Alþýðublaðið - 04.10.1955, Blaðsíða 5

f>riöju«Iagiir 4,- okíóber 1955
A 8 þ ý gi u b 1 a g> 8 S
FRAKKAR eru fornfræg
jnenningarþjóð, og meðal þeirra
átti vestrænt lýðræði upptök
sín, en land þeirra hefur orðið
iyrir stórfelldu tjóni í tveimur
lieimsstyrjöldum og sundrung
og flokkadráttur spillt stjórn-
arfarinu. Nú er því öldin önn-
ur en áður var. Samt ber öllum
sð minnast þess, að frönsk list '
er unaðsleg og margt hrífandi
skemmtilegt í fari þjóðarinnar.
Hins vegar gerast forustumenn
jhennar seinheppnir, þegar þeir
aieita að ræða málefni Algier
á allsherjarþinginu. Við þá á-
kvörðun fellur svartur blettur
á fána franska lýðræðisins.
Þessi ákvörðun stafar auðvit
að af því, að málstaður frönsku
íiýiendustefnunnar er átakan-
lega slæmur. Frökkum getur
jþó ekki blöskrað, að aðrar þjóð
ir hafi andúð á henni, þar eð
íranskir hermenn leggja niður
vopn og neita að hlýðnast þeim
fyrir&kipunum yfirboðara sinna
að drepa fólk fyrir þær sakir
að krefjast frelsis. Sjálfsagt er
að viðurkenna, að mótspyrnan
í nýlendunum er ofstækisfull
<og ómannúðleg, en sú staðreynd
breytir engu um það, að fram-
ferði Frakka er hneyksli, sem
er og verður þessari mikilhæfu
þjóð til skammar. Hún ætti að
sninnast eldsins, sem á henni
forann í síðustu styrjöld, þegar
bjarta hvers frelsisunnandi
manns fann til með Frökkum í
þrengingum þeirra. Kúgunin er
eú sama, hver sem beitir henni.
límatal.
Þjóðviljinn og Frjáls þjóð
iiafa undanfarið sagt ýmsar
fréttir af heimili Tímans og
komizt að þeirri niðurstöðu, að
Þórarinn Þórarinsson eigi að
víkja frá ritstjórn blaðsins, en
Haukur Snorrason ritstjóri
Hags á Akureyri að taka við
af honum.
Alþýðublaðið veit með vissu,
að þessar upplýsingar eru mjög
orðum auknar. Tíminn mun
Etækka upp úr áramótum og
Haukur Snorrason verða rit-
stjóri hans ásamt Þór-
arni Þórarinssyni. — Hins
vegar er það alrangt, að
Þórarinn sé fallinn í ónáð
eins og Þjóðviljinn og Frjáls
þjóð gefa í skyn. Hann verður
eftir sem áður stjórnmálarit-
stjóri og ábyrgðarmaður blaðs-
ins. Liðsaukinn er ekkert undr-
'unarefni fremur en það, að
Iveir ritstjórar starfa við Þjóð-
viljann og tveir menn hafa ann
azt ritstjórn Frjálsrar þjóðat.
Orsök þessa fréttaburðai er
íllar hvatir. Viðkomandi aðil-
ar reyna að gera pólitískan and
stæðing íortryggilegan, móoga
hann og særa. Hér er endurtek
in sú gamla saga að skjóta eit-
urörvum persónulegrar óvild-
ar í stað þess að deila drengi-
lega um málefni. Sú baráttu-
aðferð hefur of lengi einkennt
islenzka blaðamermsku og ætti
sannarlega að hverfa.
fíl gjalds!
kenndu metorðagirnd að gera
kjötið að útflutningsvöru. Ýms
um hefði fundizt viturlegra að
láta eta kjötbirgðirnar heima á
íslandi, en „malbiksbændurn-
ir“ fara sínu fram, hvað sem
hver segir.
