Vísir - 03.10.1947, Side 4

4
VISIR
Föstudaginn 3. október 1947
irxsiR
DAGB'IAÐ
Utgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Órótt innanbrjósts.
IU|argt er broslegt i fari kommúnista, en eitt þó frekast,
sem aldrei bregzt. Sjái þeir sitt óvænna og telji sig
vera að tapa trausti og fylgi, verða þeir ókvæða við og
ausa úr sér skömmum og svívirðingum um allt og alla.
Þetta er einskonar hitamælir, sem óhætt er að treysta.
Þeim mun erfiðari aðstaða, þeim mun meiri gífuryrði.
I gær brugðu kommúnistar ekki vana sinum. Þjóð-
viljinn ritaði ritstjórnargrein, sem helguð var Alþingi og
er hún með þeim eindæmum að algjört siðleysi má kall-
ast. Ráðizt er að núverandi ríkisstjórn með hrokaskömm-
um og svívirðingum og þetta er gert af því að kommún-
istar vita að stjórnin er örugg í sessi, en þeir áhrifalausir
I andróðri sínum innan þings, sem utan. Munu þeir eink-
um liafa orðið þessa varir á fundum, sem þeir hafa liald-
ið víðsvegar um landi, en sumpart orðið að aflýsa vegna
lítillar aðsóknar.
A itað er að verkefni Alþingis er að þessu sinni annað
og meira, en þingið hefur látið sér nægja til þessa. Dýr-1
tíðarmálunum og lausn þeirra verður ekki skotið lengur
á frest. Ekki verður niðurgreiðslum á afurðaverði haldið
íengur uppi, með því að tekjustofnar ríkisins hljóta að
bregðast tilfinnanlega þegar á næsta ári, en ríkinu verður
að sjá fyrir nauðsynlegu rekstrarfé með nýjum álögumj
og verður þá væntanlega litill afgangurinn til annarra
greiðslna. Kommúnistum er 1 jóst, að stefnubreyting hlýt-
ur að eiga sér stað þegar á þessu þingi og hverfa verður
frá þeirri óhófseyðslu, sem kommúnistar innleiddu á sinni
ííð og bera mestu ábyrgðina á, þótt aðrir flokkar hafi þar
heldur ekki hreinar hendur. Víst er hitt, að þegar nauð-
sýn þjóðarinnar krefur, standa borgaraflokkarnir einhuga
að óhjákvæmilegum ráðstöfunum til viðreisnar, en komm-
únistar einir munu hafa þar sérstöðu, með því að þeir
’mfa aldrei ætlað sér að stuðla að róttækum ráðstöfunum
til lausnar dýrtíðarmálunum, en keppa frekar að hinu,
að koma fram allsherjar hruni, síðan ríkisresktri og þjóð-
nýtingu.
Kommúnistar hafa aldrei farið leynt með þetta. Er
þeir unnu með öðrum flokkum að hinni svokölluðu ný-
sköpun, höfðu þeir í flimtingi, að þeir styddu þær einar
framfarir, sem hentað gæti þjóðnýtingu síðar. Að þeirra
frumkvæði var ríkissjóður látinn taka ábyrgð á fiskverð-
nu, en þá var skammt til beins ríkisrekstrar og auðvelt
fyrir kpmmúnista að færa fram rök fyrir nauðsyn hans.
Utvegsmenn létu ginnast til að veita slíkum úrræðum fylgi,
þótt þeir krefðust aðallega að verðbólgan yrði lækkuð, en
-engum heilvita manni dettur nú í hug, að haldið verði
lengra eftir braut kommúnistanna og ríkinu bundnir bagg-
ar, sem jjað hefur engin skilyrði til að rísa undir. Af jjess-
um sökum fyrst og fremst svalar Þjóðviljinn heift sinni
á núverandi ríkisstjórn. Hún hlýtur öðrum frekar að beita I
sér gegn stefnu og áhrifum kommúnista og á hennar herð-
um hvílir ábyrgðin á viðreisnarstörfunúm.
Tillögur þær, sem ríkisstjórnin hefur fram að færa,
liggja enn ekki fyrir til umræðu, en væntanlega hefir hún
undirbúið jjær og leggur þær.fram í byrjun jjings. Vellur
þá á miklu, að þær hljóti greiða ög góða afgreiðslu og
\erði ekki limlestar með þaufi og braskstarfsemi innan
i ingflokkanna. Borgaraflokkarnir verða í rauninni að
koma sér saman um lausnina og greiða fyrir afgreiðslu
íiennar, áður en málið er lagt opinberlega fyrir jjingfundi.
