Vísir - 04.11.1946, Blaðsíða 4

4
VlSIR
Mánudaginn 4. nóvember 1946
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAIÍTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjnrar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
B
m ER KOMIÐ AÐ
SKULDADÖGUNUM.
Hafnargerðir og vegabætur.
itlingar lcoma víða við og ekki einvörðungu hjá ein-
staklingum, heldur og heilum kjördæmum. Þingmenn
i’eggja að vonum ríka áherzlu á, að koma á ýmsum um-
hótum í héraði sínu, enda fer kjörfylgi oftast nokkuð
el'tir því, hversu þingmanninnm heftir tckizt að af'la
héraðinu fjár á liðnu kjörtímabili. Oftast eru þingmenn
hlutaðeigandi héraðs einir til frásagnar um þörf og nauð-
svn umbótamálanna, og túlka átakanlega vandræði hér-
aðsins, án þess að aðrir þingmenn hafi nægan eða ef til
vill nokkurn kunnugleik á aðstöðunni umfram það, sent
Jtingmáðurinn vitnar. Hrossalcaupin ráða svo úrslitum
um hvort máíið gengur fram eða elcki.
Allar umbætur eru nauðsyn, en nauðsynin er misjöfn
og hana ættu þingmenn að mela réttilega. Fjármálaráð-
herra vakti nýlega athygli á, að nauðsyn lueri til að
afgreiða vegalög á annan hátt en gert hefur verið, ef
nota á al'köst nýtízku vinnuvéla, sem keyptar hafa verið
ti! landsins, en ekki hakann og skófluHá* svo sem tíðkað
líefur verið til skamms tima. Vinnunni mætti ekki drcifa
svö, að fljótvirkar og ódýrar vinnuaðferðir yrðu að sitja
á hakanum. Væri þetta þjóðhagslega rangt, og yrði að
Jeggja ríkari áherzlu á heildarkerfið en gfcrt hefur verið,
þannig að tiltölulega mcira yrði unnið á hverjum stað,
þar sem unnið verður, en vegabútarnii- yrðu aftur færri.
Þetta eru vissulega orð i tíma töluð og hefðu fyrr mátt
fram komn.
Um hafnargerðir gegnir nokkuð sama máli og um
vegina. Á undanförnum árum, hefur allmiklu fé vérið
varið til hafnarbóta, en þó svo litlu á’ hverjum stað, að
fítið gagn hefur orðið af, og oft hefur sjórinn skol'að
því á braut á vctrum, sem unnið hefur verið á sumnun,
af því einu að verkinu var ekki lokið. Vanjjakklátt er að
nefna dæmi, en nokkur skulu til tínd af handahófi.
I Vestmannaeyjum bcrst meiri afli á land, en í nokkurri
annarri verstöð á landinu, en háð hefur útgerðinni að
höfnin hefur á engan hátt verið fullnægjandi. Þingmað-
ur kjördænúsins hefur um áratugi barízt fyrir fjárfram-
Jögum til hafnargerðarinnar, en fengið einhver reiting
nrlega, sem náð hefur tiltölulega skammt. Er nú j)ó
Joksins svo komið, að flutningaskip af smærri gerðinni
geta lagst þar að hafnarbakka, en höfnin er ]k> Iivergi
nærri fullgerð. Allir munu geta verið á einu máli um,
♦að ástæða væri til að leggja fé ríl'lega fram til slíkrar
Jíafnargerðar, og J)að svo að tryggt váeri að sjórinn skol-
jíði ekki jafnóðum burlu því, sem á yhnizt, en oft hafa
skemmdir orðið þar á hafnarmannvirkjum, j>ar eð ekkj
var endanlega gengið frá }>cim og miklu fé vcrið kastað
]>ar á glæ. Vestmannaeyjar eiga skilið að fá fullgerða
öi'ugga og hæfilega lúifn svo fljótt, sem verða tViá,'
en til slikrar hafnar á ekki að sþaro.
Flest Ijéruð þurfa hafnarmannvfrkja "iiiéð, eh þo eink-
tun verslöðvarnar. í BoIuu,g?jvtk ‘JifcfijU' yeriðíunnið að
hafnargefe, en svo lítið fé heí'ur verið lil henrar lagt,
a'ð á engan hátt hefur nægt. Sjórinn hefur nú sópað
mannvirkjunum sumpart burtu, skekkt j>au á grunn-
inum eða brotið þau, og jjannig hefur verulegum fjár-
hæðum verið kastað á glæ. Sama má segja um Dalvík.