Sumt af þessu útflutta kjöti
á að hafna á borðum Banda-
ríkjamanna. Islendingar eiga
með öðrum orðum að greiða
skatt til þess að ríkasta þjóð
heimsins geti keypt frónskt
kindakjöt ofan i sig eða hund-
ana sína. Hingað til hafa stjórn
arflokkarnir verið beininga-
menn og sníkt af Bandaríkja-
mönnum eins og volaðir aum-
ingjar. En nú er fundin gjöf til
gjalda, og hún er íslenzka kjöt-
ið. Hér eftir geta valdsmenn
okkar borið höfuðið hátt í betli-
ferðum sínum vestan hafs og
spurt húsbændurna, hvort þeim
bragðist ekki gjafakjötið bæri-
lega. Og þennan brúsa eiga neyt
endur að borga. Miklir menn
erum við, Hrólfur minn!
Greiðr vi$ Brefa.
En Bandaríkjamenn verða.
ekki einir um að njóta þessarar
rausnar íslendinga. Bretar eiga
líka að fá sinn skammt af gjafa
kjötinu. Landsfeðurnir ætla að
sanna vestrænu stórveldunum
báðum megin Atlantshafsins
höfðingsskap sinn. Minna má
ekki gagn gera.
Hins vegar er ósköp hætt við
því, að sumum íslenzkum neyt-
endum finnist hér of fljótt að
verki verið. Var ekki hægt að
bíða með að gefa Bretum að
borða þangað til þeir sættu sig
við íslenzku landhelgina? Og
hefði ekki farið betur á því að
gefa þeim fisk en kjöt? Gjafa-
sendingar á þorski og ýsu hefðu
kannski rofið löndunarbannið á
j Bretlandi!
j Undanfarið hafa ýmis Evr-
ópuríki sent fátæklingum í Asíu
| og Afríku matvæli til að bæta
úr hungursneyð. íslendingar
geta hins vegar ekki hugsað sér
svo lítilmótlega greiðasemi.
Þeir taka ekki minna í niál en
gefa Bandaríkjamönnum og
Bretum að borða. En hví ekki
1 að láta borðbúnað fylgja —
diska, hnífa, gaffla og skeiðar
frá íslendingum?
ihatdið og ÍSÍ.
íhaldið virðist hafa mikinn
hug á að leggja undir sig ýmis
menningarfélög. Nú mun röðin
komin að íþróttasambandi ís-
lands. Sumir forustumenn
íþróttafélaganna í Reykjavík
þjóna þar ímynduðum hags-
munum Sjálfstæðisflokksins,
og varð þeirrar viðleitni vart
með sögulegum hætti á síðasta
ársþingi ÍSÍ, þó að erindi yrði
ekki sem erfiði. Þetta er fram-
hald hernaðaraðgerðanna frá í
'vetur, þegar íhaldið olnbogaði
sig til valda í Norræna félaginu
og íslenzk-ameriska félaginu,
svo að tvö dæmi séu nefnd.
íþróttahreyfingin á að standa
utan við stjónmálabaráttuna og
sameina fólk með ólíkar þjóð-
málaskoðanir innan vébanda
sinna. Ella verður hún vígvöll-
ur borgarastyrjaldar og reyn-
ist ekki hlutverki sínu vaxin.
Ábyrgir menn ættu þess vegna
’ að virða að vettugi fyrirmæli
þeirra stjórnmálaforingja, sem
vilja rjúfa pólitíska friðhelgi
i (Frh. á T. síðu.)
ALÞJOÐABANKI Samein-
uðu þjóðanna hefur nýlega birt
tíundu ársskýrslu sína. Fjár-
hagsárið, en því lauk 30. júní
s.l., varð mesta starfsár bank-
ans. Er þess getið í ársskýrsl-
unni, að fjárhagslega hafi ver-
ið um framfarir að ræða víða
um heim.
Á síðastliðnu starfsári lánaði
Alþjóðabankinn 410 milljónir
dollara. Hreinar tekjur bank-
j ans námu á sama tíma 25 millj-
ónum dollara. Tveir þriðju hlut
ar útlánsfjárins var notað til
að byggja vegi eða aðrar sam-
gönguæðar og raforkustöðvar.
Sjötti hluti lána bankans fór-til
landbúnaðarframkvæmda og af
gangurinn til ýmissa iðnaðar-
framkvæmda.
t Bankinn veitti meðal annars
lán til endurbóta á Kyrrahafs-
járnbrautinni í Mexíkó: til járn
brauta og hafnargerða i Aust-
ur-Afríku, vegagerða, járn-
bráutalagninga og flugvalla-
gerða í Ástralíu, skipaskurða í
Belgíu og hafnarmannvirkja í
Antwerpen. Sjö þjóðir: Ceylon,
Indland, Pakistan, Colombía,
Italía, Finnland og Austurríki
tóku lán til raforkustöðva.
