Vísir - 09.07.1945, Page 4

4
VISIR
Mánudaginn 9, júlí 1945
VlSIR
DAGBLAÐ
lítgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 16 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Heiliz af hafl
Iannað sinn kemur Esja að landi mcð hóp
Islendinga, sem dvalið liafa á meginlandi
Evrópu á styrjaldarárunum. Þeir hafa orðið
að’ þola ógnir ófriðarins með framandi þjóð-
um og átt að búa við misjöfn kjör og marg-
ir slæm. Þannig er svo grcint frá í l'réttum,
að hagur þeirra manna, sem frá Noregi koma,
sé mjög bágborinn, enda hafi sendiráð Islands
orðið að greiða nokkuð fyrir þessum mönnum
fjárhagslega. Aðkoman hér mun reynast ]>ess-
um mönnum erfiðari en þeir hafa gert sér
grein fyrir, og ber þar fyrst og fremst til, að
verðlag í landinu er mun hærra en tíðkast með
öðrum norrænum þjóðum, en við það bætist
svo húsnæðisskortur, sem er mjög tilfinnan-
legur og lítil líkindi til að rætist úr fyrsta
. kastið. Hvorttveggja þetta eru erl'iðleikar, scm
erfitt mun reynast fyrir eignalítið fólk að
sigrast á, enda væri æskilegt, að liið opinbera,
sem og allir einstaklingar, leituðust við að
greiða úr fyrr þessum iöndum okkar, scm við
fögnum í dag heilum af hafi.
Heimaþjóðin hefði kosið, að hópurinn væri
stærri, scm Esja flytti með sér að þessu sinni,
cn skipsrúm er svo takmarkað, að miklu færri
komust að þessu sinni heim en vildu, þó að
væntanlega rætist einnig úr fyrir þessum
mönnum mjög fljótlega, er skipaferðir hefj-
ast mcð nokkurri. reglu. I sambandi við þessa
för Esju liafa þeir atburðir gerzt, sem mjög
skyggja á gleðina, þegar þcssum löndum cr
fqgnað. Með ofbeldi voru nokkrir farþeganna
teknir frá borði, eftir að þeir höfðu fengið
fararleyfi hjá hlutaðeigandi yfirvöldum. Sann-
ar það, að ástandið i Danmörku er annað en
vera skyldi í réttarríki, og danska þjóðin á
enn ófarna verulega áfanga til þess að friða
Jandið. Við Islendingar hörmum, að slíkir at-
burðir skuli geta komið fyrir með einni mestu
menningarþjóð Norðuráífu, og að sjálfsögðu
munu íslenzk stjórnarvöld gæta hagsmuna
þessara borgara eftir ítrustu getu, enda vænt-
ir þjóðin þess fastlega, að þeir fylgi eftir rétti
okkar af fullri festu.
Ofbéldisverk eru framin svo að segja dag-
lega i ófriðarlöndunum. Hefndarliugur Iiefur
grijnð þær þjóðir allar, sem orðið hafa að þola
hernám og harðstjórn nazista. Danir eru- í
])eim hópi. Við Islendingar kununm að vonum
flla þeim köldu kveðjum, sem svokölluð frels-
ishreyfing Dana sendir okkur að þessu sinni,
en okkur er jafnframt Ijóst, að þessir menn
gera sér ekki fulla grein fyrir, livaða vcrkn-
aðir eru dönsku þjóðinni sæmandi. Þeir hafa
verið Jofsungnir í Jdöðum og á mannamótum
fyrir skaðsemdarverk, sem þeir liafa unnið
gegn innrásarhernum ,og þeir hafa ekki gert |
sér þess grein, að slíkar aðfarir eiga ekki Jeng-
ur rétt á sér en hernámið varir. Almenn Jiorg-
aralög verður að Jialda í lieiðri í réttarríkjum,
])ánnig að skipti verði átt við slíkar þjóðir,
en öryggið er tilfinnanlega lítið, er slíkir at-
Lurðir sem þessir geta átt sér stað. Islending-
ar óska þ'ess, að Danir geti fljótlega náð föst-
nm tökum á stjórn Jandsins, þgnnig að ör-
vggi innlendra og erlendra manna vcrði tryggt. |
Avarp
Breiðfirðingafélagið kaus
fyrir all-löngu 9 manna
nefnd til að vinna.að þvi, að
félagið gæli fengið lil um-
ráða hagkvæmt húsnæði fyr-
ir starfsemi sína. Nefnd þessi
liefir nú — að umlangengnu
miklu stárfi fest k'ftjip á
eignunum Skólavörðust. 4, G
og 6 B. Er nú verið.að stofna,
hlutafélag, sem nefnl. v.erðr
ur Breiðfirðingaheimilið, til
þess að kauj)a eignir þessar
og. konia þar á fyrirlmgaðri
starfrækslu. Ráðgert er að
útbúa strax á þessu: ári í hús-
inu 6B samkomu- og veil-
ingasal og nokkur gestaher-
bergi. Síðar er ætlubjn, að
þarna rísi stór og mvndarleg
nýtízku bjrgging.
