Vísir - 18.03.1946, Qupperneq 4
4
V I S I R
Mánudaginn 18. marz 194fi
VÍSIR
DAGBLAÐ
Otgefandi:
BLAÐAOTGÁFAN VlSIIl H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: FélagsprentsmiðjunnL
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm Hnur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
FiæðslumáLin.
Flest menningarlönd leggja ríka áherzlu á
að uppeldis- og fræðslumál séu í góðum
höndum, cn er núverandi ríkisstjórn var
stofnuð hér á landi, fól hún formanni komm-
únistaflokksins að fara með þau mál. Mun
])ó vart finnast öfgafyllri áróðursmaður í þágu
-kommúnistlskra skoðana og var það öllum
vitanlegt. Jafnframt fer þcssi ráðherra með
æðstu stjórn útvarpsins. Er öllum landslýð
kunnugt hver afglöp liafa átt'sér þar stað
hvað eftir annað, og beinlínis fyrir íhlutun
ráðherrans á innri stjórn útvarpsins, en jafn-
framt hefur taumlausum áróðri vcrið lialdið
npj)i í Ríkisútvarpinu fyrir kommúnisma,
ýmist opinskátt eða dulbúið, án þess að sér-
staklega nafi verið orð um það höfð, með
því að slíkt var ckki annað en vænta mátti.
Misnotkun útvarpsins er öllum ljós, en skóla-
niál minni gaumur verið gefinn.
Eðlilegt er að hver maður fái að njóta
.sannmælis, og skal fyrst að þyí vikið, sem
ráðherranum hefur farizt lol'samlega, þótt
onisfellúr séu á, en það er líka „Ijósi punktur-
inn“. Ráðherrann hefur.sýnt viðleitni til að
iopna skólana og gefa mönnum kost á að
,njóta æðri menntunar, en allt til þessa hefur
diúsrúm verið látið ráða hve margir nemend-
Hr hlýtu aðgang að þeim skólum. Er slíkt
óviðunandi og því lofsvert, cf viðleitni ráð-
herrans til að ráða hóta á þessu bcr árangur,
en vankantana má sníða af þegar haíin er
oltinn úr ráðherrastóli. Þessi ráðstöfun ráð-
herrans þvær þó ekki aðrar blóðrauðar syndir
hans hvítar, með því að hann hcfur misbcitt
valdi sínu herfilega að flestu öðru leyti.
Þannig hefur hann skipað l'lokkshræður sína
í allar skólanefndir, en látið jafnvel hæfustu
íulltrúa í þeim nefndum víkja fyrir þeim.
Auk þessa hefur hann hlutast til um að flokks-
hræður hans hafa átt greiðari aðgang að
ikennarastöðum, cn hæfileikar þeirra einir og
;út af fyrir sig hafa réttlætt, þótt slíkt megi
’cf til vill verja mcð „yfirskins guðhræðslu“.
Víða um land hafa þessar ráðstafanir ráð-
Iierrans vakið megna gremju og er stuðnings-
flokkum ríkisstjórnarinnar legið mjög á hálsi
fyrir að binda ekki hendur þessa manns
frekar en gert hefur verið, með því að hann
hefur beitt íullkomnu einræði í stjórn skóla-
málanna í algjörri vanþökk þeirra, sem að
þeim hafa unnið og átt við að búa. Að þcssu
sinni skulu engin sérstök dæmi nefnd, en
j)au eru liandbær, enda misbeitingin undan-
tekningarlaus. Arangurhm af þessum ráð-
stöfunum getur orðið sá, að álitlegur hópur
ung-kommúnista fylli slcólana og kommún-
istaflokkurinn geti jafnvcl fcngið „100 stráka“
.til sendifcrða og áróðurs í næstu kosningum
til bæjarstjórna. Afsal menntamálanna þess-
'um manni í hendur er ef til vill stærsta yfir-
sjón stjórnarflokkanna, og sem á eftir að
hefna sín einna tilfinnanlegast. Stjórnarsam-
vinnan cr orðin völt. enda vafalaust mörg
tækifæri til Pilatusar-j)vottar fyrir næstu
;Alj)ingisjjospingar. Árangurinn af störfum
ráðherrans varir miklu lengur, og þeir menn
sem sluðlað hafa að honum, j)ótt í öðrum
flokkum séu, geta ekki borið j)á þungu
ábyrgð, sem þeir liafa bakað sér með deyfð
sinni og hirðifléýsi; um velferð jæirra ung-
menna, sem nú eru að alast upp í landinu.
F. 24. apríl 1910. — D. 8.
marz 1946.
Hann Helgi er dáinn.
Þessi orð hljómuðu í eyra
mér eins og ómur úr óra
fjailægð, þegar eg heyrði
þau. Eg var lengi að átla mig'
á þyí að j)etla væri virkileiki.
Eg heimsótti hann á Land-
spítalann, þar sem hann lá í
rúmi sínu, kátur og hress,
og við gerðum að gamni
okkar eins og svo oft áður.
