Alþýðublaðið - 17.11.1953, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Þriðjudagur 17. nóv. 1953.
Útgefandi: Aiþýðuflokkurin'n. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Hannibal Valdimarssoa Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttasíjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamemn: Loftur Guð-
mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
Emma Möller. Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga-
sími: 4906. Afgreiðslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan,
Hvg. 8—10. Áskriftarverð 15,00 á mán. í lausasölu: 1,00.
Gull f sjóði - sjúkum gleymí
FYRIR fjórum árum síðan
voru afgreidd lög um meðferð
Ölvaðra manna og drykkju-
sjúkra.
I þessum lögum var gert ráð
fyrir því að hætt skyidi að faka
ofurölva menn fasta og varpa
þeim í tukthús eins og glæpa-
mönnum. Kom það Ijóslega
fram í þeim umræðum, sem þá
lírðu um málið, að menn gerðu
sér ljóst, hversu glæpsamlegar
slíkar aðfarir væru, einkanlega
gagnvart unglingum, sem sííkri
me’ðferð sættu.
Sjá menn það og, ef þeir
hugsa málið, að cngin aðferð
ér líklgeri en einmitt þes.si til
að brjóta niður sjálfsvirðingu
,úngs manns og hrinda honum
niður í svaðið, svo að hann á
skömmum tíma eigi sér ekki
viðreisnar von. Hatrið til þess
þjóðfélags, sem fyrst þiggur
fjármuni hans fyrir vín, en tek
,Ur hann svo fastan og vaipar
honum í óhrjálegt fangelsi, þeg
ar áhrif þess fara að segja til
sín og gera hann ósjálfbjarga,
hlýtur a‘ð blossa upp og valda
honum sálartjóni, ef hann hef-
ur ósljóvgaða réttlætiskennd og
vill ekki Iáta bjóða sér allt.
En samt sem áður. Þessari
Æ'Iæpsamlegu aðferð er haldið
áfram, einnig við ungu menn-
ina, Þeim er kastað í „kjallar-
ann“, einhverja þá ömurlev-
ustu vistarveru, sem til er á ís
landi.
Meðferð glæpamannsins sæta
þeir, eins og það sé heinlínis til
þess ætlazt, að þeir fari innan
skamms að líta sjálfir á sig
sem glæpamenn — enda skyldi
engan undra, þó að tápmiklir
menn verði geröir a‘ð glaepa-
mönnum með þessum aðferð-
um, ef viðnámsbrek beirra
hrotnar þá ekki alveg niður.
Það var ætlun löggjafans, að
ofurölva menn, sem taka yrði
,.úr umferð“, skyldu ekki fara
í fangelsi, heldur vera fluttir á
læknisfund, sæta þar sérfræði-
legri meðferð og hjúkrun og fá
þar lífsreglur og Ieiðbeiningar
góðvilja'ðs vísindamanns, er e.
t. v. mættu verða til þess að
fleiri spor yrðu ekki síigin nið-
ur eftir glötunarbraut drykkju
mannsins.
Þetta undirstöðuatriði lög-
giafarinnar frá 1949 hefur
EKKI verið framkvæmt. Og
það ber rnjög að harma.
Annað þýðingarmikið atriði
laganna frá 1949 um meðferð
ölva’ðra manna og drykkju-
sjúkra var hað, að reisa skvldi
dvalarheimili — svo kölluð
gæzluvistarhæli — fvrir þá
ólæknandi drykkjusjúklinga,
sem verst eru farnir í heilsu-
farslegu og félagslegu tilliti.
Þetta liefur heldur ekki ver-
ið gert. Og þess vegna horfa
menn ennþá upp á þá sorglegu
sjón, að þessir sjúku menn leita
hælis á haust- og vetrarkvöld-
um undir bátum, í portum og í
útihúsaræksnum, þar sem hægt
er að skrí'ða inn um op eða
glugga. Eða þá að þeir eru tekn
ir og þeim kastað í kjallarann.
Sumir leita jafnvel á náðir Iög
reglunnar í neyð sinni og biðja
um næturskjól í viðurstyggð
fangageymslunnar undir lög-
reglustöðinni.
Þetta er glæpsamlegt ástand.
Og það sem verst er: Enginn
veit til, að á þessu sé neinna
• breytinga von. Flestir mundu
i þó eflaust vilja viðurkenna, að
þetta sé óþolandi ástand.
Það munu vera 25—30 menn
( hér í Reykjavík, ;em búa við
þá átakanlegu ney'ð, sem hér
hefur verið Iýst. Mikið af starfi
lögreglunnar á hverri nóttu er
( að fást við þessa sjúklinga ár
eftir ár og koma þeim í kjallar-
ann. — Heldur óskemmtileg
Sysofosarvinna það.
Gæzluvistarhæli fyrir 20
vistmenn mundi að mestu
leysa þetta aðkallandi vanda-
! mál, afmá þennan smánarblett
i af Reykjavík. Hæli fyrir 30
' manns mundi leysa það ti!
fulls.
