Alþýðublaðið - 02.12.1954, Blaðsíða 5

fimmtudagur 2. cles. 1954.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
r*
ÞÓTT UM MARGT sé deilt
og mörg séu sjónarmiðirij bæði
lærðra og leikra á sviði upp-
eldismála. þá eru þó allir sam
mála um það, að snerting banrs
og samskipti þsss við hina lif-
andi náttúru sé hvorutveggja
vænlegt til þroska og h.eilla-
níkt til uppeldisáhrifa. — Því
fyrr sem börn geta farið að
njóta eðlilegra samskipta við
blóm og dýr því betra.
Þótt undarlegt kunni að
virðast, hafa samskipti borgar
barna við dýr verið minni en
kynni þeirra af gróðri og rækt
un. Þessi niðurstaða verður
auðsæ og skiljanleg, þegar eft-
irfarandi er haft í huga.
iSá stóri hópur barna fer ört
vaxandi, sem eist upp í bæj-
um og borgum án þess að fá
tækifæri til þess að dvelja í
sveit nokkurn tíma á bernsku-
skeiði sínu.
Ástæðan fyrir þessu er m.
a. sú. að nú orðið er fjöldi fjöl-
skyldna í bæjum og borgum,
sem ekki á lengur nein ættar-
tengsl meðal íbúa í sveitum
landsins, En margir foreldrar
eru með því marki brenndir,
að þeir telja, að viðunhluta-
mikið sé að senda börn sín í
fjarlægar byggðir til bláókunn
ugs fólks. — Þá er íólksfæð i
sveitum, sem að nokkru veld-
tir þvú að ekki eru tök á að
taka ung börn til dvalar.
Önnur aðalástæðan fyrir
litlum sem engum kynnum
barna og dýna vesður þá eðli-
lega sú, að í bæjunum og þá
sérstaklþga hér í Reykiavík,
er fjarska fáskrúðugt dýralíf.
í þessu sambandi vil ég
roinna á. að fasrurfræðileg bók
menntaefni við hæíi barna og
unglinga er víða að finna í
Árngrímur Kristjánsson skóíastjórí:
0 G
sambandi við ljóð eða frásagn
ir af dýrum og fuglum. Ég
minni á kvæði Jónasár Hall-
grímssonar, Þorsteins Erlings-
sonar, Gríms Thomsen eða
Páls Ólafssonar og dýrasögur
þsirra Guðmundar Friðjóns-
sonar og Jóns Stefánssonar
(Þorgils Gjallanda). Þessi úr-
valsefni fá a. m. k. börn og
unglingar ekki noti'ð sem
skyldi nema þau hafi persónu-
lega nokkur kynni af dýrum.
Hér verður því að stinga við
fæti og íhuga hvað hægt er
að sera til úrbóta í þessu efni.
'Ég tel, að brýna nauðsyn
beri til bess að koma hið fyrsta
á fót hér í 'höfuðborginni eða
í srennd við hana vísi að hús-
dvragarði. Þetta gæti verið
skemmtilegur divalarstaður í
fmtundum fyrir yngri sem
eldri. en þó tel ég. að börn-
um yrði hann ómetanlegur
reitur til.yndis.og ánægjua.uka.
Smám saman gæti svo bessi
fræð=lu- og skemmtigarður
vaxið. og bá vrði safnað þar
paman vel flestum. íslenzkum
dv-um og fuglum.
T bes«u cambandi skal bess
getið, að Stokkihólmsbúar hafa
svo að segia einvörðungu
sæn'k dvs á sínu skemm+i-
pvooð;. Skaripimim iiafntogaða
í ú+iaðri Stokkihólmsborgar.
Til greina gæti náttúrlega.
knmi* að fá í garðinn af o" t.il
skemmtilegar útlendar dýra-
Háfeigsprestakall.
Aðalsafnaðarfundur verður haldinn í hátíðasal Sjó
mannaskólans, sunnudagiran 5. des. n.k. að aflokinni
messu, sem hefst ki. 2 e. h. . \ \ ■ 1
Dagskrá:
1. Venjulega aðalfundarstörf. >
2. Önnur mál. , ,
Safnaðarnefndin.
Slálmóforbáfi : '4' í a .f:;'
- útvegum frá Þýzkalancli. í r.xr rp
Líkan (modell), ! 1 ' '
.<§F Teikningar < 'í 'l \ : , 'í*jr i
Smíðislýsing. 1 f' '«>•'» 1 * ' i lijéiáii > i ; í 1 -
til sýnis á skrifstofu okkar. 1 ;í -:|m
KRiSTJÁN G. GÍSLASON & CO. H.F.
