Tíminn - 25.11.1964, Qupperneq 6

MIÐVIKUDAGUR 25. nóvember 1964
18
TIMINN
Guðmundur Björnsson,
Stöðvarfirði
Við náðum tali af Guðmundi
Björnssyni frá Stöðvarfirði, full-
trúa á þingi ASÍ, áður en hann
hélt heimleiðis, og spurðum hann
tíðinda.
Guðmundur sagði, að nú væru
tveir bátar gerðir út frá Stöðvar-
Guðmundur Björnsson,
firði, Kambaföst 100 lestir og
Heimir 190 lestir. Báðir þessir
bátar eru nýlegir, og Heimir að-
eins ársgamall. Kambaröst hætti
síldveiðum um 20. september og
hafði þá fengið 10 þúsund mál.
Heimir hefur stundað síldveiðar
til þessa og fengið samtals 24 þús-
und mál. Báturinn er nú staddur
hér syðra. Kambaröstin fór þrjár
ferðir með frysta beitusíld til Fær
eyja að síldveiðum loknum, en
er nú að fiska fyrir erlendan
markað.
Trillubátaútgerð hefur má heita
lagzt niður á Stöðvarfirði um sinn.
Enginn fiskur var frystur þar í
sumar, en talsverð síld, hátt í 4
þúsund tunnur alls. Saltað var í
tæpar 9 þúsund tunnur í einni
söltunarstöð- Síldarmóttökuskil-
yrði þyrfti að bæta, sagði Guð-
mundur, og hefur verið leitað eft-
ir ríkisaðstoð til byggingar síldar-
bræðslu, sem hreppuririn, tvö út-
gerðarfélög og einstaklingar
munu standa fyrir.
Um ASÍ-þingið sagði Guðmund-
ur að það hefði verið hið fjölsótt-
asta:
— Þinghaldið er í rauninni að
verða óviðráðanlegt vegna mann-
fjölda, það er orðið þröngt um
þingheim í KR-skálanum, öll hús-
gögn verður að flytja þangað utan
úr bæ.
— Ég held, sagði Guðmundur,
að allir séu nú sammála um, að
skipulagi þingsins þurfi að breyta,
en um hitt gætu orðið skiptar
skoðanir, hvernig breyta skuli. —
Frá þessu þingi er efst í hugum
manna boð stjórnarflokkanna um
samstöðu um lausn skipulagsmála
og rýmkun á fjárhag sambandsins
gegn stjórnaraðstöðu innan sam-
takanna. Persónulega tel ég að
hér sé um óskyld mál að ræða,
sem ekki verði talað um í sömu
andrá. Hrossakaup eiga hér ekki
við. Þá tel ég, að samstarf krata
og komma í stjórn ASÍ hafi ekki
eefið svo góða raun, að ástæða sé
\
til að stuðla að, að það verði tek-
ið upp að nýju. Ennfremur var
grundvöllur fyrir sama meirihluta
í stjórn og fyrr og raunar sterk-
ari, þrátt fyrir að Landssamband
ísl. verzlunarmanna er komið inn í
samtökin.
N — En þrátt fyrir allt, Guð-
mundur, var samþykkt nokkur
rýmkun á fjárhag sambandsins.
— Sú lausn, sem þar fékkst —
þó ekki eins og stjórn ASÍ lagði
til — byggist ef til vill mest eða
eingöngu á þeirri afstöðu, sem
Sverrir Hermannsson tók, er hann
lýsti vfir snemma á þingi, að verzl-
unarmenn væru komnir inn í ASÍ
til að byggja upp, en ekki til að
rífa niður. En varðandi það mál,
sem ég gat um áðan, vil ég bæta
við, að þessi stjórn ASÍ hefur
staðið að því að breyta stefnu
ríkisstjómarinnar í mikilsverðum
málum, í sambandi við afnám vísi-
tölubanrisins, vaxtalækkunina og
aðrar umbætur á húsnæðismála-
löggjöfinni. Og ég hef enga trú á,
að aðstaða ASÍ til áhrifa á ríkis-
stjórnina hefði styrkzt við að fá
málsvara ríkisstjórarinnar inn í
stjórn ASÍ,
Ég tek því á mig minn hluta
ábyrgðarinnar á því, að þessi
verzlun átti sér ekki stað, því
sennilega hefur afstaða okkar
Framsóknarmanna orðið til að
koma í veg fyrir, að forystumenn
kommanna í verklýðssamtökunum
hér í Reykjavík legðu út í það
ævintýri að kaupa krata á fæti.
Sigurður Jóhannesson,
Akureyri
Einn af fulltrúum verzlunar-
manna á 29. þingi Alþýðusam-
bands íslands var Sigurður
Jóhannesson, skrifstofumaður, á
Akureyri. Blaðið náði tali af Sig
urði er þinginu var lokið og spjall
aði lítillega við hann um þingið.