Eg fór ])aðan með þá björtu
von, að bráðlega kæmi hann
heim aftur, alheill heilsu.
Tveim dögum síðar kom
harmafregnin. Helgi er dá-
inn! Það er svo ómælanlega
grannur þráðuiinn milli lífs
og dauða, og smæð okkar
svo mikil að við eiguni erf-
itl með að skilja tilgang lífs-
ins, j)egar ungir menn i
fullu fjöiá eru alll í einu
kallaðir frá okkur.
Kæri vinur, minningin
um j)ig mun ávallt vera mér
efst í Iiuga. Þær eru svo
margar ógleymanlegu stund-
ii-nar, sem við áttum saman,
bæði sem börn og fulltíða
menn. Yinir j)ínir niunu
sárt sakna þín er j)ú í dag
ert borinn til liinztu hvíldar.
En sárastur verður þó
harmurinn hjá ])inni elsku-
legu konu og börnum, sem
svo skyndilega misstu þig,
j)egar ])ú vai'st að yfirstíga
veikindi j)ín, og vonin um
heimkomuna var svo stcrk,
og framtíðin blasli við ykk-
ur svo björt og svo glæsileg.
Guð verndi þau og gefi
þéim kraft lil að bera þann
þunga kross er hann leggur
jjeim á herðar. Og sárt
munu systkini þín sakna
þín er þau hafa misst góðan
bróður.
Guð geymi sál j)ina kæri
vinur og lciði j)ig á brautum
kærleikans.
■V
Hann var fæddur 24. apríl
1910 að Reykjanesi í Hafnar-
hreppi. Eofeldriir hans voru
merkishjónin, Jón Helgason,
vitavörður og kona hans
Agnes Gamalielsdóttir, sem
bæði eru dáin fyrir skömmu.
Fjögurra ára gamall flutt-
ist Helgi með foreldrum sín-
um til Grindavíkur, sem
festu bú þar, og ólst hann
upp hjá j)eim.
Helgi hóf sjómennsku sína
14 ára gamall á opnum ára-
bát, sem faðir hans stjórn-
aði. Fljótt bar á sjómennsku-
hæfileikum Helga, enda var
hann sterkur og hraustur og
því vart eftirbátur þeirra
fullorðnu. " Faðir lians var
afbragðs sjómaður og for-
maður hinn bezti, svo Helgi
átti ekki langt að sækja sjó-
mannshæf ileikana. Seinus t u
árin, sem hann bjó með for-
eldrum sínum stjórnaði hann
sjálfur hát þeirra feðga, og
heppnaðist honum vel for-
mennskan ])ó ungur væri, og
Ægir oft illur viðureignar.
Hann mun hafa verið mcð
yngstu cða jafnvel yngsti
formaður Suðurnesja í ])á|
daga. S)7stkini Helga voru G
og eru fjögur þeirra á lífi.
Vilborg ljósmóðir í Reykjá-
vík, Jón búsettur á Akureyri,
Bjarnlaug og Gamaliel bæði
búsett í Grindavík. Dáin eru
á undan Helga, Ölafur og
Elsý.
Árið 1936 flultist Helgi til
Reykjavíkur og stundaði
sjómennsku á togurum og
línuveiðurum j)ar til í sum-
ar að hann varð að hætta
vegna sjúkjcika ])ess er leiddi
hann til dauða. Munu í elagar
hans frá þcim árum, sakna
])ess að svo ungur og hraust-
ur drengur skyldi svo fljótt
falla í valinn.
Arið 1937, 6. maí, gekk
Helgi að ciga eftirlifandi:
konu sína Fanney Gunnars-i
dóttir frá Akranesi, þau1
eignuðust 2 drcngi. Jón 7
ára og Gunnar Þórhall 3
ára. Fyrstu árin bjuggu þau
á Bergstaðaslræti 20 hér i bæ
þar til þau keyptu hálfa hús-
eignina á Njálsgötu 33 A og
háfa þau búið j)ar síðan.
Vinur.
M(SM€Ík iid tt**
i(»ik ssm ó i HL
í kvöld kl. 8 heldur Hand-
knattleiksmótið áfram í húsi
Í.B.R.
Keppa þá II. F. og Iv. R. i
mcislaraflokki kvenna, Fram
og Haukar og Valur og F,.H.
i meistaraflokki karla og E.
II. og Ármann í 2. fl. karla
og ís R. og K. R. í 2. flokki.
í meistaraflokki karla er
leikur Ilauka og Fram úr-
slitaleikur í A-riðli. Sigri
Fram kemst sá flokkur í úr-
slit, en Haukum nægir jafn-
tcfli.
Leikurinn milli Ármanns
og F. H. er úrslitaleikur B-
riðils, 2. fl. Sigri F.II. vcrða
3 félög jöfn og verða að
keppa aftur, en sigri Ármann
keppa þeir við sigurvegara
B-i:iðils,
Ferðir að Ilálogalandi
verða frá B.S.Í. frá kl. 1.
