Vísir - 26.05.1939, Qupperneq 7

Föstudaginn 26. maí 1939.
VISI R
liard og Schultz bjóDast til að taka 8 ára
M á lÉslium irð Reykjum að Bskjuhllð.
Hveravatnið óskaðlegt leiðslunum.
Samkvæmt tilboði verkfræðingufirmans Höjgaard & Schultz
eiga að notast í aðalleiðsluna frá Reykjum til Heitavatnsgeym-
anna á öskjuhlíð, svokölluð Bonnarör, en þau eru búin til á
þann hátt að lóðað er saman stálrör úr þunnri plötu, en utan
um það er steypt járnbent steypurör og notað 450 kg sement í
kubikmeter. Innan í rörið er sett jámbundin sandsteypa, á þann
hátt að rörinu er snúið og myndast þannig þétt og jafnt lag
innan í því. í þessari steypu eru 600 kg. sement í kubikmetra.
Á þennan hátt verður leiðslan algerlega vatnsþétt, en innra
og ytra steypurörið, vemdar stálrörið gegn öllu hnjaski.
Bonnarörið er bygt á franskri
uppfinningu, sem notuð hefir
verið i Frakklandi um 40 ára
skeið, ennfremur í ýmsum
löndum öðrum og reynst ágæt-
lega. Höjgaard & Schultz hófu
framleiðslu á rörum þessum
1933 og hafa siðan lagt 80 km.
leiðslur úr slíkúm rörum við
vatnsleiðslu Kaupmannahafn-
ar og Gentofte. Hin einstöku
rör i leiðslunum eru lóðuð og
steypt saman, þannig að sam-
skeytin verða jafnþétt og rör-
in sjálf.
Firmað Höjgaard & Schultz
býðst til að taka ábyrgð á
leiðslum þessum i 8 ár og full-
yrða að slík áhyrgð, sé með
öllu ófáanleg á venjulegum
steypujárnsrörum og stálrör-
um.
Raimsókn hefir farið fram á
\atni því, sem úr horholunum
rennur, og hefir sú rannsókn
leitt í ljós, að í vatninu eru
engin þau efni, sem liklegt er
að skemmi leiðslurnar, enda
hefir það sýnt sig við leiðsluna
frá Laugunum, að liún endist
vel.
Hæstaréttardömnr.
í morgun var í Hæstarétti
kVeðinn upp dómur í máli sem
ísleifur Jónsson höfðaði gegn
Tómasi Steinþórssyni, verka-
manni, Skeggjagötu 11.
Málsatvik eru þau, að með
samn. dags. 21. jan. 1937 tókst
Ól. Guðmundsson, húsasmiður,
Óðinsgötu 25, á liendur að
byggja liús fyrir stefndan á lóð-
inni nr. 11 við Skeggjagötu fyr-
ir 24 þús. kr. og skyldi Ólafur
leggja lil alt efni í húsið fyrir
eigin reikning. — Er nánar til-
greint í samningnum, hvernig
greitt skuli fyrir verkið’, og er
Ólafi heimilt að veðsetja H. Ben.
& Co. eignina fyrir 10 þús. kr..
Þá var og ákveðið að húsið
skyldi vera tilbúið til íbúðar 14.
mai 1937, ef frost hömluðu
ekki.
Húsinu varð ekki lokið á til-
settum tíma og virðist verktaki
hafa verið kominn í mikil
greiðsluvandræði og jafnvel
ekki hafa verið þess umkom-
inn, að Ijúka byggingunni.
í byrjun júni ’37 mun stefnd-
ur Iiafa átt frumkvæðið að því,
að gert yrði samkomulag um
það á hvern veg byggingunni
slcyldi lokið. Þ. 3. þess mánaðar
komu þeir stefndur og Ólafur
saman á skrifstofu Iðnsam-
hands byggingarmanna, ásamt
stefnanda þessa máls, er mun
liafa verið sérstaklega boðaður
þangað til að vera viðstaddur
samkomulagsumleitanir.