Og hvers vegna er slíkt hæli
þá ekki reist, heldur horft í að-
gerðaleysi upp á eymdina?
Eru engir peningar til? Ekki
er það það, sem stendur í veg-
inum. Það er viljann, sem vant
J ar og svo er verið að rífast um
keisarans skcgg.
I Samkvæmt Iögunum frá
1949 eiga sveitafélögin að hafa
forgöngu um byggingu gæzlu-
vistarhæla og standa straum af
stofnkostna'ði þeirra að þremur
fimmtu hlutum cins og sjúkra-
húsum. Hins vegar á ríkið að
leggja fram 2/5 stofnkostnaðar
ins. Þetta getur ríkissjóður hve
nær sem er, því að skylt er að
taka 750 000 krónur til hliðar;
árlcga í 6 ár, eða 4% milljón
króna, og leggja það í svokall-
aðan gæzluvistarsjóð. Eru nú í
sjóðiium a. m. k. 3 milljónii*
kró:ia.
Ilér' er það Reykjavíkurbær,
sem á að hefjast handa, og
hefði átt a'ð gera það strax við
gildistöku laganna. Ráðamönn
um bæjarins verður aldrei fyr-
irgefið það og aldrei þolað það
að horfa aðgerðalausir upp á
þetta ástand lengur, þegar liag
ur bæjarins stendur með blóma
að þeiri-a eigin sögn og móí-
framlög ríkissjóðs liggja í
sjóði, meðan sjúkir menn verða
a'ð láta fyrir berast á víðavangi
eða þola fangameðferð og
fangavist í fúlu jarðhúsi í
hjarta borgarinnar.

Álþ-ýðublaðið
FlÓðÍH Ó ítdlíll Fyrir n°kkru urðu ægileg flóð á Suður-Ítalíu, þau mestu í mannp
minnum. Alls drukknuðu tvö hundruð manns í flóðu'num, og eigna-
tjónið varð geipilegt. Myndin er frá San Gragorio skammt frá Reggio Calabria, en þar fund-
ust átta lík, þegar flóðin fjaraði aftur. Húsin hafa stórskemmzt, og göturaar eru illfærar.
Bl aðað í minnisbóhinni:
A LÍDANDI STUN

HEILLATIÐINDI
viku voru þau, að íhaldið
trylltist á alþingi af hræðslu
við frumvarp Alþýðuflokksins
um kosningabandalög stjórn-
málaflokka, og vitaskuld berg-
málaði Morgunblaðio ósköpin.
Ástæðan liggur í augum uppi:
síðustu | að íhaldið kvelst af minnimátt
arkennd við tilhugsunina um
tvær meginfylkingar á orrustu
veUi íslenzkra stjórnmála.
Stærsti stjórnmálaflokkurinn,
sem grátbiður um meirihluta í
sérhverjum kosningum, skelf-
ur af hræðslu við þjóðina!
íhaldið óttast, að saman dragi. íhaldið veit, að það á líf sitt
með vinstri flokkunum í land- j og gengi undir sundrungu
inu, ef frumvarp þetta nær j vinstri flokkanna. Þess vegna
fram að ganga, en þá sér það má það ekki til þess hugsa, að
sína sæng upp reidda. íhaldið ■■, línurnar skýrist milli hægri og
vill stjórna ,og ráða, þó að mikj vinstri
ill meirihluti þjóðarinnar sé
því andvígur. Þess vegna vill
íhaldið óbreytt stjórnarfar, þó
En ætla vinstri flokkarnir að
láta 'íhaldinu líðast um tíma
og eiiífð að byggja tilveru sína
að gallar þess séu augljósir. Það á sundrungu þeirra og deilum
um aukaatriði? Hafa þeir ekki
krattanum
Nóg afsvo góðu
hvikar meira að segja frá
fyrri yfirlýsingum sínum, skelf , þegar skemmt
ur af hræðslu og veit ekki sitt i nógu lengi?
rjúkandi ráð.
Frumvarp Alþýðuflokksins
um kosningabandalög stjórn-
málaflokka gat auðvitað ekki ALÞÝÐUFLOKKSMENN
fengið betri meðmæli en þetta jlafa fiutt á alþingi frumvarp
hræðslukast ihaldsms. Alþyðu um aukna skipulagningu ríkis
flokkurinn hefur forustu um útgáfu námsbó'ka með hliðsjón
að lata ihaldinu liða illa. Það af (brýnni þörf gagnfræðastigs
synir sannarlega, að hann er a ins_ Þetta vœri st6rt spor fram
rettri leið. á jeig_ en þau þyrftu vissulega
að verða fleiri og siærri. Vit-
anlega nær' engri átt, að ein-
staklingar geri sér útgáfu
námsíbóka að féþúfu. Núver-
andi fyrirkomulag þeirra mála
lenzkumi stjórnmálum og erfið.er óþolandi og hefur þær af-
leikarnir á stjórnarmyndun j leiðingar, að lagðnr er þungur
væri vandamál, sem fínna. hulduskattur á þjóðina.