Ár cftir ár sópaði sjórínn J>ví burlu, sem unnið var á
sumruni, bar grjótið inn á hafnarleguna og gerði hana
ótrygga. Fjöld'a fleiri dæmi mætti nefna. Væri fé veitt
til fárra staða, en hinsvegar svo ríflega að nægði til að
ijúka hafnarmannvirkjum, væri ekki vafi á að útgjöldin
I;;emu þjóðinni að rneira gagni, en orðið hefur.
Áður enn framlag er samjjykkt til nýrra mannvirkja,
þyrfti að rannsáká hvar Jjörfin væri mest, og afgreiða
j>au þvinæst í röð og samkvæmt fyrirfram gerðri áætlun.
Xú ræður hreint handahóf öllum styrk rikisins og sá
styrkur verður oft og einatt að engu. Mannvirki, sem
endanlfcga er gengið frá geta á skömmum tíma marg-
'borgáð s'inn, en hálfkláruð mannvirki koma stund'um
að engum eða í bezta falli aðeins takmörkuðum notum.
Þegar sendimenn íslands
fara nú út á UNO-fundinn,
]>á munú j)eir, eins og venja
er til, j)egar menn fara út
frá íslandi, fá fáar leiðbein-
ingar gefnar, en það eru þrjú
verkefni, sem þessi nefnd á,
að minnsta kosti, að leysa.
I fyrsta lagi að fá greiddar
skaðabótakröfur, sem ís-
lendingar liafa gert á liend-
ur Þjóðverjum, vegna hins
mikla manntjóns og skipa-
tjóns, sem þeir (Islendingar)
hafa orðið fyrir á stríðsárun-
um, og fáist greiðsla ekki,
þá að fá viðurkenningu fyr-
ir slculdinni og skuldabréf.
í öðru lagi, að görð séu
loka-skuldaskipti milli Dana
og Islendinga, án þvingunar,
því að fyrra samkomulag,
J>ar sem við stóðum ekki
jafn-géttháir og Danir, var
gerl undir nauðung og því
ógilt. Tel eg fyrir mitt leyti
rétt, að D'anir greiði okkur
300 milljónir króna og 2%
vexti af upphæðinni frá því
Stöðulögin voru sett, 2. jan.
1871.
I þriðja lagl, að Dauir við-
urkenni rétt okkar til Græn-
lands, eins og hann ber okk-
uv að lögum og eins og dr.
.Tón Dúason hefir svo skil-
merkilega sett fram í ritum
sinum um Grænland. Auk
J>ess ber Dönum auðvitað að
skila okkur aftur öllum ís-
lenzkum handrituiu og öðr-
um skjölum, sem Island
snerta og j>eir hafa í sinum
vörzlum, svo og ýmsum grip-
um, sem þeir, gegnum aldir,
hafa fengið liéðan.
Þegar öllu j>essu er lokið
eru fyrst komin full fjár-
skipti milli landanna, en
skyldu Danir, mót von, ekki
verða við J)essum kröfum
voruin, er aðeins einn vegur
fyrir Island í j)essum málum
og J)að er að skjóta þeim
fvrir Alþjóðadómstól og láta
hann skera úr um þau.
Rvik, 4. nóv. 1946.
Magnús Sigurðsson.
Vaka sigraði í
sfúdentaráðs-
kosningunnm.
Kosningar fóru fram til
Stúdentaráðs Háskclans s. 1.
laugardag og sigraði Vaka,
félag lýðræðissinna, glæ'si-
lega.
Listi félagsins lilaut að
J)essu sinni 194 atkvæði, en
175 í fvrra. Fulltrúatala þess
er óbreytt, fimm menn Fé-
lag alþýðuflokksstúdenta
fékk 57 atkv. (49 í fýrra) og
einn inann kjörinn, komm-
únistar 99 atkv. (87 i fyrra)
°g þrjá fulltrúa (tvo í fvrra),
en Framsókn fékk 32 atkv.,
tapaði átta frá í fyrra. Énn-
fremur tapaði lnin eina full-
trúanum, sein hún átli i ráð-
inu s. 1. vetur.
Ólympíuleikar —
Framh. af 1. síðu.
Bíður ákvörðun í Jæssu efni
næsta fundar nefndarinnar
að ári, sem verður í Stokk-
hölmi.
Ákveðið var að gcfa út
tímaritið „Revue Olympi-
que“, og verður ritstjóri Jiess
Albcrt Mayer, skrifstofustjóri
ncfndarinnar. Þá var og Dr.
F. Messerli falið að rita sögu
Ólympiusamtakanna, en
hann var náinn samverka-
maður stofnandans, Pierre
Coubertin.