— Ertu ánægður með þetta Al-
þýðusambandsþing, Sigurður?
— Já, það er engin ástæða til
annars. Á þessu þingi var starf-
að mun meira að málefnum verka
lýðshreyfingarinnar á félagslegum
Siguröur Jóhannesson
grundvelli en á þinginu árið 1962,
þegar mikill hluti þingtímans fór
í deilur um kjörbréf. Nú voru
kjörbréfin aftur á móti afgreidd
á mjög skömmum tíma.
— Hvernig gengu þingstörfin?
— Allt benti til þess í upphafi
þingsins að fulltrúarnir ætluðu
sér að þessu sinni að vinna á
þinginu á faglegum grundvelli,
og það var líka gert framan af.
Engar deilur urðu um grundvall-
aratriðin í þeim mörgu og góðu
ályktunum, sem gerðar voru á
þinginu um ýmis málefni verka-
lýðsins. En er líða tók á þingið,
breyttist ástandið.
— Hvernig?
— Þá kom fram hjá minnihlut-
anum, eins og frægt er orðið, að
framgangur ýmissa þýðingar-
mestu innanfélagsmála Alþýðu-
sambandsins, var bundinn' vissu
skilyrði af þeirra hendi, þ.e. þeir
gátu ekki hugsað sér að standa
að lausn fjárhags- og skipulags-
málanna, nema þeir gætu verzlað
með þá lausn og fengið nokkur
miðstjórnarsæti í staðinn. Áður
benti allt til þess að þeir ætl-
uðu að vinna að málunum af
skynsemi og á stéttarlegum grund
velli, en svo kom skyndilega . í
ljós, að þeir ætluðu að selja sig.
Að slíku var að sjálfsögðu ekki
hægt að ganga.
— Hvernig lízt þér á miðstjórn
ina?
— Eg er mjög ánægður með, að
miðstjórnin var endurkjörin. Sam
starf Framsóknarmanna og Al-
þýðubandalagsmanna í miðstjóm
ASÍ á síðasta kjörtímabili tókst að
mínu áliti vel. Þeir áttu m.a.
frumkvæðið að júní samkomulag
inu í sameiningu, og var það að
mörgu leyti mjög góður áfangi
í kjarabaráttunni. Miðstjórnin hef
ur staðið sig vel, og ég hef allar
ástæður til þess að ætla, að svo
verði einnig á því kjörtímabili,
sem nú er hafið.
— Hvað okkur verzlunarmenn
snertir sérstaklega, þá höfum við
einn varamann í miðstjórninni,
Markús Stefánsson, sem fær að
sitja alla fundi hennar og koma
þa,- fram sjónarmiðum verzlunar-
manna. Þó hefði að vísu verið
betra að verzlunarmenn ættu aðal
mann í miðstjórn ASÍ.
— Þannig, að þingið í heild
tókst vel að þínu áliti?
— Já, það má segja. Þó var
að vísu mjög leiðinlegt, að minni-
hlutamenn skyldu ekki getað starf
að þingið út án þess að stunda
sölumennsku sína, en slíkt athæfi
er alltaf til skaða fyrir samtökin
— sagði Sigurður að lokum.
Óskar Jónsson,
Selfossi
_ Fulltrúi Verzlunarmannafe'ags
Árnessýslu á nýafstöðnu ASÍ-
þingi var Óskar Jónsson. Selfossi.
Þetta er i annað sinn sem Ó.skar
er kjörinn fulltrúi félagsins á Al-
þýðusambandsþing, en Verzlunar-
mannafélag Árnessýslu mun vera
eina verzlunarmanpafélagið sem
stendur utan Landssambands ísl.
verzlur.armanna
— Hver voru nú megin verk-
efni þingsins, að þínum dóini Ósk
ar?
— Fyrst skal nú telja kaup-
og kjaramálin. sem framundan er
að leysa á næstunm. þá skipulags-
mál ASÍ, og fjárhagslegur rekstr-
argrundvöllur samtakanna.
Óskar Jónsson
— En ekki voru nú öll þessi
mál leyst á þinginu.
— Nei, en frá sjónarmiði okk
ar Framsóknarmanna kom ekki
annað til mála, en stjórn ASÍ yrði
skipuð þeim meirihluta er þingið
skipaði. Það er álit mitt, að á
meðan meirihlutakosning er í
verkalýðsfélögunum sjálfum, þá
skuli meirihlutakosning -- einnig
gilda á sjálfu ASÍ þingfnu Verði
híns vegar að þvi horfið að við-
hafa hlutfallskosningu í verkalýðs
félögunum og stéttasamböndunum
leiðir af sjálfu sér, að viðhafa þá
aðferð við kjör stjórnar Alþýðu
sambands íslands — en fyrr ekki.
