Alþýðublaðið - 27.09.1955, Blaðsíða 5

f»riSjuilagur 27. sept. 1955
KLÞYBUBLAÐIÐ
5
ÞEIR eru alltaf að kjósa í
Eandaríkjunum. Þingkosning-
unum síðast iiðið haust var
Varla lokið, þegar tekið var að
rseða um'það, hver mundi verða
næsti forseti Bandaríkjanna.
Hver sá, sem hyggst gera sér
vonir um að verða eftirmaður
Eisenhowers í Hvíta húsinu,
verður nú þegar að setja allt í
gang, enda þótt kosningarnar
íari ekki fram fyrr en í nóvem-
bermánuði 1956. Margir fram-
bjóðendur hafa þegar verið til-
r.efnair, en tveir gamlif kepp-
endur frá síðustu forsetakosn-
ingum, þeir Eisenhower og Ste-
venson, hafa þó vakið á sér
rnesta athygli í fyrstu lotu.
Eeikar standa nú þennig, að
S'tvenson hefur heitið demo-
Ikrötum, að hann skuli taka út-
mefningu sem frambjóðandi
|>eirra, og er talið ólíklegt, að
útnefning hans muni mæta
íiokkurri mótspyrnu innan
Jlokksins. Hins vegar er búizt
Við því, að Eisenhower muni
ekki gefa republiköunum kost
á sér sem frambjóðanda fyrr en
á síðustu stundu.
Margt getur gerzt á hálfu
iiðru ári, — en nú er almennt
álitið, að Eisenhower geti sigr-
að hvern sem er, — og Steven-
son alla, nema Eisenhower.
ALLIR VILJA HELZT
VERA LAUSIR VIÐ ...
Allir vilja helzt vera lausir
Við að bjóða sig fram gegn Eis-
enhower, segir kunnur banda-
rískur blaðamaður, Stewart Al-
sop. Það er að því er virðist von
laust verk að keppa við hina
írábæru alþýðuhylli, sem for-
setinn nýtur. Sennilega verður
jþað þó ekki betur þakkað starf
að taka að sér framboð fvrir
xepublikana, ef Eisenhower
skerst úr leik.
Árið 1952 var Eisenhower
verjir
a hús
a næ
stuðning, en verða hin; vegar færið eða hætta að hugsa um
að horfast í augu við þá stað- húsbóndatignina í Hvíta húsinu
revnd, að það sé forsetinn, sem fyrir fult og allt.
bjargar áliti þingflokksins og sé j Stevenson þarf varla að ótt-
einn þess umkominn að bjarga ast ósamkomulag við flokksfor-
flokknum frá niðurlægjandi ó- ustuna, — hins vegar er óvíst
honum er'fullvel'ljóst, að tæki-
færið stendur honum ekki oft-
ar til boða.
Leiðtogi þingsflokks repu-
blikana, William F. Knowland,
j vill bersýnilega líka koma til
greina. ,,Öldungadeildarmaður-
! inn frá Formósu“ getur ef til
vill reiknað með stuðningi
| hægri manna í flokknum, en
j varia verður flokksráðið hon-
j um meðmælt, nema svo fari, að
hin nýja stefna Eisenhowers í
sigri á hausti komanda.
„Horfurnar eru slæmar,“
segir formaður flokksins, Gold-
water öldungadeildarþingmað-
ur. Bendir hann á í því sam-
bandi, að í væntanlegum kosn-
hvernig það hefði orðið, ef
hann hefði ekki þegar gefið
kost á sér sem frambjóðanda.
Hefði hann hikað, gat það orð-
ið til þess, að Averill Harriman,
hinum nýja ríkisstjóra í New
ingum til öldungadeildarinnar York, ykist fylgi, en hann hafði
verði mörg af kjördæmum re- ákveðið að bjóða sig fram, ef
publikana í hættu, og þar við Stevenson heltist úr lestinni.
bætist, að flestir fylkisstjórarn Stevenson hefur öllum öðr-
ir eru nú demókratar, og þar um mejri möguleika til að njóta
með standa kosningarnar und- eindregins fylgis demókrata.
ir eftirliti þeirra. Hann er óvefengjanlega sá
Það er því sízt að undra, þótt framámaður flokksins, sem
republikanar geri allt til þess helzt nýtur stuðnings' bæði í-
að fá Eisenhower til að vera haídssamari og framsæknari
enn í kjöri. afla innan flokksins, og hann á
J öruggt fylgi í mörgum stærstu
EKKI FRJALS AÐ VALI fylkjum Bandaríkjanna. Hann
Hingað til hefur forsetinn er nh ehki lengur hinn lítt
land lítt að skapi, reynist o-
framkvæmanleg. Ilann er Kali
forníumaður, eins og Nixon, og
. því ólíklegt, að flokksráðið
nu
þekkti fylkistjóri í Illinois, sem
átti í höggi við heimsfrægan
hershöfingja, heldur maður,
sem nýtur mikils álits bæði
heima og erlendis.
