Alþýðublaðið - 14.10.1954, Page 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Fhnmtudaguí 14. október 1954

Útgeíandi: Albýðuflokkurinn. Ábyrgðarmaður: Haraldur Guðmunds-
son. Ritnefnd: Benedikt Gröndal, Jón P. Emils, Magnús Ástmarsson,
Óskar Hallgrímsson. Fréttaritstjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Meðritstjóri:
Helgi Sæmundsson. Blaðamenn: Lroftur Guðmundsson og Björgvin
Guðmundsson. Auglýsingastjóri: Emnoa Möller. Ritstjómarsimar: 4901
og 4902. Auglýsingasími: 4906. Afgreiðslusími: 4900. Alþýðuprent-
smiðjan, Hvg. 8—10. Áskriftarverð 15,00 á mán. í lausasölu: 1,00.
Raunhæff sfarf eða sundrung
AL.LT FRÁ árdögum íslenzkr j
ar verkalýðshreyfingar, hefur
forystumönnum hennar verið
Ijós nauðsyn þe«s, að samtök- j
in ættu sterk ítök í stjórn í
landsmálanna, til þess fyrst og
fremst að 'geta á þann hátt j
tryggt framgang sinna mála og
lagasetningu um helztu og aug
ljósustu mannréttindamálin.
Með þetta í hug« er Alþýðu-
flokkurinn stofnaður árið 1916.
Síðan hefur að vísu margt skip
azt á annan veg en æskilegt
var og ber þar margt til þes,s,
en þó fyrst og fremst sú sundr
ung, sem komizt hefur inn í
raðir Alþýðusamtakanna fyrir
atbeina óhJutvandra manna, er
hugsu'ðu meira um að gera sig
sjálfa að „forystumönnum“ en J
hag verkalý(ðssamtakanna. I
Þannig eru tilkomin áhrif
kommúnisníans í sítjórnmála-
og hasjímunaharáttu íslenzkra
verkalýðssamtaka, f»að verður
því fyrst og fremst skrifað á
reikning þeirra, að alþýðusam-
tökin standa nú ekki í einni
órjúfanlegri fylkingu um mál
sín á vettvangi hinnar stjórn-
málalegu og faglogu baráttu,!
eins og var áður en að áhrifa
þeirra fór að gæta allt til árs-
ins 1930. Þessi „barátta“ komm
únista um vöíd og aðstöðu hef
ur kdstað alhýðusamtökin slík
ómetanleg verðmæíi, að seint
mun hægt að réikna til fulls.
Það er þessi^óárenglega sundr-
ungarharátta þeirra, sem orsak
a'ð hefur þann seinagang, sem
nú rikir um öll bagsmunamál
hins vinnandi fólks, til sjávar
og sveita. — í samtökunum
siálfum, Alþingi og hæjactjórn
irni.
Al'býðuflokkurinn hefur hins
vevar allt frá tilkomu sinni,
barizt samkvæmt heírri meg-
inresrlu að vera málssvari al-
þvðusamtakanna á vettvanri
sttóvnmálannn og flutt þar mál
alhvðnsaTntakanna. í unnhafi
yfirstandandi Alhíngis hefur
hann hví í h-einu framhaldi
sinnar fvrri jmáttu, flntt frum
varn rnn hvfld^rtíma piómauna
á tölenzkum hntnvörnuskínum,
frnmvarn um hrio-o-ia vikna i>r
Iof. frum.v. nm sömu lann karja
Ok* kvnnna við sSmi| vinnu. frv.
um lólavoheim'i) verkalvð'ífó-
laonnna cvn I, „I- );>,[■ i Sf'-u
'I p y >-. l ‘>T.- V ,, ,f,. i; að
lai’nTKr.TpgAn-ífíílrnriHm
\rc%Y1X f»ínr*for A^vðU"
f 10Vlrcrrírj. usAm. Kífil Kítai OSf
lnmnn FfilT).
ÍQUMiTnonracovníölriin íipfij JJlP&tt
p cvwtvy*-* e-a^o'S’i «5) j
Oíl
■fhÁí'm frflv Tior foTíin öT|
imi ftoitlll
jt-Aonma mi» mírirrjtv o"fj| uro.
