Alþýðublaðið - 26.04.1956, Blaðsíða 4

4.
Alþýgublagjg
Fimmtudagur 26. apríl 1956
Útgefandi: Alþýðuflokturúm.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími'. 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Áskriftargjald kr. 20.00 á rnánuði.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfísgötu 8 — 10.
Lítillœtið og stórmennskan
ÞJÓÐVILJIlSnM og mánu-
dagsblað hans halda því
fram, að Alþýðuflokkurinn
sé lítillátur fyrst hann ætli
að una því að fá 8 þingmenn
í sumar, þegar Framsóknar-
flokkurinn muni hreppa 20.
Þetta á að vera sönnun þess,
að Alþýðuflokkurinn sé und-
irgefinn Framsóknarflokkn-
um. Samtímis segja svo í-
haldsblöðin, að Framsóknar-
flokkurinn sætti sig við allt
of lítinn hlut í samningun-
um við Alþýðuflokkinn.
Þannig er tvísöngur andstæð
inganna.
Alþýðuflokkurinn getur
vissulega látið sér þessar
harmatöiur kommúnista í
léttu rúmi liggja. Hlut-
skipti hans er ólíkt betra
en Sósíalistaflokksins, sem
hefur verið lagður til hlið-
ar eins og brotið verkfæri
og verður ekki nefndur á
nafn í kosningabarátíunni.
Kommúnistahjörðin geng-
ur til leiks eins og aftur-
göngur. Samt heldur Þjóð-
viljinn, að rússneska úti-
búið eigi glæsilegan sigur
Sameiginleg einangrun
VÍSIR reynir að telja les-
endum sínum trú um, að
bandalag Alþýðuflokksins og
Framsóknarflokksins muni
efna til samstarfs við kom-
múnista um landsstjórnina
að kosningum loknum. Til-
efnið er sú yfirlýsing Ey-
steyns Jónssonar, að áfram-
haldandi samvinna Fram-
; sóknarflokksins og Sjálfstæð
í isflokksins komi ekki til
greina. En viðleitnin er von-
laus. íhaldinu og kommún-
istum verður búin sameigin-
leg einangrun að kosninga-
baráttunni lokinni.
Rök þessarar afstöðu
liggja í augum uppi: Al-
þýðuflokkurinn og Fram-
sóknarflokkurinn þyrftu
ekki að efna til nýrra kosn-
inga, ef þeir hefðu léð máls
á samstarfi við kommún-
ista. Ekkert var auðveld-
ara en fá þá til samvinnu
um landsstjórnina. En slíkt
kom ekki til álita að dómi
Alþýðuflokksins og Fram-
sóknarflokksins. Hermann
Jónasson reyndi stjórnar-
vísan. Það á að vera sigur-
síranglegt að leggja flokk-
inn niður og breiða yfir
nafn og númer eins og ræn
ingjaskip. Og mennirnir,
sem una slíkri hörmung,
telja það lítillæti af hálfu
Alþýðuflokksins að ætla
að sætta sig við meirihluta
á alþingi í samstarfi við
Framsóknarflokkinn!
Áreiðanlega myndi Sósíal-
istaflokkurinn gjarna hafa
kosið verkaskipti við Alþýðu
flokkinn í kosningabarátt-
unni í sumar. Foringjum
hans þætti gott til þess að
hugsa að taka þátt í sam-
starfi, sem táknaði tímamót
íslenzkra stjórnmála. Enn-
fremur myndi þeim ærið
fagnaðarefni, ef Alþýðuflokk
urinn hætti sjálfstæðri til-
veru eins og Sósíalistaflokk-
urinn og kæmi hvergi við
sögu. En slíku er ekki að
heilsa. Lítillæti meirihluta-
vonarinnar er hlutskipti Al-
þýðuflokksins, en stór-
mennska dauðans örlög Sósí-
alistaflokksins.
myndun áður en þingi lauk.
Hanri spurðíst fyrir um,
hversu kommúnistar
myndu bregðast við þeirri
tilraun, en tók fram, að við
þá yrði ekki samið um
nein málefni. Kommúnist-
ar svöruðu með skilyrðum
og vildu auðvitað fá að
gerast þáíttakendur að fyr-
irhuguðu stjórnarsamstarfi.
Þá var ekki annarra kosta
völ en efna til kosninga,
þar eð samvinna við kom-
múnisía var alls ekki íil
umræðu. Og þau viðhorf
breytast ekkert í kosninga-
baráttunni eða að henni Iok
inni.
Ihaldsblöðunum er þess
vegna tilgangslaust að fjasa
um það, að bandalag Alþýðu
flokksins og Framsóknar-
flokksins muni taka höndum
saman við kommúnista. Ól-
afur Thors nýtur áreiðanlega
þeirrar undantekningar fram
vegis og hingað til að vera
eini stjórnmálaforinginn á
íslandi, sem hefur myndað
ríkisstjórn með kommúnist-
um.
