Vísir - 06.01.1947, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Mánudaginn 6. janúar 1947
DAGBLAÐ
Otgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentthúðjan h.f.
örlagarík þingseta.
niþingi sezt á rökstóla á morgun að enduðu jólafríi.
I liléinu, sem orðið hefur á þingsetu hefur stjórnar-
myndun verið reynd, en óvíst er um árangur, enda lík-
legt talið að stjórnarmyndun Iiafi ekki teliizt er þing
kemur saman, hvað sem síðar kann að verða. 'Þcss er þó
að vænta að frestir til stjórnarmyndunar verði ekki jafn
ríflegir og reynzt hefur til þessa, enda óþarft, þar sem
vitað er að óformlegar viðráíður hafa farið fram i ýmsum
hornum og margskyns leiðir 'verið reyndar til stjórnar-
myndunar, þó.tt engin hafi enn borið árangur.
Njr nefnd þriggja- flokka starfar að stjórnarmyndun,
en tólf manna nefndin hefur fyrir löngu hætt störfum.
Báðar þessar nefndir munu annarsvegar byggja.starf.sitt
og samninga á viðhorfi flokkanna, en iniða að öðru leyti
við álit hagfræðinganna, sem lítilega hefur verið gerð
grein fyrir her i hlaðinn. Brigður hafa verið bornar á,
að rétt hafi verið frá skýrt hér í blaðinu, að því er niður-
stöður hagfræðinganna varðaði, fen samt sem áður hefnr
ekkert verið látið uppi um álitið eins og það liggur fyrir
Alþingi. Sagt er jafnvel að allur þorri þingmanna hafi
ekki fengið að sjá hagfræðingaálitið, nema þá. fyrir sér-
staka náð þeirra samningamanna, sem við stjórnarmyndun
fást. Slíkt hátterni brýtur í bága við alla siðsemi í opin-
beru lífi og er freklegt brot á lýðræðisfeglum menningar-
þjóða. Með slíku framferði er þjóðinni sýnd frábær lítils-
virði og hún meðhöndluð eins og skynlausar skepnur. Er
það Alþingi til lítils sóma, enda er óánægja almennings
yfir aðförum þcssuni öllum mjög tilfinnanleg, þannig að
jafnvel hefðú þingmennirnir átt að verða hennar varir.
Um hvað er svo verið að semja í sambandi við stjórn-
armyndun? Forsætisráðherra hefur lýst yfir því. ^ð sá
háttur. væri upp tekinn, að flokkarnir legðu fra'm stel'nu
skrár, mjög langar og ítarlegar, sem væru auk þeSs sliks
cðlis, að þær yrðu ekki framkvæmdar nema á áratugunr.
A þessum grundvelli vildu flokkarnir svo byggja þátt-
töku og starf í fíkisstjórninni, alveg án tillits til hvað
framkvæmanlegt sé á kjörtímabilinu og hvað fekki. Uppi
hafa verið raddir í hlöðum og á mannamótum, um alls-
herjar eignauppgjör í landinu, hæklunr tolla og skatta
og ýmsar ráðStafanir aðrár til þess áð kreppa að kjörum
almennings og draga úr óeðlilegri fjárveltu. Að vísu eru
slíkar kennisetningar hafðar meira og minna að yfirskyni,
til þess aðleyna Iiinum raunverulega tilgangi, sem er ríkis-
eign, þjóðnýting og ríkisrekstur í öllum Iielztu' atvinme
grcinum. Kommúnistar ganga þarna fram.fyrir skjöJdu
og í skammsýni sinn hefuf' Framsóknarflokkúfinn léð
máls á að styðjá slíkar ráðstafanir, vitanlega í skjöli þeirra
skattfríðinda, sem samvinnufélögiu hafa nolið héf. á landi,
en njóta-hvergi annarstaðar unt heim. Samvinnumenn
hafa að vísu reynt að réttlæta ’skattfríðindin með því að
skírskota lii fordæmis-Breta, en þar er skattálöguni liagað
allt öðru vísi en hér, en þó eru þar allir. jafnir fyrir lögun-
um i þessu efni, en frekar skal þetta ekki rakið að sinni.
Aðalatriðið er að flokkarnir segjast vera reiðubúnir
til að scmja um stjórnarmyndun, á kostnað álmennings,
en án þess að þjóðin fái nokknð'að vitá 'um samnings-
grundvöll jtanh, sem stjórnarsamvinnan á að byggjast. á.
