Alþýðublaðið - 10.06.1954, Qupperneq 4

ÚtgefftBdi: AiþýCuflokkurlma. Ritstjóri og ábyrgBaxmftlto:
Eamtibel Valdimftrssða Meðritstjóri: Helgi SæmtmdsaoB. j
Fréttftstióri: Sigvaldi HJ&lmarsson. Blaðamenn: Leftur Guð- j
mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
Emma Möller. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingft-
■imL- 4906. Aígreiðslusími: 4900. Aiþýðuprentsmiöjaa,
Kvg. 8—10. ÁsJtriftarverö 15,00 á mán. £ Itusasöíu; 1,00.
Á Islandi og í Noregi
ÞAÐ HEFUR VÍÐÁR en hér
á iandi verið hrej'fing í Jtaup-
^jalds- og iuaramálum á þessu
yori.
Öll helztu verkalýðssambönd
ín í Noregi hafa átt í laingvinn-
om og yfirgripsmiklum kaup-
jaldssamningum, sem nú er
tiýlokið. i
Aðallega hefur fengizt Iag-
'æríng á iægstu kauptöxtunum.
Þá telja norsku verkalýðssam-
tökin verulega hagsbót í því,
sem þau kalla „hreyfanlega
Íhelgidaga“. Með þessu er átt
i'S það, að nú skulu atvinnu-
ekendur greiða fullt kaup fyr-
• hátíðísdagana, skírdag, föstu
laginn langa, annan páskadag,
>áða jóladagana og nýársdag.
Hefur verið áætlað, að þetta
>amningsítikvseði, þýði vallt a®
>0 m’lljón króna aukningtt á
aunagreiðslum til verka-
nanna. Þá hefur sú nýlunda
1 >g merka réttarbót náðst fram,
að konum séu greiddar sömu
bætur og körlum í sjúkdóms-
forföllum frá störfum.
Enn er þess að geta, að mark-
verð tilraun fer nú fram í Nor_
egi, samkvæmt samkomulagi
verkalýðssamtakanna og vinnu
veitendasamtakanna þar í landi
um 40 stunda vinnuv’ku í ýms_
um greinum iðnaðarins.
Hafa Jaindsisambönd bjíggja
aðila kom'® sér saman um, að
tilraunin skuli gerð í ákveðn-
um fyrirtækjum og iðngrein-
um og nákvæmlega rannsak-
að wm lengri tíma, hver af-
köstin verða, og hvort og þá
hve mikinn aukakostnað fyrir-
tækin fá af þessari styttlngtt
vmnutímans. — Tilraun þessi
er framkvæmd yfir langan
trnia, svo að öll vinnuform séu
í venjulegum skorðum. oar eng-
ín stundarkenpni hafi áhr'f á
niðurstöðu tilraunarmnar.
Er úrslitanna beðið víða um
lönd með nokkurri eft'rvænt-
insru, og víst er um það, að
niðurstö'ður hennar, hverjar
sem þær verða, munu hafa á-
hrif á gansr verkalýðsmála,
a.m.k. hér á Norðurlöndum.
Oninberir starfsmenn í Nor-
egí hafa iíka átt í samninsrum
ingarnir eiga að gxlda til 2ja
ára. Þar er ekki tjalda'ð til einn
ar nætur, heldur lagðar línur
til Iangs tíma.
Ihaldsblöðin hér hafa rekið
upp rof mikið út að þessu og
segja að munur sé nú á vinnu-
brögðum og ábyrgðartilfinn-
ingu norsku og ísíenzku verka.
lýðssamtakanna. Hér séu knúð
ir fram, samningar, sem hægt
sé aðsegja upp með eins mánað
ar fyrirvara, en þar tryggður
vinnufriður til tveggja ára.
En þessi mismunandi afstaða
hér og í Noregi er ekki sök
verkalýðssamtakanna. Hún er
sök þeirra stjórnmálafíokka, er
fara með ríkisvaldið. I Noregi
var tekið a£ manndómi og festu
á verðlagsmálunum eftir stríð-
ið. Þar var bröskurunum ekki
gefinn Iaus (amnur’mi og selt
sjálfdæmi í verðlagsmálum,
eins o<r hér. Þar var verðlagið
fest og gengi norskra peninga
tryggt. Hér var lát'ð vaða á
súðum, eytt langt um efní fram,
krónan felld og afíur stefnt að
beinni gengislækkun. Og þegar
hún sýndist yfirvofandi oít al-
veg á næstu grösum, sögðu
verkalýðsfélögín auðvítað úm>
samningum og lögðu aðaií-
áherzluna á, a'ð geta sagt upp
samningum með sem allra
skemmstum fyrírvara, ef ný
gengislækkunarósköp skyldu
skella á með nýrri áýrtíðar-
flóðöldu.
