Vísir - 18.01.1945, Side 3

Fimmtudaginn 19. janúar 1945.
VISIR
SANNLBKURiNN IIM OLÍUBIRGÐIR
llr Fmnk B. Taylor.
fUfeðan auðlindir Ameríku
eru notaðar í stvrjald-
árreksturinn og gegn óvin-
um okkar, er sú þýðingar-
mesta þeirra tekin að sýna á
sér greinileg veikleikamerki.
Olíuiðnaðinn fer að vanla
olíu. Iíöld staðreynd er það,
að olíulindir okkar tæmast
iniklu örar en nýjar olíulind-
ir finnast.
Ef maður tekur slöðugt úr
tunnu án þess að kæta í liana,
þá fer svo að lokum að tunn.
an tæmist. Það sama á við um
olíulindir okkar. Ef við tök-
um stöðugt úr þessum lind-
um eins og við þörfnumst, án
þess að finna nýjar lindir,
myndum við liafa þurrausið
þær árið 1955, eftir aðeins
ellefu ár.
Skömmtun á oliu kemur
lítið þessu máli vlð. Jafnvel
styrjöldin hefir litla þýðingu
i þessu sambandi. Það eru
ískyggilegar horfur innan
iðnaðarins sjálfs og af þvi
leiðir, að bylting á sviði iðn-
aðarins verður æ meira að-
kallandi.
Fjórða hver tunna af dag-j
legri framleiðslu okkar, sem 1
nemur 4.100.000 tunnu fer til
j»arfa styrjaldarrekstursins.
Oliuiðnaðurinn sér sér vel
fært að framleiða þetta. En
það er mjög sennilegt, að
kröfur styrjaldarrekstursins
aukist mjög. Hinir geysilegu
flugvéiaflotar og flutningar |
með flugvéluin, sem fyrir-:
bugaðir eru í framtíðinni
koma ekki til greina, vegna
jiess, að við höfum ekki til
eldsneyti fyrir neitt slíkt.
Það er erfitt ’fyrir ókunn-
uga, að gera sér grein fyrir,
hve gífurlegs magns af oliu
Bandaríkjaþjóðin jjarfnast á
einu ári. Ef ínaður ekru bif-
reið 2.000 mílur. árlega, j)á
þarf til þess 135 gallon, en
jietta er litið meira en 3 tunn-
ur. En þegar þetta er márg-
faldað með 30 milljónum, en
jjað er tala fóltvs- og vöru-
flutningabifreiða í Banda-
rikjunum og síðan bætt við
j)ví magni oliu, sem þjófiin
þarfnast til annara nota, s,em
cru margvisleg, j)á verður
heildartalan óskapleg. Sann-
leikurinn er sá, að árið 1911
voru notaðar í Bandaríkjun-
um til ýmiskonar þarfa
1.402.228000 tunnur. Og árið
1942 jókst enn magn þcirrar
olíu, sem eytt var.
Það væri ekkert við þessari
óhemjú notkun að segja, ef
við værum alltaf að finna
fleiri og fleiri oliulindir í
stað jieirra, sem tæmast við
jæssa notkun. En í þess stað
hefir okkur slöðugt um sið-
ustu fjögurra ára tímabil
mistekizt að finna nægilegar
olíulindir til j)ess að jafnast
á við það olíumagn, sém
framleitt er. Árið 1942 vanl-
aði meira en bálfa billjón
tunna upp á j)að, að j)ær oliu-
lindir, sem fundust j)að ár
jöfniiðust á við j)að magn
oliu, sem framleitt var það
ár.
Vitanlega erum við ekki á
flæðiskeri staddir með hinn
óunha olíuforða okkar, sem
nemur 20.000.000.00 tunnum.