Kvenréftindanefnd
S.Þ. lýkur sförfum
KVENRÉTTINDANEFND
Sameinuðu þjóðanna hefur j
undanfarið haldið fund í Genf j
og gert ýmsar tillögur varð- !
andi kvenréttindamál. Meðal
annars ræddi nefndin um tæki !
færi kvenna til menntunar og
starfa. Taldi nefndin, að viöa
um. helin fengju konur enn
ekki sömu tækifæri til mennt- ’
unar og starfa sem karlar. Var
Iagt til, að þessi mál yrðu tek-
in til meðferðar á þingi Eína- '
hags- og félagsmálaráðs Sam- ‘
einuðu þjóðanna, sem kemúr
saman til fundahalda í New
York í þessum mánuði.
Alþj óðavinnuinálaskrif s tof-
an (ILO) hefur látið rannsaka
hverning sé háttað með sömu
vinnu karla og kvenna í heim-
inum. Kvenréttindanefndin
óskaði eftir nánari samvinnu
við ILO um þessi mál og lét í
ljós þá von ,að viðunanleg
lausn fengist á þessu máli á
næstunni.
Nefndin hefur áður haft til
meðferðar uppkast að alþjóða-
samþykkt um réttindi kvenna
er giftast útlendingum. T d.,
að þær missi ekki sinn upp-
runalega borgararétt við gift-
ingu, dauða maka, eða við skiln
að. Leggur kveméttindanefnd-
in til, að uppkastið að alþjóða-
samþykkt um þessi mál verði
tekið fyrir þegar á næsta Alis-
herjarþingi Sameinuðu þ'jóð-
Kvikmy
BÆJARBÍÓ hóf nýlega sýn-
ingar á enskri mynd, er nefnist
,,Það skeði um nótt“, en kvik-
myndasagan hefur áður komið
út hjá Regnbogaútgáfunni.
Aðalhlutverkið í myndinni er
léikið af John Mills og verð ég
að segja að leikur hans er sá
bezti, er ég hef séð um langt
skeið. Hann hefur vafalítið
aldrei leikið betur, enda er ótti
hans og örvilnun svo eðlileg, áð
ekki er hægt að sjá að um leik
sé að ræða.
Phvllis Calvert sýnir oinnig
ágætan leik og sama er að segja
um Eileen Moore.
Föður sárnar ofsalega við
kvennaflagara. er þykist hafa
svipt dóttur hans sakleysinu,
slær flagarann svo að hann
læzt af afleiðingum höggsins.
Hann gerir sér alls konar grill-
ur út af afleiðingunum og kem-
ur sér í enn verri aðstöðu en
nokkru sinni hefði þurft, en á
síðustu stundu uppgötvar dótt-
ir hans allt saman og tekst með
snarræði að bjarga öllu saman.
Mynd þessi er einhver með
þeim beztu, sem hér hafa verið
sýndar lengi. enda er leikur
! John Mills frábær. Ég ræð því
fólki eindreg'ið til að sjá hana.
TJARNARBÍÓ sýnir um þess
ar mundir mvndina ..Landnem
arnir“ með Jack Hawkins og
Glynis Johns í aðalhlutverkum.
Mynd þessi er út af fyrir sig
nokkuð sérstæð og mjög
skemmtileg, auk þess að vera
alveg sérstaklega falleg lands-
lagsmynd í litum. Ekki verður
talið að um ýkjur sé að ræða
þegar hún er talin ógnþrungin,
því það er hún bæði hvað ytri
atburði og aðstæður snertir og
einnig hinar innri, þar sem ein-
staklingarnir eiga í erfiðu sól-
arstríði, en vitanlega sigrar hið
góða að lokum, þó svo að hinir
hvítu innflytjendur í Nýja Sjá-
land missi þar við flestir lífið.
Leikur í rnyndinni er ágætur
verðlaunin
JOHN O'HARA, Herbert
Kubly og W. H. Auden fengu
nýlega National Book Award
bókmenntaverðlaunin, sem út-
hlutað er árlega fyrir mestu
bókmenntaafrek ársins.
O.Hara hlaut þessa viður-
kenningu fyrir skkáldsögu sína
„Ten North Frederick“, Kubly
fyrir fræðslUrS^ið „American
in Italy“ og Auden fyrir ljóða
bókina „The Shield of Arichill
es”. Það er félag bóksala og
bókaframleiðenda í Ameríku,
sem hafa stofnað til þessara
verðlauna.
Dómnefndin komst m. a. svo
að orði um skáldsögu John 0!