Undir slíkum kringumstæð-
um verða allir hugsandl menn
að vfðurkenna, að viðbrögð
verkalýðssamtakanna eru hin
eðlilegustu. Það hefði hókstaf-
lega sýnt ábyrgðarleysi gagn-
vart launþegunum að bindast
íöngum samniugum á slíkum
óv'ssutímum.
Langur vinnufriður, sem
trygg’ður hefur verið í Noregi,
er bein afleiðing af öruggu
stjómarfari í efnahagsmálum
i Þar nýtur ríkisstjórnin trausts
verkalýðssamtakanna. — Hér
er óvissa kaupgialdsmálanna
be"n og augljós afleiðing verð-
bólgu- og braskstefnu þeirrar
gengislækkunarstjómar, sem
ensrinn getur treyst í verðlags
málunum. Hér hafa verkalýðs-
um kiaramá! sín. Þrátt fyrir samtökin fulla ástæðu til að
það. að bar hefur ólíkt betur vantreysta rfkisstjórnmni og
veriðl tstaðið í fstæðjinu gegn j sÞfim bennar.
verðbolgu og dvrtið en hér á J íslenzk verkalýðssámtök voru
landi, varð ttiðurstaðan Isamt vissulega fús til Iengri samn-
sn. að starfisimemn rík:sins fá i»ga um kauo og klör, ef grund
allverutega lannahækkun frá i'öllur efnahagslífsins væri á
n<r moð 1. íúlí næstkomandi. hiarai bvggður, og hægt væri
Er taTíð. að hækkunin r>emi 45 að trevsta ríkisvaldinu í gengís-
—50 rniTTj. norskra króna fyrir.o®’ ve«*S,Ta<rsrnáIiim. fiw.VOOI
rík-'Ssió?9. | A TV-TNWTTT.fItsrN'S ERM'EiCTA
MHn hoð miwi fagnsðartíð- WancTWTTNAlWÁL VERKA-
indi { Nöregi. begar það var LVOSINS SJÁLFS. Og örvgg'
*inrr,r>Tit IaM<reTr<Tacr nn fvrir í kaungialdsmálum fil nokkuð
ktíhsrnina. að sannkomulagið
hefSJ ver!ð cambvkkt bæði af
afTrT„r,T,^„irendum og verkalýðs
#vr»<y;*r» ]
foú,»ií»íiíaT‘Þfniílí \rT?5 slílríl I
samvivifrn<rerð er bað. að ssmtt-
Tanvs f’tna. er mikilsvert at-
riðí fvrJr þróun hlómlegs at-
v'rmnlífs. — Þannig er ríkís-
sfiórn hraskaranna höfnðógæfa
ofvinniiTífsins og frnmorsök
o’Ira nanðvarnaraðgerða verka
’ú'ðssamtakanna.
Konur í h íóöhúnin ífÍ k*yndin er af ko’num á Frísnesku eyjunum í þjóðbúningi,
J o ‘ en hann þykir sérkennilegur og 'fallegur., Konurnr
ganga þó fkki í búningi þessum hversdagslega, heldur er hann spariklæð'naður þeirra. 'Ejosmynd
arinn lætfr svo um mælt, að það sé fögur sjón að sjá ungar blómarósir í þessum þjóðbúningi.
Því mumilíka margir trúa.
Keppni IR-inga á Akureyr
Á HVÍ TASUNN UM ORGUN
lágði af stað úr bænum hópur
frj álifþró íJtaman n a úr ÍR (jil
Akureyrar til keppni þar. Ekið
var báðar leiðir tók ferðin
12 tíma hvora leið. Var mjög
glatt á hjalla. sungið, Ifeikið á
harmoniku o. s. frv. Skemmtu
menn sér hið bezta og voru
allir ánægðir.
Keppnin á Akureyri var mjög
■hörð og skemmtileg og náðist
ágætur árangur í mörgurn grein
um. Mótið hófst á annan í hvíta
sunnu kl. 2 e.h. og var keppt
í þrettán greinurn. Sá árangur
sem mesta athygli vakti var
spjótkast Jóels, sem kastaði
62,20, en það er betri árangur,
en hann náði bezt í fyrra. Kúlu
varp Skúla Thorarensen, 14,29,
er gott á fyrsta móti sumarsins,
einnig náði Vilhiálmur Einars-
son mjög góðum árangri í kúlu.
varpinu, 13,59. Er það nærri
metra lengra en hann. hefur
náð bezt áður í kemrni. Vilhj.