Við Framsóknarmenn teljum að
forystulið verkalýðssamtakanna
verði að vera höfuðvígi þeirra í
baráttunni við kaupskerðingar-
stefnu rikisstjórnarinnar. Við get
um hrósað okkur af því að hafa
bjargað íslenzkum launþegum frá
því að lúta í einu og öllu þeirri
ríkisstjórn er grátlegast hefur
leikið íslenzkan verkalýð á undan
förnum árum, en á þinginu ætlaði
ríkisstjórnin að ná nokkrum tök
um á höfuðvígi verkalýðsins —
Aiþýðusambandi íslands.
— Og bvernig þá?
— Minnihlutinn, það er stjórn
arliðið, hafði uppi allskonar til-
burði um að verzla með hagsmuna
mál ASÍ gegn aðild að stjórn
samtakanna. Vai helzt á þeim að
skilja, að þeim hefði verið veitt
vilyrði fyrir því, af einhýerjum
úr forystuliði Alþýðubandalags-
ins — þó vart sé hægt að trúa
því. Ábyrgðarleysi rninnihlutans
á þingi lýsti sér bezt í því að hann
hindraði framgang nauðsynlegra
skipulagsbreytinga innan ASÍ.
Slíkt framferði er ekki samboðið
félagslega þroskuðu fólki. hver
svo sem í hlut á. Með þessum að-
gerðum þóttist minnihlutinn eða
stjórnarliðar ætla að eyða allri
pólitík í samtökunum, en með
afstöðu sinni í að hindra naudsyn-
legar lagabreytingar augiýstu
þeir það betur en með nokkru
öðru að fyrir þeim vöktu aðeins
pólitísk bolabrögð
Markús Stefánsson,
Reykjavík
Við spurðum Markús Stefáns
son, varamann í stjórn ASÍ:
— Hvað finnst þér einkum hafa
eínkennt þetta nýafstaðna ASÍ-
þing?
— Það sem mér fannst ein-
kenna það hvað mest er, hve Al-
þyðuflokkurinn virðist vera orð-
inn gersamlega vonlaus um fylgi
sitt innan verkalýðshreyfingarinn
ar Hann gerði ítrekaðar
tilraunir til þess að kaupa sig inn
í stjórn samtakanna. Foringjar Al-
þýðuflokksmanna á þinginu fóru
ekxi dult með það, að hægt væri
að leysa öll þau mál, sem mið-
stjórnin taldi mest aðkallandi, ef
þeir aðeins fengju að fara í stjórn.
Slíkt er orðið vonleysi þeirra Al-
þýðuflokksmanna, sem árið 1956
áttu á annað hundrað þátttakenda
á ASÍ-þingi, að þeir sjá enga leið
til áhrifa á stjórn samtakanna en
að verzla með sig á þennan hátt.
Nú voru innan við 80 þingfulltrú
ar fylgjandi Alþýðuflokknum og
það er raunalegt til þess að vita,
að Alþýðuflokksmenn skuli ekki
vilja læra neitt af reynslunni og
taka upp heilbrigðari stefnu en
undanfarið og reyna á þann hátt
að efla áhrif sín innan verkalýðs
hreyfingarinnar.
— Hvaða mál telur þú veiga-
mest, þeirra er lágu fyrir þessu
þingi?
— Tvímælalaust skipulagsmál-
in og fjármálin. Um þau fyrr-
nefndu fékkst engin niðurstaða.
Ekki lá nein bylting í skipulags-
malunum fyrir þessu þingi, en
tillögurnar miðuðust við það, að
hægt yrði að leysa skipulagsvanda
málin fyrir næsta ASÍ-þing. Svona
þing eru að verða óframkvæman-
leg. Þau eru allt of þung í vöfum
og kosta miklu meira en févana
samband rís undir. Svona fjöl-
menn þing kryfja mál aldrei eins
til mergjar og smærri þing, störf
in verða allt of umfangsmikil.
Þetta þing kostaði samtökin að
minnsta kosti 300 þúsund krónur,
og þeim peningum væri örugg-
lega miklu betur varið á annan
hátt.
— Til þess að samþykkja til-
lögur þurfti tvo þriðju atkvæða,
þai eð um lagabreytingu var að
ræða. Kratar voru reiðubúnir til
að hjálpa til við að koma þessum
málum fram — ef þeir fengju
stjórnarsæti í staðinn. Einn helzti
oddviti þeirra á þinginu, Óskar
Hallgrímsson, lagði sjálfur fram
tillögu í þessum málum í skipu-
lags- og laganefnd, sem r.ann
hljóp svo frá, þar eð hann fékk
ekki tækifæri til að kaupa sig
Markús Stefánsson
I