Vísir - 13.09.1936, Blaðsíða 3

■afcV»*»r.rr*H.
YÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
3
- pjððdrykknr Mexikomanna -
Eftir Aage Nielsen Krarup.
Endur í'yi'ir löngu, þegar Tol-
tekarnir höfðu yfirráðin i Mexi-
kohásléttunum, har þaö til, að
maður einn, að nafni Papant-
zin, veiti því eftirtekt, að holta-
mýs grófu sér liolur inn
í stofnblöð blóinbjarkarinnar
(Agavi) og úr holum þessum
seitlaði þykk leðja.*)
Maðurinn safnaði safanum i
ílát og sendi síðan dóttur sína,
Xochitl, með hann til Tepan-
caltzin konungs Toltekara. Kon-
ungurinn Varð glaður við að
bragða á þessum nýja svala-
drykk og ekki þótti honum sið-
ur mikið til koma stúlkunnar,
sem fært liafði lionum þessa ný-
ung. Enda fórst honum vel við
liana, tók hana að sér, og seinna
fæddi hún konungi son, er hlaut
nafnið Meconetzin — eða son-
ur „blómbjarkarinnar.“
Þannig er mexikanska þjóð-
sögnin um uppruna pulquesins,
þessa einkennilega drykkjar, er
endur fyrir löngu var þjóð-
drykkur Indiánanna, er þá
bygðu Mexikohásléttuna — og
enn þann dag í dag er þetta
uppáhaldsdrykkur manna um
þvert og endilangt Mexilco.
I þjó,ðsögninni er þess og get-
ið, að frá þeim tíma, að Toltek-
arnir koniust upp á að drekka
pulque, liafi kraftar þeirra óð-
um farið þverrandi. Menn urðu
um of sólgnir í þennan örvandi
og tælandi drýkk, vanræktu list-
;ir sinar, iðnað og landhúnað.
Karlmenska þeirra og herkæni,
er hafði skapað þeim forustuna
yfir nágrönnunum, livarf, og þeg-
ar yngri og sterkari þjóðflokkar
ruddust fram með herfylkingar
sínar, urðu Toltekarnir að víkja
úr vegi og loks eyddust þeir með
öllu.
Toltékarnir liurfu og eftir-
menn þeirra, Aztekarnir, urðu
400 árum síðar að láta í minni
pokann fyrir Spánverjum. En
Spánverjarnir drotnuðu lieldur
iekki lengi i Mexiko. Þannig
hafa kynflokkar og þjóðir leyst
hvert annað af hólmi, i forráð-
um og landsstjórn — af því að
tfyrir þúsund árum seitlaði þessi
hunangssæti vökvi úr blöðum
„blómbjarkarinnar“, er miljón-
um saman lyftu þungum, blá-
grænum blöðunum móti hinni
*) Agavi, sem hér verður nefnt
„blómbjörk“, er mexikönsk blað-
safaplanta, skild helluhnoSranum.
tindrani sól og hinum bláa
himni, er hvelfist yfir Mexiko.
Hviía flaggiö ineð rauðu
tölunum.
Á leiðinni neðan frá strönd-
inni og upp til hálendisins kveð-
ur við gnýr mikill á liverri járn-
brautarstöð — pulque — pul-
que! og fjöldi Indíánakvenna
lilaupa i smá hópum meðfram
lesíinni, ef nurnið er staðar, og
bera þungar leirkrukkur i hönd-
unum. Grannvaxnir, sólbrendir
liandleggir rétia litlar krukkur
með þykkum mjóikurlituðum
vökva inn um lestargluggana
til ferðafólksins, og Mexikobúar
tcyga að sér ánægjulega þessum
súra, sterka daun, sem er svo
einkeunandi.fyrir þenna drykk.
Maður gleymir 'ógjörla þessari
sterku lykt, sem gleður livern
ósvikinn Mexikobúa, en þó
útlendingur andi þessari sömu
lykt að sér dag eftir dag, fellur
honum lnin illa, hafi hann þá
ekki komist upp á að drekka
pulque.
Iívert einasta smáþorp hefir
lögákveðna aftöppunarstöð fyr-
ir þenna þjóðardrykk. Yfir dyr-
unum á slíkum útibúum blaktir
hvítt flagg og á það eru letraðir
rauðir tölustafir. Það er gengi
dagsins, miðað við einn lílra af
pulque!
A framhliðum þessara ölstofa
eru oft málaðar skraullegar
myndir af ýmsu, sem auga
mannlegt Iokkar, og gefur þar
stundum að líta skáldleg nöfn,
á ýmsum pulque-tegundum,
eins og: „La Paloma hlanea“
— hin hvila dúfa — „EI Cora-
zon Sanjienle“ — hið blæðandi"
hjarta — og „La Ilermosa Xo-
ehitl“ — liin fagra Xochitl, —
en það er til minningar um
þjóðsöguna af meynni, er fyrst
allra meyja veitti þenna „guða-
veig“.
Eftir þessum skringilega hóp
nianna, sem safnast framan við
afgreiðsluborðin í puquebúðun-
um, er hægt að fara nærri um
einkenni og útlit Mexikohúa.
Svakalegir, þóttafullir sjálfs-
eignabændúr úr nálægum sveit-
um faðmast i kveðjuskyni og slá
þverjir aðra bvlmingshögg í
bakið. Þeir ganga með barða-
mikla, mislita hatta og í þröng-
um leðurbuxum, snúrulögðum
eftir hliðarsaumunum. Utan við
dyrnar standa gæðingar þeirra,
bundnir við staura og eru söðl-
aðir silfurskreyttum reiðtýgj-
Frli. á 6. síðu.
íhúarnir í borginni Burgos, sem uppreistarmenn á Spáni tóku fyrir skömmu, hylla Franco,
foringja uppreistarmanna, og Mola hershöfðingja. — Þið sigrið og frelsið Spán — hrópaði
mannfjöldinn.