Sporlvörur
i . I;. 'l'l 1 ,1
i

Skíði, allsikonar, skíðabindingar, skíðastafir, skiða-
áburður, margar gerðir, krokket, spjót, bogar, þrv-
ar, skotmörk og fleiri sportvörur. , ,
Skíðagerðin Fönn *
• , við sænsk-íslenzka frystihúsið. | :«. i i ' j „
Sími: 1327. ' 1 M *
^ GREIN ÞESSI er kafli úr
^ erindi, sem Arngrímur
\ Kristjánsson skólastjóri
S flutti í útvarpið fyrir
S sköminu. Vakti hann þar
Smáls á skemmtilegri hug-
Smynd, scm jiefur vakið
S.
mikla athygli. Alþýðublað-
^inu hafa borizt ýmsar áskor-
ý anir um að birta erindi
^þetta og verður þáð hér með
^ við þeim tilmælum með góð
\ fúslegu Ieyfi höfundar.
i
Arngrímur Kristjánsson.
tegundir. En þær yrðu þá nán-
ast skoðaðar sem sumargestir
til þess að auka á fjölbreytni
og svala forvitni vngri og eldri
gesta, er heimsækja garðinn.
Ekki væri óskynsamlegt að
velja garðinum stað við sjó
fram, svo að þar mætti m,eð
hægu móti koma fyrir fiskum
og öðrum sjávardýrum í fram-
tíðinni.
Ég tel t. d., að heppilegur
staður fyrir slíkan garð sé fyr
ir botni Flossvogar.
Þá væri honum valinn stað-
ur miðsvæðis, þar sem þrjú
byggðarlög ættu um skamman
Veg að sækja. Það er Reykja-
vík, Kópavogsbyggð og Hafn-
arfjörður. Þá mætti það einn-
ig teljast kostur við þann stað,
að þar í grennd er nú rekin
ein myndarlegasta trjáræktar-
stöð landsins, og þyrfti að sjálf
sögðu að koma upp í garði
þessum fljótvöxnum runnum
og trjám til skjóls og skrauts,
og mvndu þá skógræktarmenn
irnír vafalaust reynast hvoru-
tveggja í senn góðir nábúar og
hollir ráðgjafar.
Enn er ástæða til að minna
á, að einmitt fyrir ofan fjöru-
borðið í Fossvogi, eru hinar
fegurstu o g skemmtilegustu
klappir og jarðlögin þar vekja
eftíirljbkt og áhuga j'arðfræð-
inga og annarra. er hafa auga
fyrir jarðfr.æðilegum efnum.
Hér er aðalatriði, að hafizt
verði handa um stofnsetning
garðsins, þótt í smánm stíl sé
í fyrstu, en gæta þarf þess vel,
að allar byjjjunarframkvæmd-
ir séu gerðar af alúo og yand-
virkni, en hafa þá jafnframt í
huga, að. unnt sé að stækka
garðinn, er tímar líða.
í þessu stutta erindi gefst
ekki tími til að ræða tegunda-
val dýra í garðinn, meðan
hann er á bernskuskeiði.
Þó tel ég sjálfsagt, að fyrst
af öllu eigi börn |6 fá notið
þess að.sjá ,,á túni renna lamb
ær með lömbin sín smá, bild-
ótt og flekkótt og botnótt og
grá“ — eins og Þorsteinn skáld
Gíslason segir.
Þá hefur það nýlega vitn-
azt, að geitna stofninn í land-
inu sé að verða útdauður. Ekki
má svo til ganga. Hann verð-
ur að vernda. og það í stærri
stíl en þessi garður getur ann-
azt. — En geitur verða að
koma fljótt í þerman garð.
Geitlur voru á bernskuheimili
mínu, og kiðlingar eru fjörug-
ustu og skemmtilegustu ung-
viði, sem ég hef kynnzt.
Þá væri ekki amalegt að
hafa þarna fallega folalds-
hryssu við góð skilyrði, og
ekki má gleyma kálfagirðing-
unni og heimalningum.
í þessu sambandi vil ég
minna á skemmtilega og lær-
dómsríka frásögn Árna á Svína
skála við Eyjafjörð, er flutt
var í ríkisútvarpinu að áliðnu
sumri. En þar segir hann frá
álftabópi er tók sér bólfestu
við Eskifjörð og urðu sumar
hverjar svo mannelskar og
gaefar, að þær gengu um göt-
ur kauptúnsins eins og heim-
alningar; ' og hafði þeim þó
ekki verið búinn. neinn sérstak
ur samastaður. Var dvöl álft-
anna í kauptúninu sérstæður
og eftirminnilegur atburður,
og varð hún íbúum. þess, eldri
sem yngri einstakur énægju-
auki.
Öllum þessum húsdýrum
eða tömdu dýrum í væntanleg
um garði mætti koma í fóður
og hirðingu á vetrum og skipta
svo um dýr með hverju vor.i
að. einhverju leyti, og korrm
þá með eitthvað nýtt til að
auka á fjölbreytnina.
Að síðustu vil ég ræða hér
litið eitt það, hverjir eigi að
hafa frumkivæði að koma á fót
þessari menningarstofnun.
