Vísir - 01.08.1945, Blaðsíða 2

2-
V I S I R
Miðvikudaginn 1. ágúst 1945
STRlÐIÐ XIV:
Bandamenn þnrftn að heyja marg-
ar harðar ornstnr áður en þeir kom-
nst alla leið til Bómar.
E
ftir skjótan sigur banda-
manna á Sik?ley og
töku Neapelborgar, bjugg-
ust menn almennt við því
að allur Italíuskagi mundi
fljótlega verða á valdi
þeirra. En óvinurinn, sem
bæði reyndist seigur og
slægur, kom í veg fynr að
Tomr manna rættust.
Þótt annað öxulríkið svik-
ist undan merkjum, flutti
liitt samt ekki her sinn norð-
ur fyrir Róm, eins og iuiizt
hafði verið við. Þvert á móti
gaf það út tilkýnningu þess
cfnis, að l>arizt yrði um hvert
fótmál á skaganum og hvergi
yrði hvikað hið minnsta.
Samkvæmt áætlun banda-
manna átti 5. herinn, undir
stjórn Mark Clarks, að sækja
norður eftir skaganum vest-
anverðum, en 8. lierinn
brezki eftir honum að aust-
an. 5. herinn átti að iiá Appia-
veginum á sitt vald og sækja
norður eftir honum, en sá
vegur liggur með ströndinni
130 km. suður fyrir Róm.Her
þessi átti einnig að sælcja eftir
fjallvegi, sem er lengra inni
í landinu niður Liri-dalinn
til borgarinnar eilífu. Bretar
áttu liins vegar að sækja
meðfram strönd Adríahafs til
Pescara, en þaðan lá ágætur
vegur þvert yfir skagann til
Rómar.
Bandamenn komust hrátt
íið raun um, að hvorugur
þessara vega, eða nokkur
uði síðar gerðu þeir lirika-
legarr árásir aftur á bæinn og
ætluðu að hrekja þýzka liðið
á burt úr bænum, en bar-
dagavanir hermenn nazista
stóðu af sér storminn í neð-
anjarðarbyrgjum og' kjöllur-
um, og komu síðan upp á yf-
irborðið til þess að halda á-
hers bandamanna liellti stöð-'fram bardögunum. 1 april
ugt sprengjum yfir hinar (;2U svo );l,I.< a,£\a.1 ,að ,IT1fs.*1
fornu byggingar og oft var
niður og allt valt á ákvörð
unum herstjórnar banda-
manna.
Ný áætlun var nú gerð.
Brezki 8. herinn var fluttur
frá strönd Adríahafs að Cas-
barizt um hvert einasta hús,
áður en nazistar hörfuðu.
Meðal þeirra borga, sem voru
að mestu jafnaðar við jörðu
í b&rdögunum, voru Insernia, . _ , .
Venafro, . Castelforte, Mign-Sino-vigstoðvunum. 5. hennn
ano, Ortona, San Pietro fluttur til og nnkl-
fine og San Vitore. ir bðsflutmngar varaliðs, þar
Þegar komið var fram und- f llieða Polskra .<* /ranskra
ir miðjan janúar hafði 5. her-[ liei‘sveita, attu sei stað.
inn sótt allt að rótum fjalla-
heltisins, sem liggur um-
hverfis Cassino-klaustrið, þar . ...
sem Þjóðverjar höfðu komið sokn!n með m!klum 8aura:
sér upp rammgeru virki, og ‘SfuS1 a allr‘ Mg inunm
Icomiðmeð þvíí veg fyrir að að sunnan- fÖ11 vl«1)nan
sótt yrði eftir Liri-dalnum Ul þomst a hreyfingu, en aðal-
Rómar. Þarna höfðu Þjóð-! l11111^1
verjar hyggt sér öflugaí
varnir og stóðu fastir fyrir.
Virkið var í Gústafs-varnar
Bandamenn hefja sókn.
