Vísir - 06.08.1946, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Þpiðjudaginn 6. ágúst M)46
VÍSIR
DAGBLAÐ
TJtgef andi:
BLAÐAtFTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Fndagur verzlunarmanna.
Tlyrsti mánudagur í ágúst er frídagur verzl-
verzluuarmanna. Er deginum varið að
iiælti stéttarsamtaka yfirleitt, sumpart til
að kynna landsmönnum störf stéttarinnar í
fortíð, nútíð og framtíð. Er þetta mjög æski-
leg kynningarstarfsemi, með því að yfirleitt
vinnur verzlunarstéttin störf sín í kyrrþey, en
hirðir ekki um þótt hávaði sé ger um, ef
illa tekst, en vendilega ])agað um hitt, sem
vel er um starfsemi stéttarinnar. Má segja,
að þrátt fyrir aukin sanitök og aukna félags-
starfsemi stéttarinnar í heiíd, hafi um of
gætt tómlætis að því er málsvörn fyrir hana
varðar, en um margra ára skeið, hefur stéttin
verið talin heppilegur skotspónn fyrir árócf-
nrs og niðurrifsstarfsemi. Ber þar til að
ýmsum innan stéttarinnar hefur vegnað vcl,
cn mörgum miður, en hvorttveggja hefur
verið notað, sem árásarefni, eftir því, sem
við hefur þótt þurfa hverju sinni.
Meiri mennhuL
Tslenzka verzlunarstéttin er ung að árum,
* ])annig að sumir helztu brautryðjendur
hennar eru enn á iífi. Þessir menn áttu
margir hverjir ekki völ annarrar menntunar
en þcirrar, sem þeir öðluðust í þjónustu
danskra kaupmamia, eða með sjálfsmenntun,
oft að loknu löngu og erilsömu dagsstarfi.
Þessir menn fundu vel hvar skórinn kreppti,
og er þeim óx fiskur um hrygg, beittu þeir
sér fyrir stofnun Verzlunarskólans, sem
ætlað var að uppfræða æskulýðinn, sem við
störfunum átti að taka, og hefur sú stofnun
innt verkefni sín af hendi með prýði, þótt
sífellt séu gei’ðar til skólans auknar kröfur,
ekki sízt nú á síðari árum. Hefur skólinn
éiðlazt rétt til að hrautslcrá stúdenta, og var
]>ar þýðingarmikið skref stígið, en engin á-
sfæða til að ætla annað, en að nemendur það-
un muni réynast hlutgengir við aðra stúdenta,
ckki sízt að því er varðar hagkvæma mennt-
un og viðskiptalífið í heild.
Það eitt er þó ekki rióg, að verzlunar-
stéttin hafi eignast ágætan sérskóla. Hún
])arf einnig að læra af lífinu sjálfu, ekki að-
cins hér heima fyrir, heldur elnnig erlendis.
Mistökin.
^ess her ekki að dyljast að mistök hafa ýms
* orðið á verzlunarsyiðinu, á undanförnum
áratugum, en þau hafa reynzt miklu minni,
;én gera Iicfði mátt. ráð fyrir. Að sumu leyti
á verzlunarstéttin enga sök á slíkum mistök-
um, heldur öllu frekar ríkisvaldið, sem talið
hefur við éiga, að hefta* framtak stéttarinnar
óeðlilega á flestum, ef ekki öllum sviðuin við-
skiptalífsins. Óeðlileg togstreita hefur ríkt
milli kaupmanna og kaupfélaga, en ýms sól-
armerki virðast benda til, að báðir þessir
aðilal' æski einskis frekar en frjálsrar verzl-
unar, og þeir hafa sýnt, að þeir eiga auðvelt
með að vinna saman, og vinna vel í þágu
])jóðarinnar. Megi verzlunarstéttin njóta ó-
skerts athafnafrelsis á komandi árum, og
megi henni takast' að sinna svo hlutverki
sínu, að hún skipi virðulegan sess, saman-
horið við verzlunarstéttir allra menningar-
J)jóða. ‘
Fimm Bandarískir þingmenn
heimsóttu Reykjavík s. I.
sunnudag.
Rómuðu vnjög fegurð bæjarisis
og menningarbrag.
pimm Bandarískir þing-
menn heimsóttu Reykja-
vík s.l. sunnudagsmorgun.
Voru þeir á leiðinm til
Bandaríkjanna og höfðu
hér aðeins skamma við-
dvöl.
Meðal þingmannanna voru
tveir öldungádeildarmenn,
þeir senator Rutler og sena-
tor Ellender. Hinir þrir voru
úr fulltrúadeildinni og heita
Crawford, Rohinson og Mil-
ler. Auk þingmannanna var
í förinni aðstoðamaður i
fjármálaráðuneyti Banda-
ríkjanna. — Þingmenn þess-
ir lögðu af stað frá Banda-
ríkjunum þann 26. júni s.l.
