Vísir - 01.09.1947, Blaðsíða 2

0
V 1 S I R
Mánudaginn 1. september 1947
I Grein þessi er efíir Reuben H. Markham, kunnan banda-
| rískan blaðamann, sem f'erðazí hefir um Balkanlönd og
| kynnt sér ástandið þar. I greininni lýsir hann því, hvern-
I ig honum kom fyrir sjónir ofbeldisstefna kommúnista
' og yfirgangur í þessum löndum.
Fyrst i september fyrir
iæpum tveim árum flauy ég
yfir járntjaldið svonefnda
og lenti í Búlgaríu. Það var
ekki í fyrsta skipti, sem eg
kom til Suðaustur-Evrópu.
Þar hefi eg dvalið flest full-
orðinsár mín. Eg var í Búlg-
aríu ÍD23 og bakaði mér 6-
oild vegna andslöðu minn-
ar við þáwerandi einvalds-
stjórn
Y\thuganir mínar sannfærðu
Ynig um, að öll þessi loforð
liafa verið gersvikin.
Leppstjórnir.
Af athugunum mínum
dreg eg þá ályktun, að Rúss-
land og' fúlltrúar kommiiri-
ista í SA-Evrópu séu að
reyna að hrjóta á bak aftur
jijóðernislega mótspyrnu í
þeim hluta heimsins og gera
tilraun til að koma þjóðun
mjög valdamikill
ranri aðeins af nokkrum
verið lengi í Rússlandi..
legur kommúnisti og hefir | liðhlaupum, sem eru „soci-
alistar“ — og er það flokkur
landbúnaðarmanna, er fóru
úr bændaflokk þeim, sem
eitt sinn var gerður frægur
af Alexander Stambuliski —
nokkrum burtrækum meö-
limum fyrrverandi „róttæka
flokks“ og Zvenoitum, sem í
mörg ár voru hernaðarleg-
ir samsærismenn.
Glæpir gegn
kommúnistum.
Utanríkisráðherrann, Ge-
org Tatarescu, hefir framið
liér um bil alla þá stjórn-
málalegu glæpi, sem komm-
únistar telja versta. Áður
fýrr stjórnaði liann ofsókn-
um gegn Gyðingum og
styrkti þær af ríkisfé, kúg-
aði bændur og leiðtoga í
M erkisdagar.
Staða Zveno-flokksins
konungi til að lcoma á ein
jræði eftir fyrirmynd fasista
Starfsémi mín þá liafði um þar undir yfirráð Ráð-J0^ stjórnaði sviksamlegustu
ekki fallið í gleymsku, þvi stjórnarrikjanna. Til þess- k°sninglim Rúmeníu. Einn-
að koma þvi i framkvæmd, i *au^ 'lann fyrstu höf-
reyna þeir að gera þeim í uösainninSana i^&afimilli-
stjórnum, sem þeir hafa j “kjasáttmálunlj sem mið-
ikommúnista, hjálpaði Carol j þessari þjóðstjórn er mik-
rð er eg kom aflur til Sofia
í se])tember 1945 — eftir
fimm ára fjarveru — tóku á
móti mér sendinefnd komm-
únistiskra kvenna og færðu
mér blóm. Konurnar sögðuj um, dómstólum, lögreglu,
mér frá hinni frábæru stjórn verkalýðs- og bændasam-
er Rússar og búlgörsku tökum þessaraa þjóða, á-1 s‘ÍCírnan n! t'ússneska sendi-
hetjurnar þeirra hefðu seti samt því að draga úr mætti
ilvæg. Til dæmis er eitt af
slagorðum búlgörsku komm-
linistanna: „Munið 9. júni;
varðveitið 9. september.“
(Hinn 9. september 1944 eq
hinn hjarti dagur, þegar riú
verandi þjóðstjórn Búlgarni
komið þar á fót, mögujegt u®u a® Þv*'að koina Ri’nnen- var mynduð í sendiráði ráð
að fá alger umráð yfir herj
á stofn.
Eg hafði fyigzt með bar-
áttu manna í Búlgaríu fyrir
íu efnahagslega undir naz- j stjórnarríkjanna í Sofía. Sá
ista í Þýzkalandi. j9. júní 1923.er hinn dimmi
dagur, þegar herföringjar
og prófessorar steyptu
herranum í Rúkarest, rúss-; bændastjórn landsins, drápu
Rúmeníu er í raun og veru !
hinna stærri jarðeigenda.
eða útrýma þeim. Og full-
trúar Rússlands æsa ofpráðs handamanna og fiór-
betri lífskjörum og mig' fólkið upp til fjandskaparj u,n koinmúnistum á staðn
langaði til þess að gela sagtj við Bandaríkin og vini þeirra j
öllum frá þvi, að þjóðiiv til að hrinda þessum fyrir-
hefði að lokirm komið á fótjætlunum sínum i fram-
lijá sér réttlátri stjórn. En kvæmd.
eftir nákvæma umhugsun, er! Eg hefi heyrt Rúmena
það einmitl ]-'( ita, sem eg segja, að það sé eins liættu-j Eins í Búlgaríu.
get ekki sag!
eða Rúmeníu.
neska liershqfðingjanum,; því næst marga bændaflokks
sem er formaður herháms-j loiðtoga og brutu kommún
um, og þrir þeirra komu frá
Rússlandi eftir að Rúmenia
snérist gegn Hitler og i lið
með bandamönnum.
i ni Búlgaríu1 legt að láta í ljós vináttu við 1 Á svipaðan hátt er ástatt
Bandaríkin nú, og á meðan j um búlgörsku stjórnina, þó
Relánn úr landi.
