Vísir - 08.06.1946, Blaðsíða 7

Laugardaginn 8. júní 1946
V I S I R
7
Itubr M. Ayres 18
PriH AeAJba 'H '
Allt, sem þarna gat að líta, bar því vitni, að
þek sem þarna bjuggu, voru vellríkir, og Pris-
rilla fór að iiugleiða livaða liugsanir liefðu
vaknað iijá Jónalan, er liann sá hið niðurnídda
Moorland Ilouse. Svo leið eins og andvarp frá
brjósli bennar, því að Jónatan liafði, að því er
virtist, ekkert um þetta liugsað.
Hann líktist ekki foreldrum sinum. Marg-
sinnis bafði liann sagt lienni, að honum væri
illa við skraut og tildur.
Þjónninn nefndi nafn liennar djúpri röddu
og virðulega og tilkynnti þannig komu hennar,
og liún gekk næsta uppburðarlítil inn í stofuna.
Hið fyrsta, sem vakti alhygli liennar var grið-
ar stór arinn, með marmarahellum allt i kring.
Mikið bál logaði á arninum. Og feiknin öll af
blómum. Svo reis frú Corbie á fætur, en liún
liafði setið í hægiiidastól við einn gluggann. Hún
'var skartklædd, vesalingurinn, en þvi veitti
Priscilla enga athygli. Ilún sá aðeins kvíðann í
augum liennar og það fór ekki fram hjá lienni,
að i’ödd hennár titraði, er liún sagði:
„Velkomnar, það var fallega gert af yður að
ii la inn til mín.“
„Mér er það gleðiefni, að heimsækja yður,“
sagði Priscilla.
Hún tók í hina gildu hönd frúarinnar, en hún
bar gimstein á liverjum fingri. Og allt i einu,
ívrr en lmn vissi af, rétti Priscilla úr sér og
hyssti móður Jónatans á kinnina.
„Eg vona, að vinátta takist með okkur,“ sagði
iuin og brosti.
„Það eru nú ekki margir, sem sýna mér vin-
átlu,“ svaraði frú Corbie og brast i grát.
Iíún var löngu búin að fá fræðslu um það, að-
það væri óviðeigandi að láta þannig tilfinningar
sínar í Ijós, en liún grél viðstöðulaust, þar til
Priscilia hafði liann örmum, fór að þurrka tár-
in af kinnum hennar og liugga liana eftir bezfu
gelu.
„Þcr megið ekki gráta, þér megið ekki grála
svona,“ sagði hún biðjandi röddu.
„Alla mina ævi liefi eg óskað þess, að cg ætli
inér dóttur,“ sagði hún. „Ef eg hefði átt dóttur
hefði henni kannske þótt vænt um mig. Og eg
hefi álltaf gert mér vonir, að, öðlast vináttu og
traust stúlkunnar sem Jónatan tæki sér fyrir
konu. Og svo var mér sagt frá yður, þér væruð
hefðarmær, hámenntuð, hátt fyrir mig liafin,
og þar fram eftir 'götunum."
Priscilla vissi ekki hvort liún ætti að lilæja
eða gráta.
„En nú liafið þér séð mig,“ sagði ln'm hlýlega
„og lýsingin reyndist ósönn, eða hvað?“
Og fyrr en liún vissi af voru tárin farin að
streyma niður kinnar Priscillu, og það voru
þakklælistár, því að hún hafði sannfærst um, að
hún hafði ö'ðlast sannan vin, þar sem móðir
Jónatans var.
Þegar frú Corbie hafði komist að raun um,
að hún þurfli ekki að hafa fyrir þvi, að reyna að
leika liefðarfrú í viðurvist Priscillu dró liún
<mdann léltara og varð í framkomu eins og henni
var eðlilegast.
Hún sagði Priscillu alltaf lélla um áhugamál
sín og trúði henni fyrir því, að luin hefði aldrei
óskað sér þess að verða auðug — liún licfði ver-
ið liamingjusöm i fyrsta húsinu, sem þau eig'n-
uðust, en þar liöfðu þau sína eigin kjötverzlun.
Hún kvaðst sjálf liafa gert allt, sem gera þurfti
«a heimilinu.
„Vitanlega var mér það gleðiefni, að maður-
inn hafði sig æ betur áfram og efnaðist,“ sagði
hún af nokkrum ákafa. „Eg vissi alltaf, að hann
var vel gefinn og duglegur, en það er nú einu
sinni svona að allt breytist, þegar auðurinn er
kominn til sögunnar. Sú er að minnsta kosti
mín reynsla. Enginn þarf á mér að halda lengur.
Rússar tortryggja okkur enn.