Samkomulag náðist um það,
að verksali afsalað'i sér verkinu,
en stefndur tæki að sér að ljúka
því með eftirfarandi skilyrðum:
1) að stefndur greiddi þau
vinnulaun, sem þá voru ógreidd
fyrir imnin verk við húsið, svo
og öll vinnulaun fyrir óunnin
verk við það, 2) að liann greiddi
veðskuld til firmans H. Ben. &
Co., að uppliæð kr. 10 þús., sem
verksali hafði stofnað samkv.
heimild í verksamningi og loks
að því er stefnandi telur 3) að
stefndur greiddi lionum áfallna
skuld fyrir hitunar og lireinlæt-
istæki í húsið með skuldabréfi
að upphæð 2250 kr., er greiðast
skyldu á 10 árum með jöfnum
árlegum afborgunum.
Dómur liæstaréttar er svo-
hljóðandi:
Áfrýjandi, sem skotið hefir
máli þessu til Hæstaréttar með
stefnu 22. mars f. á., krefst þess,
að stefndi verði skyldaður til að
gefa út til handa honum skulda-
bréf fyrir kr. 2250.00 með 6%
ársvöxtum frá 3. júní 1937 til
greiðsludags, er greiðist á 10 ár-
um með jöfnum árlegum af-
horgunum þann 15. júní ár
hvert, þó þannig, að tvær fyrstu
afborganirnar innist af hendi
15. júni 1939. Ennfremur krefst
áfrýjandi, að greint skuldahréf
verði tryggt með 3ja veðrétti í
húseigninni nr. 11 við Skeggja-
götu í Reykjavík. Loks krefst
liann þess, að stefndi verði
dæmdur til að greiða honum
málskostnað í héraði og f}TÍr
Hæstarétti, eftir mati dómsins.
Stefndi krefst þess liinsvegar, að
hinn áfrýjaði dómur verði stað-
festur og að áfrýjandi verði
dæmdur til að greiða honum
málskostnað fyrir Hsestarétti
eftir mati dómsins.
Það athugast, að dómur get-
ur ekki orðið lagður hér í þessu
máli á kröfu áfrýjanda til veð-
tryggingar fyrir skuld þeirri,
sem mál þetta fjallar um, með
því að þeirri kröfu var vísað
frá héraðsdómi.
Eftir uppsögu hins áfrýjaða
dóms hefir Ólafur Guðmunds-
son skýrt svo frá fyrir dóini og
unnið að því eið, að stefndi hafi
á fundinum 3. júní 1937 játast
undir að greiða áfrýjanda fjár-
hæð þá, sem liér er um að véla.
Ilafi stefndi verið fyrst í vafa,
hvort sér bæri að taka á sig
skuld þessa, og liaft á orði, að
hafa við ráð einhvers manns,
sem slcyn heri á þetta málefni.
Siðar hafi samt tal fundar-
manna komið þar niður, að
stefndi hafi undir skuldina
gengið. Stefndi mótmælir því
eindregið, að málalokin verðl
látin fara eftir skýrslu Ólafs
Guðmundssonar, þar eð áfrýj-
andi geti krafið Ólaf skuldar-
innar, fáist hún ekki greidd úr
sinni liendi.
Vitnaskýrsla Ólafs Pálssonar,
er frá segir í héraðsdóminum,
verður ekki talin full sönnun
fyrir kröfu áfrýjanda og afstaða
Ólafs Guðmundssonar til máls-
ins er þann veg, að vitni hans
getur ekki tekið af tvímælin. Á
hinn bóginn eru líkurnar fyrir
Valur átti leikinn í gær.
í byrjun leiksins í gær og framundir miðjan fyrra hálfleik
gaf hann þær vonir, að hann yrði skemtilegur, því að Víkingar
voru fullir af kappi, en eftir það varð leikurinn leiðinlegur.