Eg dvaldi í Búlgaríu í tvo
mánuði og var vottur að
margvíslegum hr\ ðjuverk-
um, kúgun. efnahagslegu
misrétti og lilufdr 'gni, sem
Þegar
var
eg síðan skýiði l'ra.
efni frásagua n nna
-svo úivarnað ti
Anlonescu var einræðisherra
í þar og banda)naður nazista.
Bæði í Rúmeniu og Búlg-
aríu eru stjórnir þessar
I kýnntar sem „viðlæk lýð-
i ræðishanr{alög“. En ' eftir
skilningi vestrænna þióða á
! lýðræði stcndur þetia ekki
heima að öliu leyti. Hvað
form sno'tir eru þæi’ barida-
u öuigqnu lra
stuttbylgjustöðvuni í NewJ .. , .
log, en í raun og vcru aðems
, . „ bialparmeðul til að koma a
a mig. Merv.ii' ognað og J , . ,. , ... ..
kommumslisiaijn ylirran
nuí
um.
giandskapasl vrar vio
rikisútvárpimr ié
fundum og loi-s rak cftirlits-j Sagt fyrir verkum.
nefnri Rússa mig úr Iaadj.
Áður en eg var gerðtir út-
lægur, ferðaðisl eg víða um
Búlgarit
enar m
og Hiiine
nosani
r,
niu. Rúm-
‘i en Búlg-
arai' oe manmíran
>ru pai
sjaldgæí'ari. Þioðareming-
in er meiri, þeir elska land
sitt meira', óttast
'rieira og þar- eru t'a
Rúmt nska irijórnii) var
niyntluo undir beinni um-
sjón A'ndrei Vishinský, seiu
kom fhigleiðis frá Moskvu
t:g sagði liinmn unga kon-
ungi Mikael, hvað menn
skyldu sldpaðir í stjói'niiia.
^ Forsæ'tisráðhérranri, dr,
Rússa Petru Groza, er ekkerl nenut
I * >;
ri inn ] nál'nið. llanii var leiðlogk
bqrniv kommúnistai. A1 fsliJs Jnendafiokks, sem var
Iieim i joruin kommúnistum, • jiekktur unriir nufnina
s.ent sil.ja i -eiuiwðisstjórn' Bændafylkingin. , Flokkmý
lanrisins. er einn Rúirieni að j þcssi var alrit-ei nógu sterk-
ur íi! að geta komið fulltrúa,;
i stjóin, og ekki einu sinni
til að koma manni i héraðs-
Dr. Groza er einn
mönnum í
en ekki er vifað,
að Imnn bafi lagl neiít eftiv-
uppruna,
■ { Búuh
ty.
IraniKvæ
að enn síðiir sé riregin riul á
að hún sé unriir om.nú;,-
istiskum yfirráðum na
þess að konnnúnisfaflokk-
urinn þar er sterú r, :. ; s....
mestir ern ritari þriðja Ir.l-
ernationale, í'<<•*>, ■ Dimi-
troff, frú Tsola I Ira-, aekeva.’
Vassil Kolaroi'f. svo
nokkrir aðrii féhigar, sem
voru möfg ár í Rú.ssiamU. Eg
iivgg. að þau sm; me.ðal
rev ndúst u ko'mmúni s í a
he-imsins. Flest af hessu fóiki
liefir fengisí við hyllinga-
slarfsemi i mörg :u
Þetta folk stjói'nar mal-
uni. Búlgariu í lelagsskap;
sein kalláður er • .> l-slöðv-
ar föðurlanrisins" og mynd-
aður \ar al’ Georg. Dimi-
troff. 1 fvrstu liafði' íelags-
skapur jiessi á að skipa
þöuuuni ó I co m m ú a i s t i s k u m
öflum. er einkum voru-bicnd-
istaflokkinn á- bak aftur). I
meira en tuttugu ár hafa
kommúnistar fordæmt .hinn
sígilda dag búlgarskrar and-
stöðu. T núverandi ríkis-
st-jórn þar eru samt nokkrir
upphafsmanna 9. júní. Einn
þeirra, forsætisráðherrann.
Kimon Gueorguieff, var, eft-
ir aðra hernaðarlega bylt-
ingu 1934, ábyrgur fvrir
^ Ííommúnistaaftökum. Hann
i-r aðeins nothæfuv sem
lyerkfæri. Hann hiynrii verða
■ jlæmdur sem „fasisti", ef
hann væri i andstöðu
kommúnistu nú.