Reynslan hefur sýnt, að slík
ar stofnanir, er þar.nig eru sett
ar, að það orkar tvímælis,
hvort ekki er hægt að vera án
þeirra. komast. ekki eða bafa
ekki komizt á fót nema fyrir
atbeina einstaklinga og félaga
samtaka, sem hafa, vegna skiln
ings og' ástúðar á málefninu,
gefið því gaum og fleytt því
yfir byrjunarörðugleikana.
Ég vil leyfa mér að nefna
hér nokkur félög eða félaga-
sambönd, sem. ég gæíi vel hugs
að mér að myndu vilja hlaupa
hér undir bagga roeð Ijúfw
geði.
Fyrst kemur mér til hugar
félagsskapur náttúrufræðinga,
þá Dýraverndunarfélag fs-
lands, Barnavinafélagið Sum-
argjöf, Stéttarfélag barnakenn
ara í Reykjavík og Samband
ísl. barnakennara.
Ef til þess kæmi, að fulltrú-
ar frá þessum félögum bynd-
ust samtökum til þess að
■ hrinda málinu úr vör, mundi
; vafalaust vera hægðarleikur
ag fá til liðs áhugasama ein-
staklinga, er yrðu því stoð og
stytta í framtíðinni.
Eggert G, Þorsteinsson: \
Grundvöllur sljórnmálafiokks
@r að meirihiulinn ráði i
AÞJDSTÆÐINGAR Alþýðu-j viðhaft. f þessu sambandi
flokksins hafa að vanda reynt(benda andstæðingarmr sérstak
að gera sér mat úr ákvörðun i lega á Hafnarfjörð. í því til-
miðstjórnar Aljþýðuflokksins efni gegnir nákvæmlega sama
frá 29. nóv. s. 1. máli og um aðra staði á land-
í þessu tilbúna moldviðri inu- Mokksfáfiagið 1 Hafnaru
andstæðinganna eru að sjálf- firði samþykkti . á löglegan
sögðu bornar fram allar þær hátt, að samstarf skyldi haft
blekkingar, sem þeir hafa yfír, vi« kommúnista, eítir að^þeir
að ráða, og flestu snúið á þann 1 höfðu gengið að stei nuskrá AI-
veg, sem hverjum þykir sér þýðuflokksins svo t:l óbreyttri
bezt henta - og til þess að forða annarra
Ein þessara blekkinga er sú, *firráðum f málefm,m bæjarM
að ákv'örðun raiðstjórnar,
flokksins varðandi afstöðu Al- 1 ymsum verkalyðsfelogma
þýðuflokksmanna til manna er °§ haft samstarf af halíu
og mála á Alþýðusamibands-íA1;Þýðuflokhsmanua við 'þenn-
þinginu hafi fyrst og fremst an eða hinn <,stj ornmalaflokk-
til orðið vegna haturs hennar , inn“ eða nánar tiltekið menn
á ákveðnum pólitískum flokki
1 úr þeim, eftir að Aiþýðuflokks
menn í sínum hóp hafa tekið
um það ákvörðun.
Á Alþýðusambandsþingum
hefur sú regla gilt, allt frá því
að hin skipulegu tengsl AI-
þýðusamlbandsins og Álþýðu-
flokks voru rofin 1942, að AT-
— komimúnistaflokkmim.
Með þessari staðhæfingu er
að sjálfsögðu farið með vísvit-
andí blekkingar. Ályktun mið-
stjórnar byggist einvörðungu
á þeirri einföldu staðreynd,
hvort ráða eigi meirílilutasam , ,
þykktir innan flokksins eða þýðuflokksmeiin í sínum nop
ekki. Samkvæmt flokkslögum.hafa ákveðið með atkvæða-
Alþýðuflokksins hafa hin ein- j greiöslu hver steína þeirra
stöku Alþýðuflokksíélög sjálfs shyldi vera á hverju Alþýðu-
ákvörðunarrétt um sín innri, sambandsþitigi og við hverja
mál. Þess vegna er í mörgum skyldi haft samstarf, ef Allþyou
bæjarstjórnum og hrepps-' flokkprinn hefui ekld. sjalfui
nefndum haft samstarf við haft nægilegt bolmagn til þssa
kommúnista, þar sem Alþýðu- að koma fram ákvörðunum
flokksfólkið sjálft hefur áður sínum a± eigin ramleik. Þetta
samþykkt að svo skuli gert. hefur verið talin sjalfsögð og
Að sjálfsögðu hefur mið- eðlileS reSla °g.ai enSum A1“
stjórn Alþýðuflo.kksins ekkert þýðuflokksmanni motmæ.t,
við slíkt að athuga, ef flokks- i fyrr ®n nu-_ ... », '
meðlimirnir sjálfir hafa sam-' Mikill meirihluti þeiira . -■*
þykkt með löglegum meiri- þýðuflokksmanna, sem. samaw
hluta að slíkt samstarf skuli Framhald á T. siðu. J