,
merkt „Skrifstofa“.
Rædcji um sambandið milli fall
þunga og fjölda sauðfjár, Kropp-
þungi dilka, frá 1955 fallið úr
14% kg. í 13 kg. á tilteknu rann-
sóknarsvæði. Notkun beitilanda
hér af handahófi. Ilvar er hægt
að fjölga í högum? Hvar verður
að fækka?
Verið er að kortleggja gróður-
lendi íslands. „Erum með miðhá-
lendið. Kannað er notagildi beiti
landanna. Höfum grasafræðinga
með í verki. Búið að athuga þriðj-
unginn. Rannsakað er hvað sauð-
kindin etur. Gert með uppskurði
Mosaþembur leifar af of ofbeittu
landi. En þær eru gróður
sem fé lítur ekki við. Mýr-
lendi er 40% af landinu, gott til
ræktunar, en afarlélegt til beítar.
Loðvíðir er lítið bitinn að sum
arlagi — er sem sagt „hey í harð-
indum“!
Gróðurbreyting verður við beit.
Jafnvægi náttúrunnar raskað af
ofbeit.
Höfum efnagreint beitarplönt-
ur okkar. Gróður okkar er verri
en annarra landa, sama tegundin
„Kjarnagróður11, „kjarnalönd" eru
einkunnir sem ekki alltaf stand-
ast!
Bæta þarf gróðurlönd!
Dönsku grasfræi sáð í JökuÞ
heimum!
Rækta öræfin! Ekki auðhlaupið
að því. Grasfræið frá útlöndum
megnar ekki — lifir ekki af.
Við erum minnsta grasræktar-
þjóð, höfum ekki grasfræ fyrir
okkur sjálfa!
Kornrækt á frumstigi.
Ef beitilönd vantar, eigum við
að rækta þau á láglendi!
Sandgræðslan!
Rækta láglendið! Láta liálendið
eiga sig!
Bera á gróðurlendi sem til eru.
Land er að blása — ber sandur
eftir.
Berum a til að bæta landið!
i Landið er nýtt af handahófi!
Alger misskilningar að, íslenzk
beitilönd séu góð beitilönd!
Þá vék ræðumaður að öðru
efni:
Skyldum vegagerðarmanna við
lantUð!
Komi sá í vissan jarðveg, þá
fýkur hann.
Sýndí mynd af grjóthlöðnu ræsi
hjá skógræktinni!
Friðsælt að sjá sauðkind í al-
grænu landi.
Hið ákjósanlega er sambland
af búfjárrækt og skógrækt!
Nóg pláss fyrir skógrækt og bú-
fjárrækt!
Verðum að hafa samvinnu milH
ræktunarmanna og bænda um hag
nýta notkun lands!
Hákon formaður þakkaði ræðu
manni lofsamlega, og var það
vissulega gert að vild, áheyrend-
um allra!
VÍÐAVANGUR —
Framhai'' ai bls 3.
styðjast við hjálp viðskipta-
fræðings. ,í réttarríkjum er
jafnvel séð svo um, að þjófar
og morðingjar standi ekki uppi
lögfræðingslausir. Þeim eru
skipaðir verjendur. Hins vegar
Virðist enginn mannlegur mátt-
ur geta fengið lögfræðinig til
að sækja mál eins og það, sem
Ágúst stóð í, nema þá í gegin-
um viðskiptafræðing. Yfir þess
um tíma vakir svo Morgunblað-
ið, uppnumið og hrifið, þeg-
ar tekst að komast hjá dómum
yfir þá aðila, sem hafa gert
réttarfarið að háði og spotti í
augum allra almennilegra
manna. Með yfirlýsingunni,
þar sem það segir, að Ágúst
„hafi Ieyst frá skjóðunni“,
hefur það lagzt lægst allra
blaða á fslandi fyrr og síðar,
og reist siðgæðinu þá nfð-
stöng, sem það hafði eitt blaða
innræti til að gera.
r í M I N N , fimmtudaginn 3. september 1964
13