/* «* r*t!hsi n *■?«?*? <•■"«><■** n J5Ú»
ÍSPni ■m'*rrtrfr*í§ t OiÆlR f>o“
TT«n* Jif KTjf r|
fsOT’rn-f P-*Tt>Tti)t f»"11
fr •*■$•**% r? •? 1
’f*vrf o»*r | Y'v* $ Tr *to■»«
Þannig er kiimgiald/imismun-
urinn nú orðinn sáraiítill og
mun A.S.Í. að sjálfsögðu halda
þessari baráttu áfram unz full
ur sigur er unninn, — sama
kaupgjald fyrir sömu 'vinnu,
hvar sem ér á landinu, Því j
vissulega er hin selda orka!
launþegans, hvars sem er á
Iandinu, jafn dýrmæt.
Miðstjórn. A.S.I. hefur einn-
ig áít drýgstan þátt í því að
samhæfa krafta allra sjómanna
félaganna í landinu til þeirrar
baráttu, sem samtök sjómanna
hafa átt í að undanförnu, með
ágætum árangri og eru hinar
reglulegu ráðstafanir hinna
ýmsu starfsgreina samtakanna
li.inar mikilsverðustu í fram-
gangi þessara nauðsynjamála.
Hár hefur verið síiklað á því
stærsta í hinum raunsæu istarfs
aðferðum Alþýðuílokksmanna
í þágu alþýðusamfakanna á j
síðari árum, en að sjálfsögðu
er margt ótalið og sem Iýsti
enn betur ósérplægni og- þrot-
lausu starfi flökksins í þágu
hinna íslenzku launþegasani-
taka. (
Sé hinijvegar skyggnzt aftur I
í tímann mætti sýna Ijóslega'
betri og stærrí árangra í þess-
um málum. En það eru árin
áður en áhrifa sundrungar-
mannanna fór að gæta í alþýðu
samtökunum. Fyrstu vökulög-
in og endurhætur á þeim, al-
þýðutryggingarnar og síðan al-
mannatryggingar, 8 stunda
viniiudagur, lögin um verka-
mannalnistaði og orlofslöein,
Iögin um öryggi á vinnustöðv-
um eru allt mál, sem. ýmist
voru undirbúin á þeim tíma
1 eða borin fram til sisruœ fyrir
forvöngu Alþýðufíokksins og
fulltrúa hans. Þesl ber vissn-
lega að gæta, að öll þessi lög
og sigrar, sem unnir voru á
hessum tíma, eru ekki í bví
formi, sem flokkurinn bar hau
í nrmhafi frarn. Þau hera hesls
Bósan vott, að Alhýðnflokknr-
Ínn he.fur ekki ennhá haft
hreinan þingmeírihluta og
hnrft af heirn ástæðmm, að ná
samkoinuIa«TÍ við ítöra flokka
eða eínstaklinga Innan þeirm
o«r hv{ er»j hau ekki eins fu”-
knmin og unnhafleea var
ftrrir <rprf ÍRÞt’vCtiÞO'n.rí prni
I hoKS.ara inóla enn á da<r«krá bar
áttúmála f,otlr«'.ins. I' ir þess-
nnj jnélnm ónnit fi551^a gnn-
arra. sem irrein 1* í'.l’n r Jfi-i A
veríS fvrjr hór í hlaðinu og lTilln
"pd á nfostn viknm.
A sama tíma og barizt er fyr
(ir þessum málum alþýðunnar
af Alþýðuflokksmönnum er
það helzía verk kommúnista
að hera róg og níð um þá, sem
I Iielzt beita sér fyrir framgangi
: þeirra' inhr. hinar fyrrnefndu
I vinnudeilur og umsagnir Þióð-
I vilians þá og síðar um alhing-
j ismenn flokksinis og fulltrúa
I hans í hinum ýmsn hæiastiórn
j um. Það er hví vissulega kom-
j inn timl fvrir {shvnzka aiþýðu
að hreinsa úf ár fvlkingum sín
um áhrif konnm'uiismans og ná
aftor heirri aðstöðu, er vaf fyr
ir tilkemu þess míkla vágeíst-
SAMEINUÐU ÞJÓÐIRNAR
hafa hlutazt til um nýja rann-
sókn á því, hverra réttinda kon
ur njóU í stjórnmáium. 'Við-
horfin í þessum efnum hafa
breytzt til batnaðar á undan-
förnum árum. Nú háfa konur
kosningarétt til jat’ns við karla
í sextíu löndum.