En því miður hefir j)etta
dæmi verið rangt skýrt. Sann-
leikurinn er sá, að olían
finnst í holóttum kletta-
brunnum líkl og vatn helzt i
gegnvættum svampi. Vatnið,
sem einnig er í jæssum brunn-
um hefir safnazt í þá smátt
og' smátt í margar milljónir
ára meðan meginlandið var
að umturnast og byltast i þá
mynd, sem það er i nú. í
jiessum umbrotum streymdi
ohan inn, j)ar eð hún er léttari
en vatn, j)ar til bún fann
samástað í holúm þeim eða
brunnum, sem hún finnst
nú i.
Til jiess að nálgast olíuna
í þessum brunmun, jiarf að
bora eftir henni. Þegar bor-
inn nær olíubrunninum gýs
olían fyrst i slað upp um bor-
holuna líkt og vatn í gjósandi
hver. Þetta stafar af j)ví að
venjulega liggur olían undir
gasi, sem myndazt liefir í
brunnunum og þrýstir olí.
unni upp á yfirborðið. ])egar
bún getur fengið útrás unp
um borholuna líkt og gerist
jiegar þrýst er á vatnsfylltan
svamp. Brátt hættir þó olían
að koma upp af sjálfu sér og
þá verður að fara að dæla
Iienni upp. En með þeirri að-
ferð er aðeins unnt að ná
litlu magni daglega. Það
stafar af þvi, að gefa verður |
hinni rúinu olíu tima til að
seilla úr jarðlögunum i kring
um brunninn sjálfan og ofan I
í hann. í flestum tilfellum
gefa oliubrunnar mildu
minna af sér, ef dælt er úr
þeim með miklum hraða.
Nýir olíubrunnar
eru nauðsyn.
Þótt olíubirgðir okkar séú
iniklar, ])á er aðeins unnt að
vinna úr þeim stuttan tima í
einu. Af j)essu leiðir, að okk-
ur getur skort olíu innan
fárra mánaða. Það má ekki
dragast, að liafizt verði handa
um leit að olíu. Við verðum
að finna nýja olíubrunna
þegar í stað.
Árið 1859 boraði Drake of-
ursti eftir oliu fyrstur manna
og bleypii j)ar með af stokk-
unum oljuvinnslu i Banda-
ríkjunum. Það verður að
set ja j)að vel á sig, að þá voru
aðeins' nokkrir staðh- i gjör-
völlum Bandarikjunum, sem
j)á var vilað um, að olía kynni
að leynast djúpt i jörðu niðri;
og jægar þessi fyrsti brunnur
var tæmdur bafði lala oliu-
lindanna i Bandarikjunum
lækkað um einn.
i Allar boranir, sem fram-
: kvæmdar bafa verið síðan og
árangur bafa borið, hafa enn-
fremur lækkað tölu óupp-
götvaðra inda og allar bor-
anir, sém engan árangur hafa
borið, bafa lækkað tölu þeirra
svæða, sem olia kynni að
leynast i.
i Mennirnir í ölíuiðnaðinum
vita ekkert um, bve margar
oliulindir kunna að vera eftir
óunnar, en það eilt er vist, að
. tala þeirra hefir ekki vaxið á
seinni tímum. ölía myndast
I ekki á einum mannsaldri.
I Olían er óbætanleg olía,
' sem einil sinni er unnin úr
jörðinni er j)ar mcð úr sög-
j unni fyrir fullt og allt, önnur
tunna sprettur ekki upp eins
og einn kornstöngul kemur
i annars stað.
| í nojdcur ár eftir að Drake
hóf olíuvinnshi sina voru
olíuböranir framkvæmdar af
jfullkomlega út i bláinn. Olíu-
borunarmennirnir grófu hol-
ur af handahófi, höfðu til
I leiðbeiningar drauma sína,

f
Venð er að ferma ameríska flutningafluc vél, sem á að fara tii einhverra vigstöðv-
anna á Kyrrahafi.
