Alþýðublaðið - 12.06.1957, Blaðsíða 5

MiSvikudagur 12. júní 1957
ftlþýllubiaililS
Þeir sem leið haía átt um Hafnar fjarðarveginn undanfarna daga
hafa veitt athygli nýstárlegum toy ggingaframkvæmdum skammt frá
Brúarósi í Fossvogi, reistar hafa veriS stálgrindur og -breiður akvegur lagður umhverfis þser.
Hér er verið að byggja ,,bílabar“, sem er alger nýjung hér á landi, þar sem fólk getur keypt
.veitingar og fengið þær afgreiddar út i bifreif ar, án þess að fara út úr þeim. Jafnframt verð-
ur' hér benzínafgreiðsla. Fyrirtældð tekur til starfa seinni hluta þessa mánaðar. Eigandi er
Áxel Helgason, fyrrverandi lögregluþjónn.

Ekki alltaf iafngott «3 vera -GySlngur i Lfbatiím,
en fy-rir foeleiym öfsékmiííi verlla þelr ekki
LÖDNIN fyrir botni Miðjarða
hafs heyrast nú sífellt nefnd í
fréttum, enda er allróstursamt
í stjórnmálúm þar eystra, í Sýr-
landi, Jórdaníu og hinum araba-
ríkjunUm. I Líbanon er á yfir-
borðinu kyrrt, en norskur blaða
maður, Harald Riis, scm nýlega
var á ferð í Beirut, höfuðborg
íubanons, segir, að maður verði
þar fljótlega var þess, að maður
er kominn í arabískt ríki, sem
hefur landamæri sameiginleg
með Israel, og hefur komið upp
járntjaidimi á þeim íandamær-
nni.
„BANKI“ Á HVERJU HORNI.
I Beirut búa 250 þús. manns,
og Riis segir hana ólíka öðrum
arababorgum, sem hann hefur
séð. Hinir fátæku virðast ekki
búa hér við jafnmikla eymd og
annars staðar, og auðkýfingarn-
ir auglýsa að minnsta kcsti ekki
eins ríkidæmi sitt. í borginni
cru rnargar glsesilegar hallir og
stórhýsi, en flest eru bau hús
notuð sem gistihús fyrir útlenda
ferðalanga. sem barna úir og
grúir af. Mjög auðvelt er að fá
skipt peningum sínum i Beirut,
á aðalgötunum er ógrynni af
„smáverzlunum", sem taka að
sér þessi bankaviðskipti. 1 búð-
argluggunum er sett upp skrá
yfir gengi miðað við líbanönsk
pund. Sennilega er ekki verra
að huga vel að því gengi, áður
en viðskiptin fara fram, því að
ekki selja þeir peningakaup-
menn með niðursettu verði vöru
sína, en auka heldur, ef þeim
lízt svo á viðskiptavininn. Norð
urlandamynt er hægt að skipta,
en ekki er hún algengur gjald-
miðill þar, litið er á viðskiptin
sern greiða og ekki gefið mikið
til baka.
LASTABÆLI, SEGTR RYKTIÐ
Beirut hefur löngum verið
kölluð mesta lastabæli. Hingað
koma alls kyns Vörur héðan og
hvaðan að, og líka alls kyns
menn til að kaupa og seljaj þær.
Meðal þessara vara er sagt að
sé opíum, heroin, morfín — og
fólk, þó að betri markaður sé
sagður fyrir síðasttöldu vöru-
tegundina sunnar — í Saudi
Arabíú. Ekki er gott að henda
reiður á, hve mikið er . satt í
þessum orðrómi. en Riis segir
frá ungum Líbanonsbúa, sem
hann hitti og sagði honum
feimnislaust, að hann væri eit-
urlyfjaneytandi — og að það
fjðlda inniléma
um rækfun þeírra
Höfundur er Ingólfur Davíðssaon, grasafræðingur, en
litgefandi er Bókaforlag Odds Björnssonar.
NÝ BÓK, Stofublóm, eftir Ingólf Ðavíðsson, grasafræð-
ing, er nýkomin úí hjá Bókaforlagi Odds Björnssonar á Akur-
eyri. Lbókinni er lýst fjölmörgum tegundum innibiórfc og gefn
ar leiðbeiningar um ræktun þeirra. Eru í bókinai hátt á ann-
ao hundrað myndir af liinum ýmsu blúmategundum.