Finnar fengu að láni í þessu.
skyni 4 milljónir dollara. Auk
þess tóku Finnar 8 milljón doll
ara lán til að byggja trjákvoðu
og páppírsverksmiðjur. Norð-
menn tóku 25 milljón dollara
lán til að endurnýja iðnver sín.
Tekið er fram í skýrslunni,
að einkafjármagnið hefði sýnt
Alþjóðabankanum meiri áhuga
en áður og það orðið til þess, að
bankinn gat selt talsvert af
lánum sínum til einkabanka og
stofnana. Um 100 milljónir doll
ara voru þannig yfirfærðir gegn
um bankann á annarra hendur,
en það er nærri jafnstór upp-
hæð og Alþjóðabankanum tókst
að koma yfir á aðrar lánastofn
anir fyrstu átta árin, sem hann
starfaði.
ÍÞRÓTTAÞING ÍSÍ, haldið í
Hlégarði 10.-11. sept. ’55, fagn-
ar þeim framkvæmdum, sem
fara nú fram að Laugarvatni
til öflunar húsnæðis og valla
fyrir íþróttakennaraskóla ís-
lands og skorar á alþingi og
ríkisstjórn að stuðla að því, að
framkvæmdir geti haldið áfram
og að skólinn eignist sem fyrst
íslenzkir neytendur hafa
dæmzt til þess að greiða furðu-
legan skatt. Þetta eru verðupp-
bætur á útflutt kjöt. Forustu-
Biönnum landbúnaðarins er
mikið metnaðarmál, að kjöt
verði útflutningsvara á ný. En
það reynist ekki seljanlegt er-
lendis við svipuðu verði og hér
heima. Þá er gripið til þess ráðs
að hækka verðið á innanlands-
markaðinum til að hægt sér að
fullnægja þeirri minnimáttar-
HUNDRUÐ bæklaðra her-
manna dvöldust á sjúkrahúsinu
Jefferson Barracks í Bandaríkj
unum. Sumir röltu eirðarlausir
um gangana, en aðrir sátu uppi
í rúmum sínum og höfðu ekkert
fyrir stafni. Ur augum þeirra
allra skein vonleysi og deyfð.
Þeir höfðu verið fluttir helsærð
ir á þetta sjúkrahús, og þeim
hafði verið hjúkrað eins vel og
kostur var á. Öllum virtist mjög
annt um þá. En síðan þeim tók
að batna, hafði þeim verið sýnd
minni umhyggja. Þeir revndu
að drepa tímann með spilum og
öðrum dægradvölum, en þeim
leiddist og fæstir fengu fullan
bata.
En morgun nokkurn, þegar
forstöðumaður sjúkrahússins
gekk að venju um stofurnar, sá
hann sér til mikillar undrunar,
að nær öll rúmin voru auð.
Sjúklingarnir höfðu komið sam
an í einum ganginum og voru
að fást við hljóðritunartæki.
Það var dr. Howard Rusk, þá
(1942) nýlega tekinn til starfa
sem yfirlæknir við sjúkrahúsið,
sem hafði komið auga á þá
hættu, sem sjúklingum á bata-
vegi stafaði af iðjuleysi og leið-
indum. Hann reyndi eftir
mætti að sjá svo um, að allir
hefðu eitthvað fyrir stafni.
Hann fékk vitneskju um áhuga-
mál sjúklinganna og reyndi að
koma því við, að þeir gætu
stundað þau á sjúkrahúsinu.
Árangurinn af þessu kom fljót-
Howard Rusk.
lega í Ijós. Þeir sjúklingar, sem
voru undir handleiðslu hans, út
skrifuðust miklu fljótar en áð-
ur hafði gerzt.
| Tveim mánuðum síðar var
Rusk gerður að yfirmanni tólf
sjúkrahúsa, sem sérstaklega
voru ætluð hei'mönnum, sem
voru illa útleiknir eftir stríðið.
(Þegar hermennirnir komu,
ivoru þeir undantekningarlaust
mjög þunglyndir og vondaufir.