Nýir kaupendur
Vísis fá blaðið ókeypis til næstu
mánaðamóta. Hringið í síma 1660
og tilkynnið nafn og heimilis-
fang.
Lög og Fyrir viku síðan var minnzt litillega
létt hjal. á þáttinn „Lög og létt hjal“ í „Bcrg-
máli“, og var ástæðan sú, að borizl
höfðu hréf í þvi sambandi og bcðið um birt-
ingu á þeim, Síðan hafa nokkur bréf borist.
Hníga þau flcvst i sömn átt og bréf ungfrúar-
innar, cr birtur var kafti úr s.l. mánudag, og
vcrður það látið nægja. Ficst.hafa bréfin týst
þakklæti bréjfritarans, fyrir að minnzt hafi ver-
ið á þetta.
*
Nafnlaus Hinsvcgar liafa „Bergmáli“ cinnig
bréf. ])orisl bréf, þar sem bréfritarinn er
á öndverðum meiði við skoðun þá,
er koni fram í bréfi ungfrúarinnar, er birtist
í þesstim dálki síðasta mánitdag. Það licfði ver-
ið að sumu leyti ánægjulegt, að gela cinnig skýrt
frá þcirri hlið málsins. Þó vill svo einkennilega
til, að þau bréf, er borizt hafa og iýst hafa
óánægju yfir þeirri gagnrýni cr kom fram um
„Lög og, létt hjal“, liafa öll verið nafnlaus, og
vcrður því af þeirri ástæðu ekki liægt að birta
neitt úr þeim. Vonandi eru ekki allir unnendur
útvarpsþáttarms svo ljósliræddir, að þeir þori
ekki að setja nafn sitt undir hrósbréf um hann.
*
N. N. Það skal þvi i þessu sambandi tcdc-
nægir ekki. ið frani, þó að það hafi reyndar ver-
ið geri áður, að „Bergmál“ birtir
ekki bréf, sem því eru send, nema höfundurinn
nafngreini sig, og dugir þá auðvitað ekki undir-
skrift eins og Útvarpshlustandi, X. N. eða Les-
andi, o. s. frv., sem á engan hált gefa til kynna
liver sá er, sem hréfið ritar. Nöfn þeirra,. er
bréfin rita, eru ekki birt nema þcss sé sérstak-
lega óskað. Hinsvegar er „Borgmáliý ávallt tjúft
að birtá sanngjarna gagnrýni á því, er áðttr
lvefir birzt í dálkimun, og reyndar flestu því,
er lcséndur vilja koma á framfæri um menn
eða málefni, Þpð er einungis skilyrði þess, að
aðsend bréf séu birt í dátjci þessum, að bréf-
ritarinn sé. nafngreindur.
*
Skemmtanir. Það er almennt viðurkennt, að
öllurn þeim, cr stunda reglu-
btmdna, daglega vinnu, sé nauðsyn á þvi að
lyfta sér npp við og við, Svo lváttar nú orðið
í olckar kæru höfuðborg, að úr sárafáum skemmt-
nmmi er að vetja, og veldur þar mestu um, að
fúlksfjölgunin liefir verið mikil undanfárin ár,
cn ekkert bætzt við af skemmtlstöðum, sem gætu
tekið við öllum þeinv fjölda manna og kvenna,
er þrá tilbrévting eftir vét unnið dagsverk. Það
er cinnig í sjájfu- séjt, eðlíiegt að fólk vilji
skemmta sér, og sérstaklega er tckið er tillit
tit þess, að flestir ])afa nú lieldur meiri auraráð
en olt áður.
*
Þrengslí. Því verður þó elcki neitað, að i bæn-
um eru til bæði kvikmyndahús og
leikhús, og eruþeir skemmtistaðir lilca vel sóttir.
Hinsvegar dylst ntönnum ekki, sem sótt hafa
skommtistaði þess, að þeir eru nú orðnir nvikils
til ónógir, og tekur eltki tangan tíma að ganga
úr slcugga um það. Hvar senv lconvið er á ])á
skemmtistaði, er bærinn hefir upp á að bjóða,
verður vart aðsóknarinnar, er ljóslega sýnir,
að þeir staðir, sem nú eru til, cru alls endis
ónógir íbúum bæjarins. Á þessu vcrður þó að
surnii leýti ráðin bót, er kvikmyndabúsunum
fjölgar, en þrjú mtinu eiga að bætast við hér
í bænunv á næstu árunv.
*
Það, sem Ilér í bænum þyrfti að risa upp vísir
vantar. að skemmtigarði, eins og viða cr-
iendis, og einliver almennur surnar-
skemnvtistaður á borð við Tivoii Kaupm.hafnar.
Báðar þessar lvugmyndir liafa verið ræddar áðttr,
og unv þá seinni nvá segja, að líkur eru á, að
henni verði lvrundið í framkvææmd af einsiak-
iingum á næstu árum. Ef þessar hugmyndir
komast i framkvæmd, væri mikið bætl úr þeim
skorti á fjölbreytni á skemmtununl hér.