Valsmenn höfðu gersamlega yfirhöndina, en Víkingar þvæld-
ust fyrir þeim með hálfum huga.
staðhæfingu áfrýjanda það
veigamiklar, að rétt þykir að
láta málalokin velta á eiði
stefnda, þannig, að ef hann eftir
löglegan undirbúning á varnar-
þingi eftir 166. gr. laga nr. 85
frá 1936 innan þriggja vikna frá
birtingu dóms þessa synjar fyr-
ir það með eiði, að hann hafi
þann 3. júní 1937 játast undir
að gefa út til handa áfrýjanda
skuldabréf fyrir krónur 2250.00,
sem greiðast skyldi á 10 árum
með jöfnum árlegum afborgun-
um ár hvert, þá á hann að vera
sýkn af kröfu áfrýjanda, og
greiði áfrýjandi honum þá kr.
300.00 samtals i málskostnað í
héraði og fyrir Hæstarétti. En
vinni stefndi ekki eiðinn, þá á
hann innan viku frá lokum eið-
frestsins að gefa út til lianda á-
frýjanda skuldabréf fyrir kr.
2250.00 með 6% ársvöxtum frá
3. júní 1937 til greiðsludags,
sem greiðist með 10 jöfnum ár-
legum afborgunum 15. júní ár
hvert, þó þannig að tvær fyrstu
afborganirnar innist af hendi
15. júni 1939, og greiði hann þá
áfrýjanda samtals kr. 300,00 í
málskostnað í héraði og fyrir
liæstarétti.
Ef stefndi, Tómas Sigurþórs-
son, að undangengnum lögleg-
um undirhúningi á varnarþingi
eftir 166. gr. laga nr. 85 frá
1936 innan þriggja vikna frá
birtingu dóms þessa synjar fyr-
ir það með eiði, að hann hafi
þann 3. júní 1937 játast undir
að gefa út til lianda áfrýjanda,
ísleifi Jónssyni, skuldabréf fyr-
ir kr. 2250,00, sem greiðast
skyldi á 10 árum með jöfnum
afborgunum ár livert, þá á hann
að vera sýkn af kröfu áfrýj-
anda, og greiði áfrýjandi hon-
um þá samtals kr. 300,00 í máls-
kostnað i héraði og fyrir hæsta-
rétti. Vinni stefndi ekki eiðinn,
þá á hann innan viku frá lokum
eiðfrestsins að gefa út til handa
áfrýjanda skuldabréf fyrir kr.
2250,00 með 6% ársvöxtum frá
3. júní 1937 til greiðsludags,
sem greiðist með 10 jöfnum ár-
legum afborgunum 15. júní ár
livert, þó þannig að tvær fyrstu
afborganirnar inpist af hendi
15. júní 1939, og greiði hann þá
áfrýjanda samtals kr. 300.00 i
málskostnað i héraði og fyrir
hæstarétti.
Dóminum ber að fullnægja
að viðlagðri aðför að lögum.
Dðgsbrún stofnnr til
verkfolls oeon
trésmlilstnrum
Undanfama daga hafa staðið
yfir samningsumleitanir milli
félags trésmíðameistara og
Dagsbrúnar um kaup og kjör
þeirra verkamanna, sem hjá
trésmíðameisturum vinna að
húsabyggingum. — Samningar
tókust ekki og hóf Dagsbrún
verkfall í gær við þau hús, er
trésmíðameistarar hafa tekið að
sér að reisa.
Tilefni verkfallsins virðist
all einkennilegt, með því að fult
samkomulag mun liafa náðst
míllí félaganna um kaup og
kjör verkamanna, að öðru leyti
en þvi, að Dagsbrún krefst að
skrifstofu félagsins verði falið
að greiða laun til verkamanna
fyrir hönd meistaranna, enda
fái félagið 1 % af slikum launa-
greiðslum til skrifstofukostnað-
ar. —•
Meistarar höfðu ekkert við
Víkingar byrjuðu með sókn
og fengu Valsmenn horn á sig
á annari mínútu, en ekkert
tókst Víkingum að gera úr þvi.
