Vísir - 28.09.1945, Blaðsíða 7

Föstudaginn 28. september 1945.
VISIR

EFTIR EVELYN EATDN
33
Þegar lokið var viðþessa sögu opnuðust dyrnar
og Dahinda kom inn i stofuna með sjö börn á
hælum sdr og eitt ungharn í fanginu. Þetta voru
yngri börn bændanna og malaranna, sem liöfðu
fengið að borða í eldhúsinu til þess að gefa
mæðrum þeirra örlilla hvíld frá því að sinna
þeim. Öll börnin voru látin á gólfið og synir og
dætur de Freneuse og de Chauffours tóku við
þeim. Aftur opnuðust dyrnar og liópur af Indí-
ánum korii inn í stofuna.
Raoul leið aldrei vel i návist þeirra Micmac-
anna og Malisitanna og gat aldrei vanizt þeim.
Hin eirlitu og grimmilegu andlit þeirra settu
alllaf hroll að lionum og komu lionum til að
grípa til byssu sinnar.
Þó að bann hafi verið viðstaddur, þegar Mat-
Iiieu ásamt öðrum karlmönnum í héraðinu,
kenndi þeim síðdegis á hverjum sunnudegi
meðferð skotvopna og annað er þvi viðkom,
leið honum aldrei vel í návist þeirra. Einu sinni
eða tvisvar hafði hann móðgað Nessamaqij á
mjög áberandi liátt. Það var slæmt að hafa and-
úð á Indiánunum, — bæði fyrir hann og yfirleitt
alla landncmana Mathie* hafði talað við Nessa-
maqij. Hann sagði að sakir ástar sinnar á Mat-
hieu væri liann fús til þess að líta á Raoul
sem bróður sinn. Mathieu bað Raoul að sækja
um vígslu inn í ættflokkinn. Raoul neitaði.
Hann var cinn af þeim, sem hafði mjög mikla
andúð á villimönnum og það var ekkert, sem
gat unnið bug á þessari andúð hans.
Indíánarnir komu inn í stofuna, — sexlán
stórir og hraustlegir meiin, i skinnklæðum og
skrýddir fjöðrum og með friðarmálningu á and-
litum sínum. Nessamaqij var í broddi fylkingar
með friðarpípuna i liendinni.
Mathiéu de Frencuse ávarpaði þá á þeirra
eigin máli. Ilann bauð þá velkomna og rétti
Iiverjum fyrir sig staup með víni. Þvi næst skál-
uðu þeir fyrir konunginum, fyrir vaxandi vin-
áttu milli Frakka og Indíána, fyrir fengsælum
veiðiferðum og fyrir góðri uppskeru.
„Skál fyrir aukinni vellíðan ykkar og viðskul-
um vona að fleiri drepsóttir komi aldrei,“ liélt
Mathieu áfram. „Eg vona að þið verðið fengsælir
i hinum auðugu veiðilöndum hinna dauðu hjá
guðinum Manitou.“
Jeanne de Chauffours, sem leit upp og sá hin
harðleitu og brúnaþungu andlit Indiánanna,
skildi orð frænda síns þannig, að allir þeir, sem
höfðu látizt úr drepsóttinni, þar á meðal móðir
liennar, jiessi blíða og góða kona, ættu að fara
á veiðar í fylgd með dauðum Indíánum. Ilana
langaði til þess að fara að gráta. Þá minntist liún
þess, sem séra Elizée hafði sagt lienni. Hann
sagði að móðir hennar væri í hreinsunareldinum
og myndi komast til paradísar, ef hún myndi
alltaf eftir að biðja fyrir sál hennar og vera
staðföst í trúnni. Frændi hennar hafði verið að
tala um dauða Indíána. Móðir hennar þyrfti því
ekki að vera ein á ferli um dimma ogkaldaskóga
né synda yfir vötn eins og beinagrindur. Telpan
litraði.
„Iieilaga guðsmóðir,“ hvíslaði hún við talna-
bandið sitt. „Eg skal biðja fyrir móður minni
jafnt á daginn, sem á kvöldin.“
Indíánarnir gæddu sér á víninu og létu friðar-
pípuna ganga á milli sín, tautuðu eittlivað og
borðuðu kökur. Skömmu síðar risu þeir á fætur
og hurfu út i þögla nóttina. Þeir liðu yfir snjó-
inn á hinum sérkennilegu snjóskóm sinum og
liéldu í áttina til tjalda sinna. Þar myndu þeir
ilvelja yfir veturinn við reykjandi hlóðir. Jóla-
hátiðin, vinið og kökurnar; það var einnig til-
brevting fyrir þá.
Skömmu eftir að jieir voru.farnir, var börn-
um lielmilisins komið i rúmið. Þreyltar konur
byrjuðu á að safna eiginmönnum sínum og
börnum saman og týgja sig. En önnur víntunna
var tekinn upp og gestirnir settust aftur og
röbbuðu saman um stund. %
Bændurnir kunnu að meta góðvild óðalsbónd-
ans. I mörgum béruðúm var ekki svona náið
samband milli leiguliðanna og óðalsbóndans.