Aðfaranótt 12. mai hófst
sóknar beggja herja
' bandamanna var á 40 km.
|belti frá Cassino með fram
í Rapidoá og Gariglianoá til
línunni svönefndu, sem lá frá. sJavar- .... ,
mynni Garigliano-árinnar á| Bratt kom i ljos, að þessi
vesturströndinni yfir til stað- sokn balði annað og meira
markmið en að draga athygli
viit. l >ui öumnui . , v . ,, , •• v- » .
a austurströndinni. Þj°ðverja fra oðrum vig-
ar um 20 km. fyrir sunnan
Pescara
Þýzki hershöfðinginn, sem
•þarna var fyrir með her sinn,
hélt því fram, að þessi varn-
arlína mundi standast allar
árásir um veturinn.
Lofaði of miklu.
stöðvum. Þetta var geysiöfl-
ug sjálfstæð sókn gegn virki
Hitlers. Þegar hún loks hófst
virtist ekkert geta stöðvað
hana. Borgir og fjallavirki,
sem talin voru óvinnandi,
voru umkringd og tekin með
Hann, hafði samt lofað of áhlaupi. Hjá Cassino ruddust
iniklu, því að þann 22. janúar franskar og brezkar liersveit
lét Clark hershöfðingi setja
her á land hjá Anzio, 50 km.
fyrir sunnan Róm, og ætlaði
með því að koma hreyfingu
á fylkingararm Þjóðverja.
ir gegnum fjöllin fyrir norð-
an bæinn, og síðan tóku Pól-
verjar hana með áhlaupi.
Fréttarítarar, sem ferðuð-
ust með herjum banda-
ur á vesturströndinni. Þeir
tóku einnig Ancona, hafnar-
borg við Adríahaf. Báðar
fvrrnefndar borgir eru um 20
km. fyrir norðan Róm.
Nú virtist sem óvinurinn
ætlaði að leggja alla áherzlu
á að verjast fyrir norðan
„Gotnesku íínuna“, ægilega
röð fjallavirkja, sem liggja
frá ferðamannabænum Rim-
ini við Adríahaf, yfir fjöllin
fyrir norðan Florenz, vestur
að mynni Arno-árinnar,
skammt frá hinni fornfrægu
borg Pisa.
Bandaríkjamenn sóttu nú
fram með miklum hraða og
voru komnir til Pisa í fyrstu
viku ágústmánaðar. Bretar
voru einnig komnir til Flor-
enz, inni í miðju landinu, um
líkt leyti.
Þjóðverjar höfðu ávallt
látið hæst um, að þeir ætl-
uðu að varðveita listaverk og
menningarleg verðmæti
borga eins og Florenz og
Pisa, en þegar Bretar komu
til Florenz, höfðu flest lista-
verkin verið flutt á brott og
5 sögulegar brýr í borginni
verið sprengdar í loft upþ. 1
Pisa notuðu nazistar hinn
fræga „skakka turn“ sem
njósnarturn.
Barna-
hálfsokkar.
Glasgowbúðin,
Freyjugötu 26.
Hvítt
Kadettatau,
mislit flúnel og léreft.
VERZL.
AUSTURSTRÆT!
ALLSKONAR
auglýsinga
TEIKNINGAR
VÖRUUMBLOIR
VÖRUMIÐA
BÓKAKÁPUR
BRÉFHAUSA
VÖRUMERKI
VERZLUNAR-
MERKI, SIGU.
/2.
Landgöngusveitirnar náðu manna, sögðu að mismunur-
brátt fótfestu og breikkuðu inn á bardagahug hermann-
landgöngusvæðið, svo það anna hefði verið eins og vet-
var fljótlega orðið 12—13 ur hjá vori.
km. á breidd, og sóttu þar
að aulci 16 km. inn í landið.
annar á leiðinni til Róm, var km. á breidd, og sóttu þar Því næst færðu sveitirnar
eins auðfarinn og ætlað var. að auld 16 km. inn í landið. úr -5. hernum, sem einangr-
Þeim hafði fundizt 42 km.; Þessi landganga var gerð aðar voru á landgöngusvæð-
frá Salerno til Neapel erfið-4 því augnamiði, að gabbajinu hjá Anzio, út kvíarnar.
