Vísir - 31.01.1948, Blaðsíða 2

Í/^CASY i
PRUS5JÁ'
FJJAíMCE
3ERMANY AND GERMAN'
DOMINATED AREAS
RUSSiA AND RUSSIAN-
DOMINATED AREAS
TUaKEy
TNtANft
POLANO
RUMANIA
mmm
SuaVia
BULGAUIA
IGERMANY AND GERMAN-
DOMINATED AREAS
RUSSIA AND RUSSIAN-
DOMINATED AREAS
TUHIÍEy
VISIR
Láugardaginn 31. janúar 1948
L|ó§;tað upp
Skjötin um samninga þei
1939 birt
íftm §am§æn
Stalliis.
I þessari grein ræða blaðamennirnir John Desmond og
Allan Taylor enn um skiptingu Póilands milli Rússa og
Þjóðverja samkvæmt hinum leynilega samningi þeirra
Molotovs og Ribber.trops frá 23. ágúst 1939, er varð
til þess að hrinda heimsstyrjöldinni síðari af stað. Grein
þessi byggist, eins og hin fyrri, á skjöium, er fundust
í utanríkismálaráðuneyti Þjóðverja skömmu fyrir upp-
gjöf Þjóðverja. Fjallar greinin um margt það, er áður
var hulið og lýkur frásögn þeirra blaðamannanna, er
Hitier teflir fram herjum sínum gegn hinum fyrri banda-
mönnum sínum í júnímánuði 1941.
Rússa virtist fýsa þess, a'ð
„afgreiða“ Póllandsmáiið bið
allra fyrsta. I-Iinn 27. septein-
ber kom Ribbentrop lil
Moskva. Viðræður iiéldu
sleitulaust áfram frám á
mo'rgun #29. september.
Við samningagerðirnar
virtust Rússar hafa kómið ár
sinni betur fyrir borð. Leyni-
samningurinn frá 23. ágúst
lcoinst nú í framkvæmd með
nokkurum undantekningum
j viðaukasamningi frá 28.
september, sem að sjálfsögðu
einiiig var leynilegur. Með
liorium yar ákveðið, að Lit-
liaugaland (Liihauen) skyldi
verá á álirífasvæði Rússa, en
i stað þess fengu Þjóðverjar
nokkurar bætur með breyt-
ingu á pólskum landssvæð-
um þeim í vil.
Ennfremur lýstu Rússar
vfir formlegpm stuðningi
sinum við fyririmgaða „frið-
arsökn“ Þjóðverja. Segir enn-
fremur i yfirlýsingunni um
þeíta: „Verði styrjöldinni
iialdið áfram skulu liinar
tvær ríkisstjórnir iiefja við-
ræðitr um nauðsynlegar ráð-
stafanir.“
Ribbentrop
var ekki ánægður.
Ribbentrop snéri aftur til
Berlinar, ekki allskostar
ánægður með samkoinuiagið
í Moskva. En nokkuð dró það
úr óánægjunm, að géfið liafði
verið í skyn hernaðarbanda-
Iag Rússa og Þjóðverja og
jennfremur, að „friðarsókn-
in“ lcynni að reynast happa-
sæi. Síðar myndi verða timi
til þess iað fást við Rússa.
j En viðræðurnar í Moskva
höfðu í'evnzt Rússum mikill
ávinningur. Þeir liöfðú feng-
ið mikil landssvæði'og frjáls-
ar hendur víða, sem þeir og
færðu sér i nyt, eins og brált
kom í ljós í Eystrasalísríkj-
untini. Þeir hö'fðu endur-
lieimt mikið af binu póiska
landssvæði, cr ]>eir höfðu
misst. Og síðast en ekki sízt,
voru varnarskilyrði þeirra nú
betri en nokkuru sinni fyrr,
ef svo kynni að fara, að Þjóð-
verjar snérust gegn þeim.
Vináttan
kólnar.