ýmsa fyrirburði og allt mögQ-
legt. Þá veittu menn j)ví eftir.
tekt, að viss einkenni ofan-
jarðar bentu til jiess, að olíu-
lindir væru langt i jörðu
niðri. Eftir jiessum einkenn-
um var umsvifalaust hafin
leil víðsvegar um Bandaríkin
og filndust j)á margar auðug-
ustu olíulindirnar l. d. i
Spindeltop, E1 Dorado,
Gtenn o. fl. En á mörgum
stöðum, sem höfðu á sér
jæssi einkenni fannst engin
olía. Viða var borað, en j>að
sýndi sig, að undir xtu- ekki
einn einasti olíudropi.
Oliulindafræðingarnir bófu
nú leit um þver og endilöng
Bandaríkin og vitanlega
iundu j)eir fyrst þæ'r lindir
þar sem cinkcnnin voru
greinilegust. En svo varð
leitin erfiðari. Nú fór að
jmrfa rahnsóknartæki við
leitina að nýjum lindum.
Feitasli bilinn var farinn.
Landskjálftafræðin, sém
byggist á j)ví að láta bljóð-
bylgjur endurvarpast bjálp-
aði olíulindafræðingunum iil
])ess að finna lindir, sem lágu
djúpt í jörðu niðri. Með þess-
um bætti fundu ]>eir margar
lindir, sem báru elcki á sér
nein einkenni uppi á yfir-
borðinu.
Fleiri tæki tóku oliulinda-
fneðingarnir í sína þjónustu
við leitina, t. d." ])yngdarmæl-
irinn, segulmagnsinælirinn
c\ fl.
Nú var tekið að leita dýpra
eflir olíunni. Drake boraði
aðeins 69 fet niður i jörðina.
Dýpsti brunnur, sem boraður
bcfir verið nú á dögum er
15:004 fet. Eftir því sem leit-
inni að nýjum brunnum var
bahlið lengur áfram, bora
þurfti dýpra og dýpra og nola
biirfli æ flóknari tæki við
leitina, jóksl kostnaðurinn
við að finna nýjar lindir. En
jietta befði i rauninni elcki
gert neitt lil ef leitin liei'ði
borið góðan árangur.
Og nú koniuni við að nvjn
alriði. Árangur ieitarinnar að
nýjum lindum liefir algjör-
lega snúizt við. í stað þéss að
fiiiiia flciri og fleiri lindir.
fmnast nú a> færri og færri.
Það er ekki einungis á siðasta
ári, seni okkur iiefir mistek-
izt að finna ‘lögu margnr
nyjar lindir, en við höfuin i
rauninni stöðugt verið a<'
finna minna ag minna af
nýrri olíu síðau árið 1937.
f>g hvaða j)>ð ngu hefir jietla
svo ?
Það liefir j)á þýðingu. að
ain ýmsu rannsóknartæki
clíuiðnaðarins hafa þegai
gert sitt gagn; það hefir j)á
þýðingu, að gei-a verður ný
eða stórbætt rannsóknartæki,
svo að unnt reynist að f’nna
])ær olíulindir, sem enn])á
kunna að leynast i jörðu. í
öllum oliuiðnaðinum er ekki
til eitt einasla tæki, sem hæg!
er að finna olíuna með beint;
með öllum aðferðum, sem nú
eru kunnar er nú orðið að-
' eins hægt að finna slaði, sem
sennilegt getur talizt, að 'olia
kunni að finnast í neðan-
jarðár.
Ef við látum j)að viðgang-
ast að á olíubirgðir okkar
gaiigi jafnt og þétt, megúm
við búast við alvarlegum af
leiðingum af því á tímabil-
inu, sem kemur eftir stríð
Ástandið í iðnaðinum er orðii
þannig, að gera verður slitru-
lausar tilraunir til að finna
nýjar oliulinir i eins ríkum
mæli og unnt er. Yið lifum
iímabili, sem gcra verðui
ýirustu tilraunir á til j)ess a<
slytta bilið - sem þó sifelli
er að lengjast milli vax-
andi þarfa fyrir olíu og
minnkandi framleiðslu.
Þetla má þó ekki skilia
jiannig, að engar olíulindir
séu eftir. Alls ekki. Aðeins,
að uppgölvun nýrra ' linda,
smárra sem stórra verður æ
erfiðari.
