Vísir - 17.12.1939, Blaðsíða 1

Ritst jóri:
KRISTJÁN GUÐLAUGSSON.
Sími: 4578.
Rii itstjórnarskrifstof ur:
Péiagsprentsmiðjan (3. hæð).
29. ár.
Afgreiðsla:
HVERFISGÖTU 12.
Sími: 3400.
AUGLÝSINGASTJÓRI:
Sími: 2834.
292. tbl.
Fer Admiral Graf von Spee
til Buenos Aires tii að tá 24
klst. viðbótarfrest ?
Vasaorustuskip Admiral Scheer og nokkrir
kafbátar sagðir á leiðinni til móts við
Graf von Spee.
----®-----
Einkaskeyti frá United Press. — London í gærkveldi.
Þ
að er ekki um neitt meira rætt í heimsblöðunum
dag en þýska vasa-orustuskipið Admiral
Graf von Spee — hvort því muni takast að
komast á brott frá Montevideo, þrátt fyrir það að her-
skip Bandamanna — með vissu verður ekki sagt hve
mörg, bíði úti fyrir hinum breiðu ósum Plata-árinnar
til þess að veita Graf von Spee „varmar viðtökur“.
Um allan heim er spurt: Tekst Graf von Spee að kom-
ast á brott í nótt? Annað kvöld er 72 klst. fresturinn
á enda liðinn. Það hafa komið fram tilgátur um, að
skipherrann reyni að læðast með ströndum fram, fara
innan landhelgi — þar sem ekki er hægt að ráðast á
skipið, nema með því að brjóta hlutleysi Uruguay —
og reyna svo að sleppa á haf út í dimmunni. En fyrsti
vandinn er að komast frá Montevideo og þar búast all-
ir við, að tilraunin verði gerð. Þar hefir verið unnið
af feikna kappi að því að gera við skipið, en það eru
mörg göt á því, og sum nálægt vatnsyfirborði.
Eftir seinustu fregnum að dæma — éf réttar reyn-
ast — er ekki loku fyrir það skotið, að Graf von Spee
berist hjálp. Það hafa nefnilega borist fregnir um, að
annað vasaorustuskip þýskt, Admiral Scheer, sé á leið-
inni til móts við Graf von Spee og að með Admiral
Scheer séu nokkrir kafbátar, en einmitt af því, að kaf-
bátar eru í fylgd með herskipinu, væri mikill vafi um
úrslitin, þótt Bandamenn hafi miklu fleiri skipum
fram að tefla.
Um eitt virðist mönnum bera saman: Að þýsku sjó-
Iiðarnir á Admiral Graf von Spee láti ekki kyrrsetja
skip þeirra og þá sjálfa og hætti á alt til þess að komast
á brott.
30.000 falloir og særðir
í liði Jtea.
Frá vígstöðvunum í Finnlandi o. íl.
Oslo, 16. des. FB.
Samkvæmt ágískum hermálasérfræðinga nemur manntjón
Rússa í Finnlandsstyrjöldinni (fallnir og særðir) 30.000. —
Hafa Rússar teflt fram miklu liði, einkanlega á Kyrjálanesi, og
mannfjall sennilega verið mest í liði þeirra þar sem þeir hafa
reynt að brjótast gegnum Mannerheimlínuna, en á sumum
vígstöðvum Öðrum hafa þeir líka mist margt manna.
Fjársöfnunin í Noregi handa Finnum nemur nú 2 miljón-
um króna. Eigendur 3000 happdrættismiða hétu að gefa féð,
ef þeir ynni á miða sína, til Finnlands, en þannig komu inn
8000 kr. í seinasta drætti.
Eftir þriggja daga orustu hafa Finnar unnið allmikinn sig-
ur við Tolvajarvi og hertekið á ný Suomi Salmi.
Áhlaupum Rússa á Mannerheimlínuna hefir verið algerlega
hrundið. Rússar mistu þarna 15 skriðdreka og biðu mikið
manntjón. Við Salmijarvi stendur mikil orusta. Er þetta að
eins V/2 km. frá norsku landamærunum.
