Vísir - 02.08.1947, Page 4

.4
V I S I R
Laugardaginn 2. ágúst 1947
ota 'A'i . - :■ Vi..
' VISIR
DAGBLAÐ
♦
Ctgefandi: BLAÐAUTGÁFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Eristjða GuSlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgrcáðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lauaasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan fa.f.
Veizlunarmannahátíðin.
Svo sem að vanda lætur halda vérzlUnarmenn hátíð sína
fyrsta mánudag í ágústmánuði, og hefur að þessu sinni
verið efnt til margvislegra skemmtana fyrir almenning hér
í hænum og í nágrenni hans. Verður setur Skúla Magnús-
sonar í Viðey sótt heim og eyjan skoðuð með leiðsögn
fróðra manna um sögu hennar. Er vel viðeigandi að verzl-
unarmenn minnast þannig brautryðjanda frjálsrar verzlun-
ar og einhvers ötulasta athafnamanns, sem ísland hefur
alið.
Hinsvegar verður að segja hverja sögu, sem hún geng-
ur og óneitanlega hafa horfur oft verið bjartari í við-
skiptamálum þjóðarinnar, en þær eru nú. Gjaldeyrisskort-
ur háir þjóðinni mjög og dýrtíð og verðbólga þjakar hana
svo, að allsendis er óvíst hvort atvinnulífi verður uppi
haldið með haustinu, án róttækra hreytinga frá því, sem
• nú er. Gjaldeyrisskortur og verðþensla háir frjálsri verzlun
’ og einstaklingsframtaki og opinber íhlutun er nú orðin
svo umfangsmikil, að segja má að hún nái til athafna-
lífs á öllum sviðum, ekki einvörðungu með þessari þjóð
'heldur og með öllum þjóðum Evrópu. Menn gera sér vonir
um meira frjálsræði er frá líður, og vissulega gætir við-
leitni, sem beinist í þá átt að gera verzlunina frjálsari en
hún er nú, en veigamcstj þátturinn í þeirri viðleitni eru
tillögur þær, sem Bandaríkjastjórn hefur borið fram, og
■ sem miða að endurreisn atvinnu- og viðskiptalífs á megin-
landi Evrópu.
Ekki er annað sýnilegt, en að kreppa fan í hönd í ís-
lenzku viðskiptalífi, hvort sem hún kann að reynast
langvarandi eða ekki. Veltur allt á að afurðasölur gangi
• greiðlega, en eins og sakir standa erum við ekki sam-
' keppnisfærir á erlendum markaði. Þjóðinni er farið að
! skiljast að eitthvað verður að gera til þess að ráða niður-
lögum hinnar óhóflegu verðþenslu, sem er að verulegu
'Ieyti heimatilbúin, en stafar ekki nema að litlu Ieyti af
verðhækkun á innfluttum varningi. Hagur manna hefur
þi’átt fyrir allt þetta aldrei staðið með meiri hlóma, en
'einmitt nú, en hægt er með viðeigandi ráðstöfunum að
’ tryggja afkomu almennings til langframa, eða að gera
allt að engu mcð aðgerðaleysi. Skilji almenningur nauð-
'syn þess, að úr verðþenslunni verði að draga, er senni-
1 legt að allar framkvæmdir reynist auðveldari, en verið
liefur allt til þessa, enda sennilegt að menn vilji taka á
'sig einhverjar byrðar í jiví augnamiði, gangi eilt yfir alla
í því efni. Islénzk verzlunarstétt hefur sýnt, að hún mun
ekki bregðazt skyldu sinni í þessu efni, og hefur þó verið
’meir að henni kreppt, en nokkurri stétt annarra, einkum
1 síðustu mánuðina.
1 Umfangsmiklar framkvæmdir á sviði útvegs og iðnað-
ar hafa sogað lil sín megnið af því fjármagni, sem lána-
stofnanir í landinu hafa yfir að ráða, og hefur þetta bitnað
'jninglcga á verzluninni, en afleiðingar jiessa eru ekki cnn
séðar nema að óverulegu l.eyti. Fjárskortur háír verzl-
1 uninni nú jiegar, en af þ,ví hefur þjóðin í licild beðið beint
'og óbeint tjón. Gjaldeyrisleyfi eru af skornum skammti,
,'eh jafnvel þótt mferin hafi slík leýfi í höndum og öll
])lögg vegna vörukaupa, fá þeir ekki greiðslur yfirfærðar
og standa svo í vanskilum við erlcnda framleiðendur.