áleiðis til Manila, höfuðborg-
ar Filippseyja. Áttu þeir að
vera fulltrúar þjóðar sinn-
ar, er lýðveldi var stofnað
þar þann 4. júlí s.l.
Frá Manila fóru þeir til
Japan, þaðan til Kóreu, Man-
sjúríu, Kina, Indlands og
Jerúsalem. Auk þess komu
þeir við á ýmsum stöðum á
meginiandi Evrópu. Hingað
komu þeir frá Prestwick í
Skotlandi. Atli flugvél
þeirra, sem er Skymastervél,
að lenda á Keflavíkur-vell-
inum, en fyrir ósk þing-
mannanna lenti liún íiér á
Reykjavíkur-vellinum, til
þess að taka eldsnevti. STóð
vélin hér aðeins við í rúm-
an hálfan annan tíma.
Þingmennirnir notuðu
tímann, meðan þeir stóðu
við, til þess að skoða bæinn.
Létu þeir í Ijósi mikla hrifn-
ingu yfir hve fagur bærinn
væri, og dáðust mjög að
menningarbragnum, sem á
honuni væri. Sögðu þeir, að
þeim liefði komið mjög á ó-
vart, að hcr væri nýtízku
borg. Skoðuðu þeir m. a.
hitaveituna og þótt mikið til
hennar koma.
Héðan fóru þingmennirn-
ir laust eftir ld. 1 á sUnnu-
dag áleiðis til Bandaríkj-
anna.
Æflaðl að gerasf
laismofarþegi.
Þegar Drottningin var að
fara héðan, um helgina,
reyndi mdður nokknr að
fara með skipinu sem laumu
farþegi.
Var hann húinn að hag-
ræða sé.r um borð, en fékk
eftirþanka, þegar skipið var
að leggja frá hryggju og
stökk í land aftur. Þar var
hann handsamaður af lög-
reglunni.
Athugasemd.
í „Bergmáli" Vísis nýlega
er hugvekja um óvarða liveri
á almannafæri og slysa-
hættu af -þeim. Hugvekja
þessi er góð, því að aldrei er
of oft brýnt fyrir mönnum
að varast slysin við heitar
laugar og hveri. Hinsvegar
hefði niðurlagið mátt missa
sig. Þar er koniizt svo að
orði: „Það mun einnig liafa
verið sent erindi til þingsins
um að setja fyrirmæli um að
hverir skuli girtir, til þess að
koma í veg fyrir frekari slys,
en þótt einkennilegt sé, mun
málið ekki liafa verið talið
þess vert, að löggjafarsam-
kundan fjallaði um það.“
Hér er ekki rétt nieð farið.
Alþingi hafði ekki borizt
nokkurt erindi um þetla efni,
svo að svigurmælin um af-
skiptaleysi þess um ])etla mál
eru ekki á rökum reist.
En sannleikurinn er sá, að
snemma á haustþinginu 1945
(um 20. okt.) bar eg fram
„frumvarp lil laga um girð-
ingar kringum hveri og laug-
ar“. Frumvarp þetta var tek-
ið til fyrstu umræðu í Nd.
25. okt. og var vísað til 2.
umr. og allslierjarnefndar.
Nefndin gerði ýmsar breyt-
ingar á frv., sem voru til
bóta, viðurkenndi réttmæti
lagabreylingar um þetta efni
og mælti með samþykkt frv.
Fór það síðan rétta boðleið
til Ed. og var afgreitt sem lög
frá Alþingi 27. febr. 1946.
Þar með er skylt að afgirða
Iiveri og laugar (50° og þar
yfir), sem í bvggð eru eða
svo nærri hyggð, að niönnum
gcti slafað hætla af fyrir líf
eða liinu, að dómi sveitar-
stjórnar.
Sigurður E. Hlíðar.
Bifreiða-
árekstur.
Laust fyrir kl. H í gær-
kvöldi hljóp maðiir fyrir hif-
reiðina R2652, á gatntnnát-
um Hafnarstrælis og Pósl-
hússtrætis, cn fyrir snarræði
bifreiðarstjórans tókst að
forða slysi.
Bifreiðarstjórinn á R2652
snarhemlaði á sama augna-
bliki og maðurinn hljóp úl
á götuna. Við þetía ó!i bif-
reiðin R 2674 aftan á R 2652
og R1432 aftan á R2674.
Skemmdir urðu töluverðar á
öllum bifreiðunum við þenn-
an árekstur, en þó sérstak-
lega á R 2674, sem lcRi á,
milli hinna bifreíðanna.
