Vísir - 29.03.1947, Blaðsíða 4

4
v r s í r
Laugardaghm 29. ínarz 1947
VfSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgieiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm líniu:).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
A
>iý

I gær var útbýtt á Alþingi
m. a. tveimur merkum
stjómarfrumvörpum. Er
annað þeirra þess efnis, að
ísland gangi \ Bernarsam-
bandið, en hitt er um fram-
leiðsluráð landbúnaðarins, og
sölu á landbúnaðarafurðum
Fiestun þingfunda.
lþingi hefur frestað fundum sínum fram yfir páskána,
samkvæmt ósk ríkisstjórnarinnar. Þar sem enn eru
nokkrir dagar til páska og ekki mun. vera venja að fresta
þingstörfum á þeiman hátt, verður að gera ráð fyrir að
ríkisstjómin hugsi sér að nota þennan tíma, til þess að
ganga frá nauðsynlegustu fjáröíiunar frumvörpum og
öðnun ráðstöfunum, sem hún kann að telja óhjákvæmi-
íegar vegna þjóðarhúskaparihs. Er nú nokkurn veginn
séð fyrir hverja afgreiðsu fjárlögin munu fá, en þau mun
enn hækka verulega frá því, sem áður var og hafa gjalda-
liðir slíkra laga þó aldrei verið hærri enn í fyrra. Ber þess
þó hér að gæta að auk þesas hvíla ýmsar greiðsluskyldur
á ríkissjóðið sem ekki gétur i fjárlögum, og kunna þær
nð nema miklu fé, einkum ef svo ömurlega skyldi til tak-
ast, að ríkið yrði að gfeiða verulegar uppbætui* á fisk,
vegna erfiðra og ófullnægjandi verzlunarsamninga.
Einu ráðstafanir, sem gerðár hafa verið til þess að mæta
aukinni fjárþörf rikissjóðs felast i því að verðlag á
tóbaki og brennivíni hefur verið hækkað til stórra niuna.
Þar sem hinsvegar stöðugt kreppir að kjörum almenn-
irigs er frekar ólíklegt að þessir lekjustofnar reynist hald-
<frjúgir, með því að vitanlega spara menn fyrst við sig
óþarfann, en herða síðar að sér sultarólina eftir því, sem
efni standa til. Virðist enn fara fjarri að almenriingur geri
sér ljóst hverjar ráðstafanir beri að gera til þess að rétta
við hag atvinnurekstrarins í landinu, þótt fréttir hafi bor-
ist um svo þunglegar markaðshorfur, að aldrei hafi þær
verið svartari.
Jáfnframt aukrium kröfum einstakra laúnastétta hafa
sumir atvinnurekendur krafizt kjarabóta, svo sem út-
vegsmenn og nú í vikunni samtök bænda, sem telja að
sú stétt beri svo skarðan hlut frá borði að ekki verði
við unað og krefjast að gerðar verði ráðstafanir til að
bændum verði tryggð sömu kjör eða ekki lakari, en launa-
stéttunum á mölinni i samræmi við þann grundvöll, sem
sex manna nefndin fræga lagði á sínum tíma. Hafa komið
fram raddir um, að svo mjog muni nýsköpunin auka á
tekjur lands og þjoðar að ríkissjóði muni ekki mikill vandi
vera á hönduhi uiri uppbótargreiðslurnar og auðjöfnun-
iria. 'ð'' ói
Þrátt fyrir síauknar kröfur einstakra stétta er svo að
sjá, sem þingmenn vilji gæta mqiri varúðar við afgreiðslu
fjárlaganna, eu þeir hafa gætt til þessa, og sannazt að
segja var þess sizt vanþörf. Kommúnistar einir halda uppi
ár<>ðri um auknar framkvæmdir, þótt þeir eigi að vita,
sem aðrir að ríkissjóði hafa þegar verið bundnir baggar,
sem vafasamt er að hann geti risið undir og allra sízt,
d erlendir markaðir bregðast að verulegu leyti en á út-
flutningi og innflutningi byggjast tekjur haris öllu öðru
frekár. Erlcndur gjaldeyrir er-þegar orðinn svo takmark-
Innganga íslands
í Bernarsambandið.
Frumvarpið felur i sér
heimild fyrir rikisstjórnina,
að staðfesla fyrir hönd ís-
lands Bernarsáttmálann og
að nienntamálaráðiuieytið
seti reglur um frarnkvæmd
hans liér á landi. Þá féhjr
frumvarpið í áér breytingu á
lögum frá 1905, um rithöf-
undarétt og prentrétt og með
því er lieimilt að taka upp í
blöð og tímarit úr öðnnn
blöðum og tímaritum dægur-
greinar um liagfræðileg efni,
trúmál eða stjórnmál, nema
þess sé getið við greinarnar,
að endurprentun sé bönnuð.