Flestar tegundir þter, sem
rmnnaft er á í bókiruai. haía ver-
tQ reyndí^: hér á landi, en ainn-
■ tg er get'íð nokkuiTa tegunda,
einMúm afbiigða, söen ekki hafa'
varið reynd hór, en, vænjeg eru
til j»eð&tHna& *
þessaJrec fyrst og framst
ssilsp þa<3 hkjþvcrk aðjfeiðbiíina
•húsmæðrum um tegundaval
innijuria, endg hefur ræktun
slíkra jurta færzt mjög í vöxt
hér á landi. Er m. a. bent á það
í formála bókarinnar, aðgpænn
gróður gegni sums staðar .að
nofckr* leyiÉr hkitverki glugga-
t^kida.
Bólán er 2<íi blaðbíður að
stærð m»ð Biafnaskrá, gefis út
af Bókafo: lagi Odde B'jömsson-
ar, sem fyrr.getu ,..ug rentuð í
Prentsmiðju Odds Björassonsr
á Akureyri.
væri einnig þriðjungur Beirut-
búa. Eituijyfjasalan mun fara
frarn á börum og ýmiss konar
krám, ekki opinberlega, en þó
ekki með mikilli leynd. Yændi
er þarna mikið stundað eins og
í öðrum hafnarborgum við Mið-
jarðarhaf, og hafa norskir sjó-
menn þá sögu að segia þaðan,
að.ekki sé vært fyrir ágengni á
götunum-. Ef eitthvað skerst í
odda, eru Arabar fljótir að
grípa til hnífsins, og oft gera
þeir þá árásir hópum saman á
mannlausum svæðum víð dokk-
irnar, þar sem skipin liggja.
GYÐINGAR í LIBANON.
Arabískt þjóðarbrot, er í
ísrael, sem’ kunnugt er. Og í
Líbahon eru einníg Gyðingar.
Riis spurði í Béirut til vegar |
ungan mann.'sem fylgdi honum
á leiðarenda óg var mjög mál-
ugur. Hann talaði ensku og sagð
ist vera 'gyðingur. Hann sagði
að það væri eekki alltaf jafn-
gott áð vera gyðingur í Líbanon,
en fvrir beinum ofsóknum yrðu :
þeir þó ekk-L Beirut er .þrátt
fyrir alit meiri heimsborg en
: flestar aðrar arababoreir við |
botn Miðjarðarhafs, og útiend- ;
ingar skera sig á engan hátt úr ;
í því litauðuga lífi, sem þarna j
blasir við, þar sem Evrópa
og Austurlönd spinna í samein- j
j íngu þræðina. j
GIJLL A GÖTU GLÓIR.
Þeir vega á gullvogum í Bei-
rut. Og þeir vega gull. I heilli
götu er ekki annað en búðir og
verkstæði gullsmiða og eru þær j
einnig í hliðagötunum. Þar
gera menn ekki greinarmun á
því. hvort veginn er einbaugur
úr gulli eða hringur með ein-
hverjum forláta steini, öllu er
siengt á vifetina og vegið sem
gull, — demantar, safírar, am-
etyst cfc tópasar eru metnir til
gulls og saldif. því verði. í raiíi-
'inni er það furðulegt fyrirþæri
þessi- gullverzlun hins óbr%vbta
borgara í fWirut. Meiáfe að
segsjti- fólk, rem. w.aá»u' sk»»fcdi
haida aðJaserni betur matsf'bfti
eíi guilkaamylájýgiglir
j segíum um gð^stnar -skreytt
j gulli og.gerseípum. Vilismlega er
j gullverðið lægra eia hér á Norð-
iurlöndum, en gullverð er það
Framhald á i), síðu.