Eftir að síðari. heimsstyrjöid
inni lauk hafa konur fengivð
kosningarétt að meira eða
minna leyti í tuttugu og fjór-
um löndum. Sums staðar eru
þó réttindi þessi svo nýtilkom-
in, að konunum. hefur enn ekki
gefizt kostur á að greiða at-
kvæði.
Árleg skýrsia.
Þessi nýja rannsókn Sam-
einuðu þjóðanna nær til átta-
tíu landa. Hún byggist á stjórn
arskrám og kosningalögum
hlutaðeigandi ríkja og sker úr
um, hvort kosningaréttur
kvenna er ákveðinn, takmark-
aður eða bannaður, svo og, í
hvort konur hafa rétt til fram
boðs og opinberra starfa.
Rannsóknin hefur verið frani-
kvæmd af sérstakri nefnd, sem
skipuð var af fjárhags- og fé-
lagsmálaráði Samcinuðu þjóð-
anna, og ihún skilaði ýtariegri
skýrslu. Er svo fyrir mælt, að
slík skýrsla skuli samin áriega
„þar.gað til allar konur í heim
inum njóti jafnrétíis við karl- j
menn í stjóxnmálum“.
Skýrslan er miðuð við 12.
ágúst í ár og leiðir í Ijós, að
konur hafa alls ekki kosninga-
rétt í seytján löndum, en í
ýmsum öðrum ríkjum er kosn
ingaréttur kvenna takmarkað-
ur umfram karla.
ar eða skrifandi, fá hins vegar,
ekki að greiða atkvæði, en'
þær. sem eru læsar og skrif-1
andi, mega njóta atkvæðisréít
ar. en eru ekki skvldar til þess. j
í Portúgai er krafizt meiri i
menntúnar af konum en kör!- j
um til þess að þær njóti at- j
kvæðlsréttar. Þeim nægir ekki
að uppfvila skiiyrði karla um
skattaraíðslur. Konurnar í
Portúsal verða umíram skatt-
greiðílurnar að færa sörmur á,
að þær vinni fyrir heimilum
sínum. Ella verða þTOr að sitia
heima, þepar karlmennirnir
ganga að kiörborginu.
í Sýrlandi er krafizt tiltek-
innar lágmarksmenntunar af
korum til bcss að bær niótl at-
kvæðisréttar. Karlmönnum
eru aftur á mótí ekki sett nein
slík skilýfði. í Bolivíu, Mexi-
co, Indonesíu og Ha;ti hafa kon
ur nýlega íéngið kosningarétt
með stjórnarskrárbreytingu.
en ekki geíizt koriur á að
greiða atkvæði ennþá.
ForusfuþjéSir.
Þau seytján lönd, þar sem
konur hafa enn ekki fengið
kosn'ngarétt, eru: Sviss, Lieht-
ensíein, Afghanistan, Iran, Ir-
aq, Jordania, Egyptaland, Li-
bya, Abessinía, Colombía, Hon
duras, Nicaragua, Paraguay,
Canfbodia, Laos, Sau.di-Arabia
og Yemen. I tveimur síðaSt
nefr.du löndunum hafa hvorki
konur né karlar kosningarétt.
Loks er þess getið í skýrsl-
unni, að 12. ágúst hafi alls
fimmtán lönd staðfest ályktim
þá um nóLtísk réttindi kvenna,
er gerð var á allsherjarþingi
sameinuðu þjóðanna í desem-
ber 1950 og gekk í gildi í júli
í ár. Meðal þe.ssara fimmtán
landa eru þriú Norðurlöndin,
Danmörk, Svíþióð og Island.
Tuttugu og þrjú önnur lönd
hafa undirritað ályktun’.na, en
ekki staðfest hana. Aðalatriði
ályktunarinnar eru þau, að
konur skuli njóta jafnréttis við
karla um kosn'ingarétt óg hlut-
gengi til opinberra starfo.
Skýrslan. sem. hér hefur ver
ið lauslega rakin. verður lögð
fyrir allsheriarþing Samein-
uðu þjóð'anna.. fer nú situr á rök
stólum í New York.
Skerf rétfindi.