Hefur svo mjög kveðið að slíkum vanslcilum, að erlend
1 blöð hafa varað menn við viðskiptum við Island og ýmsir
erlendir seljendur krefjast að vörur verði endursendar,
' som þegar eru komnar hingað til lands. Shkar aðfarir
stórspilla áliti íslenzkra kaupsýslumanna erlendis og skaða
' þjóðin í heild.
Þótt óvænlega horfi eins og sakir standa, verða menn
að lifa í þeirri von að fram úr jiessu rælist fyrr enn varir.
' Er það undir okkur sjálfum komið hversu til leksl og hafa
þar allar’ stéttir sí'num skyldum að gegiia, en heilbrigð
viðskipti inn á við, sem út á við verður að tryggja í
framtíðinni.
- MINNING AM □ RÐ -

• /
yan
onaóóon
LÆKNIR
í gær var trl moldar borinn einn af stofnendum skáta-
Kristján Jónasson, læknir, en I félagsins á Sauðárkróki og
hann andaÖist á mjög svip- tók mikinn og virkan jrátt
legan liátt á heimili sinu að-j i félagsstarfinu. Hann varð'
faranótl sunnudagsins 27. þ. strax foringi, enda vel til
m. Svo sviplega og lirapallega foringja fallinn. Og vil eg
bar dauða hans að höndum, | fyrir hönd hans gömlu skáta-
að eg get varla trúað þvi, að félaga, þakka honum innilega
jjetta sé svo, en þó er veru-
leikinn svo rcgilegur. Mér
datt ekki í hug að eg væri að
taka i höndina á honum í
siðasta sinn, er eg kvaddi
hann fám dögum áður, er eg
leit inn til hans. Hann var
þá hress og kátur, eins og
hann var ávallt. En Kristján
var sérstaklega glaðvær að
eðlisfari og var j)ví ávallt
ánægjulegt að vera með hon-
um. Öllum jiótti vænt um
hann. Hann vakti hvarvetna
á sér athygli vegna glæsi-
mennslcu og ljúfmannlegrar
framkomu. Kristján var
f r j álsmannlegur, enda
íj)róttamaður góður, en hann
lagði þó sérstaka rækt við
sundíþróttina, enda náði
liann þar góðym árangri í stíl
og hi-aða.
Eg átti því láni að fagna,
að mega telja mig vin Krist-
jáns, og eg minnist margs frá
samverustundunum. Frá
uppvaxtarárum okkar á
Sauðárkróki, frá ferðalögum
I víða um Norðurland, frá
1 gönguferðum um fjöll í
Skagafirði, frá skátastarfinu
og frá hans yndislcga lieimili,
Alll þetta rifjast upp fyrir
mér og eg minnist Kristjáns,
sem góðs vinar og félaga og
fyrir samverustundirnar.
án liefir nú verið
kallaður „heim“ til liærri
j)jónustu, en mjög svo gjarn-
an hefðum við viljað liafa
hann lengi ennþá á meðal
olckar. Með Kristjáni er fall-
inn góður niáður, sem öllum
vildi rétta lijálparhönd, Góð-
ur maður í þess orðs bezta
skilningi.
Kristján lauk stúdentsprófi
frá Akureyri 1931 með fyrstu
einkunn, en kamlidatsprófi i
læknisfræði lauk liann við
Iláskóla íslands í maí 1941,
einnig með fyrstu einkunn.
F ramhaldsnám slundaði
gcðs skáta. — Kristján var Kristján vestur i Ameriku
um nokkúrf skeið og hlauf;
þar mikla og verðskuldaða
viðui'kenningu.fyrir störf sín.
Hann kom hingað lieim á s. I.
hausti og opnaði lækninga-
stofu hér i bæ. Og hefir haun
gert nokkura merkilega upp-
skurði, sem ekki hafa venð
framkvæmdir hér áður. En
sérgrein hans var fæðingar-
hjálp. Mátti vafalausl telja
Kristján einn af færustu sér-
fræðingum i sinni grein.
Enda jukust vinsældir hans
og álil með degi liverjum.
Svo það er ekki einungis, að
hér sé fallinn góður maður,
við liöfúni lika niisst cinn af
færustu Iæknum voruin. En
okkai' litla þjóðfélag má ekki
við því, að missa sína beztu
■ menn, sem eru að byrja lifs-
starf sitt.