Þar munu kommúnistar gera það, scm gert verður til að
spilla árangri.
• Kommúnistum er órótt innanbrjósts af því að þeir ör-
vænta um, að Jæir hafi lengur bolmagn til að standa í
vegi fyrir nauðsynlegum umbóíum í verðlags- og atvinnu-
málum. Þeir vita, að íaunastéttirnar eru ekki fúsar til að
leggja út í langyarandi verkföll, enda; verður tap. jíeirra
jjeiití mun meira, sem rninna er gert til lausnar dýrtíðar-
innar. Þar duga ekld silkihanzkatök. Þjóðinni ætti að vera J
Ijúft að leggja á sig nokkrar byrðar fyrsta kaslið, til jjess
að tryggja hag sinn í framtíðinni og jafnframt hið unga
íslenzka lýðveldi. ............... . ..... .
AUarafmælis
Prestaskólans
minnzt.
1 gær var aldarafmælis
Prestaskólans minnzt með
virðulegum hátíðahöldum
liér í Reykjavík.
Athöfnin hófst í Mennta-
skólanum kl. 11 f. h., en kl.
2 e. h. hófst hátíðarsamkoma
í Háskólanum.
I Menntaskólanum flutti
Magnús Jónsson, prófessorj
ræðu, en dómkirkjukórinn1
söng undir stjórn Páls ísólfs-
sonar. I Háskólanum flutti
Tómas Guðmundsson, skáld,
frumsamið kvæði, sem hann
hafði samið i tilefni hátíða-
haldanna. Þá talaði próf. i
Ólafur L árusson, rektor Há-
skólans, og loks prófessor
Ásmundur Guðmundsson,1
forseti Guðfræðideildar.
Kl. 5 hófst í dómkirkjunni
hátíðamessa, og voru forseti
íslands og forsætisráðherra
viðstaddir, auk annarra.
Próf. Ásmundur Guðmunds-
son þjónaði fyrir altari fyr-
ir prédikun, en sira Bjarni
Jónsson vígslubiskup eftir
prédikun. Biskup íslands,
herra Sigurgeir Sigurðsson
flutti prédikun og lagði út
af orðunum: „Sjá, sáðmað-
ur gekk út að sá.“
Um kvöldið hófst sam-
kvæmi að Hótel Borg, sem
menntamálaráðherra og
rektor Háskólans buðu til.
Esperanto stuðlar að
firiði og einingu. g
: . ' fJ i
Á sérfundi kennara á al-
menna esperantoþinginu,
sem háð var í Bern í sumar
mættu kennarar frá 12 lönd-
um m. a. íslandi.
Þessir kennarar töldu
málaglundroðann, sem hvar-
vetna ríkir .í heiminum, vera
mikla hindrun á skilningi
jjjóða í milli og orsök marg-
víslegra örðugleika og mis-
skilnings. Þeir töldu esper-
anto — hið aljjjóðlega hjálp-t
armál — geta verið til nokk-
urra úrbóta í þessu efni, og
sökum einfaldleika, rökvísi
og aljrjóðlegra eiginleika vera
fullkomlega nothæft á öllum
sviðum talaðs og ritaðs máls,
sem skilningsauki milli
manna af hvaða þjóðerni
sem væri.
Af þessari ástæðu skoruðu
jjeir eindregið á kennara og
uppeldisfræðinga víðsvegar
um heim að stuðla að Jjví að
kennsla í esperanto verði tek-
in upp í sem flestum skólum.
Það geíi stuðlað að Jjví að
veita hinu sundurþykka
mannkyni möguleika til að
skapa skilning,
og frið.
Málverkasýning
optiuðé
Skurð
igurðsson Iist-
opnaúí málverkasýn-
Listamannaskálanum
ingu í ______
í g^r.
Þar sýnir listamaðurinn
60 olíumálverk og 11 teikn-
ingar og vatnslitamyndir.
Landslagsmyndirnar eru
flestar frá Þingvöllum, úr
Skagafirði og úr Norðurár-
dal í Borgarfirði. Töluvert
bert á samstillingum og
sömuleiðis eru nokkrar and-
litsmyndir.
Sýningin verður opin
framundir miðjan mánuðinn.
1 gær var aðsókn góð og
nokkrar myndir seldust.
400 nemendur
í Handeða-
skólanum.
Verkfall flug-
manna
Kennsla í Handíðaskólan-
um byrjar um miðjan þenna
mánuð. Breytingar þær og
aukning sú á starfsemi skól-
ans, sem nú er unnið að,
bræðralag vedlur því að ekki reyndist
kleift að byrja fyrr.