REPUBLIKANAR
EIGA FÁRRA VÖL
Þeir republikanar,
nefndir hafa verið,
sem til
ef Eisen-
kinokað sér við að veita ákveð
ið svar. Hann hefur góða og
gilda ástæðu til að vera framá-
mönnum flokks síns lítt þakk-
i látur fyrir samvinnuna. Demó-
kratar hafa reynzt honum mun
samvinnuþýðari. Persónulegar
ástæður geta og valdið nokkru
I um, um, að hann dregur svarið.
Hann verður orðinn sjötugur
' áður en næsta kjörtímabil renn hower gæfi'ekki kost á sér, eru
1 ur út. Kona hans er ekki heilsu yfjrleitt menn heldur litlir fyr-
'hraust, og sjálfur mun hann ef- jr sér. Earl Warren, forseti
laust vel geta þegið hvíld frá hæstaréttar, mundi enn hafa
opinberum störfum. j reynzt Stevenson verðugur mót
Hins vegar er hann persónu- stöðumaður, en hann hefur neit
lega bundinn. Það er erfða-' að að verða f framboði, þó að
venja, að forsetinn bjóði sig til kæmi. Hann kveðst ekki
fram til annars kjörtímabils og lengur taka þátt í opinberum
nái þá kosningu. Geri Eisen- stjórnmálum og telur auk þess
hower það hins vegar ekki, má óviðeigandi að fara að skapa
vera, að honum verði borið á flokkatortryggni gagnvart
ur og nýtur lítillar hylli meðal
íhaldssamra leiðtoga flokksins,
en því meiri hylli meðal kjós- , „ ... „
enda. Gallupsathuganir hafa 1 Fonnosmuahnu. sem er Know
leitt í ljós, að hann nýtur mests
fylgis, að Eisenhower frátöld-
um, og á til dæmis margfalt
fylgi á móts við Nixon varafor- ,
, , , ,. , , bjoði þa baða fram.
seta, en hann er talinn standa ;
næstur nú, ef svo fer, að Eisen- I
hower segir nei. Líkurnar fyrir * HARRIMAN VILL FRAM, EN
EKKI GEGN STEVENSON
Eftir að Stevenson hefur
gegnizt inn á að verða í fram-
boði, koma aðrir demókratar
yfirleitt ekki til greina. George
Marshall vill ekki gefa sig frek
ar að stjórnmálum, og Averell
Harriman hefur þegar neitað.
Hann stendur þó manna bezt að
vígi sem ríkisstjóri í New York,
og var reiðubúnn, þar til Stev-
enson gaf kost á sér. Kveðst
hann ekki vilja keppa við Stev
enson, heldur veita honum all-
an stuðning.
Harriman mundi helzt hafa
komið til greina, að Stevenson.
frátöldum, enda þótt Suður-
ríkja-demókratarnir séu hon-
um andsnúnir. Hann hefur unn
ið frábært starf á vegum stjóm
arinnar, og enda þótt reynt hafi
verið að sverta samstarfsmenn
hans í flokknum með birtingu
Yaltaskjalanna, er spurning,
hvort það hefur ekki öllu frem-
ur orðið honum til álitsauka.
Hann verður hins vegar orðinn.
Dwight D. Eisenhower.
því, að hann nái kosningu, eru
þó harla litlar, því að hann jafn .
ast ekki að neinu leyti á við þá j °f gamall 1960.
Eisenhower og Stevenson. Gall 1 Estes Kefauver öldungadeild
upsathuganir telja víst, að hann | arþingmaður demókrata hlaut
mundi bíða mikinn ósigur fyrir furðu mikið fylgi við forkosn-
Stevenson. ingarnar 1952. En hann er ekki
Thomas E. Dewev, fyrrver- j nema 57 ára og hefur því tím-
andi ríkisstjóri í New York, ' ann fyrir sér og getur beðið
hefur einnig verið tilnefndur.
Sem ríkisstjóri hefur hann að
■ Adlai Stevenson.
stríðshetjan, sem brosti svo
ástúðlega. Fyrst í stað eftir að
jhann kom í Hvíta húsið, var
liann óöruggur og fálmandi. Nú
er hann talinn í fremstu röð al-
jþjóða stjórnmálamanna og nýt-
nr sívaxandi álits á því sviði,
án þess þó, að hann hafi glat-
að alþýðuhylli.
Endurteknar Galluprann-
sóknir hafa leitt í ljós, að um
70% kjósenda séu hinir ánægð
ustu með forsetann og ekki
nema 16% óánægðir. Meira að
segja Roosevelt náði aldrei
slíkri alþýðuhylli.
FLOKKUR, SEM EKKI
NÝTUR TRAUSTS
En traust það, sem forsetinn
nýtur, nær ekki til flokksins
eða þingfulltrúa hans. Demó-
kratar unnu frægan sigur í
kosningunum í haust, og aðeins
40% af „svaramönnum“ Gall-
ups telja sig republikana. Þing-
menn flokksins hafa veitt for-
, setanum heldur lítilfjörlegan
Framkvæmdanefnd flokksíns
heíur heldur ekki gert honum
það auðveldara, er hún boðar
svo seint til flokksþings að ári,
að ógerlegt verður að finna
mann í hans stað, ef hann gefur
ekki kost á sér.