Þarna á" að vera félags-
beimili Breiðfirðinga og at-
hvarf gesta heiman úr
Breiðafjarðarbyggðum og
annars stað.ar að. Einnig má
vænta þess, að fleiri félög
geti fengið þarna húsnæði
fvrir starfsemi sina.
óþárft er að fjölyrða um
hina miklu nauðsyn þess að
koma upp í Reykjavík fé'ags-
heimili og gististað eins og
hér er ráðgert. Félagsmönn-
um Breiðfirðingafélagsins
mun áreiðanlega ljóst, hversu
það væri mikið hagræði, cf
félagið gæti fengið slíkt hús-
næði til umráða. — Flestum
mun kunnugt um ])á gifur-
legu erfiðleika, sem aðkomu-
fólk á oft við að stríða, er það
þarf að leita hér gistingar.
Breiðfirðingaheimilið h.f. er
m. a. stofnað til að reyna að
minnka þá erfiðleika.
Það krefst að sjálfsögðu
mikils fjár að koma upp
þessu Breiðfirðingaheimili.
En sameinist Brciðfirðingar
heima og lieiman ötullega um
að hrinda þessu nauðsvnja-
og hugsjónamáli i fram-
kvæmd, mun ])að reynast vel
kleift.
Breiðfirðingalieimilinu
hefir verið valinn stór og
góður staður í hjarta höfuð-
borgarinnar. Það sýnir stór-
hug og djarfræði þeirra, er'
völdu staðinn. Hinn sami
metnaðnr og áliugí þarf að
koma fram í undirteklum
Breiðfirðinga almennt í þessu
máli.
Við leyfum okkur hér með
að leita til Breiðfirðinga og
manna af hreiðfirzkum ætt-
um um stuðning við að koma
upp þessu fyrsta áttlviga-
heimili á íslandi. H.jálp ann-
arra, er kunna að vilja styðja
þella, verðúr einnig með
þökkum ])egin. Fvrst og
fremst þarf að safna hluta-
fjárframlögum og loforðum
um þau. Margvislegur .annar
sluðningur getur einnig kom-
ið að góðum notum.
Til að greiða fyrir hluta-
fjársöfnuninni hefir verið
oj)nuð skrifstofa að Skóla-
vörðustíg 6 B. Verður hún
opin alla daga ld. 5—8. Sími
3466. 011 bréf um þetfa ber að
senda beint til skrifstofunnar
eða i pósthólf 695. Lögfræð-
ingaskrifstol'a Kristjáns Guð-
laugssonar hrl. í Ilafnarhús-
inu veitir einnig Uipplýsingar.
Þar geta menn einnig skrifað
sig fvrir eða greitt af hendi
híutafé.
I
Reykjavík, 6. júlí 1945.
Stjórn og húsnefnd .
Breiðf irðingafélagsin s.
íþi'óltakeppni
í Vestmanna-
eTjum.
Fréttabréf frá fregnritara
Vísis í Vestmannaeyjum,
dagsett 3. júlí.
Vormót í frjálsum íþrótt-
um fór fram hér í Eyjum hjá
lullprðnum 23. og 24. júní og
drengjum 30. júní og 1. júlí.
þátttakendur voru úr íþrótta-
ielaginu Þór og Knattsj)yrnu-
félaginu Tý. Keppt var í
shökkum, köstum og fjórum
hlaupum. Torfi Bryngeirsson
úr íþróttafélaginu Þór sctti
•nýlt drengjamet í stangar-
stökki, 3,41 m. Fyrra metið
átluiTorfi og Þorkell Jóhann-
esson úr Hafnarfirði, 3.40 m.
Helztu úrslit í einstökum
greinum voru þessi:
100 m. hlaup: 1. Torfi Bryn-
geirsson, Þ. 11,8 sek.
