Vísir - 17.12.1939, Blaðsíða 4

4
VISIR
V
HJÚKRIJNARKONUNUM FAGNAÐ Á AKRANESI.
Heimsókn erlendu
hjúkrunarkvennanna.
Frú Sigríður Eiríksdóttir
hjúkrunarkona flutti nýlega
ágætt útvarpserindi um heim-
sókn erlendu lijúkrunarkvenn-
anna í sumar. Sagði hún m. a.
að mikið hefðu þær skrifað i er-
lend blöð og tímarit um heim-
sókn sina og dvöl hér og látið í
ljós mikla hrifningu og aðdáun
á náttúrufegurð landsins og al-
úðlegum móttökum hvarvetna
þar sem þær komu.
Það vill svo til, að Visir á
myndir frá móttökum hjúkrun-
arkvennanna á Akranesi, sem
þau stóðu fyrir frú Lovísa Lúð-
víksdóttir hjúkrunarkona og
Theódór Árnason söngstjóri, og
birtum vér eina hér, ásamt um-
sögu sænskrar hjúkrunarkonu
um komuna til Akraness, sem
sýnishorn af lofsamlegum um-
mælum þeirra, samkvæmt út-
drætti úr erindi frú Sigríðar
Eiríksdóttur. Þar segir svo:
„Með söknuði kvöddum við
Reykjavík og Esjuna, sein liafði
heillað okkur svo, að við vorum
uppi á dekki fram á miðjar næt-
ur, og komum okkur ekki í
rúmið. Þegar við nálguðumst
Aki’anes, sáum við að það var
eitthvað um að vera niður á
bryggju. Margt fólk hafði safn-
ast þar saman, fullorðnir og
börn. Fremstar stóðu skáta-
stúlkur með norræn flögg, sem
þær heilsuðu okkur með, þegar
við stigum á land. Karlakór
stóð nokkru ofar á bryggjunni
og söng fyrir okkur nokkur lög
og síðast sænska þjóðsönginn.
Lítil stúlka færði okkur blóm-
vönd og bæjarlijúkrunarkona
j Akraness talaði til okkar og
hauð okkur hjartanlega vel-
komnar og óskaði okkur góðrar
heimferðar. Öll þessi athöfn var
svo hátíðleg og innileg, að tár
komu í augu flestra okkar. Við
minnumst móttakanna iá Akra-
nesi, sem einna ánægjulegustu
stundanna í íslandsförinni, og
munum ekki gleyma þeim.“
Danskt „Tidskrift for Syge-
pleje“ lýkur umsögn sinni um
Akranessheimsóknina á þessa
leið:
„Heilsandi og veifandi ókum
við af stað og þótti okkur, sem
við hefðum ekki síst hér fundið
hiarta íslands slá.“
A að breyta
nafni íslands?
Svo nefnist eftirtektarverð
grein sem Sigurður Ólafsson
lögfr. birti í Vikunni nýlega.
Er þar fyrst rakið hvernig nafn-
ið ísland varð til, og leidd rök
að því, að nafnið hafi verið val-
ið af óvildarliug til landsins, til
þess að níða það niður og fá
menu til að trúa því, að það
væri óbyggilegl. Það hafi átt að
stemma stigu fyrir fólksflutn-
ingum hingað að velja landinu
nógu hraklegt nafn. íslendingar
hefðu ekki valið landinu þetta
nafn, sem búskussinn Flóki og
óvildarmenn landsins hefðu illu
heilli og af illum hug fest við
landið. Telur greinarhöf. það
tæplega vansalaust landsmönn-
um að una slíku nafni, sem sé í
senn ljótt, rangt og skaðsam-
legt, bæði í nútíð og framtíð. Er
siðan rakið hversu liáttað sé
þekkingu annara þjóða á landi
okkar, og hverja þýðingu nafn-
ið hafi í því sambandi. Þekking
umheimsins á landi okkar nái
yfrileitt ekki lengra en það, að
kannast við nafnið, sem gefi
rangar og lítilsvirðandi hug-
myndir um Iand og þjóð, og
gefi þeim hugmyndum byr und-
ir vængf, að við hljótum að
vera Eskimóar eða einhver því-
lík manntegund, hvað lifnaðar-
hætti snertir, þar sem íslönd
heimsins séu yfirleitt bygð
þeim mannflokkum. Skoðanir
greinarhöfundar um þetta eru
mjög athyglisverðar, og má vel
vera að nafnið eigi sinn þátt í
hinum ótrúlega rangsnúnu
hugmyndum, sem erlendar
þjóðir hafa um land okkar og
' þjóð. Hörður Rjarnason liúsa-
meistari skýrir frá þvi í Vísi
nýlega, að það hafi verið- ýms-
um vonbrigði á fslandssýning-
unni í New York, að sjá ekki
Eskimóana, sem þeir hafi von-
ast til að sjá. Greinarhöfundur
stingur upp á því, að athugaðir
séu möguleikar þess, að tekið
verði upp nýtt nafn á landið, og
bendir á mörg fordæmi slíks á
síðari árum, Ósló, Iran (Persía),
Iraq o. fl.