Ekki er útilokað, að Eisen-
hower hafi þegar tekið ákvörð-
un sína, en hann lætur hana
varla uppskátt fyrr en í fulla
hnefana. Hvort sem hann svar-
ar játanai eða neitandi hlýtur
það nefnilega að veikja afstöðu
hans gagnvart þinginu.
NÚ EÐA ALDREI
Stevenson hefur líka verið í
vafa. Að vísu segir hann, að
það sé ekki nema hjátrú, að
ekki sé hægt að sigra Eisen-
hower, en varla mun hann þó
trúaður á, að honum takist það.
Helzt mundi hann hafa kosið
að bíða til 1960, en hann er ekki
heldur sjálfs sín herra hvað
það snertir.
Demókratarnir hafa þörf fyr
ir hann nú. Þess vegna verður
hann-annaðhvort að grípa tæki
þangað íil 1960.
Eins og er bendir allt tl þess,
að það verði þeir Eisenhower
en, sem áður var ríkisstjóri í hefur tvívegis beðið ósigur í á- ' og Stevenson, sem heyi einvígi
Kaliforníu, er maður frjálslynd ' tökunum um forsetaíignina, og um forsetatignina.
brýn, að hann flýi ábyrgðina. æðsta dómstóli landsins. Warr- vísu haft mikið fylgi, en hann
SigvaEdi Hjálmarsson:
B r e 11 a ti ti s fi æ 11 £ i*
Tvö hundruÖ sinnum fleiri fapaðar vinnu
sfundir af veikindaf@rföi!um en verkföllu
LONDON, 21. sept.
NÍU milljónir manna eru fé-
lagsmenn í brezkum verkalýðs-
félögum, sem eru 704 að tölu.
Þessi fjöldi er um 40 af hundr-
; aði allra verkamanna ag starfs-
manna, er vinnu þiggja af öðr-
um þar í landi, en þeir eru alls
um 22 milljónir. Þótt fjöldi fé-
lagsmanna sé mikill, eru félög-
in ærið fá, enda er stefnan sú
að gera félögin færri og stærri,
þar eð þau þvkja þá betur fær
um að halda á málum skjólstæð
inga sinna gagnvart vinnuveit-
endum.
ekki
félagið er þó
sum þau smærri
eð 1. okf. n.k
!S
hækka iðgjöld meðlima samlagsins upp í kr. 30,00
á rnánuði.
STJÓRN SJÚKRASAMLAGS
KÓPAVOGSHREPPS.
Minnsta
stærra en
heima á íslandi. Það hefur að-
eins 30 félagsmenn og heitir:
„National Amalgamated Asso-
ciation of Nut, Serew and Bolt-
makers.“ Nafnið gefur allt ann
að til kynna en að íéiagið sé'fá-
mennt, enda auðvitað fleiri í
þessari starfsgrein en 30! Hinir
eru vitaskuld í öðrum verka-
lýðsfélögum. Fjölmennasta fé-
lagið er hins vegar stærsta eða
næststærsta verkalýðsfélag
vestan járntjalds. Það er Gen-
eral and Transport Worker’s
Union, og telur hvorki meira
né minna en 1,3 milljón félags
manna. Ameríkumenn halda
því raunar fram, að þeir eigi
stærsta verkalýðsfélagið. Það á
að vera dálítið fjölmennara, og
„það er raunar allt stærst í Am
eríku,“ segir Victor Fether, að-
stoðaraðalritari Trades Union
Congress, brezka alþýðusam-
bandsins, eins og það er kallað
á íslandi.
Verkalýðsfélögin eru alger-
lega frjáls íélagsskapur, sem
stofnaður er til að bæta lífs-
skilyrði verkamar-na, hverju
' nafni sem nefnast, og þannig er
það um allan hinn frjálsa heim.
jÞau mynda landssamtök, al-
: þýðusambandið, TUC, sem ekki
hefur þó framkvæmdavald,
jeins-og gerist í Améríku, a. m.
k. hjá sumum, heldur er fyrst
og fremst ráðgefandi og sam-
hæfandi stofnun, svipað því,
sem um er að ræða á íslandi,
| f
:þar sem verkalýðsfélögin sjálf
Jákveða stefnuna í kaupgjalds-
málum og öðru, er snertir kjara
baráttu verkalýðsins, þótt ráða
, heildarsamtakanna sé notið.
Þing samtakanna er háð árlega,
' venjulega í fyrstu viku septem-
jber, og senda þangað fulltrúa
meira en 180 verkalýðssam-
bönd, er hafa innan sinna vé-
bánda um 90 % af félagsbundn-
'um verkalýð landsins. Aðeins
tvö stór verkalýðsfélög eru ut-
!an þess, félög kennara og félag
' opinberra starfsmanna. Full-
Itrúafjöldi fer eftir félagsmanna
fjölda.
AÐEINS EITT
ALÞÝÐUSAMBAND
TUC eru hin einu allsherjar-
(Frh. á 7, síðu.)