Eymd. Drykkjusliapur fcr hér mjög vaxandi
i bænum að þvi cr virðist. Verulcgur
hópur manna að tiltölu hefir varla annað fyrir
stafni cn að neyta áfengra drykkja og stundar
þá iðju af þeirri kostgæfni, að margur góður
starfsmaður hefir ekki sömu árvekni i starfi
sínu. Menn þessir eru eymdin í mannlegu gerfi,
og þrált fyrir hana lokkast jafnan fleiri o fleiri
niður í draf áfengisins af kynningu við of-
(lrykkjumennina, svo að hver hugsandi máður
sem lítur þessa menn og tilveru þeirra spyr:
Hvað getur þetta egngið svona lengi?
*
Geðbilaðir Drykkjumennirnir scm liér er
menn. átt við, eru sízt færir um að sjá fyr-
ir sér sjálfir. Viljaþrek þeirra og
sjálfsbjargarlöngun er ýmist horfin eða mikið
löniuð. Flestir drykkjumannanna eru geðbilaðir
að vissu leyti, og er erfítt að fást við þá geðbilun.
Sjóndeildarhringur þeirra nær trauðla út fyrir
vjnflöskuna, allir þeirra vandamenn, sem reynt
hafa að koma þeim á rétta braut, eru i þeirra
augum ekki lengur einlægir eða.velviljaðir vin-
ir þeirra, heldur harðstjórar sem jafnvel vilja
gera þeim eitthvað iilt. Hins vegar eru vanda-
menn þessara manna búnir að fá sig fúll sadda
af hegðun þeirra og vínþorsta, og hafa hvorki
þrautseigju né miiguleika til að bjarga þvi sein
hægt er af manndómi þeirra.
*
Hvað er Menn þessir eru lyllilega þurfandi
gert? fyrir læknishjálp og hælisvist, þar
sem þeir eru einangraðir frá áfengi
en að öðru leyti tryggð vinna og viðurværi.
Dr.vkkjumannahæli var stofnað fvrir stuttu sið-
an fyrir þcssa menn, og var huginyndin með
því að Iækna þá af áfengissýkinni. Eflir nokkra
mánuði var sú reynsla fengin, að flestir þessara
manna voru ólæknandi. Var þá starfsliáttum
hælisins breytt, og þeir einir teknir á hælið
sem von var til að gætu læknast, voru með
öðrum órðum ekki orðnir svo gegnsýrðir. Á
þessum grundvelli starfar það drykkjumanna-
hæli nú sem til er. En reynslan sannaði að
drykkjumannahælin þurfa að vera tvö. ApnaS
lækningastofnun, hitt fastur samastaður fyrir
ófdrykkjumennina, þar scm þeir hafa starf að
vinna og eru einangraðir frá vini. En síðan
breytt var háttum drykkjumannahælisins eru
þessir menn heimilislausir og bjar"""1'"'1''’' ’-mn-
ir sofa undir hvolfandi bátum eða úti undir ber-
um himni, svo að nokkur dæmi séu nefnd. l’m
þrifnað þeirra og mataræði er bezt að sem
minnst sé rælt.
*
Það, scm Til að reisa annað hæli fyrir’þcssa
koma skal. vamnáttugu menn, þurfa að finnast
menn sem hafa vilja til að koma
góðum hugpjónum í framkvænul og bróðurþel
li! þeirra sem minnst nicga sín. Þessir menn eru
lil og það víða. Reykvíkingar liafa oft sýnt hugs-
un og drenglyndi, þegar einhver hefir verið
lijálparþurfi. En það sem vrrðist vanta, eins og
sakir standa nú, er forustan, öflug og dugandi
forusta. Þá stendur ekki á fjöldanum að fylgja
þegar foringinn er fuiidinn. í þessu sambandi
vil eg geta inn eina konu, sem ekki rýrði liróð-
ur lands síns erlendis. Þessi kona' var Ólafia
Jóhannsdóttir og dvaldi niestan hluta æfi sinn-
ar í fjarlægri borg og ej'ddi kröftum sinum til
að hjálpa einstæðings stúlkum, sem lent höfðu
á glapstigum. Fyrir það starf var héími reistur
óafmáanlegui' minnisvarði þar í borginn. En
veglegri varða reisti hún sér þó i verkunum. Ef
SJysavarnaféJagið, Templarareglan og önniir
mannúðarfélög láta undir höfuð leggjast að hafa
forusluna í þcssu mannúðarmáji, vill þá ekki
einhv.er velja sér lilutskipti Ólafiu Jóhannsdótt-
ur og ríða á vaðið f.vrstur til að leysa þjóð-
inaumjan, vömm, rétta liluta smællngjaus og
gera sjálfan sig að bctri 'inanni uni leið.