Kristján var maður á bezla
aldri, aðeins 33 ára. Fæddur
'á Sauðárkróki 12. maí 1911.
Hann var sonur Jónasar
læknis Kristjánssonar og
konu lians, Hansínu Bene-
diktsdóttnr, sem nú þurfa að
bera þann þunga kross, að
fylgja einkasyni sínum síð-
asta áfangann. En minningin
J um góðan son mun vera þeim
mikil huggun.
| Kristján var kvæntur
Önnu Pétursdótur, frá Siglu-
firði, hinni ágætustu konu, og
áttu þau tvö börn, son og
dóttui’, sem nú liafa vcrið
svipt ástrikum eiginmanni og
föður. Og vil eg biðja þann,
'sem öllu stjórnar, að styrkja
| ástvini lians í þeirra miklu
sorg.
. Að endingu, Kristján, vil
eg senda þér mina hinstu
kveðju, og eg mun ávallt
minnast þin kæri vinur. —-
Þakka þér fyrir allt.
Véi’tu sæll.
Franch Michelsen.
BGRGMAL
Dýr bær.
Húsfreyja í Vesturbænum
hefir skrifað mér bréf þaö, sem
hér fer á eftir: „Bogari, sem aö
undanföfnu hefir skril’aö
J nokkrum sinnum í Vísi um
I Ijæjarmálefni og nauösynina á
sparnaöi í rekstri bæjarins, á
þakkir skiliö fyrir skrif sín.
Aö visu tekur hann ekki til
mcöferðar nema litla „pósta“,
en um það er ekki aö íást —
margt smátt gerir eitt stórt,
segir máltækið (eöa safnast,
þegar saman kemur.)
Gatnagerðin.
En borgari mætti gjarnan
taka sitthvaö annaö lil athug-
unar, en þessa skrifstofu
mennsku bæjarins, sem hann
hefir verið að tala um. Hvernig
væri, að hann tæki sér göngu-
för um bæinn einhvern góðan
dag og. athugaði, hvernig unn-
iö er aö gatnagerðinni sums
jStaöar. Eg segi ekki alls staðar,
því aö eg þelíki ekki nema'sára-
fá dæmi og eg vil ekki hafa
neinn .Lyrir raugri sök.
Hjá Elliheimilinu.
En mér datt í hug í gær, það
er á miövikudaginn, að þá heföi
borgari góöur átt að vera á ferð
vestur hjá Elliheimilintr. Þá
hefði hann fengiö aö sjá vinnu-
brögö, sem segja sex, því að
frnm eftir deginum var ákaf-
lega lítið unnið þar, en
þar er nú verið að gera við
gangstéttir. — — Annars er
það broslegt, þegar menn halda,
aö þeir græði á því, þegar þeir
fara sér hægt í einhverri vinnu,
eins og til dæmis hjá bænum.
Hver sem svikur bæinn, er
jafnframt aö svíkja sjálfan sig.
Hann finnur þaþ i hækkandi
útsvörum."
Hugsun, sem koma þyrfti inn.
Þessu —• aö hver sem svíkur
bæinn, svíkur sjaTfa'if sig’
— þyrfti að kma inn ^
hjá öllum bæjarbúum, ekki
bæuum, heldur yfirleitt öllum, j
því aö það mun vera fátt, sem
hve,r einstakur borgari gerir,
sem hefir ekki á einhvern hátt
áhrif á pyngju bæjarins — pg
borgaranna. Það græöist yfir-
leitt harla lítið á að svíkja, hver
sem fyrir svikunum verður og
þótt þau kunni að þykja borga
sig í svip.
Vinnuafköst manna.
En úr því aö farið er aö rabba
um vinnuafköst, langar mig til
að minnast á ummæli ,,S. Ó.“ í.
bréfi frá honum til Bergmáls í
vetur. Maöur þessi hefir -— svo
að eg veit — lengi haft uinsjón
með allskonar vinnu, oft fjöl-
margra manna, svo að hann
veit hvað liann syngur. Hann
kvað upp þann dóm, að nær
allir þeir, sem byrjuðu að vinna
í setuliðsvinnu, hafi orðið vand-
i'æðagripir til starfa. Þeir læröu
ekki að vinna þar heldur aö
Slæpast og S'. 'Ó. 'gérir mikinn
greinarmun á þeim og hinum,
sem læröu að vinna fyrr og
jafnframt vel og dyggilega. Eg
held, að hann hafi á réttu að
standa.