Nú vai‘ lokið fyrsta þætti
hinnar þýzk-rússnesku sam-
vinnu. Er næsti þáttur liófst
mátti sjá ýmis merki gagn-
kvæmrar tortryggni. Þjóð-
verjar béldu áfram skrafi
sinu og áróðri til þess að
knýja frain uppgjöf véstiir-
veldanna. Rússar tóku að
A þessari mynd sést hvernig afstaða Þýzkalands og Rúss-
Iands var, áður en leynisamningurinn illræmdi var gerð-
ur í ágúst 1939. Þýzkaland, Austurríki og Tékkóslóvakía
éru skástrikuð. Enn hafði Póllandi ekki verið skipt og
Eystrasaltsríkin voru frjáls.
nýta sem bezt áhrifasvæði
sín i Eystrasaltsríkjunum, en
Þjóðevrjar litu þá tortryggn-
isáugum.
Hinn 3. október stakk Mo-
lotov upp á þvi, að Þjóðverj-
ar sýndu einhvern mála-
myndarhöfðingsskap gagn-
vart Lithaugalandi, sam-
kvæmt leynisamningnum frá
28. september. Schulenburg
símaði i tilefni af þessu:
„Mér virðist uppástunga Mo-
lotovs skaðlcg fyrir okkur,
þar sem bún myndi í augum
umheimsiiis gera okkur að
„ræningjum1' en Rússa að
„gefendum“.
Ráðizt á
Finnland.
Rússar réðust inn í Finn-
land 30. nóvember. Þeir
ki'öfðust landssvæða og her-
stöðva at’ Finnum. Finnar
vísuðu kröfunum á bug.
Þjóðverjar höfðust ekki að.
Allmargir Brétar og Frakk-
ar sáu möguleika á því, að
koma Finnum til hjálpar og
liefja þar með sókn, er síðar
meir kynni að verða snúið
gegn Þjóðverjum. Sjálfboða-
liðar buðu sig fram og fé var
útvegað. Rætt var um að
senda brezk-franskan her til
Jijálpar Finnum. Þjóðverjar
voru engan veginn óámégðir
með þetta, það gat ef til vill
orðið til þess að lækka rost-
ann í Rússum, að minnsta
kosti um stundarsakir.
Þenna vetur varð Rússum
lítið ágengt í Finnlandi.
Manntjón Rússa var mjög
mikið, en tiltölulega lítið lijá
Finnum. Mjög kólnaði vin-
skapur Þjóðverja og Rússa
og' nokkurrar fyrirlitningar
virtist gæta i Berlin í garð
Rússa. Þ. 12.1harz 1940 iirðu
Fiimar ;að ■gefast upp.
Hinn 9. apríl skýrði Scliu-
lenburg Molotov frá innrás-
inni í Xoyeg og Danmörku
])á um morguninn. í skýrslu
Schulenburgs um fund þeirra
segir bann: „Molotov. sagði
berum- orðum: Við oskum
Þjóðverjúm góðs gengis og
fullkoinins sigurs.“
Leiflursíríö
í algleymingi. ,
í aprillok mátti heita, að
herförin gegn Noregi og Dan.
mörku væri á cnda. Hitler
var nú albúinn til næsta leiks.
Að morgni hins 10. maí gekk
Schulenburg enn á fund Mo-
lotovs og skýrði bonum frá
innrás Þjóðverja þá um
morguninn í HoIIand og
Belgíu „vegna yfirvofandi
sóknar Breta og Frakka um
þessi lönd.inn í iðnaðarhér-
aðið Ruhr.“
Leifíurstríð nazista gegn
vcsturveldununi kom ■ mönn-
um algerlega á óvart. í júní-
byr.j n n var bið hetjulega und-
anliald Breta frá Dunkerque,
er þeim tókst að bjargá nær
ölíum herafla sínum úr klóm
Þjóðverja. Ilinn 10. júní gerð-
ust Italir stríðsaðilar með
„rýtingsstungunni í bakið“,
eins og Roosevelt forseli orð-
aði það. Nú fór Rússum ekki
' að verða um sel. Þeir liöfðu
reiknað með langvinnri styrj-
öld á vesturvígstöðvunum.