í Guatemala til dæm’is hafa
karlmenn kosningarétt, hvort
heldur þeir eru læsir og skrif-
andi eða ekki. Læsir og skrif-
and'i karlmenn þar í landi eru
skyldir að neyta atkvæðisrétt-
ar síns, en hinir, sem ekki eru
læsir eða skrifandi, ráða bví,
hvort þeir gre.ða atkvæði eða
ekki. Konur, sem ekki eru læs-
HINN 13,—-14. SEPT s. 1.
var sjötta ársþing, Fjórðungs-
samlbands Norðurlands haldið
á Akureyri. Auk þeirra stjórn-
arnefndarmanna, sr. F'áls Þor-
leifssonar og Brynjólfs Sveins-
sonar menntaskólakennara,
voru þessir fulltrúar rnættir á
þinginu: Frá Skagafjarðar-
sýslu Gísli Magnússon bóndi,
Gísli Gottskálksson kennarí.
Frá Sauðárkrókskaupstað Kon
ráð Þorsteinsson kaupm. Sam-
eiginlega frá þessum umdæm-
um Sigurður Sigurðsson, sýslu
maður. Fúá Ólafsfjarðarkaup-
stað Ásgrímur Hartmannsson
bæjarstjóri og Jakob Ágústs-
s’.on raflveitust.íóri. Frá Eyja-
fjarðarsýslu Þórarinn Eldjárn
bóndi og Einar Jónasson bóndi.
Sjómannadagskabarettinn.

Skemmtun sú, sem sjómannadagskabarettinn efnir til í Austur
bæjarbíói þessa dagana, er hin prýðilega-sta um margt. Koma
þarna fram mjög skemmtileg „númer,,, svo sem Iijólreiðafólk með
afbrigðum fært, fyrirtaks „klovn“ sterk kona, sem slagar hátt
upp í Lana Turner um líkamsbyggingu, en er snöggt um sterk-
ari o. fl„ o. fl. Yfirleitt er petta hin bezta skemmtun þótt dýra
sýningar séu e. t. v. ekki við ailra hæfi, enda ekki alltaf gott að
reiða sig á málleysingjána.
[Frá Suður-Þingeyjarsýslu Jón
i Gauti Pétursspn bóndi og Jón
: Sigurðason bóndi. Frá Húsa-
í vík Jóhannes Guðmundsson
I kennari. Frá Norður-Þingeyj-
| arsýslu Páll Þorleifsson prest-
! ur og Pétur Siggeirsson bóndi.
j Þá sat þingið Þórarinn
I Björnsson skólameistari. Akur
: eyri. Formaður sambandsins,
sr. Páll Þorleifsson, setti þing-
ið og forseti binssins var kjör-
jinn Þórarinn Eldjárn, skrifar-
ar voru kosnir Jón Gauti Pét-
ursson og Jóhannes Guðmunds
son.
!' jFbrmaði^r samjbanctaii/?, sr.
Páll Þorleifsmn, flutti skýrslu
um störf stiórnarinnar. Gjald-
keri samibstiórnar, Brynjólfur
Sveinsson, las upp .reikninga
sambandsins, og var eign þess
12,000,00 kr. Reikningarnir
voru samþykktir samhljóða.
Lagðar voru fram til um-
ræðu t'llögur um einstök mál,
"em stjórnin hafði samið eða
hlutazt til um að kæmu fram
á binginu og voru eftirtaldar
''llösur sambvkktar með sam-
hlióða atkvæðum: Fjórðungs-
Mng Norðlend'n«a fagnar því,
hversu vel íslenzka bjóðin hef
;r staðið saman í landhelgis-
máli sínu og hvetur e'ndregið
fil, að hvergi sé’bnnað frá þvi
•■narki. sem pett hpfir verið, og
væntir be=s, að Bretar. hin
"orna v'ðskinta- og vinaþióð,
'úðurkenni rétt vorn og aflýsi
'’ör'dunarbanni fvrst.
Þá var sam’^’Vkt tilaga um
úivarnsmá.l. t.iPa.-wa um hand-
rit.amálið. t’Pava nm húsmæðra
kenhararkn’a. ian-t til að hann
verði Púttirr fíl Akureyrar.
Rambvkkt v" baVkarávarp til
Snorra Sivðictinna" n.ámrstj.
j Áttoc'íur ’-ru afigreldd
| ax til nefnds. c” þ.ær síð-
i an fram á Wnginn hinn síðari
j dag þéss og vmi bassar sam-
l Framh. á 7. síðu.