Alllöng greinargerð fylgir
frumvarpinu og er þar lýst
drögunum að flutningi þess
og atriði þess útskýrð nánar.
Þar er þess getið, að framlag
Islands til reksturkostnaðar
Bernarstofnunarinnar, myndi
nema árlega um 1000,00 kr.
Þá er Bernarsáttmálinn
sem fvlgiskjal með frum-
varpinu.
Um framleiðsluráð
landbúnaðarins.
Frumvarp þetta er samið
og flutt samkvæmt því sam-
komulagi, er gert var um af-
urðasölumál landbúnaðarins
milli þeirra þingflokka, er
atanda að núverandi ríkis-
stjórn. Jafnframt þótli heppi-
Iegt að nota þetta tækifæri til
að færa saman í eina heild
lagaákvæði um þetta efni,
sem nú eru nokkuð á dreif-
ingi.
Yfirstjórn f ramleiðslumála
íándbúnaðarins er liér lögð í
hendur framleiðsluráðs,
riieiri hluti þess, þ. e. 5 menn,
eru kosnir af aðalfundi Stétt-
arsambarids bænda, en 4 til-
riefndir af aðalsölufélögum
þeirra.
Framleiðsluráð fer að
mestu leyti með verkefni
búnaðarráðs og verðlags-
nefndar landbúnaðarvara, en
starfssvið þess er aukið
riokkuð.
Verðlagsvísitalan skal á-
kveðin í fyrsta sinn ásamt
verðinu af 3 mönnum frá
bændum og 3 mörinum frá
rieytendum, verði þeir ekki
sammála skal skjóta ágrein-
ingsatriðunum til yfirnefnd-
ar, seiri feflir uiri þau fulln-
aðarúrskurð. Samkomulag,
sem þannig er fengið, gildir
siðan, með þeim verðbreyt-
ingrim er íeiða af breyting-
um, er veirðlagsvisitala fram-
leiðslukostnaðar landbúnað-
arvara kann að taka sam-
kvæmt árlegum útreilcningi
Hagstofunnar, þar til endíir-
skoðun Iiefur farið fram
sanakvæmt ósk annars hvors
aðila.
Framleiðsluráð er falið að
skipta landinu í mjólkur-
sölusvæði, en þau miðast við
að mjólkurþörf kaupstaða og
kauptún um land allt verði
sem bezt fullnægt.
ur ú hverju mjólkursölu-
svæði velja sér stjóm, er hef-
ir á hendi stjórn mjólkursöl-
unnar á þvi sölusvæði. Þar
sem fleiri en eitt mjólkurbú
er starfandi innan sama
mjólkursölusvæðis, verðjafn-
ar stjórnin mjölkina innan
þess sölusvæðis eftir sörim
reglum, og nú gilda á verð-
jöfnunarsvæðunum. Þá er
það og nýmæli, að fiain-
leiðsluráði er ætlað að gera
sérstakar ráðstafanir til að
ráða bót á mjólkurskorti i
kaupstöðum og kauptúnum,
þar sem um hann er að ræða.
Að öðru leyti er að mestu
fylgt ákvæðum mjólkurlag-
anna.
Beztn úriit
frá
BARTELS, VeltusimdL
aðiir, að engar líkur cru til að innflutnitígi verði uppi
haldið með sama hætli og gerzt héfur, en það þýðir stór-
íellda lekjurýrnun fyrir r kissjóð.
'Hf HÍurnar eru síður 'i< svo álítlegar, enda ekki að
furða, þv;tt í'íkisstjói'iiin bí fi þegar af þeim ástæðum óskað
eftir í rcstun þingfunda. Va í'astimt er einnig hversu langrar
seiu henni verður auðið, e f svo skyldi til takast að samn-
ingar ■\ ið fyrri viðskiph þ jóðir okkar verði aðrir og lak-
ari, ei 1 menn hafa gert sái íir um allt til þessa. Á slík-
nm si unningum getui t ?; ■ n.’cg afgreiðsla fjárlaga oltið,
jrieð þ vi að þerin mun"mc i : s> rnaðar verður að gæta, sem
meir acppir að, cn revna ; tl fyrir það, að halda uppi
verkle gum framkvæmdur, , þannig að um tilfinnanlegt
aíviiix mleysi verði ekki af ræða í landinu. Allt til Jtcssa
hafa cpinberar framkvæn dir verið það mildar, að segja
má að ríkið bafi keppt vi: f t;ðra aðila um vinnuaflið, sem
er alg jörlega tilgangsluusí á vcitutjmum og að ýmsu leyli
skaðlc gt. Af þessum sökt n getur ríkið tæpast hlaupið
undir bagga, ef út af bcr um atvinnu. Um allt þetta
ma'ttu þingmenn hugsa og reyna að gera sér fulla grein
íyrir nú í þinghléinu, en þar hefur ríkisstjórnin væntan-
Jcga forystuna er þingið kemur saman til funda að nýju.