Nú virtist Iiitler hafa fulln-
aðarsigur í hendi sér og
Rússar gátu næstir orðið fvr_
ir barðinu á liervélinni þýzku.
j Ilinn 14. júní sendi \Veiz-
! sácker, í utanríkismálaráou-
neytinu þýzka, eftirfarandi tii
Schulenburg í Moskva og fór.
i ]>etta mjög levnt, eins og gela
má nærri:
Ráðabrugg'
Rússa.
| „Frá mjög leynilegum
heimildum, sem yður eru
j kuniiar, hefir okkur borizt
' sú vitneskja, að frú Köllon-
! tay, sendiherra Rússa í
Stokkhólmi, bafi nýléga sagt
' við belgíska sendhcrrann
þar, að það væri sanieigiulegt
liagsmunámál, stórvclda Ev-
rópu, að standa gegn yfir-
ráðastefnu Þjóðverja."
Meðan Þjóðverjar sóttu
i'ram í Vestur-Evrópu, liöfðu
Rússar fengið sitthvað fyrir
snúð sinn, í sámræmi við
leynisamninginn við Þjóð_
verja frá 23. ágúsl. Eistland,
Lettland og Lithaugaland
voru innlimuð i Sovét-Rúss-
land. Rúmenia varð að láta
af hendi Bessarabiu, er féll
í hlut Rússa.
Sumarið og snemma
Iiaust 1940 var svo háð „or-
ustan um Bretland“, er Ilitl-
er reyndi að sigrast á Bret-
um með loftárásum sínum.
Ráðamenn í Kreml fylgd-
ust kappsamlega með. Ætl-
aði Hitler að reyna að gera
innrás í Bretland? Ef hann
gerði það ekki, livar átli þá
að beita eyðileggingarafli
hinnar voldugu slrtðsvélar
Þjóðverja? Rússar efldu iðn-
að sinn sem mest þeir máttu,
og' vigbjuggust af kappi.
Molotov og
Hitler hittast.
Um miðjan september var
ljóst, að loftsóknin gegn
Bretum hafði brugðizt. Hitl-
er beindi aftur augum sínuni
í austui’átt. Hinn 12. nóvem-
ber gerðist mjög mikilvægur
atburður.
Þann dag sátu þeir Hitler
og Mololov saman á afdrifa-
ríkum fundi í-Berlín. Þjóð-
vei’jar böfðu Iengi unnið að
heimsókn Molotovs til Þýzka-
lands, sumpart vegna þess,
að þar með væri Þjóðverjum
sýnd diplómatísk kurteisi
vegna tveggja heimsókna
Ribbentrops í Moskva árið
áður. Þetta var fyrsta för
Molotovs utan landamæra
iRússlands. Um leið var þetta
fyrsti og' síðasti fundur hans
og Ilitlers. Að þvi cr virðist,
hafði fundurinn verið lítt
undirbúinn. Hitler vildi fá
Molotov til þess að iindii'ríta
f j órveldasáttmála Þýzka-
lands, Rússlands, Ítalíu dg
Japans til þess að skipta
beiminum á niillí sín. Molo-
tov lét ekki til leiðast. Hann
var hræddur um að einhver
hinna aðilanna sæti á svilc-
í’áðum, eða allir þrír. Fund-
urnn fór út um þúfur. Engin
tengsl urðu milli þeirra Ilitl-
ers og Molotovs, livorki
stjórnmálaleg né persónulég.
Síðan skýrði bragðarefurinn
von Papen frá þvi, að á þess-
uin fundi befðu Þjóðverjar
raunverulega tapað styrjöld-
inni.
Hernaðaráætlun
Hitlers.
Nú var árið 1940 senn á
enda. Hitler gat hrósað sigri,
en þó voru Bretar eftir. Hvað
átti liann að gera, ef Rússar
Frb. á 7. síðu.
Svona var umhorfs í Evróþu eftir að Hitler og Stalin
gerðu meö sér leynisamninginn ujn „áhrifasvæðin“ í
Austur- og Suðauslur-Evrópu. Strikuðu svæðin eru Þýzka-,
land og ,,áhrifasvæði“- þess, en hHv-svörtu „áhrifasvæði“
Rússa til 1941.