Hara: „Þar er dregin upp ský-
Iaus, berorð og fullkomin mynd
af amerískum manni, fjöl-
skyldu hans og borginni, sem
býr í. Uppbygging sögunnar er
meistaraleg, hún ber vott um af
burðagott vald á efninu og gæt
ir fullkomins hlutleysis í frá-
sögninni. O'Hara er harður í
horn að taka eins og venju-
lega og hér hefur hann skrifað
skáldsögu, er túlkar dýpstu til
finningar og siðgæðisskynjan.“
Um ljóðabók Audens segir
dómnefndin: „Gáfuleg, lipur-
lega ort ,efnismikil, alltaf frum
leg og rökföst; aldrei skortir
andríki, hvort heldur er and-
legs eðlis eða veraldlegs.“
Og bók Kundlys segir dórn-
nefndin vera „sögu um ástar-
ævintýri höfundar og ítölsku
, þjóðarinnar. . . þar skiptast á
: kímni, viðkvæmi og skilningur
1 á íbúðum annars lands“.
hjá báðum aðalleikurunum, en
ekki verður hjá því komizt að
geta einnig leiks þeirra svert-
ingjanna. Inia Te Wiata og
Laya Raki, sem leika frábær-
lega vel.
I Viljið þið sjá góða mynd, þá
farið í Tiarnarbíó.
Ðr. Gunnlaygur Þórðarson:
EINHVER, sem kallar sig
1 „jafnaðarmann“, í Þjóðviljan-
um í fyrradag, ætlar að verða
svo elskulegur að rifja upp at-
riði úr ræðu. sem undirritaður
flutti á fundi Málfundafélags
jafnaðarmanna 19. marz s.l., en
aðalatriði hennar birtust í Al-
þýðublaðinu s.l. laugardag.
Væri mér sönn ánægja að bví
að lána honum handrit ræðunn-
ar. Þá verður heiðursmaðurinn
að gefa sig fram og láta nafns
síns getið við mig, enda þótt
hann vilji að vonurn ekki láta
það sjást í Þjóðviljanum. Vera
má að hann vilji t.d. láta birta
ummæli þau, er höfð voru eftir
gömlum forustumanni jafnað-
armanna á ísafirði, um Hanni-
bal Valdimarsson eftir síðasta
Alþýðuflokksþing. Eða þá hitt,
hve fýsilega Hannibal Valdi-
marssyni tókst að gera hug-
mynd sína um samstarf við
kommúnista. En megintilgang-
ur þess ,.samstarfs“ átti að vera
eyðilegging Sósíalistaflokksins.
Þar var talað af svo miklurn
eldmóði. að ýunsum gat í fljótu
bragði virzt mögulegt að kljúfa
kommúnistaflokkinn. Við nán-
ari íhugun hlaut þó hverjum
I manni að verða ljóst, að bæði
, væri aðferðin í alla staði ógeð-
felld og lítt framkvæmanleg.
— Eftir játningar í Moskvu um
hina gerræðisfyllstu ógnar-
stjórn í sögu mannkyns, hefði
heldur engum heilvita manni
átt að geta komíð til hugar að
leita samstarfs við handbendi
alþjóðakommúnismans hér á
landi, jafnvel þótt þeir gerðust
ísmeygilegri en fyrr.
Við, sem stofnuðum Mál-
fundafélag jafnaðarmanna
hugðumst m.a. berjast gegn
þessum erindrekum erlendrar
einræðisstjórnar hér á landi og
höfum því ekki á neinn hátt
skipt um skoðun. Vera má að
þeir sem fylgja nú Hannibal
Valdimarssyni til samstarfs við
kommúnista, hafi ekki heldur
skipt um skoðun á þeim, en geri
þetta allt saman bara til þess
að vega þá í góðsemi aftan frá.
Nema þeir hafi alla tíð verið
kommúnistar og gegnt „vissu
hlutverki“ í Alþýðuflokknum
og málfundafélaginu allt til
þessa, er þeir gátu ekki lengur
villt á sér heimildir.
Hvorugt er skemmtilegt til
afspurnar og er leitt til þess að
vita, að slíkir menn skuli hafa
átt sinn þáti í að eyðileggja
Málfundafélag jafnaðarmanna.
En sem betur fer, voru fáir slík
ir rnenn innan Málfundafélags-
ins og þess vegna neitaði for-
maður Málfundafélagsins um
almennan fund, til að ræða
,,vinstri-sarnvinnumálin“ á ný,
þegar afstaða Þjóðvarnar lá ljós
fyrir. En svo sem kunnugt er,
fullyrtu þeir, sem börðust mest
fyrir samstarfi við kommúnista
á fyrrnefndum fundi 19. marz,
að Þjóðvörn og fleiri lýðræðis-
Framhald á 7. síðu.