Vísir - 04.11.1947, Blaðsíða 2

V I S I R
Þriðjudaginn 4. nóvembér 1947
2
Framfarir og tækni
Amerískir vísindamenn ætla að reyna
að hafa hemil á fellibyljum.
Merkilegar rannséknir gerðar í haust.
Spáir flugvélum, sem fljúga yfir
þvera Ameriku á klukkustund.
Þetta gerist innan 3ja ára, segir þýzkur
vísindamaður.
Miklir fellibyljir ganga oft
yfir Floridaskaga í Banda-
ríkjunum og fylkin, sem
liggja að Mexíkóflóa og hafa
valdið feykilegu tjóni, bæði á
mcnnum og- mannvirkjum.
Einn slíkur fellibylur gekk
yfir Florida um miðjan sept-
ember og varð mikið tjón af.
Um sama leyti voru amer-
iskir vísindamenn önnum
kafnir við það að reyna að
finna einhverja leið til þess
að draga úr afleiðingum
slíkra náttúruhamfara.
Meðal annars leituðust
þeir við að koma á öruggari
veðurspám og varð þeim
mikið ágengt. Veðurspár
þeirra ollu því, að miklu
færri fórust í síðasta felli-
bylnum en ella befði orðið.
En bins vegar er alllaf Iiætta
á því, að bús, flugskýli, ýmis-
konar mannvirki önnur, svo
og akrar og garðar eyðilegg-
:ist. En til þess að forðast slíkt
tjón er nauðsvnlegt að í'áða
niðurlögum fellibvlsins
sjálfs, dreifa fítonslcrafti
ans út yfir höfin og það er
aðaltakmark vísindamanna
og veðurfræðiuga.
Vélar fljúga
ínn í
fellibylinn.
I september voru rann-
sóknarflugvélar sendar inn í
fellibylinn, sem var að mynd-
ast undan Floridaströnd.
Þetta voru fjögurra hreyfla
risaflugvirki. Það, sem flug-
menn og rannsóknarmenn í
flugvélunum sáu, varpar al-
gerlega nýjU ljósi yfir eðli
fellibylja. Og þetta var í sann-
íeika feílibylur. Flugvélarnar,
sem voru um átta stundir á
lofíi 1 þessum rannsóknar-
ferðum, köstuðust til eins og
•fis og voru ■ stundum í að-
eins 60 metra hæð.
Slundum virtusl flugvél-
arnar standa í stað. Hávað-
:ínn i storminum yfirgnæfði
vélagnýinn og regnið
streymdi inn um búk flugvél-
anna, því að þeir gliðnuðu í
veðrinu. Þá kom það fyrir,
að flugvélarnar reyndu að
Jcomast upp úr veðrinu, en
tókst það eklci.
Rannsóknarmennirnir
fengu nokkura hvíld í mið-
depli fellibylsins, sem var um
•40 lcm. í þvermál. Þar var
stillt veður eins og á sumar-
degi. En umhverfis liann i
allt að 130 km. fjarlægð var
myrkur og þar blésu vindar
a-angsælis með allt að 210 km.
3n-aða og öðru liverju var
diraði þeirra allt að 300 km.
Stefna veðursins.
Eins og venja er til, vegna
snúnings jarðarinnar, lireyfð-
ist fellibylurinn hægt í vestur,
meðan eyðileggingin stóð sem
hæst. Fjallháar öldur risu á
sjónum, tré brotnuðu og
byggingar brundu til grunna,
en regnið streymdi niður og
óskapleg flóð urðu.
En samt sem áður var milc-
ill árangur af þessum rann-
sóknum. Meðal annars lcom-
ust rannsóknarmenn að
þeirri niðurstöðu, að geysi-
víðáttumikill lieitur loft-
straumur virðist fara á und-
an fellibylnum, í sömu átt og
hann. Loftstraumur þessi
mun vera nærri 1000 km. á
annan veginn en 1300 á hinn.
Er þetta aðvörun um yfirvof-
andi fellibyl og livert liann
muni fara. Yonast veðurfræð-
ingar til, að þeir geti á þennan
hátt sagt fyrir fellibylinn
tveim sólarhringum áður en
hann skellur á — ef til vill
með því að finna binn lieita
loftstraum með radartækj-
um.
En önnur athugun var
engu ómerkilegri. Komizt var
að raun um, að milli tveggja
sammiðja hringa altostratus-
skýja voru svæði — 32—48
km. breið — þar sem engin
ský voru. Ef hægt væri að'
sundra slcýjunum, væri ef til
vill hægt að draga mjög úr
afli fellibylsins.
Nobels verðlauna-
maður reynir sig.
Það, að nokkur hluti felli-
bylsins eru ský, ýta undir á-
form Dr. Irving Langmuir,
Nobelsverðlaunabafa og
frægs eðlisfræðings við rann-
sóknardeild General Eletric-
fyrirtækisins, sem héfir í
byggju að reyna að eyða
fellibyljum. Áformar Dr.
Langmuir, með aðstoð veður-
fræðinga bers og flola að
PéniciiEin við
sárasóft.
Talið er, að nú sé hægt að
lækna sárasótt (syfilis) á átta
dögum með því að dæla peni-
cillin í sjúklinginn einu sinni
á dag.
Er það læknir í Banda-
rikjaher, Monroe J. Roman-
slcy að nafni, sem hefir skýrt
frá þessu. Kveðst bann bafa
náð mjög góðum árangri
með þessari aðferð, sem er
mun í'Ijótyirkari en aðferðir
þær, sem fyrr liafa verið not-
aðar. (U. P.).
reyna að breyta ýmsum hita-
beltistruflunum, svo sem
fellibyljum í regn og haglél,
áður en þeir komast i almætti.