Eftir að hafa rakið nauðsyn
nafnbreytingar stingur greinar-
höfundur upp á því, að landið
verði nefnt aftur hinu forna og
virðulega nafni Thule (Týli í
þýðingu Ara fróða), og heklur
hann þvi fram, að söguleg rök
styðji það, að ísland sé liið
forna Thule, og ganga megi út
frá því, að frumbyggjar lands-
ins, Iieltarnir hafi í öllu falli
talið svo vera. Sé auðveldara að
taka upp nafn, sem við höfum
sögulegan rétt til, eu að velja al-
gerlega nýtt nafn. Thule sé
virðulegt nafn og fagurt, og
myndum við fljótlega venjast
því (íslendingar myndu þá
væntanlega nefnast Týlingar,
tungan Týliska o. s. frv.), en
annars megi vel vera, að henda
mætti á annað nafn, sem betur
mætti fara.
Að síðustu bendir greinarhöf-
undur á það, að nú sé tilvalið
tækifæri framundan að koma
nafnahreytingunni fram, ef við
óskum, þ. e). í sambandi við
væntanlegan skilnað við Dani
og yfirlýsing fulls sjálfstæðis.
Yrði slikt liltölulega auðvelt, er
þannig stendur á, og auk þess
myndi það verða til áherslu og
auglýsingar þeirri staðreynd, að
við hefðum endanlega slitið
þvi sambandi við aðra þjóð,
Mei lyri m fer ir tieigiii
eru seinustu forvöð að senda vinum og kunningjum á Norður-
löndum liið fróðlega og fallega rit
IVUTIDEWN ÍSLAl* D
þannig, að það komist til viðtakanda fyrir jólin.
Skemtilegri og jafnframt ódýrari jólakveðju til útlanda getið
þér ekki fengið. Verð að eins kr. 3.75.
Aðalútsala:
Vikublaðið FÁLKINN
Bankastræti 3.
Scalaoi tÚL jjó£a.Q4Gb(lúL;
Flestir eru störfum hlaðnir nú fyrir jólin. Veljið því
jólagjafirnar úr ÞESSARI auglýsingu, það er tíma-
sparnaður!
Hálogaland kr. 8.00, 10.00,
15.00.
Ásbirningar kr. 5.00.
Frú Curie kr. 20.00, 22.00.
Ensk íslensk orðabók og
íslensk ensk orðabók í sk.b.
Báðar bækurnar í einu
hulstri kr. 46.00.
Sól og syndir kr. 7.50.
Baráttan gegn dauðanum
kr. 9.00, 14.00, 17.00.
Maria Antoinetta kr. 25,00.
Ljóðmæli Jóns Thoroddsen
kr. 8.00, 10.00, 15.00.
Ceylon kr. 8.00, 10.00.
Kátir voru karlar kr 7.50.
íslensk fyndni VII kr. 2.50.
Borgarvirki kr. 11.00, 13.50.
Saga Reykjavíkur kr. 27.00.
I afturelding annars lífs kr.
8.00, 10.00.
Tónlistarmenn kr. 5.00.
Eignist stærsta úrvalið af
cCphinazíufn vSéetYigA, 'JAoÁst&ínsjoncai
sem komið hefir á markaðinn, gefið út af Bókaversl-
un Sigurðar Kristjánssonar. Bókin er prentuð á góð-
an pappír, með mynd af höfundi, og er alls 384 blað-
síður. Samt sem áður kostar hún að eins 10 krónur
í mjög vönduðu bandi. —
Komið eða símið í Við sendum hvert sem er!
BðKflUERSLim SifiiDi Kmsnissoni \
Sími 3635 Bankastræti U
Islendingasögurnar.