Ólafsson hljón nú í f jórða skipti
í sumar á 11,2 og má því teljast
nokkuð öruggur með þann
tíma, Höskuldur Karlsson hlióo
á 11,2 í undanrás; bar er mikið
spretthlauparefni á ferðinni. —
Leifur Tómasson sigraði örugg
lega í 200 m. og náði bezta tíma
ársins fram að þessu, 23.2 sek.
Ef Leifur hættir við langstökk Haukm. Böðvarsson, MA
o« haf okk> en einbeltir ser við . Þórir H. Óskarsson, ÍR
soretthlaup, nær hann fljótlega i
„stóru tímunum". ( 800 metra hlaup:
Sieurður Guðnason hafði Ingimar Jónsson, KA 2:12,8
enga keponi í mílu- og 3000 m., \ Marteinn Guðjónsson, ÍR 2:15,8
svo að ekki var von á góðum örn Jóhannsson, ÍR 2:17,6
árangri. í 4x100 m. setti sveit. Kristmann Eiðsson, ÍR 2:21,8
nýtt Akureyrarmet. Þéssi ‘
Vilhjalmur Einarsson.
Jóel Sigurðsson,
23.7
24.8
£
;veit á að geta náð mjög góð-
1 míla (1609 m.) hlaup:
•/ um árangri, ef skintingar verða ! Sigurður Guðnason, ÍR 4:33,0
æfðar betur. Vilhi áimur Einars Einar Gunnlaugsson, Þór, hætti
son sigraði örugglesa í lang-
stökkinu os átti miög langt ó-
erilt stökk.Þetta er fyrstakeppni
Gunnars Biarnasonar á sumr-
inu og ekki von á betra. en
litlu munaði að hann færi 1,76.
Helztu úrslit:
- Útbreiðið Álþýðuhlaðið
100 metra hiaup:
Vilhj. Ólafsson, ÉR 11,2
Höskuldur G Karísson. KA 11,4
Leifur Tómasson, KA 11,6
í undanrásum hljóp Höskuld
ur á 11,2 og Leifur á 11.4 sek.
200 metra hlaup:
Leifur Tómasson, KA 23,2
Vilhjálmur Ólafsson, ÍR 23,4
IR 9:44,6
Þór 10:12,4
Hilmar Guðjónsson, ÍR 10:13,5
4x100 metra boðhlaup:
Sveit KA, 45,6 sek. (Ak-met).
Sveit ÍR, 47,6 sek.
Þrístökk:
Vilhj. Einarsson, MA 13,72
Helgi Björnsson, ÍR 13,13
Hörður Pálsson, UMSS 12,03
Hástökk:
Gunnar Bjarnason, ÍR 1,70
Leifur Tómasson, KA 1,65
Heiðar Georgsson, ÍR 1,60
Helgi Valdimarsson, MA 1,50
Stangarstökk:
Valgarður Sigurðsson, Þór 3,40
Bjarni Linnet, ÍR 3,15
Brynjar Jensson, ÍR 3,05
Heiðar Georgsson, ÍR 3,05
Langstökk:
Vilhj. Einarsson, MA 6,58
Höskuldur G. Karlsson, KA 6,44
Leifur Tómasson, KA 6,43
Helgi Björnsson, ÍR 6,24
Kúluvarp:
Skúli Thorarensen, ÍR 14,29
Villhj. Einarsson, MA 13,59
Jóel Sigurðsson, ÍR 12,32
Hjálmar Torfason, ÍR 11,57
Kringlukast:
Kristbj. Þórarinsson, ÍR 36,19
Hjálmar Torfason, ÍR 34,5®
Pálmi Pálmason, Þór 32,25
'CtTviÁf'lroci •
Jóel Sigurðsson, ÍR 62,20
Hjálmar Torfason, ÍR 51,47
Haukur Jakóbsson. KA 46,10
Pálmi Pálmason, Þór 45,4:0
verður að Hótel Borg, simnudaginn 13. þ.m. kl. 18,30.
Tekið á móti aðgöngumíðapöntunum í skrifstofu
Sjómannadagsráðs, frá kí. 10—12 og 2—4. Grófin 1,
sími 82075.
ALÞVDUBLADIÐ
Fimmíudagur 10. júní 1954