Eg á ekki við, að stjórnar-
fyrirkomulagið í Rúmeniu
Bútgaríu sc samkvænri
ar eru, til þess að ná yfir-
ráðum yfir stofnunum og fé-
lögum i Balkanlöndunum.
Þegar eg heimsótti buíkov-
insku borgina Suceava til að
vera á fundi lijá þjóðernis-
lega bændaflokknum, þar
isem bændaforinginn, Ion
Mihalache átti að tala, var eg
næturgestur á heimili Trai-
an Tsaranu, sem var for-
maður stjórnmálaflokks þar
á staðnum.
Þessi ágæti smábæjarfull-
trúi alþýðunnar var gætinn
í tali, hæverskur í framkomu
og hanri bvorki framdi of-
bekli né eggjaði samfélaga
sína til ofbeldis. En ég sá
árásarliða (sem bæjarmenn
kölluðu kommúnista) hleypa
upp fundi hjá honum og það
í. viðurvist lögreglunnar. I
ragi'. og veru var árásin
studd af lögreglunni. Síðar
var þfi Tsaranus ógnað skrif-
lega nokkruin sinnum, og í
júnímánuði 1946 brutust
fimm menn inn til hans um
miðnætti, drógu hann út úr
rúriiinu og drápu.
Meira ofbeldi.
Þegar vio Mibalache og
tveir af félögum hans fórum
írá Suceava til Búkarest,
námum við staðar í Bacau
í Moldavíu, sem er lítill
vérksmiðjubær, og er nokk-
iir, en nú, að kouum
uudanskikiuin, srma
lum
og
skoðunum marxista í hinni
upprunalegu merkingu. Eg
veit heldur ekki hve niikinn
áhuga Rússar liafa fvrir út-
breiðslu inarxismans. í Dón-
árlöndunum nota Rússar
marxismann sem verkfæri
tii að ná einræðisváldi, Ilanu
verkai' fvrir milligöngu
þommúnisfiskra einræðis-
herra þi) að þeir sé-u kall-
aðir lý'ðræðissinnar.
Starfsaðferðir,
Á ferð minrii í Rúnieniu
varð eg yoilut: að eiiini af
aðferðúm þeiin, sern notað-
verksmiðjunum þar í skipu-
lögðum félags-;;- m) úrásar-
sveiia, sem 'D'R •: < ru til
að bæSa nið'.m mdstöðu.
Ei' við konmi:' aðal-
gistihússins . þe; ÍK.rnum,
tók á móti okk’. S e\ riafor-
ingi og nokkr ;■ r hans.
Þeir sögðu qkkur. r.ð aokkr-
viö uni riögum áðnr í ■■i ui í iokk-
ur kommúnist.'. 1 * ;nni af
aðalvcrks) • i iðjumrn i . þar,
brotizí inn í i'urid.-iiui.s Þjóð-
iega ba‘m!áHoUk.--:.!s. unnið
tal.svert tjön ■■,,; ■ snð niargt
fólk. Beiðni i
réglurinar het’i
reynzt árang'u
baí'ði :i. m. k.
: .d lög-
xlr iðeins
'ritm beldur
i'tii íögreglu-
■>ti xVt árásar-
maður sezt að.iloi
ménnina.
Vinir Mib u. -:\n þarna
sögðu einnig, ■-••'■ nokkrir
kommúni-staun;) • ■ á iíqss-
ari s'tundu i nági-'M'i luriels-
ins, og þeir váölkuéu hinum
þekkta bændafonucíja • ein-
dregiö að blnA.i kvöi.B'erð í
hérbergi sfnu. Mileriache af-
þakkaði það ráö næð liíiis-
virðingu, og uhi i.j:,i:k.k.'.n 8
md
eg mc
Moskvn-sátí ■
niálans, en samkvæmt riion-1 cni ireili
;í11 skuldbatt Groza forsæi
auðugustu
ifu'áðherra sig lil þé'ss a'ö Rúrnc
veita, mönmim '
Pnryara
1
,r$ítmði, hí ia íYjálsar svosii-: tí-hí&rvort i sölurnar fyrir
:í)gar fram fara, aí'm
•'íqmhU’ bláðanna, lc
ilmdahölcl, virð
úfvarpsins og I
Db'noui' þar. Hann er heztri'
\ «1- ’ gl.æsilegur í útliíi og'
jíiiiílir sirangásta eftirlití;
icila ckki anti -; aðí.'P itara ráðunéytis
hlullev
sm^ji
sií'iðuíiokka neinni kúgun.j rmij.s Rudnaras, sem eáj’
ökkar var.ta? mann tl! ᧠annast afgreiSf-!u fíJaásias
í HaföarfeSi frá 1. 0, m.
Talií Fíð afgreiSsiaua í Reýkjávík (sími 1660), sem
geftir nánari wppiýsÍEgar. -
Oé'Úíci '