■ imiiEietiiiiiiiiimiiiiimiiwuriimittciiiiiiimiiiiiiiiimiiiit
■ iiiiiiiEiimiiiimiiiiiii
SKIPASKRÚFUR ÚR NYLON. Ýrnis konar tegundir
af plast-efnum hafa á síðari árum mjög rutt sér til rúms á
hinum ólíklegustu sviðurn. Strax í lck síðari styrjaldar var
byrjað að notá þessi efni mjög mikið, og þróunin heíur
orðið sú, að það reynist til marara hluta nytsamlegt með
vaxandi tækni við framleiðslu úr þessum efnum, og sú teg-
und þsssara pplastefna sem ber nafnið Nylon, virðist nú
gefa mikla möguleika á ýmsum sviðum véifræðinnar. Það
virðist þó í fliótu bragði heldur mikil biartsýni, að hugsa
sér það, að Nylonefni geti verið nothæft til svo mikilvægra
vélahluta eins 03 skipsskrúíur eru, en þó hafa menn lagt
út í að gera tilaunir á þessu sviði, er virðast ætla að gefa
athyglisverðan árangur.
Danskur plastie-verksmiðjueigandi er einnig var eig-
andi að mótorbát, lét sér detta í hug að hugsanlegt væri að
framleiða skipsskrúfur úr Nylon. Hann snéri sér því til er-
iendrar verksmiðju sem var heimsþekkt fyrir framleiðslu
á utanborðs mótorum og lagði hugmyndina fyrir þá, en
fékk neikvætt svar um að slíkt hefði nokkra praktiska þýð-
ingu, þó svo að hægt væri að smíða Nylon-skrúfur. 1
Hann snéri sér þá til danskrar vélaverksmiðju, en for-
stjóri hennar er miög þekktur fvrir kunnáttu sína við út-
eikninga og byggingu á skipsskrúfum, og bað hann um að
gera tilraun til þess að teikna 03 láta búa til model af skipá-
skrúfu úr Nylonefni. Plasticverksmiðjan bjó síðan til litla 3
blaða Nylon-skrúfu (260 ö mm., og 400 gr. á þyngd) og var
hún síðan send til hinnar fyrrnefndu utanborðs mótora
verksmiðju til reynslu. Árangurinn varð sá, að hin dansk'a
hugmynd reyridist fullkomlega framkvæmanleg, og nú fram-
leiðir þessi verksmiðja talsvert af Nylon-skrúfum, með þeirn
vélum, sem hún framleiðir.
Danska verksmiðjan sem teikninguna geroi, hefur sem
sérgrein framleiðslu á stórum -skipsskrúfum, en er nú einnig
að fara inn á að búa til Nvlon-skrúfur. Var fyrsta tilraunin.
gerð með tveggja blaða skrúfu á dönskum hafnsögubát. Ög
svipuð skrúfa var látin á grænlenzkan dráttarbát fyrir ári
síðan. Gg nýiega var látin þriggja blaða Nylon-skrúfa í dansk-
an Norðursjávar fiskibát með 300 ha. vél. Eru skrúfublöðin
ca. 1300 ö mm. í diameter og 7 kg.-á -þyngd hvert bláð.
Allvrða elendis hefur nú vaknað mikill áhuga fyrjr
þessurn Nyion-skrúfum. T'ilraurium er stöðugt haldið áfram.
T. d. var ein slík skrúfa látin li'ggja í heilt ár á gróðursælum
'stað í höfninni í Gautaborg og kom í ijós, þegar hún var tekin
upp, að.'hún hafði ekki orðið fyrir heinni eyðingu af gréður
eða eyðingarefnumt og var jafrihrein og góo, þegar búið bar
'að spypauta af henni gróðrinum með venjulegri vatnsslöngu.
Það hefur -einnig komið í ijós við tilraunir, að vegna .sveigj-
’unnar í pplastic-efninu þola Nylon-skriifurnar hvers konar
hnja'sk, sem veniulegar skrúfur myndu brotna af. T. d. var
reyrit að láta hana berj-ast á íshröngli, settir fyrir hana fiski-
'kassar og ýmis konar harðir hlutir, en það gerði ekki svo
mrldð sem-að skráma skrúfuna.
Auk ýmissa skipabyggirigastöðva, hafa erlend flóta-
málaráðuneyti nú 'fengið áhúga fyrir þessum tilraunum, en
framleiðandírm telur. að. enn þurfi' 12 til 18 mánaða raunhæfa
reynslu á þessum s-krúfum, til þess að hægt sé að fúliyða
um hagkværfmi þeirra.
ingéifscafé -lngðifscaffé
í kviifeMtlK&kaii'' 9. í |j JV
AÍg.ersgTKniiyaíala frá ktukkan '8. * Ájl
SÍMl 2826 n SÉVíI 2820