Vísir - 06.08.1946, Blaðsíða 2

2
VISIR
Þriðjudaginn 6. ágúst 194G'
yJiJJíj
Skrifið
kvemLasíðunni
um áhugamál
yðar.
atur
Áíir, með möndlum og rúsínum.
Áfum er hellt í skál og út í
]>ær er látin handfylli af af-
hýddum möndlum og annaðeins
af þvegnum og þurrkuðum rús-
ínum. Þetta er látið standa
nokkurar klukkustundir, áður
en borðað er. Á heitum dögum
@r gott að notá áfasúpu af þessu
tagi, hún er bæði svalandi og
bragðgóð.
Nautakjöt með farsi.
Kjötið er skorið í mjög
þunnar sneiðar og á hverja
sneið er lagt dálítið af kjötfarsi.
Farsið þarf helzt að vera úr
Kjötíð er nú vafið
saman og bundið um böggul-
inn með tvinna. Salti og papr-
iku er nuddað inn í kjötið. Þar
næst er þetta brúnað i vel heitri
feiti. Þá er vatni eða soði hellt
á og kjötið soðið hæfilega lengi.
Hveitijafningur er látinn i sós-
una og hún látin sjóða á ný. —•
Sósulitur er látinn út í og ef
með þarf kjötkraftur.
Kjötið er síðan tekið upp og
lagt á fat, tvinninn leystur af
bögglunum og dálitlu af sósu
hellt yfir kjötið til skreytingar.
Vilji maður hafa svo mikið við,
að hafa franskar kartöflur og
grænt salat með þessum rétti,
er hann bæði finn matur og
bragðgóður. En hann er lika
góður með soðnum kartöflum
eingöngu.
ítölsk eggjakaka.
75 gr. af makkaroni er brotið
í smá-stykki og soðið í mjólk.
Mjókin er svo notuð í eggja-
kökuna, og sjá verður um, að
hún sé nægileg svo að makka-
roni-stengurnar verði ekki of
þurrar í pottinum. Mjólkin er
síuð frá og á að vera fullur
kaffibolli. Skorti eitthvað á að
bollinn sé fullur, má bæta við
Á'aldri mjólk til að fylla hann.
4 eggjarauður eru hrærðar
vel og í þær er látin ein mat-
skeið af rifnum osti, og dálitið
af salti. Út í makkaronistykkin,
sem nú eru síuð en volg, er lát-
inn biti af smjöri og hrært í.
Þá er mjólkinni blandað í eggja-
rauðurnar og makkaroni bitum
hrært saman við. Síðast er
þeyttum eggjahvítunum bland-
að gætilega saman við þetta.
Bakað á pönnu eins og flesk-
eggjakaka og snúið. Sterk tó-
matsósa er borin með.
Hvers vegna gráta
ungbörnin ?
Til minnis!
Sé yfir-hitinn í bakarofn-
inum of sterkur svo að steik
eða brauð taki að dökkna um
of, er gott að leggja gráan
pappir yfir það sem i ofnin-
um er, þangað til kjötið er
steikt eða brattðið fullbakað.
(Þegar ungbarnið grætur,
er móðirin að vella því fyrir
sér, hvort nokkuð muni vera
að barninu, og bvað hún eigi
til bragðs að taka ef það græt-
ur oftlega og of lengi i einu.
Hvers vegna grætur barnið?
Þessu er svarað hér. Gréinin
er eftir Margaret A. Ribbek
lækni).
Það er oftast áliíið að
grátur ungbarna slafi af þvi
að þau séu vot, hitapokinn í
ólagi eða eitthvað þess liátt-
ar utanaðkomandi. En slikar
ástæður eru sjaldnast orsök-
in til þess að barnið grætur.
Það grætur af þvi að eitlhvað
gerist í líkama þess — en á
þessum aldri, þegar barnið
lifir fyrstu mánuðina, er lík-
aminn viðkvæmastur.
Þó að svo kunni að vera
almennt álitið, er líkami
barnsins alls ekki fjdlilega
þroskaður er það fæðist. Lif-
færin slarfa ekki fullkom-
lega og taugakerfið, sem
veitir orku til öndunarfæra
barnsins, til meltingarfær-
anna, til bjartans og vöðv-
anna er ekki nærri fullgert.
Barnið_fær ekki alltaf nóg
súrefni i lungun svo að lík-
aminn geli starfað þægilega.
Blóði'ásin getur verið of bæg
og barnið gelur liaft óþæg-
indi í vöðvunum. Þessi van-
þroski og skortur á innra
jafnvægi, veldur barninu ó-
þægindum og þá fer það að
gráta.