BERGMAI.
Farþegaflutningar
í lestum skipa.
„S. J.“ skrifar Bergmáli:
„ÞaS er mikiö talaS um þ'að
þessa dagana, aö páskavikan sé
í nánd, Esjan fari til Vest-
fjarSa me'S fólk, senr ætli aö
dvelja þar páskavikuna, en því
miSur sé farþegarúm skipsins
fulIskipa'S. Þess er þó geti'S ’um
leiö aS Skipaútgerö rikisins
muni gera tilraun til aS fá leyfi
skipaskoSunarinnar til aS flytja
eitthvaS af fólki í lest.
Ferð með Súðinni.
í sambandi ’viS ofangreinda
ferSaáætlun, um flutning far-
þega í lest, rifjast upp fyrir mér
sjóferð frá í fyrravetur, eftir
hátíSar. Eg var þar einn af
mörgum farþegum í lest á okk-
ar forna skipi Sú'Sinni. í henni
munu vera rúm fyrir 8o—90
farþega, en í þetta skipti nam
tala farþega um 300 manns eSa
meira. Á gærubútum í lestum
Skipsins var búi'ð út fleti l'yrir
farþeganna og við þau þæg-
indj urðu menn að una. í lest-
inni, sem eg var í, mun tala far-
þega hafa kornizt upp í 70
manns (lauslega áætlað). Þarna
urðu menn að hýrast, innan um
tóma ölkassa og fleira skran —
sem allt fór á fleygiferð eftir
því sem skipiS tók sjó á sig — -
í kaidri og rakri lest.
Sjóveiki.
í leslinnl hjá ekkur. voru 3
stúlkur, Ein þeirra var svo sjó-
veik, aS-hún varð að kasta upp
þar sem hún var kornin og svo
var meS fleiri. Óþefurinn af
spýju þessa sjóveika fólks bætti
ekki andrúmsloftið í. saggafullri
lestinni. En þetta var þó ekki
nóg, því aS ofan á allt þetta
bættust þau vandræSi, aSj
hvorki var matur til né pláss
fyrir ajllan þenna fjölda til aS’
matast. Við því var varla að
búast á ekki stærra skipi.
Sjómenn á leið í verið.
Margir af farþegum skipsins
voru sjómenn, á lei'ö til ver-
stöSva sunnanlands. ÞaS má
kannske segja, aS þeir hafi
veriS volkinu vanir. Þeir hafa
orSið að sætta sig við þennan
farkost undanfarin ár.
/
Eftirlit með lileðslu.
ÞaS er mikiS rætt og ritaS um
nauSsyn þess, að fylgzt sé með
hleSsIu og útbúnaSi flugvéla og
fólksbifreiSa. Enginn efast um
þörfina á auknu öryggi far-
þega. En hvernig er þaS meS
farþegaskipin okkar? Eru þau
orðin svo örugg og fullkomin,
aS útilokað sé, að þeim geti
hlekkzt á? Þá staSreynd munu
margir draga í efa. Hefði Súð-
inni hlekkzt á í þessari ferS,
hefSi án efa orSiS ægilegt sjc-
slys, þa'S stórkostu gasta í sögu
vorri. Slíkt öryggislei>si gagn-
vart sjófarendiun gétur varla
verið lögum samkvæmt. Eg
veit aS fyrir stut^u síðan áttu
sjófarendur viS svipaSan far-
kost að búa, eða verri, en þaö
bætir ekki úr að neinu leyti.
Víða pottur brotinn.
Eg ætla ekki að deila á neinn
,jýrstakan aðila, það væri fá-
sinna. Eólksflutningar á bori>
viS þá, sem eg hefi lýst, eigá
sér stað víöar en hjá Skipa-
útger'S ríkisins. Að síðustu vil
eg - segja. aö frá mínti sjónar-
miði, þarfnást farþegaskipin
okkar ekki síður, aS áukiS sé
eftirlit meS- þeim frenmr en
öSrum farartækjum, sem viS
höfútn í þjónustu okkar. Þní5
þarf aS búa þannig uin sjófar-
endur, að það sé einljver von
fyrir þá að komast lífs af ef
skiþinu kynni að hlekkjast á.“
Þetta er.rétt.
S. J. heíir lög a'S mæln. Eft-
irlit með öllum farkosti laríds-
manna verður að vera mjög
strangt, því aö enginn veit,
hvenær slys kann aö bc-ra a'5
höndum, en því betra sem cftir-
litið er, þjvri minni ætti hættan
að vera. Annars er eftirlitið til
einskis eða verra en ekki. Og
aS vetrarlagi ætti ekki að tefla
i neina tvísýnu, því að viS vit-
um að skjótt skipast veður í
Iofti.