Vísir - 26.07.1947, Qupperneq 4

V 1 S I R
LaugaHÍagmn 26. .fúlí 1947
-'IH -QrfH f' <'Í-
ÐAGBLAÐ
Utgefandi: BLAÐAtTTGÁFAN YÍSIR H/P
Ritatjórar: Kristján Guðlaiigæon, Hersteinn Pábson.
Skrifetofa: Félagsprentsmiðjurvni,
AfgmOBla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (finun Mnur).
j | Lanflasala 50 aurar.
Féíagsprenfcan iðjan hjf.
jl: Bergari skrifar:
Landkynning.
Mokkuð hefur veríð um það deilt á undanförnum árum,
hvort æskiiegt værj, að hingað beindist erlendur ferða-
mannastraumur. Ýmsir hafa talið landið gimilegt til
fróðleiks, en öllum hefur borið saman um, að þjóðin sé
á engan hátt við því búin, að veita ferðamönnum við-
unandi móttökur. Er algjör skortur á viðunandi gistiliús-
um, og aðbúnaður að öðm leyti lítt viðunandi, vegna
skorts á kunnáttumönnum.
Skandinavisku þjóðirnar allar leggja meginkapp á að
laða til sín erlenda ferðalanga. Fullyrt er þannig, að á síð-
asta ári hafi Svíar haft gjaldeyristekjur, sem nema 80
milljónum króna, af ferðamönnum, er Sviþjóð sóttu heim,
en aðrar Norðurlandaþjóðir nokkru minni upphæð. Ár-
lega efna. þessar þjóðir allar til margskonar ráðstefna,
sem segja má að standi yfir mestan hluta sumars, en með
því móti er beint ferðamannastraumi til landanna og auk-
in á þeim kynning í öllum greinum. Auk þess, sem drjúg-
ar gjaldeyristekjur fljóta í kjölfarið, leiðir kynning á
hlutaðeigandi landi af sér, að erlendir menn taka með
meiri skilningi á málum þess, þegar til þeirra er leitað,
og sannar raunin að greiðara verður um allar úrlausnir
þegar slíkur kunnugleiki er fyrir liendi.
Islendingar hafa lítt sótt alþjóðamót, en þó nokkur
upp á síðkastið. Ýms mót hafa þeir algjörlega vanrækt,
’jafnvel þótt frambærilegir íslenzkir fulltrúar sætu á staðn-
um og gæfist kostur á að taka þátt í mótunum. Þetta er
jjröngsýni, sem engan rétt á. Menn hafa gjört lítið úr
slíkri kynningarstarfsemi, og jafnvel talið að þangað væri
lílið annað að sækja en innihaldslitar skálaræður. Hefur
svo mjög kveðið að slíku sinnuleysi frá okkar hálfu, að
erlendir menn hafa haft á orði, að sú litla kynning, sem
'þeir hefðu fengið af Islendingum, væri helzt sú er láns-
'beiðnir væru á döfinni og fulltrúar sendir utan þeirra
'yegna. Þetta er að sjálfsögðu of mælt, en það er engan
veginn þýðingarlaust að Islendingar kynni sig með öðru
móti á alþjóðafundum. I það eyðist að sjálfsögðu nokknr
' gjaldeyrir, en beint og óbeint kann slík gjaldeyriseyðsla
■ að borga sig, enda er það eitt víst, að þráfaldlega hefur
ókunnugleiki á landi og þjóð staðið sem Þrándur í Götu
heppilegra málsúrslita, er við höfum orðið að leita til fram-
anda þjóða um úrlausnir mála. -
Gera má ráð fyrir, að Island verði ferðamannaland
í framtíðinni, hvort sem okkur líkar betur eða ver. Veltur
þá á miklu, að þeir menn, sem hingað koma, sæti ekki
beinum hrakningum, svo sem nú vill verða, vegna skorts
• á húsnæði eða ófullnægjandi áðbúðar að öðru leyti. I ráði
mun vera að reisa gistihús hér í höfuðstaðnum, sem ætlað
var í upphafi að yrði mjög virðulegt, en síðan mun hafa
■verið klippt af því jafnt og þétt, þannig að nú mun það
1 að stærðinni til ekki skera sig úr öðrum slíkum bygg-
ringum, sem fyrir hendi eru. Ilvorf rekstur slíks gistihúss
1 getur borgað sig, skal ósagt látið, en rekstrarkostnaður
er svipaður, þótt herbergjafjöldinn sé'heldur meiri en
'minnr. Hitt er öllu verst að algjörlega mun óráðið, hve-
inær hafizt verður handa um þessa byggingu, en ár munu
líða og mikið vatn til sjávar streyma áður en hún verð-
' ur starfrækt fyrir innlenda menn eða erlenda.