Lá á Val um sinn, en þar við
sat. Víkingar gátu ekki sett
mark.
Svo fara Valsmenn að spjara
sig og á 11. mín. fá Víkingar á
sig aukaspyrnu við vitateig. Jó-
liannes tekur hana og skorar.
Víkingar ætla þó ekki að láta
þetta á sig fá, en herða sig og
ná nokkram allgóðum upp-
hlaupum, en þau „renna út i
sandinn". Á 25. min. tekst svo
Ellert að skora.
Ellefu min. síðar er fyrsta
markið endurtekið, að öllu leyti
ein. Gerist svo ekkert markvert
það sem eftir er liálfleiksins.
j
Síðari hálfleikur.
Hann er einhliða Valsleikur,
og Víkingar hafa alveg mist
trúna á það, að þeir geti sigr-
að, eða jafnvel gert jafntefli.
Þegar 8 mín. eru af leik skor-
ar Jóhannes, eftir að fá knött-
inn frá Björgúlfi. Litlu síðar
meiðist Ólafur Jónsson úr Vík-
ing og verður að fara út af vell-
eyri og konu hans Ingveldi
greindum nánari skilyrðum.
Uppliæð gjafafjárins kr. 20.-
000.00 skal varið til þess að
reist verði svo fljótt sem unt er
hæli fyrir drykkjumenn sem að
læknisráði og almenningsáliti
þurfa lækninga við gegn vín-
hneigð sinni. & Alþingi og rík-
isstjóm falið að öðru leyti að á-
kveða hvenær liælið verður reist
og livar þvi verður valinn stað-
ur, en hííisvegar óska þau lijón-
in að þvi yrði valinn staður i
Árnessýslu og jafnvel í Stokks-
eyrarhreppi.
Þar sem gera má ráð fyrir að
eigi verði unt að reisa liælið
það að atliuga að Dagsbrún
liefði milligöngu um launa-
greiðslurnar, en töldu hinsveg-
ar óeðlilegt að þeir greiddu all-
an kostnað við slíkt fyrirkomu-
lag, enda væri nóg ómak þeirra
við að gera upp launin og færa
skrifstofu Dagsbrúnar þau. Af
þessu leiddi svo verkfallið.
í gærkveldi sat samninga-
nefnd frá félagi trésmíðameist-
ara og nefnd frá múrarameist-
arafélaginu fund með stjórn
eða samninganefnd Dagsbrún-
ar. Samningar Dagsbrúnar við
Mjúrarameistarafélagið falla að
vísu ekki úr gildi fyr en 1. júní,
en samningsatriðin verða hin
sömu og því telja meistarafé-
lögin eðlilegt að Dagsbrún gangi
frá samningum við bæði félögin
í einu.
Samkomulag náðist ekki á
þessum sameiginlega fundi og
má því búast við að Dagsbrún
hefji verkfall gegn múrara-
meisturum 1. júní, og stöðvast
þá öll byggingavinna í bænum.
inum nokkrar mínútur og er
leikurinn eiginlega leiðinlegur
eftir það.
Rétt eftir miðjan hálfleik fá
Valsmenn vitaspiymu á sig og
Þorst. Ól. skorar. Nokkrum
mín. síðar fá Víkingar horn á
sig og úr þvögu er sett mark,
5:1.
Af Víkingum vora þeir bestir
og mestu starfsmennirnir
Brandur og Þorsteinn. Af Vals-
mönnum lék Ellert einna best.
Björgúlfur var ekki eins góður
og gegn Vindictive. Hannes
Thorsteinsson, nýr i meistara-
flokki, er gott knattspymu-
mannsefni. Knattmeðferð hans
er góð og hann er rólegur — e.
t. v. of rólegur.