Þórir Bergsson: Sögur kr. 10.00
Förumenn kr. 10.00.
Fegrun og snyrting kr. 8.50.
Dalafólk II kr. 10.00.
Ritsafn Jóns Trausta kr. 16.00.
Ferðabækur Vilhjálms Stefáns-
sonar I—IV kr. 65.00.
Borgin eilífa kr. 7.00.
Gyðingurinn gangandi kr. 7.00.
UNGLINGABÆKUR:
í heimavistarskóla kr. 4.75.
Marconi kr. 4.75.
Garibaldi kr. 3.00.
Ford kr. 3.75.
Skipsdrengurinn kr. 3.75.
Bláklædda stúlkan kr. 4.00.
I sumarsól kr. 5.50.
Bækur Margit Ravn kr.
Sólver konungur kr. 2.50.
o. m. m. fl.
sem frá upphafi liafi verið okk-
ur smán og niðurlæging, og sem
jafnvel á síðustu árum hafi
stimplað okkur sem danska ný-
lendu við hlið Eskimóanýlend-
unnar í Grænlandi. S.
Misróleg nótt.
í sunnud.blaði Vísis 26. nóv.
s.l. lýsir hr. Bergsteinn Krist-
jánsson órólegri ofviðrisnótt,
29. des. 1928. Við lesturinn
hugsaði eg um það, liversu ó-
lik getur verið aðstaðan gegn
erfiðleikum yfir höfuð, þeim
eigi síst er að dynja að óvörum.
Og hversu misskift er jafnan
kjörum manna, misskift efnum
og erfiðleikum, heilsu og
lireysti, happi og óhappi, gleði
og sorg. Ilversu sumum líður
vel, þegar öðrum líður illa.
Hversu sumir geta sofið rólega
þegar aðrir vaka af angist og
kvíða.
Örlitið geislabrot af þess-
konar mismun kom mér til
liugar að sýna, með því að
segja frá sömu nótt í Ilaga í
Giivhr.
Fyrir rökkrið kvöldið áður,
komu neðan úr sveitinni 2
stúlkur „úr Dalnum“. Var þá
þurt veður, en farið allmikið að
hvessa. Áttu þær í fangið að
sækja, en vildu endilega halda
áfram, þó þeim væri margboðin
gisting.
Staddur var þá um sinn i
Ilaga, hinn góðkunni vefari og
hagleiksmaður, Gunnar Ilin-
riksson. Til þess að árétta gisl-
ingarhoðið, sagði liann við
stúlkurnar á þessa leið: „Eg
sofna ekki dúr í nótt, ef þið
farið núna i rökkrinu að herj-
ast áfram móti þessu roki.“ En
ekkert tjáði að letja þær, enda
var engin hætt á leið þeirra eða
vandratað á glöggum vegi,
milli brattrar fjallshlíðar og
Þjórsár, og gekk ferðin vel, þó
meira væri en ldst. gangur í
logni Leið svo nóttin, að allir
sváfu nokkurnveginn rólega.
Um morguninn kom eg inn til
G. II. í rúminu og sagði: „Góð-
an daginn, Gunnar minn. Það
var hvast í nótt.“ G. H. svaraði
á sömu leið, og þar með: „Jæja,
var hvast, eg svaf nú svo vært,
að eg hafði ekki af þvi að
segja.“ -— Ekkert tjón varð að
rokinu í Haga. En ýmisleg
merki sáust þess, að þar liafði
ekki verið logn fremur en í ná-
grenninu. Meðal annars lá
nokkuð stórt tré fyrir neðan
hæinn, sem um kvöldið lá á
garði að húsabaki, og hafði
veðrið svift þvi yfir bæinn.
Til skýringar á öryggi og
værð okkar í ofviðri þessu, tel
eg rétt að geta þess, að eg var
þá húinn að byggja öll bæjar-
húsin (ásamt fjósi, lilöðum og
fjárhúsum flestum, í 2. sinn
eftir landskj. 1896) með sér-
stöku tilliti til landskjálfta og
ofveðra: Ein hæð með veggj-
um á 3 hliðar úr einu saman
hraungrjóti, völdu þar til, að
dregnu og afbragðs góðu (stein-
límt sumstaðar), og þekjur með
litlu risi, sumar tyrfðar með
sniddu, og bakveggir í jörð að
meirihluta.