Það var óvenjulegt að Mathieu de Freneuse, sem
var höfuðsmaður Landvarnarliðsins, skyldi einn-
ig vera óðalsbóndi. Venjulega var höfuðsmaður-
inn útnefndur af landstjóranum en kosinn af
fólkinu.
Bóndarnir, eins og allir í Nýja-Frakklandi,fóru
þangað þrátt fyrir óttann við árásir Indíánanna.
Þar þurftu þeir ekki að striða við mjög ströng
lög og skatta," sem þeir gátu ekki risið undir.
Lönd þeirra voru auðug. Að visu voru veturnir
langir og kaldir, og sumrin stutt, en þó frjó-
söm. Maís, hveiti, baunir og rúgur þroskuðust.
þar á miklu skemmri tima en í Frakklandi.
Nautgrýnrnir margfölduðu tölu sina. Þeir
þrifust ágætlega í mýrlendum högum. Þarna
var gnægð viltra berja, tóbaks, og af kókó.
Gemsuna, sem var friðuð í Frakklandi og lágu
við þungar sektir að granda henni, gat liver veitt,
sem vildi hafa fyrir því í Nýja-Frakklandi.
Bændurnir höfðu komið sér upp traustum hi-
býlum og höfðu nægan eldivið og hlý föt til að
skýlast vetrarkuldanum. Jólin voru komin
aftur og menn yfirleitt vel stæðir.
Það var boðið góða nótt, með lmeigingum og
bcygingum og brosi á andlitunum. Menn liéldu
heim, glaðir og reifir.
TUTTUGASTI OG FJÓRÐI KAPITULI.
Þegar snjóa tók að leysa, komu tveir sendi-
boðar. Þeir voru Indíánar, sem koinii frá Port
Royal. Þeir höfðu hlaupið alla leiðina og ekki
linnt á sprettinum, fyrr en þeir komu á áfanga-
slaðinn.
Raoul sá annan þeirra brokka út úr skógin-
um. Hann stóð við glugga i húsinu og gerði
Matliieu þegar aðvart, sem var ásamt tveim
börnum í garðinum. Matliieu þreif börnin, sitt
undir hvorn handlegg og hljóp eins og Iiann
ætti lifið að leysa heim að húsinu. Gervais brá
fjæir í hlöðudyrunum, en Iivarf jafnskjótt inn
aftur. Það var uppi fótur og fit í liúsinu, því að
búist var við örvahríð frá Indíánunum á liverju
augnabliki. En aðeins þessi eini Indíáni kom i
Ijós og þegar hann kom nær sáu þau að hann
var málaður eins og tiðkaðist með sendiboða,
svo að fóllcið lagði niður vopnin, sem það liafði
gripið, og beið átekta. Dahindu létti þegar lrún
sá, að komumaður var enginn annar en einn af
mönnum Nessamaqij, sem hún þekkti. Hann
liafði fylgt de Villebon til Port Royal og var nú
með skilaboð frá honum.
AKvikWðKvm
Jón Vídalín og Björn að Burstarfelli.
Þegar Jón biskup Vidalín visiteraöi um Aust-
fjörðu, kom hann að Burstarfelli í Vopnafirði lil
Bjarnar sýslumanns. Tók sýslumaður honum vel
og bauð í stofu. Voru þcir þar lengi dags, unz
menn biskups tók aS gruna aö eitthvaö teföi_hann.
Gengu þeir þá að stofudyrum og heyröu þrusk
mikið og hark þar inni. Einn biskupsmanna sem
Jón hét, gat brotið hurðina, og þegar inn kom,
var Björn búinn að koma biskupi upp fyrir kistu
eina og var þar ofan á honum. Jón gat náð biskupi.
Fóru þeir siðan til tjalds síns og voru þar um nótt-
ina. Um morguninn eftir kom Björn, og féll til
fóta biskups. Þá varð biskupi þetta að orði: Og
skríddu, skríddu liölvaður. En á orði var að Björn
hefði keypt sér frið með fégjaldi miklu, þvi þcir
skildu sáttir að kalla.
•*>
Eigum við aö setjast niður og tala saman?
Nei. Eg er svo þreytt. Við skulum heldur dansa.
♦
Árið 1695 skattlögðu Bretar piparsveina sína svo,
að skattarnir nægðu til þess að borga styrjöldina
við Frakka. (Samkvæmt Encyclopedia Britannica).
Arthur: Svo að þetta er mjög frjáls vinna, sem
þú hefir fengið.
Albert: Já, eg get mætt hvenær, sem eg vil, fyrir
klukkan 8 á morgnanna og farið hvenær, sem eg
vil eftir klukkan 5 á daginn.
♦
í vatninu Winnepesaukee í New Hampshire i
Bandaríkjunum eru jafn margar eyjar og dagar i
árinu.
Viðskiptavinurinn: Eru þessi egg alveg ný?
Afgreiðslumaðurinn: Athugaðu, Georg, hvort
þau séu orðin nægilega köl'd til þess að liægt sé að
selja þau.
;7;
Frá mönnam og merkum atburðum:
I hinni heilögu höfuðbcrg Tíbets.
