Vísir - 12.04.1947, Blaðsíða 4

V I S I R
Latigardaghra 12, apríh 1947
DAGBLAÐ
Utgefandi: BLAÐAtfTGÁPAN VlSER H/P
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteiim Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan hJf.
Tollahækkunin.
Ijrjátíu og fimm milljónir króna telur ríkisstjóriiin sig
* þurfa og fá með þeim tollahækkunum, sem Alþingi
fékk til meðferðar í fyrradag. Er það einkum vörumagns-
tolluririn, sem á að gefa auknar tekjur, en tekjur þær, sem
af honum hafa verið síðustu árin, hafa á engan liátt fýigzt
með tekjunum af verðtollinum, sem liækkað hefur stór-
kostlega, þar sem verð erlendrar vöru hefur farið mjög
hækkandi.
Ríkisstjórnin hyggst verja fé þessu til þess að greiða
niður verðlag í landinu, koma í veg fyrir frekári vísitölu-
hækkun og jafnvel koma fram lækkun á henni. Undan-
Jiegnar tollahækkuninni eru margvíslegar neyzluvörur,
korn og mjöl og þess háttar, sem fyrri tollahækkanir hafa
ekki verið látriar ná til. Með því móti eru hinar brýnustu
lífsnauðsynjar fólksins ekki tollaðar hærra en áður, en
hinsvegar er tollahækkunin einkpm á varningi og hlutum,
sem níenn geta neitað sér um, án þess að bíða hnekki af.
Framvegis verður dýrara en áður að eiga bíl og aka í
bíl. Mun mörgum bíleiganda þykja það súrt i brotið, en
á það er einnig lítandi í þessu sambandi, að fjöldinn allur
áf þeim bílum, sem nú eru til hér, er einungis leikföng
eigendanna. Þeir þarfnast þeirra ckki til atvinnureksturs
síns eða lífsframfæris og mundu eins komast af bíllausir
og jafnvel betur. Ætti því enginn, sem lítur með sanngirni
á þessi mál, að hafa á móti því að sá luxus sem bíleign
margra er í rauninni, sé eitthvað skattlagður.
Eins og að ofan getur, nær tollahækkun þessi ekki til
hrýnustu lífsnauðsynja. Hún er hinsvegar á innlend-
nm tollvörutegundum, sem eru mönnum að vísu lil ]iæg-
indaauka í lífinu en ekki slík nauðsyn að heilsu eða fjöri
sé hætta búin, þótt menn leggi niður neyzlu þeirra. Mönn-
iim er í sjálfsvald sett, hvort þeir kaupa og neyta þessarra
vara, alveg eins og liver ræður ]iví sjálfur, hvort hann
kaupir áfengi og tóbak eða eklci. Áreiðanlega treystast eða
vilja márgir ekki neita sér um þcssar vörur og má þá
scgja, að þeir taki að nokkuru leyli sjálfviljugir sér á
lierðar þær byrðar, sem þjóðinni eru skapaðar með þess-
um tollahækkunum.
Vörumagnstöllurinn er víðtækastur og mun gefa rík-
inu mest í aðra hönd. Hann nær til fjölda vara, sem menn
geta ekki án verið. Menn geta aðeins takmarkað við sig
notkun eða neyzlu á ýmsum þeim vörum, scm hann nær
til, en ekki hætt alveg að nola þær. Mun því margur finna
lalsvert til þessarrar hækkunar, og gera kommúnistar nú
það, sem þeir geta, til þess að ala á óánægju fólksins. Er
það skiljanlegt, þegar þess er gætt, að þessar ráðstafanir
stjórnarinnar geta, ef vel tekst til, orðið fyrsta skrefið í
þá átt að draga úr dýrtíðinni á komandi tímum, en lækk-
un dýrtíðarinnar er eitur í beinum hinna þjóðhollú inaniia,
kommúnistanna.
Dýrtíðin verður vitaskuld aldrei læknuð til fulls með
því að verð ýmsissa vara sé greitt niður. Slík læknfng er í
rauninni ekki ólík deyfilyfi, sem sjúklingnum er gefið,
til þess að lina þjáningar háris, unz hægt er að gera rót-
tækar ráðstafanir til bjargar lífi hans. Og það getur verið
um líf'og tilveru íslenzku þjóðarinnar að ræða, éf ekki
tekst að kveða niður drauginn. öllum heilvita mönnum
hlýtur að vera ljóst, að það er ckki liægt að licfja þjóðina
upp úr því feni, sem hún er að sökkva í kaf í, án þess
að aðgerðirnar verði sársaukafullar. Með illu skal illt út
reka, segja menn oft og það má til sanns vegar færa í
þetta sinn. Íslenzka þjóðin verður að leggja hayt að sér,
ef hún á að geta jafnað sig. Churchill sagði 1940, að hann
gæti ckki lofað brezku þjóðirini iöðru en blóði, sveita og
tárum. Hér má segja, að ekki sé hægt að koma fjármála-
lífinu í rétt horf nema með því að þjóðin leggi liart að
sér, leggi fram alla krafta sína og nú eru átökin að byrja.