Eftir miðnætti (kl. 12—3)
fuku í Gnvlir. 4 hlöður stórar,
talsvert af heyi og mikið af
þökum minni húsa. Og þegar
eg sá, að kirkjan á Stóranúpi
lá molbrotin í lægðinni fyrir
utan kirkjugarðinn — með
turninn boraðan ofan i jörðina,
í stað þess að benda til hæða,
og þegar eg frétti að hin þjón-
ustukirkja Valdimars próf.
Briem, Ilrepphólakirkja, hefði
farið á sömu leið, þá hélt eg —
satt að segja — að hjartkæri
sóknarpr. okkar væri bráðfeig-
ur. En sem betur fór lifði hann
rúm 21 ár eftir þetta. Og kirkj-
urnar báðar risu upp aftur
mjög bráðlega, öflugri, fegurri
og að öllu leyti vandaðri en áð-
ur. —
Aths. Séra Jón Eiríksson á
Stóranúpi, reyndist mæla spá-
mannlega í ræðu sinni, þegar
hann vígði kirkju þessa, sem
fauk. Eru í minni liöfð þessi orð
úr ræðunni — eftir hrós (?)
um kirkjuna: „Þó er eitt að
þessu húsi og það er það, að
turninn er of hár .... því
.stormar hafa komið, koma og
munu koma.“
V. G.
STEINDÓRSPRENT
hefir að þessu sinni, eins og
i fyrra gefið út nokkrar smá-
bækur fyrir börn og flytja þær
að þessu sinni eftirtalin æfin-
týri: Töfrapipan, Forvitna kon-
an og drekinn, Siglt í strand,
Brauðin, sem sungu, Litli græni
froskurinn og Stjarn-eyg. Aft-
an við hvern þátt eru nokkrar
spurningar, sem börnunum er
ællað að svara. Þýðingu hefir
Marteinn Magnússon annast.
Afgreiðsla Vísis
tekur á móti gjöfum til Vetrar-
hjálparinnar.
Vetrarhjálpin:
1 gær voru komnar
tæpl. 800 hjálparbelðnir
f gærkveldi höfðu Vetrar-
hjálpinni borist 792 hjálpar-
beiðnir. Þ. 17. desember í fyrra
voru þær orðnar tæplega 500,
þ. e. þær eru nú um 60% fleiri
en um líkt leyti í fyrra.
Þessar tölur sýna það áþreif-
anlega, hversu margir eru
hjálparþurfi liér í bænum. Enn
þai’f allmikil framlög til þess að
hægt sé að hjálpa þessu fólki,
svo að að einhverju verulegu
gagni komi. Þessi framlög geta
Reykvikingar lagt fram. Sumir
láta það e. t. v. dragast úr hendi,
af því að þeir eiga ekki leið
nærri skrifstofu Vetrarhjálpar-
innar, en það á ekki að þurfa
að hindra menn í að Ieggja sinn
skerf af mörkum. Vandinn er
ekki annar en að hringja til
Vetrarhjálparinnar og láta liana
nálgast gjöfina. — Gerið það
strax, ef þetta var ástæðan fyr-
ir því, að framlag yðar var ekki
komið til skila.
Til
jólanna!
Höfum
HVEITI
af bestu tegund-
um og flest til
bökunar, — svo
sem:
DROPA,
CARDEMOMMUR,
heilar og steyttar,
COCOSMJÖL,
FLÓRSYKUR,
SUCCAT,
SKRAUTSYKUR,
V ANILLES YKUR.
BÚÐINGAR,
rom og m. fl. tegundir.
SAFT,
EGTA SAFT.
SÓSULITUR.
SÓSUR, margar teg.
CAPERS,
PICKL EFNI,
REMOULADE,
CARRY,
COLMAN’S SINNEP.
StPUEFNI,
TENINGAR.
KEX og KÖKUR,
margar tegundir.
FISKBOLLUR.
FISKBÚÐIN GUR.
GAFFALBITAR.
*
kalasrUllur.
MURTA.
SJÓLAX.
HUMAR. —
KRAKMÖNDLUR.
SÆLGÆTI, mikið úrval.
KONFEKT
í kössum og laust.
HARÐFISKUR.
HANGIKJÖT
frá Hrepphólum.
GRÆNAR BAUNIR
í dósum og lausri vigt.
EGILSÖL.
GOSDRYKKIR.
VINDLAR.
LIKÖRAR.
CÍTRÓNUR.
OSTAR.
TE.
KERTI, stór og smá.
SPIL.