Með því er verið að lfeðast að baki þjóðinni, >4— með rýt-
inginn í erminni. — Allt'er hréinum hreint, og hafi þing-
flokkarnir ekkert fyrir þjóðinni að dylja,. þurfa þeir ekk-
ert að óttast. Fjalli samningar J)eirta um þjóðháskaleg
tiltæki, er ekkert að undrast þótt þögn og myrkur grúfi
yfir samningaborðunum innan Alþingis. JBlöðin fá ýmist
ekkert að vita um sámningaumleitanirnar, eða að jiau e.ru
drepin i dróma vegna flokkséinræðis 'og kúgunar. Bregðast
þau jiarmeð hlutverki sínu lierfiléga, á ^mia hált og Al-
þingi sjálft. Þeim mun meiri þögn, sem grtjfir yl'ir athöfn-
um þingflokkanna, þeim mun meiri ástæða er lil.árvekni
af hálfu blaðanna og hvassari gagnrýni á gerðum flo'kk-
anna. Slík gagnrýni má aldrei láta J)aggast og aldrei kúg-
ast, ckki sízí nú þegar örlagarík jnngseta. er að hefjast.
Gu5mundur Kristjánsson.
lézt að heimili sínu hér í bæ
annan dag jóla, og er jarð-
settur í dag. Hann var íædd-
ur j)ann 17. júlí 1910, sonur
lijónanna Sigriðar Hafliða-
dóttur og Ivristjáns Einars-
PRENTSMIÐJUSTJDRI
til.er eg ckki í vafa um að frá
hans hendi hefðu komið á-
gætir prentgripir, svo ótví-
ræðir voru hæfileikar hans.
Guðmundur var áhuga-
sámur um málefni Prentara-
félágsins, -var i stjórn félags-
ins og ritstjóri bláðs j)ess,
Prentarans. Ilann ritaði í
blaðið góöar greinir um
prentvferk og önnur efni, er
félagið snerti. Haiin naut frá
þvi fyrsla mikils álits og
trausts stéttarfélaga sinna,
enda leysti halin af hendi
ýms trúnaðarstörf fyrir þá
og í þágu félagsins í liéild.
Símagjöld
hækka.
Símagjöld ýms hækkuðu
frá áramótum.
Guðinundur Hlíðdal póst-
og símamálastjóri skýrði
blaðamönnum frá j)essu ný-
lega og lét. j)eim í té eftirfar-
andi skýrslu:
„ Símtalagjöld
skeylagjöld
sonar, trésmiðs; synir þeirra
hjóna eru einnig J)eir Sigur-
liði kaupmaður og Jóhann
læknir í Ólafsfirði. - Guð-
mundur var kvæntur Sigriði
E. Pétursdóttir, og áttu þau
tvö börn, stúlku og dreng,
fjögurra og þriggja ára.
Guðmundur nam prentiðn
i Isafoldarprentsmiðj u og
starfaði J)ar um skeið sem
sveinn, sigldi - síðan til
Þýzkalands til framhalds-
náms. Nokkuru eftir heim-
komuna varð hann yfirprent-
ari prentsmiðjunnar, unz
hann selli á stofn eigin
prentsmiðju, sem liahn rak
upi hríð. Hann tók síðan við
stjórn Alþýðuprenlsmiðj-
uhnar árið 1940 og vei.tti
heimi forstöðu um fimm ára
Skeið;- setti })á að nýju á fót
eigin preiitsmiðju, sem hann
hugðist að starfrækja hér. —
Hefð? Guðnfdndi énzt áJdur
Kynning okkar, Guðmund-
ar varð eigi löng, en eg á
góðar minningar uin liann.
Mér virtist liann laus við
smátt og stórt, sem brýtur
brýrnar til .ánægjulegs sam-
siarfs manna á milli.
Eg votta aðstandendum
hans-innilega samúð mína við
fráfall hans.
Hafliði Helgason.
og
Skipafréttir.
'Brúarfoss fer á morgun frá
Xew York til Rvikur. Lagarfoss
fór frá Rvík á iaugardgaskvöld
til Leith, Kaupm.hafnar og
Gautaborgar. .SelfoSs er á ieið til
Stokkhólms. Fljallfoss kom til
Reykjavikur aðfaranótt laugar-
nótt iaugardags frá Hiiii. Reykja-
foss fór frá Rvik á laugardags-
kvöld til Rotterdam. Salmön Knot
fór væntanlega frá Halifax í
gær til New Yorki True Knot
er á ieið til Rvíkur. Beckct Hitcli
er á leið til New York. Anne er
í Gautaharg, Lublin fór væirt-
aölega frá Gautaborg á laugár-
dag til Leith og Reykjavikur.
Lech kotn til Hu-H á nýársdag frá
Grimsby. Ilorsa fór frá Methil á
laugardag til Hull Linda Clausen
er í Lcith. Hvassafell er í Rotter-
dam.
sim-
haldast j)ó til
bráðabirgða að mestu ó-
breytt, en gjöld fjn-ir not-
endasíma Iiækka talsverí,
svo og ýmsir aðrir liðir.
Þannig liækka l. d. ársíjórð-
ungsgjöldin fyrir heimilis-
síma í Reykjavík og IJafnar-
firði úr kr. 75 í kr. 125, J)ar í
innifalin 850 samtöl eins og
áður. Fyrir verzlunar- og at-
vinnusíma í Reykjavík vcr'ð-
ur ársfjórðungsgjaldið kr.