Eftír Corey Ford og Alastair MacBain. . .
Það var Spencer, sem mundi eftir þessu um Iiar-
mónikuna. Hann var ekki fyiT kominn til Indlands
aftur en liann skrifaði föður sínum og bað hann;:
að muna eftir því, næst þegar hann^ færi til borg-;
arinnar, að kaupa harmóniku og seiida hana í póstL
til Davis kapleins í Tíbet, sem hefði verið þeim fé-
lögum svo undurvænn á jólunum. Utanáskriftin
hafði valdið uppþoti á pósthúsinu í Rockville. Þcg-
ar póstafgreiðslumaðurinn var búinn að fletta öll-
um sínum bókum í árangurslausri leit að staðnum,
sem til var vísað, hafði hann ýtt gleraugunum upp
á ennið, hrist höfuðið og sagt:
„Eg þori að veðja við yður um einn hlut, Spencer,
og það er það, að sonur yðar er fyrsti maðurinn
frá Rockville, sem orðið hefir svo frægur, að kom-
ast alla leið til Tíbet.“
Eru hákarlar heíglar ?
(Til eru ótal frásagnir og sögur um viðureignir
sjómanna og annara við hákarlá, en þrátt fyrir
ýmsar frægðarsögur um slíka bardaga, eru flestir,
scm sérfróðir hafa talizt um hákarlinn, þeirrar skoð-
unar, að hákarlinn sé heigull. Hvað sem þessu líður,
eru menn almennt þeirrar skoðunar, að þótt hákarl
inn ráðist vart á ösærðan mann á sundi, muni
liann ekki hika við að ráðast á særðan eða meiddan
mann — liákarlinn sé varfærin mannæta. Kabat
lautinant, sem frá segir í þessari grein, var ó-
særður, er hann reyndi að bjargast til lands frá
sökkvandi skipi, en þegar hákarlinn synti undir
hann í þeirri stöðu, sem liann gerir grein fyrir í
grein sinni, særðist hann illa á fæti, og má vel
vera, að hákarlinn hafi haldið hann dauðan, en af
varfærni ekki ráðizt beint gegn honum strax lil
jiess að fá sér „bita“. Sumir ætla að hákarlinn
finni „lykt“ af blóði og æsi það hann til grimmi-
legra árása. En nú skulum við kynna okkur frá-
sögn Kabats, sem hér er birt nokkuð stytt
frásögn hans, cr hann barðist vopnlaus við hákarl).
Þetta gerðist í október 1942. Nýi tundurspillirinn
Duncan var hart leikinn og var að því kominn að'
sökkva. Duncan var í amerískri flotadeild, sem í
voru 4 beitskip og fimm tundurspillar. Herskip þessi
lentu í orrustu að næturlagi við japönsk herskip,
scm voru að reyna að koma liði á land á Guadal-
canal, til eflingar liði sínu þar, en það átti í hörð-
um bardögum við landgöngusveitir Bandaríkjaflot- -
ans (U.S. Marines). Nokkrum mánuðum áður féklc
eg skipun sem yfirvélstjóri á Duncan. Og nú átti
Jiað fyrir mér að liggja, að gefa fyrirskipun um það
til þeirra, sem á lífi voru á hinu sökkvandi sldpi,
að yfirgefa það. Duncan hafði orðið fyrir 40—50*
fallbyssukúlum og þrír yfirmenn, sem voru allir
hærra settir en eg, voru fallnir. Duncan stóð í björtu
báli, og þess var ekki langt að bíða, að þessi glæsi-
lcgi tundurspillir mynda sökkva í djúp hafsins.
Aldrei hafði mig dreymt neitt svo hræðilegt, að '
eg hcfði getað talið það boða, að eg ætti eftir að
upplifa annað eins og þetta.
Né heldur hafði mig dreymt um eða órað fyrir-
jiví, að það ætti fyrir mér að liggja, að berjast með-
hnefunum einum við hákarl, en það gerðist eftir
að eg liafði varpað mér útbyrðis.
Björgunarbátarnir höfðu allir eyðilagzt í eldinunt
eða af völdum skolhríðar, og við höfðum aðeins
tvo fleka.eftir. Hinum hafði verið varpað fyrir borð-'
nokkrum dögum áður, til björgunar mönnum af flug-
vélaskipi, sem skotið var í kaf. En þá var búið að
bjarga svo mörgum upp á þiljur Duncans, að eklii
var hægt að taka við fleirum. Á tundurspillinum
voru nú yfir 1000 menn.
Fæstir voru særðir. En þeir særðu voru látnir síga
niður á flekana í laugum. Við hinir höfðum allii
björgunarbelti. Menn fóru sér einkennilega hægt að»
öllu, þrátt fyrir hættuna. Allir fengu sér vatn að;
drekka úr vatnsgeymum herskipsins. Menú leituðuj
að einhverju, sem þeim mætti að notum verða vi<M
að halda sér á flöti. Menn fóru að fika sig eftir þilj-
unum fram á skipið og hentu sér út, en tundurspilL
irinn var_ íarinn að síga.s.yo milrið niður, að ekki
var um mikla hæð að ræða. Engrar æsingar varð-