Þeir voru sannfærðir um, að
allt sitt líf yrðu þeir hjálpar-
vana. En þeir náðu sér brátt og
þunglyndið hvarf. Hjá Rusk
sáu þeir, hvað örkumla maður
getur gert, ef hann aðeins vill.
|Þeir sáu hermenn, sem höfðu
verið jafn limlestir og þeir. Nú
gátu þeir risið á fætur, klætt
sig, rakað sig og borðað, allt
hjálparlaust.
Að stríðinu loknu ákvað há-
skóli New York borgar að
stofna sérstaka deild, sem fjall-
aði um meðferð á öryrkjum, og
var Rusk boðið kennaraembætt
ið við hana. Sulzberger, eigandi
stórblaðsins New York Times,
fékk hann til þess að skrifa fast
| an dálk í blaðið um þessi mál,
' og þar með var Rusk kominn í
samband við þær þúsundir
bæklaðra rnanna, sem þörfnuð-
ust hjáipar. Bellevue sjúkra-
húsið bauð honum 100 rúm til
umráða og þá gat starfsemih
hafizt í raun og veru.
Árið 1948 gekk Rusk á fund
bandaríska auðmannsins Bern-
hard Baruch og sagði honum
frá nauðsyn þess, að setja á
stófn sérstakt sjúkrahús, sem
annaðist bæklaða sjúklinga.
Hann þurfti akki að fara mörg-
um orðum um málið. Auðmað-
urinn hafði fylgzt með tiiraun-
um hans og þótti mikið tii
þeirra koma. Síðan tók hann
upp ávísanaheftið og spurði
Rusk, hvað mikið hann þyrfti.
— En bygging stofnunarinnar
kostaði meira en einn auðmað-
ur gatborgað. Þá greip Rusk til
þess ráðs, að bjóða fleiri auð-
mönnum og öðrum ráðandi stór
mennum að heimsækja sjúkra-
húsið, þar sem hann hafði 100
(Frk á 7, síðu.)
rúmgóðar heimavistir svo að í-
þróttamenn geti fjölmennt á
námskeið og til æfingadvala að
skólanum.
LEIÐBEININ GARSTARF
Þingið fól framkvæmda-
stjórninni að efna til leiðbein-
enda- og leiðtoganámskeiða í
samvinnu við íþróttakennara-
skóla íslands og beindi þeim til
mælum til framkvæmdastjórn-
ar ÍSÍ að senda fultrúa sinn
,til sambandssvæða til þess að
örva og styrkja hið félagsiega
starf.
ÍÞRÓTTAHÁTÍÐ 1957
íþróttaþingið samþvkkti að
fela framkvæmdastjórn ÍSÍ að
leita samvinnu við stjórn
UMFÍ og skólana um undirbún
ing og framkvæmd íþróttahá-
tlðar 1957.
Þingið beindi þeim tílmæi-
um til aðila íþróttasamtakanna
að veita fréttamönnum, sem
um íþrótamál fjalla á opinber-
um vettvangi, beztu fyrir-
greiðslu og aðbúnað.
Þá skoraði þingið á alþingi
að lögfesta 17. júní sem þjóð-
hátíðardag íslendinga og fór
auk þess fram á 1,8 millj. króna
framlag tii íþróttasjóðs.
SKEMMTANASKATTUR
Að lokum samþykkti þingið
að skora á alþingi að breyta
lögum um skemmtanaskatt
þannig að féiagsheimilasjóður
hljóti 50% skemmtanaskattsins
eins og hann hlaut í upphafi
við setningu iaganna 1947.
Ársþing ÍSÍ' 1955 samþykkir
að skora á alþingi að hækka
styrk sinn til ÍSÍ um kr. 18 000.
Enn fremur samþykkir þingið
að fáist ekki þessi hækkun frá
alþingi, heimili hún sambands-
ráði að gera ráostafanir til
myndunar fasts tekjustofns,
þar með talin hækkun skatts-
ins frá sambandsaðilum.
íþróttaþing íþróttasambands
íslands 1955 samþykkir að
kennslukostnaður ÍSÍ, allt að
kr. 10 000, skuli greiddur að
fullu af fé því, er ÍSÍ er úthlut
að af íþróttanefnd til kennslu-
kostnaðar, áður en skipting fer
fram til sambandsaðila. .•