400 m. hlaup: 1. Einar Hall-
dórsson, T. 59.5. sek.
3000 m. hlaup: 1. Ágúst Ö-
lafsson, T. 10:46,5 mín.
4x100 m. boðhlaup: 1. A-
sveit Týs 49,5 sek.
Kúluvarp: 1. Ingólfur Arnar-
son, Þ. 13.05 m.
Kringíukast: 1. Ingólfur Arn-
arson, Þ. 38.07 m.
Sj)jótkast: 1. Öli Long, Þ.
40 m.
heggjukast: 1. Símon Waag-
fjord, Þ. 38.07 m.
Langstökk: 1. Valtýr Snæ-
björnsson, Þ. 6.03 m.
Hástökk: 1. Ástþór Markús-
son, T. 1.70 m.
Þrístökk: 1. Friðrik Friðriks-
son, T. 12.35 m.
Þrístökk án atrcnnu: 1. Torfi
Bryngeirsson, Þ. 8,95 m.
Stangarstökk: 1. Torfi Bryn-
geirsson, Þ. 3.34 m. 2. Ölaf-
ur Erlendsson, T. 3.24 m.
3. Grímur Þói’ðarson, T.
3.14 m. 4. Ástþór Markús-
son, T. 3.14 m.
Iþróttafélagijð Þór fékk 73
stig, en Knattspyrnufélagið
Týr 57 stig.
Crslit í drengjamótinu
ui’ðu þessi:
80 m. lilaup: Torfi Bryngeirs-
son, Þ. 9,8 sek.
400 m. hlaup: Sigiu’st. Marin-
ósson, Þ. 61,2 sek.
3000 m. hlaup: Ágúst Ólafs-
son, T. 10:27,8 mín.
4x100 m. boðhlaup: A-sveit
Þórs 51,8 sek.
Kúluvarp: Jóliann Björgvins-
son, T. 12.pl m.
Kringlukast: Jóhann Björg-
vinsson, T. 44.32 m.
Spjótkast: Adólf Óskai’sson,
t. 43.16 m.
Sleggjukast: Kalldór Einars-
sozx, T. 33,50 m.
Langstökk: Isleifur Jónsson,
T. 6.02 m.
Hástökk: Símori Kristjáns-
son, Þ. 1.60 m.
Þi’ístökk: Fi’iðrik Friðriks-
son, T. 12.06 m.
Stangarstökk: Torfi Bryn-
geirsson, Þ. 3.41 m.
Ahugi er mikill meðal
íþróttamanna og eru þeir í
góðri æfingu.
1 næsta rnánuði fer hér
fram bæjarkeppni í írjálsum
íþróttum nxilli Hafnfirðinga
og Vestmanneyinga, og eru,
JÍafnfirðingarnir vænlanlegir
hingað um miðjan mánuðinn.
Fimleikaflokkur karla úr
knattspyrnuféjaginu Tý fer
heðan unx næstu helgi og ætl-
ar að sýna fimleika á Þjói’s-
ármótinu. Ef tími vinnst til
muri flokkurinn einnig liafa
sýningu í Vík í Mýrdal og
víðar sunnanlands.
Stjórnandi og fararstjóri
verður Karl Jónsson.
Jakob.
HUGDETTUR HÍMALDA
Áhugainál manna og lcvenna eru marg-
visleg, svo fjölbreytt, að ef telja ætti upp
þótt ekki væri nema brot af hugðarefnum
og lóinstuiidaverk'efnum nokkur liundruð
einstaklinga, þá yrði bara nafnalistinn yf-
ir viðfangsefnin nxjög langur. En það er
ofl gaman að því að athuga, livað fólk
hefir sér lil deegrastyttingar utan aðal-
vinxxu sinnar. Stundum bregður það, ef vel
er að gælt, skýru ljósi yfir hugsunarhátt
]:ess, greind, ujxjxeldi og menningarþroska,
þó að mai’gs þurfi auðvitað að. gæta, eins
og alltaf, þegar dæmt er, til þess að konxast
að rétluin niðurstöðum.
Eg var að hugsa um þetta, er eg lxafði
lesið sögu eftir Louis Bromfield, en húii
fjallar um „stúlku, sem þekkti alla“. Það
er bezt að segja það strax, að hún var þó
ekki vændiskona.