Þetta eru eðlileg óþægindi
og ekki ástæða til að óttast
þau. En það er þörf á þolin-
mæði, umburðarlyndi og
skilingi á þessu tímabili í lífi
ungbarnsins og nauðsynlegt
að gert sé eins vel við það og
hægt er, og látið fara vel um
það. Það á ekki að álíta það
sjálfsagt, að börn, sem gráta
oft og mikið fyrstu mánuð-
ina séu veik, eða þá að þau
vanti eitthvað eða að þau
verði vandræðabörn er þau
eldast. Þvert á nióti þarf að
gæta vel að þeim börnum,
sem eru ailtaf róleg. Það gæti
verið að þau væri of mátt-
vana til þess að gráta.
Grátur ungbarna er önd-
unaræfing. Það er sjálfkrafa
starfsemi mjög áríðandi
vöðva þ. e. þindarinnar, en
hún er fljótlega tekin i notk-
un eftir fæðinguna. Grátur-
inn er undanfari málsins og
cr algerlega eðlilegur, sé
hann ekki langvarandi. Gi’áti
barnið lengur en svo sem 5
mínútur í einu má nota ein-
hver einföld ráð til að sefa
það.
Með því er ekki átt við
neinskonar aga. En það, að
móðirin sýnir áslúðíega við-
leitni til að skilja þarfir
barnsins meðan starfsemi
lilcamans er svo ófullkomin,
og reyni að færa barninu
fróun og öryggistilfinningu.
Barnið friðast bezt við
náið líkamlegt samband við
móðurina. Faðmur liennar
og hæglátar hreyfingar, sem
eru svipaðar því er það þekkti
áður en það fæddist sefa það
bezt. Því fellur lika vel að
böfuð þess sé látið liggja lágt,
ekki ósvipað því, sem það
gerði fyrir fæðingu. Þá finnst
barninu að það sé í stelling-
um, senx það þekkir.
Barnið gelur líka gx’átið af
sulti. En þegar ung börn
gi’áta af þeinx orsökum' er
ástæðan oft sú, að móðurinni
hefir ekki tekizt að venja það
á að drekka á vjssum tímum.
Fyi’stu mánuðina þarf barn-
ið að fá að drekka á þriggja
stunda fresti. Meltingai’færin
geta ekki tekið við stórum
skönxmtunx og starfsemi lík-
araans getur ekki dreift þeinx
nægilega vel.
Þegár móðirin ætlar að
fara að blifa sjálfri sér og
gefur barninu að drekka að-
eins á 4ra tíma fresti, þá þarf
hún ekki að undrast það þó
bai-nið gi’áti oft og sé mjög
ei’gilegt. Og ef þar við bælist
að barninu leyfist ekki að
liugga sig við að sjúga á sér
finguiinn þá vei’ða vonbrigði
þess of mikil og alvai’leg.
Það er eðlilegt ungbörnum
að sjúga á sér fingurna. Þau
liafa stundum óþægindi í
munninum, ef þau geta ekki
notað sogvöðva lxans nógu
mikið, en þeir liafa áhi’if á
starfsemi í höfðinu, í andliti
og lieila. Þægilegast er að
sefa barnið nxeð því að lofa
því að sjúga eitthvað, sem til
þess er ætlað, svo sem hrein-
an beinhring eða túttu. Þetta
er þó illa séð af mörguxxi
uppeldisfx’æðingum, það er
talið úrelt og jafnvel hættu-
legt. En þeir, sem liafa atliug-
að ungböi n á þessunx aldi’i
vita vel, að liafi þau ekki
túttu til þess að sjúga gi’ipa
þau til sinna í’áða og sjúga
þá fingurna.
Þegar bax-nið er um það bil
fjögurra nxánaða grætur það
sjaldan sökun'x líkanxlegi’a ó-
þæginda, þó hverfa þau ekki
algei’lega fyrr en bai’nið get-
ur fai-ið að ganga og tala. En
þá grælur það af öðrum or-
sökum — það er þá að kalla
á lijálp og ekki aðeins að
slyi’kja öndunarfæri sin.
En nú er svo komið að
barnið er farið að vita meira
af sér eti áður og það veit að
móðirin er önnur vera sem
það þarfnast. Aður vildi það
finna að móðirin snerti sig,
nú langar það til að sjá bana
og heyra rödd liennar. Það
hlustar eftir lienni og eltir
liana með augunum.
En barnið getur ekki enn
gengið og þannig koniið til
móður sinnar. Og ef það sér
bana ekki við og við, gelur
það farið að óttast um að það
missi hana. Þelta getur orðið
því unx megn og Jxað fer þá
að gráta.
Á þessu tímabili, 4ra til 5
mánaða, er það mjög áríð-
andi að barnið geti fundið að
það er öruggt og að móðirin
elski það. En því miður er því
svo fai’ið að móðirin fer oft
að gefa sig minna að barn-
inu þegar það er komið á
þenna aldur. Hún fer þá að
taka þált í samkvæmislífinu
aftur, eða hún fer ef til vill
að stunda vinnu utan heimil-
is. Þegar barnið fær nýja
fósti’ú er liætt við að það
gráti oft. Það getur baft jafn-
góða umönnun, en fyrir til-
finningalíf þess er þetta
lxnekkir.