200j þar í innifalin 850 sam-
töl. Á öðvum símstöðvum
með venjulegmn j)jónustu-
líma i kaupslöðum og kaup-
lúnum með færri cn 150 not-
endurn verður ársfjórðungs-
gjald fyrir heimilissima kr.
100 i stað 00 áðui% nema
á 2.-. og 3.-ílokks stöðvum,
j)ar sem nolendaf jöldinn . «r
undir 10, þar vcrður árs-
f jórðungsgjald heimilissínia
kr. 02.50 í-stað kr. 37.50 áð-
ur. Fyrir atvinnu- og. verzl-.
uliarsi-ma er- gjajdið 50
hærra. Hið árlega afnota-
gjald fyrir natendasima i
sveitum, sem var áður
120, verður nú kr. 140, ef
síminn er í sambandi-.vio 3.
ff. stöð, en hærri í sambandi
við stöðvar með lengri þjóu-
uslutíma."
Ástæðan fyrir hækkun
jiessari. er sú, að..á fjárlögum
fyrit' árið 1947 ér gert ráð’
' Frh. á 8. síðu.
Konur og karlar.
,,Eva“ skrifar eftirfarandí:
„Þannig er nú víst farifi flest-
ttm konum, aS Jrær vilja geía
litiS upp til karlmannanna. il’ær
eru svo vanar að treys.ta iþeini,
og búast viS hjálp og vernd úr
þeirri átt. Því-óskaíjrær líkhi.aS.
þeir hafi sem flesta ágæta kosti
til að bera. Og einn er kurteisi.
Þeir eru ókurteisir.
Hver sú kona,. sem hefjr at-
hugaS ferSatög meS strætis-
vögnum hér i bæ,„ veit aS ís-
lenzkir. karlmenn eru ekki-jcwttt-:
eisir. Þeir sitja sem íastast, ])ótt
kvenfólk og börn verSi aS
standa. Þeir, sem virSast sjálf-
sagSir til aS standa i strætis-
vpgnunum, eru allar telpur,
svona frá 8—io ára. og ungu
stálkurnar, margt af eldri kon-
uþum, og:drengir innan .io árá.
■ÞaS er aS vísu gott gg bless-
aiji, að íslenzka kvenjtjóSin cr
kíirteis og hjálpfái’ Vil ég nú
nþta tækifæriS og votta ])ess-
um mannflokki virSingu
mína og þakklæti frá mér, og
mörgum öSrum, sem Jteir hafa
koniiS vel fram viS.
Engin hjálp.
Nú í haust tók eg eftir því í
sfrætisvagni,,aS kopa-ætlaSi aS
flýla sér út viS viSkonuistaS.
Þí'öngt var ,í vagninum. Hán
\:ar meS böggla í íanginu og
varS hcldur sein. A a>jta,sta bekk
sátu karlmenn ])étt,: en engipn
J)eirra ■ hreýfSii sig til t aS opna
dýrnar fyrir dcohunni. Einn
J)eirra kipptist viS eins-og. bann
langaSi til aS,, Jtrífa. í hurðiná
og opna '— en hann hætti viS
og sat kvrr. Þarna hlaut ann-
aShvort aS verSa.slys eSa kon-
an sitja eftir og -komas.t- ekk'i 'á
r.éttan stað. Þá rétti 'ko.ua ein
frám hönd sína og opnaSi hurS-
•ina og, allt -koinst' í lag:
I
Harðsmíin fylking.
' Ekki mund.i mörgum. detla i
lutg aS spyrja karlmcnn til veg-
ar, ef þeir yæru.að .villast,hér í
götunum, eða leifa hjálpar hjá
þeim, ef e.itthvfiö væri að,, endji
sér maður að þeir myndu ekki
anza slíku. Á öðfangadag jóla
s. 1. var eg, stödd ;i Lækjartprgj
hér í bæ, ása.mt mörgum öðrúin.
VYð biðum eftir strætisvagni.
Menn vo.ru aö athuga mögu-
leika á ])ví að vera nálægt vagn-
inttm þegar hann kaéjni, þyí að,
ekki er fýsilegt áð bíða lengi nti
í misjöfnu vfeöri,- —- en J)að ér
jui annað mál. -— Við tökuni
þá eftir því aS állir karlmenu-
irnir, sem ætluSu J)ess,a leið,
eru ’búnir að. skipa sér í þétta
röð á Blábrúnina á.torginu, og'
með [)cim allir' stærri dreiigirn-
ir; ,og var sú .fylking harSsnú-
ip aS: sjá., Fjáer stóðu' svo kon-
urnar, meS böggla sína og'
börn, ting'U stúlkurnar, og' telp-
urnar.
Hetjuskapyr.
Ná hélt maö.ur að þessar hetj-
Framh. á 3. síðu.