Finnar kveikja í öllum bjrggingum á þeim svæðum, sem
þeir yfirgefa. Alt ferðamannaþorpið Boris Gleb er þannig nú í
rústum. Nýtt stórt ferðamannagistihús þar var sprengt í loft
upp.
Rússar vilja ekki kannast við, að hafa hlýtt á ræðu Tann-
ers, finska utanríkismálaráðherrans, í gærkveldi.
Finskt strandvarnalið, hefir sökt rússneskum tundurspilli.
Var þetta undan ströndinni við Abæ. — NRP. — FB.
SÍÐUSTU FREGNIR:
EINKASKEYTI frá U. P. —
LONDON Á MIÐNÆTTI.
Klukkan fmm síðdegis í dag
luku logsuðumenn við að gera
við síðasta gatið á síðu Admiral
Graf von Spee. Það var hálfur
annar fermeter á stærð. Meðan
verið var að vinna að viðgerð á
skipinu af hinu mesta kappi
voru bátar á sífeldum ferðum
milli skips og lands og fluttu
fulla farma af kartöflum og
öðrum birgðum.
Hafnarlögreglan hafði nóg að
gera við að reka þá á brott frá
höfninni, sem þangað höfðu
safnast í hundraðatali, þegar
herskipið — um sexleytið — fór
að kynda af kappi, til þess að
ná nægum þrýstingi á gufu-
katlana, svo að það er tilbúið
til að láta úr höfn á hverri
stundu. Nóttin er nú niðdimm,
því að tungl er ekki á lofti
Það vekur mikla athygli, að
margir Þjóðverjar, sem eru
starfandi við sendisveit Þjóð-
verja í Buenos Aires, eru komn-
ir tií Montevideo ög §átu þéír á
ráðstefnu í dag með skipherr-
anum á „Admiral Graf von
Spee“ — Langdorff.
Þessi heimsókn vekur grun
um það, að í ráði sé að Admiral
Graf von Spee fari í nótt til
Buenos Aires þar sem gera
verður ráð fyrir að skipið fái
að dvelja þar í minsta kosti 24
klst. Eykur það þá möguleikana
á því, að Þjóðverjunum berist
liðsauki.
Þess ber þó að gæta, að bæði
flugvélastöðvarskipið Ark Royal
og orustuskipið Renown eru nú
komin til La Plata-óssins og
bíða þar eins og „valur í víga-
hug“. Minka þá mjög mikið
möguleikarnir fyrir því að
þýska herskipið komist undan.
Leiðin, sem Admiral Graf von
Spee þarf að fara til Buenos
Aires liggur um 160 km langan
skurð um óshólmana, en 27 km.
skurðsins er utan landhelgi og
þar geta Bretarnir ráðist að
Þjóðverjunum.
Chamberlain forsætisráðherra
hefir upplýst, að frá því styrj-
öldin byrjaði nemi manntjón
Breta í sjóhernaðinum 2100. —
Manntjónið í brefska flotanum !
í Heimsstyrjöldinni nam 12.500.
— Chamberlain dvelst þessa
dagana í Frakklandi og heim-
sækir breska herinn á vígstöðv-
unum og fjTÍr aftan víglínuna.
NRP—FB.
Nala
Miskjar.
í þessum mánuði hafa ellefu
skip selt ísfiskafla sinn erlend-
is og hafa fengist fyrir hann
um 900 þús. króna. Hefir því
meðalsala í hverri ferð verið
3261 stpd. eða um 80.000 kr.
Þessar sölur eru allar betri
en þær, sem fram fóru fyrst
SIEGFRIED-LÍNAN. — Hér birlast nokkrar myndir, sem teknar hafa verið af handahófi af þess-
um afskaplegu víggirðingum. Þær eru um 650 km. á breidd. -— Efsta myndin sýnir liermenn vera
að spenna vírnet yfir gröf eina mikla, sem hermennirnir munu síðan nota fyrir jarðhús. Vir-
netið er síðan þakið grasi, til þess að villa flugmönnum fjandmannanna sýn. Myndin i miðju til
vinstri er ekki af legsteinum, heldur af varnartækjum gegn skríðdrekum. í miðju t. h. eru lilust-
unartæki eftir flugvélum og neðsta myndin er afloftvarnabyssu og eru hermenn að æfa sig í
að fara með hana.