Lindemann var dómari, góð-
ur að mörgu leyti. En ekki er
það rétt lijá lionum að dæma
menn rangstæða við innkast.
Það er ekki skv. knattspyrnu-
lögunum. — Annars var
þetta friðsamur leikur, að því
leyti, að lítið var af ólöglegum
leik, en j>ó kom það í ljós, að
einstaka manni hættir við að
leika ólöglega, ef öll önnur ráð
bregðast.
innan nokkurs ákveðins tíma,
en liinsvegar beri fjárliæðin
vexti nokkra til þess tima, er
liæhð verður reist, þá skal
mynda sérstakan sjóð af öhum
þeim vöxtum, er tilfahið hafa
þangað til og sé hann kendur
við nöfn þeirra hjóna sem gef-
anda og i minningu um foreldra
þeirra beggja og nefnist sjóður-
inn: „Drykkj umannahælissjóð-
ur Jóns Pálssonar og Önnu
Adolfsdóttur“ Stofnfé sjóðs
þessa má aldrei skerða, en þeg-
ar hann er orðinn kr. 10.000.00
að uppliæð má verja helming
ársvaxta af honum til þess að
styrkja drylckjumenn til þess að
komast á drykkjumannahælið.
Þegar sjóðurinn er orðinn 50
þúsund kr. að upphæð má verja
% vaxta lians árlega í sama
augnamiði.
Komi til þess vegna aukinn-
ar menningar í landinu, eða af
öðrum ástæðum að drykkju-
mannahælissjóður þess álítist ó-
þarfur í þvi augnamiði, sem
gert er ráð fyrir þá skal honum
varið til slysavarna á landi og
sjó, eftir ráðstöfun þáverandi
æðstu stjórnarvalda á Islandi.
Nýlega seldu þau lijónin Jón
Pálsson og frú Anna Adolfsdótt-
ir Jarðakaupasjóði ríkisins
jarðirnar, Syðra-Sel, Eystra-
Stokkseyrarsel, Vestra-Stokks-
evrarsel og Bakkagerði, sem
þau hjónin liafa fengið að erfð-
um eða keypt fyrir 35 árum.
Vöru jarðimar seldar Jarða-
kaupasjóði samkvæmt fast-
eignamati og er það gjafverð,
með þvi að samtals munu 3
fyrstu jarðirnar vera 175 ha.
áveituland og Bakkagerði 70
dagsláttur, þar af tún 20 dagsl.,
l. O.O.F. s 1215268Va=
Veðrið í morginn.
I Reykjavík 9 stig, heiíast i gör
12 stig, kaldast í nótt 6 stig. t£|r—
koma í gær o. 1 mm. Sólsfcún | aij®’
stundir. Heitast á tandinrr i naosg-
un 11 stig, á Akureyri og Kjörrcg^,
kaldast 6 stig, \ Kvigindisdal. Yý*r—
lit: Grunn lægð fýrir surtnan farnf
á hreyfingu i norðaustur. Horfmr^
Suðvesturland til Norðtrrfands ~
Norðaustan gola. Þurt og víða bjaxt
veður.
Tengdapabbi
verður sýndor i kvöld í síðastaa
sinn, — og i þetta sinn rcunur
alt, sem inn kemur, til Mæðra-
styrksnefndarinnar. Starf nefrular—
innar er mannnðarstarf, sem þarf
að auka eftir megni, og rrtercn geta
m. a. stuðlað aÖ aukningu þess nseS
þvi að sjá svo um, að ekkeit sacÉ
verði autt i I'ðnó i kvölcL
Þorkell ólafsson,
söðlasmiðui, Vesturgötu 26B, ev
fimtugur í dag.
Mr. Adam Rutherford
hélt fyrsta fyrirlestur sinn í gser-
kvöldi, eins og til stóð. Salurinn 5
Iðnó var þéttskipaður áheyröndaao
nokkru áður en fyrirlesturinn hófst
Hlýddu menn með athygli á maSi
fyrirlesarans og þökkuðu horaœn
með lófataki að lokuni'.