ir, sú framsókn tók 29 daga. Þjóðverja til þess að yfirgefa|Þær sóttu í allar áttir, tóku
Næstu 80 km. frá Neapel til Gústafslínu sína, og jafnvel kafla af Appiaveginum,
Cassino tók þá fjögra mán-jfá þá til þess að hörla með skammt frá ströndinni, sóttu
aða látlausa hardaga og mik- her sinn frá Róm, en Þjóð-jyfir Mussolini-skurðinn og
verjar gerðu hvorugt. Þeir pontísku mýrarnar fyrir
liéldu öllum stöðvum sínum sunnan Róm. Þann 25. maí
hjá Cassino og sendu auk mættust svo framsveitir herj-
þess 7 herfylki frá Róm til[anna að sunnan og norðan
ið tjón á mönnum og her-
gögnum.
Véður var óvinunum
í hag.
Frá upphafi var slæmt tið-
arfar og fjöllótt landið óvin-
unum hagstætt. Árnar' Vol-
turno, Garigliano, Sangro,
Moro og Rapido, sem liggja
um ítalíu þvera eins og rim-
ar í stiga, reyndust erfiðir
þröskuldar í vegi hersins. Há-
lendið, sem vegirnir lágu
meðfram og dalirnir í gegn-
um, var einnig í höndum ó-
vina og þeim í hag.
Stöðugar rigningar breýttu
öllum jarðvegi í aurbleytur,
svo flugvélar urðu gagns-
litlar. Allur birgðaflutningur
var miklum erfiðleikum
bundinn. Méð vetrinum komu
rigningar, snjór og miklir
stormar.
Nazistar, sem höfðu tekið
þá ákvörðun, að gera Italíu
að vígvelli, skeyttu nú ekk-
ert um hvernig færi fyrir
þorpum og bæjum Italíu.
Þeir notuðu gömlu húsin og
lilöðurnar sem hermanna-
skála og ráðhúsin urðu að
dierráðsbækistöðvum. Húsa-
görðum og torgum var breytt
i fallbyssustæði og kirkju-
turnar gerðir að njósnar-
stöðvum.
Aðferð þessi þýddi eyðing
margra ítalskra borga og
bæja. Stórskotahríð sóknar-
þess að reka landgönguliðið
í sjóinn.
Adolf Hitler hét því að
minnsta kosti, að þær skyldu
reknar í sjóiiín og þýzki her-
inn réðist með offorsi á þær,
til þess að standa við loforð
foringjans.
I 6 vikur varðist landgöng
gönguherinn, tvísýnni / bar-
um 25 km. suðvestur frá
landgöngusvæðinu. Þann 3.
júní, 9 mánuðum eftir inn-
rásina á Italíu, horfðu her-
sveitirnar yfir Rómsléttuna
og gátu evfú turninn á Pét-
urskirkju í Róm.
Þegar hér var komið sögu
hörfuðu leifar 14. hers Þjóð-
verja frá Róm og skunduðu
áttu, árásum óvinanna og norður á bóginn. Svo mikill
stóð af sér sprengjuhríðina, i var flýtirinn til þess að kom-
sem var óskapleg. Eitt skipti ast undan, að hermennirnir
im
Vínher
Klapparstíg 30. Sími 1884
BÆJAKEPPNIN:
Vestmanneyingar unnu á stigum.
Haínfirðingar sigruðu í fleiri íþrótfia-
greinum,
snemma í marz ráku Þjóð-
verjar 2 km. fleyg inn i varn-
ir bandamanna á ströndinni
og hprfuðu eklci fyrr en hnit-
miðuð skothríð bandarísks
stórskotaliðs knúði þá til
stálu flutniagatækjum hvor-
ir frá öðrum í asanum.
Varnir Þjóðverja
hrynja.
Nú voru varmr
þýzka
undanhalds. 1 lok mánaðar-jhersins algerlega brotnar á
ins féllu árásir niður af hálfu
beggja, vegna þess að bæði
liðin voru örmagna. Bardag-
arnir urðu aðeins viðskipti
framvarðasveita og land-
göngusveitirnar urðu ekki
hraktar aftur.