Beint eftirlit
af þingsins hálfu.
Oliuiðnaðurinn sjálfur
verður að leitast við að auka
skilning manna á jiessum
málum, svo að pólitískir
tækifærissinnar fái ekki tæki-
færi Þl |>ess að ''ílla nmnmm
sýn í þessum efnum. Það er
nauðsynlegt að hækka oliu-
verðið en ekki að framleiða
gerfiolíu.
Iðnaðurinn verður að halde
áfram að vera eins óháðúr aí
skrifstofueftirliti eins og
niögulegt er. Eftirlitið, sem
æskilegt er verður að konu
beint frá jiinginu sem lög.
Ef út i það yrði farið aí
framleiða gerfiefni i stað olíi
þá njótum við mikils hag-
; ræðis. Þýðingarmesti þáttur.
inn í því efni er hin mikla
i uppfinningasnilli Ameríku-
manna, sem þeir beita við
lausn vandamála. Með tilliti
lil þessarar hæfni getum við
áreiðanlega búizt við því, að
það lakisl að framleiða elds-
neyti úr vörubirgðum, sem
við böfum nóg af, svo sem
landbúnaðarafurðum. Kol-
um, sem vitað er, að við höf-
; um birgðir af til 3.000 næstu
ára er hægt að breyta í elds-
neyti og áburðarefni með
réttum aðferðum. Úr brún-
kolum er ennfremur unnt að
vinna fljótandi eldsneyti.
Frá þvi að byrjað var á að
vinna olíu í Bandaríkjununi
Iiöfum við framleitt samtals
27 billjónir tunna af olíu úr
olíulindum í landinu. Þetta
magn Cv aðeins nokkru meira
en einn áttundi hluti jæirra
200 billjóna tunna, sem tálið
er aðTeynist í jörðu í Banda-
rilcjunum, og jietta mágn
nægir okkur í 50 ár fram i
tímann með sömu eyðslu og
.. ií aer siao. I vesturhluta
’.anada er talið, að eitt ein-
st.a olíulindasvæði bafi að
jeýma að minnsta kosti 27
iJFónir tunna. En jiessi olía
verður ekki fundin og fram-
leidd með sama kostnaði og
nú tíðkast, þ. e. 1.25 dollara á
hverja tunnu. Þverl á móti
eru erfiðleikarnir við að
vinna jiessa olíu svo miklir,
að verð hverrar tunnu af
henni myndi hækka frá þvi,
sem nú er upp i 6—7 dollara
á hverja tunnu.
I Þegar við neyðumst til jiess
að vinna olíu úr nýjum svæð-
um. mun }>að hafa i för með
sér svo mikinn kostnað á
tuhnu, áð nú sem stendur
finnst okkur hann fjarslæðu-
kenndur. Gerfiehlsneyti er
jhægt að framleiða með minni
i kostnaði, en með notkun }>ess
komast bifreiðar okkar færri
mílur og slíkt eldsneyti er
aflminna við iðnað en venju-
leg olía unnin úr jörðu. Við
i verðum að halda þessum
möguleikum eins langt fram
í framtíðinni eins og mögu-
Icgt er með því að gera mi
ráðstafanir, sem evða þeim.
Bandaríkin senáa
fnlltma fil HeS-
sinki,
Randolph Higgs, starfs-
maður við sendisveit Banda-
ríkjanna í Stokkhólmi, er
kominn til Helsinki.
lliggs á að undirbúa komu
fulltrúa Bandaríkjanna, Max-
Iwell Hamiltons, sem var ný-
lega útnefndur til Iielsinki.
liann mun ekki njóta fullia
sendiherraréttinda.
Finnar liafa tekið því með
miklum fögnuði, að Banda-
ríkin senda fulltrúa til þeirrp
og vona, að ekki liði á löngu
að tekið verði upp cðlilegt
s t j órnmálasamba nd mil 1 i
ríkjanna.