Það er undir þjóðinni sjálfri, skynsemi hennar og
framsýni sem björgun hcnnar er komin. Hún gelur bjarg-
azt ef hún vill, en þá verður hún líka að vera‘reiðuliúin
lil að axla byrðarnar, sem björguninni fylgja.
ALÞINGI:
Breytingin á lögnm um bilreiða-
skatt og innlendar tollvörar.
1 blaðinu í gær, var getið um eitt stjórnarfrumvarp
af þremur, sem útbýtt var á Alþingi á fimmtudag. Hér
segir frá efni hinna tveggja.
Þá er frv. til 1. um breyt. á
1. nr. 60 1939 um gjald af
innl. tollvörutegundum.
I 2. gr. segir: Ríkisstjórn-
inni er heimilt að innheimta
til ársloka 1947 með 100%
álagi gjald samkvæmt lög-
um nr. 60 1939, um gjald af
innlendum tollvörutegund-
um, jað viðbættu 50% álagi
samkv. lögum nr. 94 1946,
um heimild fyrir ríkisstjórn-
ina til að innheimta ýmis
gjöld með viðauka. Hækkun
þessi tekur þó ekki til gjalds
af kaffibæti samkv. 1. lið .3
kafla greindra laga.
1 atlis. við frv. segir m. a.
svo: Að öllu óbreyllu ætti
tekjuaukning samkv. frv. að
nema 2,5 millj. króna eða
þessi tekjuliður að tvöfald-
ast. Þó er gert ráð fyrir þvi;
að neyzlan minnki og yrði
tekjurnar í lieild þá 4 millj.
kr.
Breyting
bifreiðaskcttts.
Loks er breyiing á lögum
um bifreiðaskatt o. fl. þar
segir í 1. gr.:
Til viðhalds og umbóta ak-
vcgum skal greiða sérstakt
innflutningsgjald og skatt af
bifreiðum sem hér segir:
a. af benzíni 4 aura inn-
flutningsgjald af hverj-
um lítra.
b. af hjólbörðum og gúmrní-
slöngum á bifreiðar 3 —
þrjár — krónur i inn-
flutningsgjald af hverju
kg-
c. af bifreiðum, seni aðal-
lega eru gerðar til fólks-
flutninga, 36 -- þrjátíu
og sex — krónur á ári af
hverjum fullum 1000 kg.
af þunga þeirra.
d. af bifreiðum, sem nota
annað eldsneyti en benz-
ín, 90 — níutiu — krónur
í þungaskatt árlega af
hverjum fullum 100 kg.
af þunga þeirra.
Verði ágreiningur uin
gerð bifreiðar, sker fjár-
málaráðherra úr.
e. af bifhjólum 60 — sexlíu
— krónur árlega af
Iiverju hjóli.
1 aths. segir:
Gúmmígjald og bifreiða-
skaltur liefir haldizt óbreyll
síðan 1932, þrátt fyrir stór-
fellda verðhækkun og verð-
fall peninga, síðan gjöld
þessi voru leidd í lög, þann-
ig að miðað við þær verð-
lagsbreytingar, sem orðið
liafa síðan, er um raunveru-
lega lækkun þessara gjalda
að ræða. Gúmmigjaldið, sem
nú er 1 kr. á kg., nemur því
sem næst 5% af útsöluverði.
Sú liækkun, sem hér er gert
ráð fyrir, úr 1 kr. i 3 kr.,
mundi því hafa í för með sér
10% hækkun á útsöluverð-
inu frá því sem nú er. Gjald
þetta varð s.l. ár um 156 þús.
kr. Þar sem bifreiðum fjölg-
aði á árinu um 50%, má gera
ráð fyrir, að hjólbarðanotk-
unin aukist að sama skapi.
Að óbreyttu gjaldinu ætti
því þessi tekjuliður að nema
allt að 250 þús. kr. á ]iessu
ári, og hækkunin, sem hér
er gert ráð fyrir, að verða
500 þús. kr. Alls munu lekj-
ur af þessu frv., að þunga-
skattinum meðtöldum nema
um 2 millj. kr.
Aðalfundur
Dýraverndunar-
félagsins.