Á vígstöðvunum sunnar
voru bardagarnir um Cassino
þeir einustu, sem eitthvað
bak aftur. 5. hérinn þusti
framhjá Róm og var eftir
aðeins 4 daga kominn inn í
Tuscani-hérað. Markmiðið
var aðeins eitt, og það var
að gera út af við yfirráð
Þjóðverja á Italíu. Á næstu
20 dögum sóttu herirnir
fram hjá Assisi, þar sem
Franz lifði fyrir 700 árum.
kvað að. Loks þann 15. febr- Perugia, fram bjá Siena,
uar neyddust sprengjuvélar
Bandaríkjamanna til þess að
sprengja upp gamla Bene-
diktínaklaustrið Cassino, þar
sem Þjóðverjar höfðu komið
stórskotaliði fyrir í því. Mán-
musteri ítalskrar listar, sem
stendur inni í landinu. Um
miðjan júlí voru bándamenn
búnir að ná hafnarborginni
Leghorn á sitt vald, þriðju
stærstu borg Italíu, sém ligg-
Hér fara á eftir úrslitin í
bæjakeppni þeirri, sem fram
fór nýlega milli Hafnfirðinga
og Vestmanneyinga.
100 m. hlaup:
Sævar Magnússon, H. 11,3
Gunnar Stefánsson, V. 11.7
Oddur Ólafsson, V. 12.3
Sveinn Magnússon, H. 12.4
Hafnfirðingar höfðu í þess-
ari grein 1277 stig, en Vest-
manneyingar 1198.
Langstökk:
Oliver Steinn, H. 6.84
Þorkell Jóhannesson, H. 6.40
Guðjón Magnússon, V. 6.34
Oddur Ölafsson, V. 5.81
H. 1413 stig, V. 1150 st.
Kúluvarp:
Ingólfur Arparson, V. 13.12
Valt\rr Snæbjörnss., V. 11.57
Sig. Kristjánsson, H. 10.68
Árni Friðfinnsson, H. 9.65
V. 1309 st., H. 922 st.
Hástökk:
Oliver Steinn, H. 1.80
Árni Gunnlaugsson, H. 1.66
Jón Þórðarson, V. 1.62
Gunnar Stefánsson, V. 1.62
H. 1413 st„ V. 1168 st.
Spjótkast:
Ingólfur Amarson, V. 45.74
Þórður Guðjónsson, H. 41.79
Eyþór Jónsson, H. 41.41
Magnús Grímsson, V. 39.70
V. 920 st„ H. 881 st.
Eftir fyrri daginn hlutu
Hafnfirðingar 5906 stig og
Vestmanneyingár 57'45 stig.
Stangarstökk:
Guðjón Magnússon, V. 3.50
23.2
24.3
24.6
25.0
36.75
34.89
29.59
39.27
33.24
32.73
30.36
13.18
Þorkell Jóhannesson, H. 3.30
Hallgr. Þórðarson, V. 3.30
Magnús Guðmundss., H. 3.10
200 m. hlaup:
Sævar Magnússon, H.
Gunnar Stefánsson, V.
Sveinn Magnússon, H.
Einar Halldórsson, V.
Sleggjukast:
Símon Waagfjörð, V.
Áki Gríinz, V.
Gísli Sigurðsson, H.
Pétur Kristbergsson, H. 27.89
Kringlukast:
Ingólfur Arnarson, V.
Einar Halldórsson, V.
Sig. Kristjánsson, H.
Eyþór Jónsson, H.
Þrístökk:
Oliver Steinn, H.
^Þorkell Jóhannesson, H. 12.92
^Guðjón Magnússon, V. 12.71
Valtýr Snæhjörnss., V. 12.57
Boðhlaup 4x100 metra:
Hafnfirðingar 47.7
Vestmanneyingar 49.0
Heildarstigatala félaganna
varð sú, að Vestmanneyingar
unnu keppnina með 12.326
stigum, en Hafnfirðingar
hlutu 12.125 stig. Hafnfirð-
ingar sigruðu í fleiri íþrótta-
greinum, en Vestmanneying-
ar voru jafnari í keppninni.
Þetta var þriðja keppnin
á milli Hafnfirðinga og Vest-
manneyinga, og hafa Vest-
manneyingar unnið allar
keppnirnar, en Hafnfirðingar
eru nú að sækja sig, enda er
þetta örlítill munur.