Hin nýja kennaradeild fyr-
ir handavinnu kvenna er
fullskipuð og meira en það.
Alls bárust 45 umsóknir um
inngöngu í deildina, en að
jjessu sinni var aðeins hægt
að veita viðtöku 15 stúlkum.
Með stofnun þessarar kenn-
aradeildar hafa kröfurnar
um almenna menntun kenn-
araefnanna verið auknar
frá því sem verið
Nokkurra jarðskjálfta-
kippa varð í gær vart í
Portúgal, án jjess að
skemmdir yrðu á mann-
virkj um.
Vegna verkfalls flugmanna
hjá flugfélaginu AOA, hafa
allar fluferðir þess lcgið
niðri síðan 30. sept. síðastl.
Sex flugvélar eru í verk-
falli í Evrópu, en allar aðr-
ar flugvélar félagsins eru
dreifðar hingað og þangað stórum ira pvi sem
um Bandaríkin. — Flug- hefir.
menn á vélum AOA krefjast 1 vetur munu um eða yfir
liærri launá, en Jjeir höfðu 100 nemendur verða í Hand-
eftir síðuslu kjarasamninga, íðaskólanum og er Jjað fleira
frá 500—1300 dollara á mán- en nokkuru sinni fyrr.
uði. I ------:___
GM
Er það stirfni?
Vesturbæingur, er nefnir sig
,,Stafkarl“ hefir sent Vísi eftir.
farandi línur og er honum mik-
iíi niöri fyrir: „Þjóöleikhúsiö
kvaö nú ekki veröa tilbúiö um
næstu áramót, „vegna gjald-
eyrisskorts“, aö. Jjví er húsa-
meistari segir. Landlæktiir var
aö tilkýnna eitthvaö svipaö'itm
fæðingardeildina nýlega. En er
Jjaö nú eingöngu af gjaldeyris-
skorti, aö þessum verkum er
ekki þegar lokið? Gæti ekki
veríö, aö stirfni vissra'manna og
sjúkleg löngun Jjeirra til aö
forsmá hendur íslenzkra lista-
rnanna. hafi ráðiö þar nokkru
Gjaldeyri vántaði ekki.
Eg Jjykist niega fullyrða, að
allan fyrra helming Jjessa árs
hafi ekki staðiö á gjaldeyri fyr.
ir- veggþiljum' og 'Wúsgögrtúrh-
En þaö munu vera þeir hlutir,
setn nú stendur á. íslenzkir
húsgagnasmiöir voru reiöubún.
ir til aö vinna verkið. Og verk- 1
inu hefði í báðum tilfellum get- |
aö veriö lokiö nú, ef íslending- j
ar heföu veríð virtir Jjess aö
mega vinna Jjað.
Voðalega fínt.
En þetta átti aö vera „voða-
lega fínt“ og útlent. Það átti að
vera. „máde in Sweden“. Og
Jjaö eru svo sem fleiri en Jjessir,
sent vilja láta hús sín og bús-
hluti vera „made in Sweden“.
Ýmsir fínir menn flytja inn
húsgögn, hurðir og Jjilskápa,
sem eru'merkt Jjessarri fínu á-
letrun. Jafnvel eru lamirnar
skrúfaðar á, skrárnar settar í
og skáphuröirnar gljáfægöar
Jjarna í útlandinu. Þetta er in.
öælt. Þaö er svo óisíenzkt.
Sautján ár.
Þjóöleikhúsið er búið aö vera
á döfinni í sautján ár. Ætli þaö
geti ekki tafizt nokkuð enn,
eöa Jjar til menn læra að meta^
Jjaö, sem er „made in Iceland“,“
Hér lýkur bréfi Stafkarls, en
sem eftirskrift hefir hann sett
eítirfarandi: „Eg kann ekki við
að Jjeir sakfelli aðra, sem eru
sekir sjálfir. Og svo er þaö okk-
ur nauösyn að skapa íslenzkum
iðnaöarmörinuní viöunandi skil-
yröi.“
Eru þeir forsmáðir?
Ekki skal lagður neinn dóm-
ur á þau ummæli „Stafkarls”,
„stirfni vissra manna og sjúk-
leg löngun til að forsmá
hendúr íslenzkra fðnaðar-'
manna“. Þaö væri aflfitt, ef svo
væri, Jjví aö íslenzkur iðnaður
er alfs góös maklegur og sjálf-
sagt aö hlúa sem bezt aö hon-
um í hvfvetna, ........ .......-