Þá var og haldinn fundiír
með fulltrúum 22 aljijóða-
sambanda í ýmsum íþrótta-
grenium og endurnýjuð sú
ályktun Ólympíusamtak-
anna, að úliloka öll pólitísk
og viðskiptaleg áhrif og
Iieyja leikina i anda áhuga-
manna íþrótta. Er Ólympiu-
nefnd livers lands um sig fal-
ið að fullvissa sig um að allir
Jjátttakendur í leikjunum
hafi Ólympíuhugsjónirnar í
heiðri (Frá 1-S.t.)
Skákeinvígið *,
3ja skákin
varð biðskák.
Þriðja einvígisskák þeirra
Guðmundar Ágústssonar og
Ásmundar Ásgeirssonar var
tefld í gær.
IJinar fyrri skákir urðu
báðar biðskákir og svo fór
einnig um þessa. Verður
henni haldið áfram í kvöld,
en fjórða skákin verður tefld
n. k. fimmtudag. Ásmundur
hafði hvítt í gærkveldi.
BEKGMAI.
Eins og við mjólkurbúð.
Sala vaxtabréfa Stofnlána-
deildar sjávarútvegsins við
Landsbankánn hefir gengið vel
undanfarið og J)eir, sem áttu
leið framhjá. Landsbankantim
rétt fyrir opnun á laugárdags-
morgunn, sáu J>ar mikinn hóp
hiða-udi við dyrnar. Þaö var
rett eins og fyrir fráihan mjólk-
urbúð figj nær allir, sem Jrarna,
voru, áttU sama erindi í l)p\Jí-
ann —& áð kaupa vaxtabréf,
v'eita nýsköpuninni stuðning
með peningum simtm.
Eitt nafnið enn.
Menn Jnreytast ekki á því að
luigsa upp ný nöfn á flúgvöll-
inn á Reykjanesinu. I síðustu
viku hringdi til Bergmáls Nói
Kristjánsson og tjáði því, að
hann gerði það að uppástungu
sinui, að flugvöllurinn yrði
nefnd'úr Leifsvöllur. Færði hatín
J>au rök fyrir Jiessu, að Leifur
heppni hefði fundið Vestur-
heim, flugyöllurinn væri byggð-
ur af mönnum Jiaðan og nafn
Leifs væri því tilvaliö á flug-
Völlmn, sem væri þá'nnig is-'
l'enzk-ameriskttr.
Úrvalið eykst.
Þegar kaupmaður auglýsir
vöru sína bendir hann væntan-
legum viðskiptamönnum oft á
að koma sem fyrst, meðan úr
mestu er aö velja. Það á alls
ekki við um ákvörðun um nafn
á flúgvellinum, á Reykjanesi,
J)ví að úrvalið á nöfnununi,
sem upp á er stungiö, fer jafnt
og þétt: vaxandi éýtir þyh seín
Tcngra.,ltður, IjTr jtví úr nógu
að 'moða, Jtegar að því kenntr,
að vellinum verður gefið nafn,
en úrvalið gerið valið ef til vill
aðeins erfiðara.
Skemmtileg kvikmynd/
Það er skemmtileg kvikmynd,
sem bæjarhúum — og fleiri
síðar — gefst kostur á að sjá
síðast í þessum mánuði — kvik-
myndin er Reykjavík vorra
dága. Kvikmyndin, sem Loftur
tók á árunuin, Island í litandi
myndum, náði miklúrn vinsæld-
um og var sýnd oft og er ekki
við öðru að búast en að Jtessi
hljóti líka góðar viðtökur, ef
dætna má af því sýnishorni, sent
blaðamenn fengit að sjá fyrir
helgi.
ólíkar myndir.
Þó eru þessar tvær myndir
mjög ólikar. í fyrsta lagi er
mynd Óskars litmynd, en J>að
var mynd Lofts ekki. í öðru
lagi fjallar mynd Óskars ein-
göngu utn Reykjavík',. ett -hins-
vegar let Loftur sína m,y,nd ná
yfir mikht stærra svæði, fór út
með togurum o. s. frv. Öskar
íáúur sér hinsvegar næg)álí:
raka Reykjavik og geftr Jtað*
líká nákvæmlega.
Góð landkynning.
Það er þegar ákveöið, að
mynd Jtessi verði send úr landi
og sýnd að minnsta kosti vestan
liafs, þar sem hún mun fá fjiii-
marga áliorfendur, enda ])ótt
hún verði ekki sýnd á sama~hátt
og venjitlegar kvikmyndir. —-
Vérður liiin hin ákjósanlegasta
landkynning, þvi að þarna er
að dómij ijjeirra, sem séð hafa,
ágæt mynd á' ferðinni. Hið op-
inbera :etti að géfa gaum að
þessu og sýna, að J)aö kann að
mcta þaö að veröleikum, þegar
einstaklingur tekur sig til aö
gera slíka mynd.