Erlendir menn dæma að vonum land og þjóð af fyrstu
1 kynnum. Er því á engan veg þýðingarlaust, hver slík
kynni verða. Þau geta hvort sem heldur er laðað að eða
' hrundið frá, — skaðað þjóðina eða auðgað hana beint og
óbeint. Sinnuleysi um aðbúð og viðurgerning erlendra
‘ ferðamanna á engan rétt á sér og má ekki þolast til lang-
' franta. I helztu kaupstöðum landsins þurfa að rísa gisti-
hús, sem svara til krafna nútímans, og ennfremur þarf
að koma upp greiðasölustöðum, þar sem mest er aðsókn
ferðamanna, þótt gistihús verði þar ekki rekin, nema ef
til vill að sumarlagi/ Slíkt yrði bezta landkynningin til
< langfráma, og hún niundi fvllilega vega upp á móti pésa-
' eða litmyndaprentun, sem erlendar ferðáskrifstofur kunna
að dreifa manna á meðal.
Á undanförmun árum hef-
ir, sem betm*. fer, verið m jög
lítið atvinnuleysi hér • i
Reykjavík. Má miklu frekar
segja, að allmiklir erfiðleikar.
hafi verið á því að fá menn
til starfa við flest, sem þurft
hefir að gera.
Á sama tima hafa þó verið
starfandi hér í bænum tvær
vinnumiðlunarskiif s tof ur,
sin með hvoru nafninu:
Vimiumiðlunarskrifstofa
Reykjavikur og Ráðningar-
skrifstofa Reykjavíkurbæj ar,
auk svonefndrar Ráðningar-
skrifstofu landbúnaðarins,
sem starfrækt er nokkra
mánuði ársins.
Árið 1945 kostaði Ráðn-
ingarskrifstofa Reykjavíkur
bæjarmenn kr. 190600.65, og
á áririu 1947 er ráðgert að
þessi kostnaður verði 200
þúsundir króna, auk kostn-
aðar, sem rikið verður að
bera af þeirri skrifstofunni,
sem talin er á þess vegum.
En Reykvikingar verða að
hafa það hugfast að með toll-
um og sköttum standa þeir
undir því sem næst 70% af
öllum útgjöldum ríkisins,
svo að þeim ætti ekki að vera
með öllu ónauðsynlegt að
hafa nokkrar gætur á búskap
ríkisins og kynna sér livern-
ig tekjum þess er varið. Verð-
ur ef til vill vikið nokkru
nánar að því máli síðar hér i
blaðinu.
Nú er mér spurn: Hvernig
. 1
er hægt að koma svona miklu
fé í lóg við skrásetiringu at-
vinnulausi’a manna á þeim
timum, þegar telja má að
(ekkert atvinnnteysL hafi ver-
ið, eða síður en svo. Manni
virðist, að nieira en nóg liefði
verið að hafa eina skrifstofu
stai’fandi undanfai'ið tímabil..
Og er ekki kominn tími til'
að gera það mál upp, liver
raunverulegur liagur öllum.
aðilum er að þessu skrán-'
ingarfargani ? Það virðist
liggja í augum uppi, að vilji j-
bæi*inn vera millíliður milli
þeirra, sem leita sér atvinnu
og hirma, sem þurfa á vinnu-
afli að halda, þá ætti að vera
nægilegt að hafa til þess einn
til tvo menn, sem skrásetja
þá, sem leita sér atvinnu
og veita þeim upplýsingar, i
sem spyi-jast fyrir um vinnu-1
afl. Ætti kostnaður við slíkt
ekld að þurfa að vera neitt
stórfé.
Ef farið er eftir skýrslum
þessari*a stofnana, þá lítur þó
út fyrir, að þær séu ekki litil-
vi'rkar, þar sem Vinnumiðl-
unarskrifstofan í’éði árið
1944 4800 manns, og Ráðn-
ingarskrifstofan á sama tíma
1958 menn, eða samtaís
6758 menn. Á sama ái’i er í
Ái’bók Reykjavíkur, blaðsíðu
85, þess getið, að tala fi’um-
skráðra í atvinnuleit hjá
Ráðningarski-ifstofu Reykja-
víkur hafa vei’ið samtals 334,
þar af börn á aldrinum 9—15
ara:
Af þessu geta menn gert sér
dálitla grein fyrir nauðsyn
og staifsenxi þessai’ar stofn-’
unar, og' af koslnaðinum við
stofnunina geta memi lika
séð, hver kostnaður muiii
leggjasl á hvern frumskráðan
mann, ungan og ganxlan.
Það væri lika gaman að geta,
hvaða menn þetta eru. Hvað-
an konia þeir og hvert er
þeim ráðstafað?
Annars er sama, hvar grip-
ið er niður i rékstri bæjarins.
Þár virðist nxeð dálitið meira
eftirlit rnega spara miklar
fjárhæðir. Á vegum Reykja-
vikurbæjar eru margar og
fjárfrekar stofanir. Allar eru
þær að meira eða rninna leyti
í sjálfsmennsku, áð nafninu
til undir yfii’stjórn bæjar-
stjói’nar, bæjarráðs og borg-
ai’stjói’a. Þessir aðilar liafa
ekki svo góðar aðstæður senx
skyldi til þess að kynna sér
' rekstur þessarra fyrirtækja i
einstökum atriðum og verða
oft að líta á málin með ann-
! arra augum. Það er því brýn
' nauðsyn að skipta borgar-
1 stjóraembættinu, skipa sér-
stakan boi-garstjóra, sem
[liafi umsjón með atvinnu-
fyrirtækjum bæjai’ins og
liafi víðtækt vald.
| Næstu daga verður rninnst
á fleiri fyiirtæki og stofnan-
ir á vegum Reykjavikurbæj-
ar.