Ætla vísindamennirnir að
beita sömu aðferðum og ýms-
ir visindamenn og bændur,
að dreifa þurrum ís yfir
skýjamyndanirnar, til þess að
fá þau tll að falla til jai'ðar
— verða að rigningu.
Þegar svo er lcomið, að
fellibvljirnir liafa sézt með
radartækjum, mætti senda
flugvélar á vettvang, er gætu
lamað þá með dreifingu þurs
íss, áður en þeir geta unnið
tjón.
Flaug meö
1047 km.
hraða.
Nýlega hafa enn verið sett
met í hraðflugi í Bandaríkj-
unum og munar nú minnstu,
að flugvélarnar fari jafn-
hratt og hljóðið.
Við Muroc-vatn í Kali-
forníu flaug Turner F. Cald-
well þrýstiloftsknúinni flug-
vél — er nefnist „Skystreak“
og er af Douglas-gerð — um
þriggja ldlómetra vegalengd
með rúmlega 1030 km. með-
alliraða og setti þar nýtt
heimsmet í liraðflugi. Fyrra
metið var sett 19. júní í sum-
ar, einnig í Bandaríkjunum.
Var það flugvél af Lockheed-
gerð.
Nokkuru síðar var metið
enn bætt, er Marion Carl
majór ílaug sömu Douglas-
vélinni með um 1047 km.
hraða á klulckustund.
Mun láta nærri, að l'lugvél-
arnar hafi farið með Iiraða,
sem svarar 84% af hraða
Ijóssins. Telja amerískir
flugvélafræðingar, að þess
muni skammt að bíða, að
smíðaðar verði flugvélar,
sem fara jafnhratt eða hrað-
ar en bljóðið.
Marion Carl'majór, er á
heimsmetið í hraðflugi, var
frægur flugmaður í styrjöld-
inni og er sagður hafa skotið
niður 18 japanskar flugvél-
ar. (U. P.).
hmmimm
sem eiga að birt-
ast í blaðinu sam-
dægurs, verða að
vera komnar fyr-
ir kl. 11 árdegis.
Þýzkur flugvélasérfræð-
ingur, sem vinnur nú fyrir
Bandaríkjastjórn, hefir spáð
því, að innan þriggja ára
muni takast að smíða flug-
vélar, er geta flogið milli New
York og Kaliforníu á einni
klukkustund.
Þykir spá liins þýzka vís-
indamanns fara fram úr
björtustu vonum um brað-
fleygar flugvélar. Nefnd sú,
er hefi yfirumsjón með flug-
málum Bandaríkjanna, liefir
lýst yfir því, að innan
þriggja ára verði smíðaðar
flugvélar, sem ná að minnsta
lcosti 1600 km. liraða á klst.
og er það talsvert liraðar en
liljóðið fer (um 1200 lcm. á
ldst.), en þó ekki eins liratt
og liinn þýzki sérfræðingur
liefir spáo.
Hinn þýzki sérfræðingur
heitir Dr. Alexander W.
Lippisch og var áður einn af
snjöllustu flugvélasmiðum
hins kunna, þýzka fyrirtækis
Messerschmitt. Er liann einn
af um 270 þýzkum vísinda-
mönnum, er nú starfa i
Bandaríkjunum. Komu þeir
allir til Bandarikjanna að
styrjöldinni lokinni. Hafa
sumir þeirra dvalið þar siðan
í sepíember 1945,
Hinir þýzlcu vísindamenn
hafa allir boðizt til þess að
vinna fyrir Bandaríkjastjórn.
Þeir aðstoða meðal annars
við það að vinna úr 500 þús-
und þýzlcum vísindaskjölum
og 5000 smálestum af ýmis-
legum vélum og áhöldum
þýzkum, svo sem flugvélum,
hreyflum ýmiskonar og öðr-
um áhöldum, sem áður voru
litt lcunn.
Segir Lippisch þessi, að
unnt verði að ná hinum
mikla liraða með þvi að
fljúga í 13—14 þúsund metra
liæð.
Gerir Lippisch ráð fyrir, að
þessar liraðfleygu flugvélar
muni verða af svipaðri teg-
und og „vængurinn fljúg-
andi“ (en frá honum hefir
verið sagt i Vísi áður). Enn-
fremur telur Lippiscli, að
slílcar flugvélar muni verða
mun ódýrari í smíði og
rekstri.
A
Nýsköpunarfog-
arinn Geir
kominn.
í gærmorgun kom nýsköp-
unarlogarinn Geir hingaö til
bæjarins.
Geir er eign útgerðai’fé-
agsins Hrannar li.f. Togar-
inn var fánum skreyttur,
þegar hann lagðist við bafn-
argarðinn hér. Hann mun
hefja veiðar, þegar búið er
að setja lýsisbræðslutæki i
bann.
Byggingafél. Verkamanna
Félagsmenn geta fengið keypta 2ja herbergja
íbúð í 1. flokki. — Umsókn sé skilað til Gríms
Bjarnars, Meðalbolti 11 fyrir 12. þ.m.
Stjórnin.
Matsvein og nokkra háseta
vana síldveiðum, vantar á M.s. Ingólf G.K. 96.
Upplýsingar um borð í skipinu við Ægisgarð.
tB tJÐ
óvenjulega skemmtileg og sólrík, á ágæt-
stað, senn tjlbúin, til sölu milliiiðalaust. —
Tilboðum merkt: ,,Ágæt íbúð“, sé skilað á
afgr. blaðsms fyrir föstudag.