Aðalfundur Dýraverndun-
arfélags íslands var haldinn
föstudaginn 21. fyrra mánað-
ar. Formaður flutti skýrslu
um það, sem gerst hafði á
liðnu starfsári viðvíkjandi
dýraverndun og öðru er fé-
lagið skiptir. Hann minntist
sérstaklega Jóns heitiris Páls-
sonar fyrrv. bankagjaldkera,
er látist liafði á árinu, en
hann var heiðursfélagi Dýra-
verndunarfélagsins. Ileiðr-
uðu fundarmenn miriningu
hans með þvi að rísa úr sæt-
um.
Jón N. Jónasson, kennari,
sagði frá starfsemí dýravina-
félags barna í Austurbæjar-
barnaskóla.
Stjórn félagsins skipa nú:
Sigurður E. Hlíðar, yfirdýra-
læknir, formaður, Ólafur Ól-
afsson, kaupmaður, gjald-
keri, Hafliði Helgason prent-
smiðjustjóri, ritari, Björnl
Gunnlaugsson, innlieimlu.
niáður, allir endurkosnir og
Skúli Sveinsson, lö^i’eglu-
þjónn, í stað Sigurðar Gísla-
sonar, lögregluþjóns, sem um
alllangt skeið hefir verið
veikur í sjúkrahúsi. — Yara-
formaður var kosinn Einar
E. Sæmundsson, skógfræð-
ingur. í varastjórn eru frú
Viktoria Blöndal og Jón N.
Jónasson, kennari.
Sigurður Gíslason, lög-
regluþjónn, var kosinn lieið-
ursfclagi i einu hljóði, fyrir
margra ára traust og ágætt
starf í þágu félagsins og dýra-
verndunar yfirleitt.
BERGMÁL
Hálfrar aldar afmæli.
Afmælisd.agurinn var fyrir
átta dögum, en þaS er ekki
haldi'S upp á hann fyrr en i dag
— og nótt. Á föstudaginn langa
var liSin hálf öld frá stofnun
Hins íslenzka prentarafélags.
Þa‘S var stofnaS 4. apríl 1897
af tólf mönnum, sem nú eru
flestir falluir í valinn. ASeins
tveir eru eftir, báöir kúhnir
menn og vinsælir, Friöfinnur
Gubjónsson ög Jón Árnason.
Langur eða skammur tími.
Þótt oft sé sagt, aö hálf
öld sé ekki langur tími i sögu
þjó'Sár, livab þá mannkynsihs
eöa jarSarinnar, verSur maSur
þó a‘S taka hana aö láni núna.
í samanburöi við margt annáö,
er prentáraféagiö enn ungt a'S
árum og þó er þaS búiS aS slita
barnsskónum fyrir löngu. ÞaS
er búið aö ná þroska og er eitt-
hvert bezt skipulagöa félag
sinnar tegundar hér á landi.
Brautryðjendurnir.
Brautryöjendur eru sjaldnast
margir á hverju sviöi ‘og sigrar
þéirra sjaldnast auðunnir, en ef
þrautseigja og dugnaður er
nægur, sjá þeir jafnan æ glæsi-
legri ávöxt verka sinna sem
lcngra líöur, ef þeir láta ekki
merkiö niður falla, sem á eftir
kotna.
Fjölhæfir menn.
Prentarar hafa einnig átt
fjölhæfa menn inri'an stéttar
sinnar, í þeirra hópi hafa veriö
rithöfundar, leikarar, stjórn-
lnálámenn o. s. frv. og úr hópi
prentara hafa líka komiö nokk-
urir blaöamenn og ritstjórar.
Þeir hafa því getað fleira en
aö „standa viö kassann" og hef-
ir þáð aúkiÖ stétt þeirra álit og
hróöur. En fyrir þessúm áhuga-
ekki gleymt félagi .sínu, sem
nmn búa betur aö meöimum sin-
um en nokkurt stéttarfélag ann.
aö.
Næsta hálfa öld.
Jæja, hálf öld er liðin síöau
tólf pféiifafár bundust sam-
tökum og stofnuöu félagið, sem
hcldur upp á merkisafmæliö í
dag. Allan þann tíipa hafa þeir
og félagar þeirra haft sam-
vinriú við bláðaménn, góöa og
vondá, eftir ás’tæöuin. Þégar á
allt er litið, veröúr þó ekki anu-
aö sagtþen aö báöar stéttir inegi
verá' vel áhægöar meö sam-
vinnuna síðústu hálfa Öld og i
frámtíöinhi — næstu hálfu. óld
og • lengúr — muriú þeir ’starfa
saman bfómiriégá’ eiris ' og á
liönúm áruiri. — Þessi afihælis-
kve'ðja verður áð næþ;já,: því aö-
þótt bláÖaihehri háfi öörum
mönuih meira saniah viö prent-
ara að sælda, gefst þeim samt
ekki kostur á að færa þeim
kveöjur á annan liátt