Sagan er um ameríska stúlku, munað-
arlausa, sem erfði mikla peninga tutlugu
og tveggja ára gömul. Hún lxeitir Mary
Gai’lin og hefir alizt upp nxeð fi-ænku sinni
vestra frá seytján ára aldri. Þegar Mary er
orðin auðug togar útþráin liana til Evópu.
Þar hittir sögumaður, landi hennar, hana
fyrst. Ilún er ekki lagleg, en andlit liemjar
er aðlaðandi og gáfulegt. Ilún liorfir, þeg-
ar við fyrstu kynningu, á nxenn bláum, á-
hugasömum augum, nær föstum tökum,
svo að allir óska nánari kynningar. Svona
fer fjrrir sögumanni. Kún verður á vegi
hans við barinn í Palace Hotel í St. Morilz.
Þar er unx þær mundir fólk, sem hefir
mikið af peningunx og aðrir, sem fljóta i'
kjölfar þess; fólk, sem fer land úr landi,
frá hóteli til hótels, skemmtistað til
skemmtistaðar, og er á hverjum árslíma,
þar sem tízka er fyrir svona fólk að vera.
Það er nú áhugaixxál eða dægrastylting
Mary Carlin að kvnnast á þessunx stöðum
ýnxsu fólki, einkunx háttsettum nxönnujn
og þeim, senx bei’a titla, eða frægum mönn-
um fyrir einlxver afrek, i bókmenntum,
listum eða einliverju öðru merkilegu. Hún
er tuttugu og sjö eða ájtta ára göxixul, þegar
'sögumaður hittir liana í fvrsta sinn, klædd
eftir nýjustu tízku og veitir á báðar lipndur.
' En bað kenxur ónotalega við haxixx, að þeg-
ar hún er byrjuð að veita honuin, búinn að
bjóða honum í veizlu, ])á er áliugi liennar
á honum rokinn út í veður og vind, þá er
iiann al'greiddur, þá er hún strax farin á
hnotskóg eftir iiýjum ínanni, nýju fólkj tii
að kynnast. Sögumaður fær þær upplýs-
ingar um liana, að hún muni varla liafa
verið við neinn karlniann kennd, íxún virð-
ist ekki hafa áhuga á neinum til lengdar,
nema þannig að geta sagt eitthvað á þessa
leið: „Já, eg þekki lianii, eg kynntist lxon-
unx í ... . hann'var í boði hjá mér ....“
o. s. frv. Og hún er alltaf á þönum, liefir
alltaf mikið að gera.
En þai’ixa í St. Moritz verður á vegi Mai’y
Carlin ungur og glæsilegur verkfræðingur,
Englendingui’, nýkominn frá Suður-Anxe-
riku. Hún tekur hann með trompinu eins
og aðra, ])ví að hún vill þekkja alla. Hann
verður alvarlega hrifinn af henni, en rek-
ur sig slrax á þann slæma þröskuld, að
hún er ahlrei ein, það er aldrei liægt að
ná tali af henni í tómi, hún er alltaf að
kynnast nýju og nýju fólki og Iiafa boð
fyrir það, en Englendingurinn er ýtinjx og
þrár ....
Og nú hverfur sögumaður af leiksviði
Mary Carliix og vestur unx haf og hit.tir þar
frænku Iiennar, sem leitar hann upjxi, af
því að Mai-y hefir getið þess í.bréfi til henn-
ar, að hún hafi kvnnzt honum í Evrópu.
Frænkan er ákaflega lik henni, ])ótl hún
sé eldri, virðist fyrirmyndarkona og sóma
sér vel í þröngu umhverfi. En hún kvarlar
undan því, að Marv skrifi sér nú sjaldnar
en áður, en geti þess alltaf, hve nxörgu
stórmenixi húix kynnist.
Þrein áruixx síðar hittir sögumaður Mary,
á baðstað, við spnxu iðju og áður. Ilún
glcðsl vfir að sjá lianxx, bý.ður honunx i boð
cins og áður, sinnir honum minna cn ])á,
og er ákafari í mannaveiðunum, talar
nxeira alnxennt, dreklair meira, orðin eirð-
arlaus. Enski verkfræðingux’inn er enn á
eftir hcnni, hún má ekki vera að ]>ví að
giftast honmn, vill þó ekki sleþpa af hon-
uni hendinni ....
Tíminn liður, Mary fer frá einunx
skemmtistað til annars, tapar pcningum,
vei’ður fátæk, enginn vill lána henni, engin
býður henni, tekur inn eitur, og sögumað-
ur verður loks, af tilviljun, að borgaii’ útför
Jiennar.