Jólaleikup L. R.
»Dauðinn nýtur lífsins«,
eftir Alberfo Casella, þýtt af Jens B. ¥aage.
Æfingar standa nú sem hæst á jólaleikriti Leikfélagsins og
í því tilefni brá tíðindamaður Vísis sér á fund Indriða Waage
í gær og spurði frétta um jólaleikinn, en Indriði er leiðbein-
andinn og leikur auk þess með. — Fer viðtalið við Indriða
hér á eftir.
— Hvað ge'tur þú sagt mér
um jólaleikritið? spyr tíðinda-
maðurinn.
— Hvað viltu vita? spyr Ind-
riði á móti.
— Alt.
— Þú hefir ekki rúm fyrir
]iað í blaðinu og auk þess vil
eftir að farið var að veiða i ís.
Þó er salan nokkuð misjöfn á
skip, alt frá 1420 stpd. upp í
5718 stpd.
Flestir togararnir kaupa
bátafisk í verstöðvum til við-
bótar eigin afla og gefa þeir
fyrir hann 20 aura fyrir kilóið
og er það allmiklu meira en
gefið var í fyrra. Þá var greitt
fyrir hvert kíló 10—12 au.
Af þessum orsökum fær
Fiskimálanefnd minna af fislci
til hraðfrystingái’. Hefir sala á
þefim fiski, það sem af er þessu
ári, numið 2.8 milj. kr., en var
í fyrra 1.6 milj. kr.
eg það ekki. Eg vil ekki láta
segja mér innihald bóka, áður
en eg les þær og geri ráð fyrir,
að sama gildi um leikhúsgesti.
Það lilýtur að spilla ánægju
þeirra af leiknum, að vera bún-
ir að fá efni lians rakið áður.
— En eg geí sagt þér nafnið á
leikritinu! og e. t. v. eitthvað
fleira. Það heitir „Dauðinn nýt-
ur lifsins“ og er eftir ítalskan
höfund, Alberto Casello að
nafni. Segir sagan, að liann liafi
heldur en ekki skotið Piran-
dello gamla skelk í bringu, þeg-
ar liann sendi þelta verk frá
sér.
— Ilvers konar leikrit er
þetta?
— Eg fyrir mitt leyti myndi
kalla það æfintýri — táknrænt
æfmtýri ef vill. Ekki þó á neinn
hátt þungskilið — þvert á móti
skiljanlegt hverju barni.
— Skemtilegt?
— Eg liefi ekki unnið að
jafn skemtilegu leikriti síðan eg
setti „Á útleið“ á svið hér. Það
| heifir alla þá kosti, sem gott
| leikrit þarf að prýða. I>að er
spennandi, bráðfyndið og
þrungið skáldskap og fegurð.
\ — Hvert er efni þess?
| — Það lieitir „Dauðinn nýt-
ur lífsins“ — eru það ekki nægi-
! legar upplýsingar?
| — Getur þú ekki frætt mig
| á fleiru í sambandi við það?
! — Faðir minn, Jens B.
Waage, þýddi leikritið fyrir
mig og vorum við sammála um
ágæti þess, hvað svo sem öðr-
um kann að finnast. Það er bú-
ið að æfa það lengi og hefir yf-
irleitt verið vandað til ]>ess, eins
og frekast var unt. Leikendur
eru 13 að tölu: Alda Möller,
Þóra Borg, Arndis Björnsdóttir,
Emilia Borg, Hildur Kalman og
. Ólafía G. Jónsdóttir af kven-
fólki, en af karlmönnunum
Gestur Pálsson, Valur Gislason,
Brynjólfur Jóliannesson, Ævar
. Kvaran, Gunnar Stefánsson,
Lárus Ingólfsson og eg. Auk
þess leikur hljómsveit undir
: stjórn dr. Urbantschitsch undir
sýningunni. Lárus Ingólfsson
hefir eins og vant er séð um
ollan leiksviðsútbiuiað og bún-
inga. Leikstjórn hefi eg haft á
hendi. — Frumsýning verður á
2. jóladag og vona eg að sjá
i þig þar — ásamt fleirum auð-
i vitað — og óska ykkur góðrar
skemtunar.