Grein sú, sem hér fer á eftir og er rituð af Edgar
Snow, einum af ritstjórum Saturday Evening Post,
sýnir ljóslega hvexsu mikill mxxnur er á heilind-
um vestui’veldanna og Rússa í samskiptum þeirra
á stríðsárununx cg eftir að stríðinu lauk.
Allir geta svo ósköp vel konxist af án mín. Eixxu
sinni var það alltaf viðkvæðið lijá nxanninum
mínum, þegar liann koixi heim: „Hvar er
mannxia?“ og nú — nú veit eg aldrei Iivar liann
er eða livað hann tekur sér fyrir hendur. Hann
spyr aldrei um mig.“
Tvö stór tár runnu niður kinnarnar.
„Og svo er það Jónatan,“ liélt liún áfram.
„Það er nú einkennilegur drengur, alltaf eins og
svo langt í burtu frá pabba og mér. Oft liefi
eg horft'á hann og liugsað með sjálfri mér:
Þelta gelur ekki cerið sonur minn. Hann er
orðinn svo lærður og liann er svo draumlynd-
ur. Og eg varð ekkert hissa, þegar liann sagði
mér, að liann ætlaði að kvongast yður. Hann
hefir allt af sótt upp á við. Nú vil eg kannast
við það hreinskilnislega, að eg varð leið 'yfir
því, er eg heyrði að Iiann ætlaði sér að takd
hefðarmær fyrir konu, þvi að eg þóttist vita,
að lnin nxundi líta niður á Jónatan og mig —“
„Nei, nei,“ sagði Priscilla áköf, „þér megið
ekki tala þannig um Jónatan. Eg er sannfærð
um, að hann er lireykinn af því, hvað þið for-
eldrar hans hafið komizt vel áfram.‘
„Eg get nú elcki stært mig af neinu,“ sagði
frú Corbie dapuiJega.
„Eg er eins og eg hefi alll af verið. Eg liefi
staðið kyrr i sömu sporum, aðrir hafa sótt fram,
og eg hefi orðið aftur úr. Jú, það er satt, mér
varð það ljóst, þegar við vorum orðin rik, og
T'luttum inn í þetta slóra, skrautlegá liús. Já,
skrautlegt er það, en það er ekki heimili. Eg
veit vel, að faðir Jónatans og Jónatan liafa
mai'gt út á mig að setja, þeim finnst víst, að eg
íæfi ekki þessu umhverfi,“
Priseilla vissi vart livað 'segja skyldi. Það var
eitthvað átakanlegt við þelta. Sennilega var
þetla í fyrsta slcipti um mörg ár sem vesalings
konan hafði fengið tælcifæri til að lélta áhyggj-
ur sinar með því að tala um þær, er hlustað
var á hana af samúð.
Hún gerði ekki miklar kröfur til lífsins —
aðeins að fá að sýsla sjálf í sínu eigin eldhúsi
og gera það sem gera þurfti á heimilinu.
„Ætlí það væri nú ekki bezt fyrir okkur að
drekka teið, áður en það verður kalt,“ sagði
Priseilla hlýlega. „Má eg skenkja í hollann yð-
ar?“
„Já, gerið það. Það er styrkjandi að drekka
lieilt, sterkt té, og eg vil þrjá mola í bollann
minn.“
AKVÖlWðKVm
Ganiall maöur gaf hjálpræðishersstúlkunni tvær
krónur og í staöinn ‘ spuröi hann hana, hvaiS luin
geröi viö peninginn.
Eg gef guði hann, svaraði stúlkan.1
Hvað er-tu gömul? spurði maðurinn.
Eg er 19 ára, svaraði hún.
Einmitt það, sagði maðurinn. Eg verö bráðlega
áttræður, svo aö eg held að það sé bezt, að eg færi
guði peninginn, þ.ví að eg býst við að hitta hann
fyrr en þú.
♦
Hvernig gengur klukkan, sem þú dróst á hluta-
veltunni ?
Alveg ágætlega, — hún gengur klukkustundina
á um það bil finuntiu mínútum.
♦
Formaðurinn (í ræðulok): Okkar kæri gamli vin-
ur liefir búið hérna hjá okkur í rúmlega fjörutíu
ár, og nú segist hann vona, aö hann eigi eftir að
búa hjá okkur í önnur fjörutíu ár. IJerrar mínir,
eg sé ekki fram á annað, en að hann verði grafinn
hérna.“
öll stiJðsárin bárust litlar fregnir af störfum hinna
opinberu sendimanna Bandarikjanna í Rússlandi.
Fyidr bragðið vita menn minna um sam\ innu þess-
ara landa en annarra bandamanna. Sumir telja, að
Rússum hafi vei'ið sagt „allt“, en þeir látið lítið á
móti — nema hindranir fyxdr bandamenn.