Rakarastofur
bæjarins eru opnar til kL 8 a
kvöld. Á morgun er opið. til kL IL
80 ára
'er í dag fru Guðbjörg Hanues-
dóttir frá Stykkishólmi, nú til
heimilis hjá dóttur sinní og Jótm
B. Elíassyni, skipstjóra, Sólbergí,
Séltjarnarnesi.
Farsóttir og manndauðr
í Reykjavík vikuna 30. april tffi
6. maí (í svigum tölur næsta vikts
á undan): — Hálsbólga 63 (35}-
Kvefsótt 93 (86). Gigtsótt 1 (o)i
Iðrakvef 18 (14). Inflújaisa 15
(20). Kveflungnahólga 3 (4). Tait-
sótt 3 (1). Hlaiípabóla o (1). Ríst-
ill o (2). Þriinlasótt 0(1). Heima-
koma r (o). ; |
Frh. á 4. síSts-
en liitt mestmegnis brotið land
og kartöfluland.
Hér er um hið þarfasta máí-
efni að ræða, og getur varla
talist vansalaust, að hér skoli
ekkert dr\7k k j um ann ahæli
vera. Hafa ýrnsir á það beofi,
m. a. dr. Helgi Tómasson, i
merkilegum greinum um þessi
mál, og innan Alþingis harðist
Gúðrún heitin Lárusdótliir
nrálhiu, þótt hún entist ekki til
að sjá því farborða.
Má ætla, að hin rausnarlega
gjöf Jóhs Pálssonar og kontc
hans megi verða til jress að mál-
inu verði borgið og ííl fram-
kvæmda komi fyr en varir.
Sjö manneskjur í Japan hafá
tekjur, sem nema meiru en 1 milj.
dollara á ári. Þessar sjö rnanneskj-
ur eru úr þrem f jölskyldurn. Fímt-
án manneskjur — úr átta fjol-
skyldum — hafa tekjur sern nema
550 þás. til 1 milj. dollara á ári,
en fjörutíu og átta manns — úr
35 fjölskyldum — hafa 275—550
þús. dollara tekjur á ári..
*■
Italir ætla að draga alla níkká-
peninga úr umferð til þess aí5
spara þanu málm, en þess í stalS
verður notaður málmur, sem heit-
ir acmonital.
*
Talið er að Rússland sé meste
hestariki í heimi, þar séu 16.2 milj.
hesta. í Bandaríkjunum eru ie
milj. tamdra hesta, auk allra villi-
hestanna, í Argentínu 8.5 milj.,.
Brasiliu 8 milj., Kína 4 uúlj. .
Þýskalandi 3.4 milj. og Frakkland
2.7 miljónir hesta. — Bretar ert
þeir 17. í röðinni. Þeir eiga ioos
þús. hesta. (í tölunni frá Þýska-
landi, sem er frá 1937, eru hestas
hersins ekki taldir með).
Tuttugu þúsund kr. gjöf til
drykkj umannahælis.
Hinn 11. maí s. 1. barst forsætisráðherra bréf frá Jóni Páls-
syni fyrv. aðalféhirði í Landsbanka íslands, þar sem hann og
kona hans, Anna S. Adólfsdóttir, gefa ríkissjóði íslands kr.
20.000.00 í ríkisskuldabréfum útgefnum af jarðakaupasjóði rík-
isins. Eru bréfin gefin ríkissjóði til minningar um foreldra
þeirra hjóna, Pál hreppstjóra Jónsson bónda að Syðra-Seli í
Stokkseyrarhreppi og konu hans Margréti ljósmóður Gísladótt-
ur og Adolf Kristinn Adolfsson bónda og formann að Stokks-
Ásgrímsdóttur, og gegn eftir-