Nýir kaopendnr
I Vísis fá biaði3 ókeypis til næstn
J mánaSamótn. Hringið í síma 1660
og tUkynnið nafn og heimilis-
fanz.
BERGMAL
Bréf frá „íþróttavini".
Mér hefir borizt bréf frá
manni, sem ritar uridir nafninu
„íþróttavinur", þar sem hanu
gerir a5 umtalsefni fysta kapp-
leikinn í landsliðskeppninni vi5
Norömenn ogýmislegt, er hann
teliir ábótavant viö íþróttavöll-
inn hér. Rétt þykir aö birta
bréfiö, því aö mér er kunnugt
um, aö umkvartanir hans eru á
rökum reistar. Bréfiö fer hér á
eftir:
Harður leikur.
„Gifuríeg'ur mamífjöldi, sjálf-
sagt ein sjö eöa átta þúsund,
horföi á leikinn viö Norðmenn-
ina á fimmtudagskvöldið. Mér
Leiðinleg framkoma.
Þaö var áberandi og mjög
leiöinlegt, hvernig áhorfendur
létu stundum við þetta tsekifæri:
Iif þeirn mislíkaöi eitthvaö, sem
gerðist i leiknum, einkanlega ef
Norðmenn áttu í hlut, var blístr.
| aö og gólað, enda þótt hinn
' enski dómari hafi, að því er
| mér virtist, dæmt leikinn af
(hinni mestu sannsýni. Slík
framkoma er hrein óhæfa og,
sem betur fer, sjaldgæf hér á
vellinum. Sem dæmi upp á
þettaskal eg nefna, að eg héyrði
einhvern 'æpa í miðjum kiíöum :
„Já, bara nota hnefana, eí þiö
getiö ekki notaö lappirnar,
landar.“ Svona framkoma
fannst leikurinn fjörugur og J dæmir sig _ sjáíf, enda fullkom-
skemmtilégur, en ef til vill
helzti harður og eiga þar báðir
sök aö máli, íslenzka liðiö og
hiö norska. En vi^búiö er, að
nokkurt kapp sé í knattspyrnu-
mönnum viö slík tækifæri og á-
stæðulaust aö íjölyrða um
slikt, enda fór leikurinn frarn
af prúömennsku aö ööru leyti,
eins og góöum íþróttamöunum
sæmir. En það, sem aöallega
kom mér til þess aö biöja
„Bérgmál“ fyrir þessari linur,
var framkoma áhorfenda, sem
ni.ér faonst ósæmileg.
lega tilefnislaus, því að NörÖ-
menn sýndu, að mínum dómi,
engu harðari leik en okkar
menn og voru tvímælalaust vel
að sigrinum komnir.
óhæfilegur aðbúnaður.
En úr því að eg er kominn af
staö á annað borö, -verö eg að
minnast á annaö atriöi, sem eg
tel rétt að skjóta til stjórnar
íþróttavallarins, ef þaö kynni
aö.hafa emhýeriáhrif. Eí'’sjö:
eöa átta þúsund manns eru
staddir. á kappleik . á. .vellinum.
er ekki ósennilegt, að einhver
! þurfi aö bregöa sér á salerni á
þéssum tíma, en þar er aöbún.
aður allur vægast sagt hneyksl-
anlegur. Hreinlæti er ekkert og
daunninn ofboðslegur. Niöa-
myrkur er þar og bætir þaö ekki
úr skák. Ef til vill er ósmekk-
leg't aö nxinnast á þetta í víð-
lesnu dagblaði og kann þaö aö
hneyksla einhverja, en mér
finnst aö ekki veröi hjá jxví
komizt, að minrtast á þennan
ósórna.
Qg enn annaö atriöi finnst
•mér einnig rétt að minnast á. i,
sambandi víö lélegan aöúnaö á
íþróttavellinum. Hvernig stend-
ur á því, að ékkí er til eitt eiri-
asta salerni, sem ætlað er kven-
fólkinu? Oft kemúr kvenfólk,
jafnvel svo þúsundum skiptir,
til meiri háttar kappleikja, eins
og til dærnis landsliðskapp-
leikja, en ekki hefir forráöa-
mönnurn íþróttavallarins dottiö
í hug aö sjá fyrir salerni eða
snyrtiherbergi fyrir kvenfólk.“
Réttmæt ábending.
Svo hljóðar bréf „íþróttavin-
ar“ og er þetta algerlega rétt-
mæt ábending. Á þessu ófremdr
■arástandi veröur aö ráöa bót,
og það hið allra fyrsta. Þetta er
okkur til unkillai' „vansætpdar.