þyrfíi lausn á. Það hefur í því j Nú er svo komið, að fjöldinn
samfcandi fjölyrt um nauðsvn allur af kennurum gagnfræða
tveggja flokka keríis. Áminnzt ( skólann-a og menntaskólanna
frumvarp Albýðuflokksins \ kes»pist við að semja kennslu-
tryggir, -að festa kæmi í stað, bækur, sem- þeir annaðhvort
óvissu, kjósendum gæfist kostjgefa út sjálfir eða selja útgef-
ur á að velja um stefnuskrár j endum einkaframtaksins, en
væntanlegra ríkisstjórna og nemendurn-ir og foreldrarnir
Skemmfa skrafíanum.
IHALDIÐ hefur undanfarið
viðurkennt, að óvissan í ís-
úr.skurða við kjörborðið, hvor
af tveimu-r meginfylkingum
stjórnmálaflokkanna færi með
völd næsta -kjörtím-abil. Allt
þetta hefur íhaldið þótzt vilja.
En þegar Alþýðuflokkurinn
ma-rkar þessa tímabæru og
raunhæfu stefnu, bregðrir" svo
við, að íhaldið tryllist á al-
þingi og teflir Jó-han-ni Haf-
stein, Jóni á Akri og Magnúsi
frá Mel fram til baráttu gegn
því, sem flokkur þeirra hefur
beSið um en vanrækt að gera
að veruleika. Þetta eru væg-
ast sagt hlægiíegir tilburðir.
Og allt stafar betta af því,
eru látnir borga brúsann. Sal-
an er sæmilega ör-ugg, því að
auðvitað kennir hver um sig
þá kennslubók, sem frá hans
hendi kemur. En ekki nóg með
það. Námsbókahöfundar þessir
gera með sér bandalag til að
tryggja gagnkvæmt öryggi sölu
og gróða. Slíkt fyrirkomu.lag
leiðir til þess, að hver nýr
kennari fyrirskipar nýia
kennslubók, en trygging gæð-
anna er að vonum lítil í þess-
ari blindú samkeppni.
Sannarlega er nóg komið af
svo góðu í þessu efni. Þennan
ósóma á að stöðva og losa
þjóðina við hulduskatt hinna
óteljandi námsbóka, því að
einhverjar iþeirra hljóta að
vera óþarfar. Skipulagi þess-
ara má-la er en hróplega ábóta-
vant. Úr því þarf að bæta og
það, sem fyrst.
Skepnuskapur.
FRAMSÖKNARBÆNDUR
norður í Eyjafirði liafa nýlega
sagt nautgriparæ-ktarráðunauti
sínum upp starfi. Ástæðan
kvað vera sú, að maðurinn hef
ur skipað sér í sveit Þjóðvarn-
arflokksins. Þetta er með öðr-
um orðum pólitísk ofsókn.
Hingað til hefur ‘íhaldið
haft forustuna um atvinnuof-
sóknir á íslandi, enda er slík
ba-ráttuaðferð því _ skyldust.
Góðu heilli hef-ur lítið borið á
þessum ófögn-uði síðustu árin
og virtist því ástæða til að ætla,
að íslendingar vær.u vaxnir
upp úr þessu illgresi. Athæfi
Framsóknarbænda í Eyjafirði
Ieiðir hins vegar í Ijós, að svo
er ekki. Þeir hafa sett blett á
sjálfa sig og þjóðina alla. Þenn
an draug verður a-ð kveða nið-
ur, hvar og hvenær sem. hann
skýtur upp hausnum.
Hlutaðeigandi ráðunautur
hlýtur að k-unna fræði sín jafn
vel eð-a illa, hvar í flokk sem
han-n skipar -sér. Eyfirðin-gar
hafa geta-ð notazt ágætleg-a við
hann sem Framsóknarmann.
En nú telia þeir m-anninn hættu
legan nautgri-pum sfnum1, af
því að hann hefur sagt skilið
við Framsó'knarflokkinn og
skipað sér undir merki Þjóð-
varnárflokksins! Þetta sýriir,
að Framsóknarmerin vilia
leggja flökks'DÓlitfskan masli-
kvarða á ráðunauta bænda.
Hlýðnin við flokkinn má sín
meira en- umhyggjan fyrír
blessuðuiri dýrunum.
Það er auð-velt, að líveða upn
dóm- í svona- máli: Þetta er við
bjóðslegur skepnuskapur.
Hsnnes og klámi.
FYRIR SKÖMMU bárst Tím 7
inn í tal á Ingólfseafé, sem er
gististaður margra skapríkra
og dóm-harðra m-anna. Kunnur
orðskylmingamaður, sem lengi
Frh. á 7. síðu. ,