Hvað hafa stjórnarerindrekar Bandaidkjanna á-
unnið a stríðsárunum? Hefir hjálp Bandaxdkjanna,
sem nemur níu milljörðum dollára, fært Rússunx
heirn sanninn um, að við erum heilir í þessum mál-
um? Hafa Rússar verið okkur hjálplegir unx hern-
aðarleyndarnxál ? Var þátttaka Rússa í stríðinu við
Japan-lxluti af gl'eiðslunni fyidr láns- og leiguhjálp-
ina? — N
Þar sem ritskoðun hefir verið aflétt í Bandaríkj-
uniim, þótt það hafi ekki verið gert i Rússlandi, er
hægt að svara þessu að nokkuru.
Það kemur fyrst til greina, að i öllu Rússlandi,
sem þekur um sjötta hluta jarðaTinnai', eru aðeins
um 260 Bandaidkjamenn samtals, opinberir sendi-
menn sem aðrir. Rússland er annað voldugasta ríki
heimsins og því nxikilvægt að fylgjast með málefn-
unx þess. Sanxt cr engin sendisveit eins fánxenn og
sú í Moskva. Við höfunx alls 1100 manns áhangandi
sendisveitinni í London, nokkur hundrxið i Rio de
Janeii’o, en aðeins unx 50 alls i Moskva og fjölgaði
þeim þó talsvert á stidðsárunum. Þess má geta, að
unx 2000 Rússar hafa opinber vegahréf í Baxula-
xdkjunum.
Engin sendisveit verður að bei’jast við aðTa eins
dæmalausa skriffinnsku og sxi í Moskva. Það tekur
til dænxis margar vikur að fá leyfi til þess eins, að
panta gistingu handa starfsmanni sendisveitaidnnar
cða blaðamanns i sjálfri höfuðboi'ginni.
Auk sjálfrar sendisveitarinnar voru nefndir hern-
aðai’- og flotaséi’fi'æðinga, senx „gáfu á báðar liend-
ur“. ef svo má að orði kveða. Fram til ágúst-mán-
aðar s.l. höfðu þessar nefndir gefið Rússunx 171
milljónir smálesta af hernaðarnauðsynjum og alls-
.konar bii’gðum. Það, sem Rússar fengu, kostaði jafnt
og fjói’ðungur alls þess, sem Rússar framleiddu
sjálfir í 42 nxánuði, senx þeir áttu í stríði.
I júlímánuði s.l. höfðunx við sent konxmúnista-
bandanxanni okkar unx 10,000 orustuflugvélar, 4000
sprengjuvélar, 400,000 fhit'ningabila og 7500 skrið-,
di’eka. Auk' þess fengu þeir vélar fvrir tvo og lxálf-
an milljarð dollara og matvæli fyrlr liálfan annan
nxilljai’ð. Loks afhenti flotinn þeinx nxöi’g herskip og
lánaði fullar áb&fnir þeiri’a.
Þá er ena ótalið það lið, sem við höfðum við
Persáflóa^ til að koma öllu þessu áleiðis. Þar voru
30,000 lxermenn, og auk ]xess unnu að því 30,000
innfæddir menn. Enn er ótalið það samgöngunet,
hafnir og mannvii’ki, sem koma varð upp vegna
flutninganna, og þá er eftir að telja þær tugþús-
þúsundir amerískra verkamanna, senx unnu að franx-
leiðslunni fyrir Rússa. Loks gáfu Bandaríkjamemi
60 milljónir dollara til líknarstai’fs i Rússlandi, og
Amexdski Rauði Iíi’ossinn setti þar á fót 12 full-
kominn sjúkrahús með öllum tækjum.
Við létum þetta allt af hendi til þess að hraða
stríðslokunum og settum engin skilyrði fyrir þess-
ari aðstoð — liún var kvaðalaus nxeð öllu. En við
væntuni þess, að þetta mundi bera tvennskonar ár- *
angur. 1 fyrsta lagi, að Riissar mundu lxætta launxu-
spili sínu og leggja niður tortryggni sína, svo að
við gætum haf-t náið samstarf við þá, scm yi’ði báð-
unx til hagsbóta, ekki aðeins nxeðan bai’izt var. t
öðru lagi, að hægt væri að fá Rússa til að gei’ast
meðlimur í ■’þjóðafjhlskyldunni, lxætta að reyna að
steypa öðrum ríkjum i glötun með undirróðri sín-
unx og fá þá til að gei’ast heilbxdgður aðili i alþjóða-
stai’fi fyrir fidði.
Hvernig hafa þessar vonir rætzt?
Þótt rnargir ætluðust til þess, að hemaðarsendi-
nefndir okkar rcyndu að komast að hernaðarleynd-
arnxálum Rússa, voru þær aldrei notaðar til þess.
Það var Roosevelt forseti,’sem var beinn yfirmaður