Vitui' móðir íliugar það
vandlega hvenær heppilegast
sé að barnið venjist öðrum
en lienni. Hún verður að faia
gætilega, svo að það liafi sem
minnst álnif á barnið. Hún
vex’ður að láta það kynnast
nýju andliti smátt og smátt.
Og ekki nxá breyta til að ný-
afstöðnum lasleika, eða þeg-
ar eitthvað liefir veiið bi’eytt
til um mataræði þesss, og
ekki heldur ef það liefir skipt
um vex’ustað.
Það er ekki aðeins um það
að ræða að barninu geti £und-
izt að móðirin liafi yfix’gefið
sig. Bax-n á þessum aldri
(4—5 mánaða) fer líka að
taka tennur og getur þá haft
óþægindi í munninum. —
Munnvatnið er mikið og
bax-nið þarf að hafa eitthvað
hart lil að bita í. Það er nauð-
synlegt fyrir það að liafa
eitthvað að naga, það er bæði
hollt fyrir meltinguna og fyr-
ir þi-oskun málfæi’isins. Nú
fer að koma i Ijós hljóð-
myndun hjá baniinu, Það
lijalar og bi’osir og sýnir
þannig að það vill gjai’nan
bafa félagsskap við aðra.
Nú getur verið að barnið
gráti oft og sé ergilegt, bæði
sökum tanntökunnar, en
einnig af því að það langar til
að liafa mönnnu sína hjá séi’,
Það vill láta tala við sig og
syngja við sig. Og sé það gert
hjalar bai’nið og brosir og er
ánægt. En sé það vani’ækt að
sýna því ástríki á þessa lund
fer það fljótt að finna til
þess, að móðii’in vilji ekki líta
við því, og bai-nið finnur þá
mjög til einstæðigsskapar.
Ein af ástæðunum fyrir
því að börn gráta er sú, að
foreldi’arnir hafa veiið að
reyna að venja þau af ýmsu
sem eðlilegt er að börn liáfi
fyrir stafni. Foi-eldrar eru
líka oft að láta börnin „sýna
sig“ og ætlast þá til of mikils
af þeim á unga aldri. Barnið
skilur það fljótlega ef verið
er að bera það saman við
önnur börn og samanburð-
urinn er þeinx í óbag. En þvi
miður virðast margir for-
eldrar ekki átta sig á því, að
böi’n skilja oft miklu meiræ
en gert er í’áð fyrir.
Það má ekki reyna að liafa
of mikil álii’if á barnið eða
vei-a að liraða þi’oska þess.
Börn verða að dafna eðlilega
og vaxa þá snxátt og smátt
upp úr því senx tilheyi’ir
hverju aldursskeiði. Nú á
dögum rekja menn mai’gvís-
legar truflanir í tilfinninga-
lifi skólabarna til ýnxslegs,
senx gerðist í fyrstu æsku
þeii’ra. Þegar of mikils er
krafizt af ungu barni getur
það orðið til þess að það
missi sjálfstraust sitt, og
bíður það þá ónxetanlegan
skaða. Sum börn verða af
þessu þungbúin og ei’gileg
en önnur þvei’lynd og full af
óvild, er þau stækka.
En þar sem börnuxn mætir
góðvild og skilningur og þau
bafa nákvæma aðhlynningu
þarf ekki að óttast að þau
gi’áti mikið eða lengi. Þeim
fer þá oftast franx eðlilega og
þau taka þá fúslega við nýrri
reynslq og nýrri. getu. Þegar
börnin mæta ástxið og hlýju
og ekki er veiið að speii’ast
við að' láta þau gei’a hitl og
þetta sem þeini er unx nxegn,
má vænta þess að þau dafni
vel, þó að fyrir komi að þau
gráti.
Húsmæður!
Sultutímíim
es kominn!
Tryggið yður góðan ár-
angur af fyrix’höfn yðar.
Varðveitið vetrarforðann
fyrir skemmdum. Það ger- :
ið þér bezt með því að !
nota
BETAMON,
óbrigðult rotvarnarefni. :
BENSONAT,
bensoesúrt natrón.
PECTINAL,
sultuhleypir.
VlNEDIK,
gerjað úr ávöxtum.
VANILLETÖFLUR.
VINSYRU.
FLÖSKULAKK
í plötunx.
Allt frá
fHEMIBÁ
Fæst í öllum matvöru- I
verzlunum.
BEZT AÐ AUGLf SA1VÍSI
SícptakútiH
GARÐUR
Garðaslræti 2. — Sími 7299.