Vísir - 11.05.1949, Blaðsíða 10

ao
vijm
IMlðvikudagÍQn 11. maí 1 ?|-.tó
HEILBRIGÐISIUAL
Nýtt efni tii varnar hættu-
legum sjúkdómum.
l*\vrir nökkruni ár-mn var
hýrjað að.gera tilraunir með
nýtt efni á Statens Serum-
institut, efni seiu vænta mátti
Vöxtur og
sálgreining.
Tom Sawyer og Huekle-
berry Fiimur Ivöfðu ákveðn-
als byggist á jþvi að þegar við ‘ar hugmyndir uni livernig
(losts) o. fl.
l.'ndirstaða hins nyja með-
sýkjumst, myntlast eftir dá
að gieti varið g.tígn ýmsnm j litinn lima mótefni í blóðinu.
sjiiktiónmm, s.vo sem misl-
ingum, smitaivdi gulu, níæmi-
sótt, liettusótt og öðruni sólt-
um sein virnsar valda.
í nýúticonmu lieí'ti af
„Ugeskrift for L;egef“ skýæa
lá’knárnir Albert Hansen og'
Bjarne Jordal, frá fyrsta ár-
angri sem líefir náðst. Þeir
fúllyrða þar að’bið nýja efni
geíi sérstaklega góða vörn
gegn inisHngúm. Iiingað til
Iiéfir aðeins verið luegt að
vérja börn gegn mislinguni
með því að sprauta ]>au með
Það Jiefir komið í Ijós að
fara skyltli að þvi að eyða
vörtum. Tom hélt mesl af
feysknum spilukubíium sem
þessi mótefni cru aðallega i 'voru gegnsósa af rignihga-
þeim hluta blóðsins seiii heit-
ir gamma-globulin. Þetta
efni tókst að vinmt úr blóð-
inu á striðsárunum í Banda-
rikjunum og 1046 tók
vatni.
Ein ráðlegging llueklc-
b'erry Finns var á þessa leið:
„Taklu dauðan kött og farðu
með liann iit í kirkjugarð
„Statens Seruniinslitut“ að rétt fyrir miðhætti, þegar ein-
viima þetta efni í Danmörku | ]ivcr vondur niaðu’r Iiefir vor-
og ]>egar mislingafaraldur jarðáður. IJm miðnætti
geisaði næsta ar var i fvrsta piun kóina púki, stundum
sinn til ganmia-globulin til lveir eða þrir og þegar þeir
að fyrirbyggja sjúkdóminn ' i,al<ía 1)Urt skaltu kasta ketl-
og i yfir 00% liltella kom íuuin a eftir þeim og segja:
Rúmliggjandi í 30 ár -
án þess að vera veikur.
það í veg fvrir smit.
seruin frá þeim sem hafa ný-
Jega.baft mislinga, en ]xið er jHjálp gegn kikhósta
erfilt að afla þess. I Gamina-globulin er gagn-
Nýja l\4ið heitir gamma-jlegt við l'leira cn mislinga.
globulin og er að vísu erfilt | Það getur einuig varið menn
að afla ]>ess í megilega ríkum |gegn smitandi lifrarbólgu, en
íiiæli, ch ef á lægi lilýlur að; vegna lítilla birgða verður
vera Iiægt að auka fram- J það fyrsl notað þar sem sér-
leiðslu þess. þvi hráefnið er j stök liætta er á sniitun, eins
venjólegt niannsblóð. tog þar sem márgt l'ólk býr
í seinasta sfríði var mikið sáman, svo sem í beiinavist-
gert að ]ivi að nota blóð lil arskólum, herbúðum eða þár
séin áriðandi er að verja fólk
gegn sniitun svo sem sjúkl.
og vanfærar konur.
Efnið veitir einnig vörn
gegn skarlalssótt og einnig
gegn Iieltusótt (sem oft fer
iilla með karliiienn) sé
Iækninga óg er álþekkt þýð-
íng þess >ið íiieðferðs éliöks
— Leiksýning.
Framh, af 4. síðu.
anléga lagfært. Jón Einars-
soh fer með blulverk Ges-1 ganmia-globulinið framleitt
ars íjiisanianns. Sigurður.111 hloði þeii ra sem nýlcga
Runólí'sson fer með hhit-lhafa haft sjúkdominn. Auk
verk Bergs kaupmanns. ErJ**8 «egn rauðuni bundum
það lilið lilulverk en liann | °« cr l)að þý^in^i'inikið þeg-
gcrir því góð skil. Ingimar ar um, el’ af> ræða sniitbæltu
Sigurðsson leikur Herbert 1 hÍa vaufærum komini, því
Holl unnusla Eyrúnar, lílið i'sullhui þc*ri'a a* þéssuni
blutverk enda gerði leikand- Ujúkdómi gelur stundum
iim því s »ralitil skik Varðjvaldiís 1}VÍ að böru l>eirra
Iilutvevkið næsta bragðdaufí! f^ðast vansköpuð. Það er
í böndum lians. Erla Wigc- jheldur ekki fjai-ri lagiað
lund fer með blulverk Stellu ætla að gannmi-globulin
Ströviken mmusUi Bjarn-jgeú verið vörn g'egn mæmi-
þórs og gerir því góð skil. s<)tt, ]>ar sem margir, e. t. v.
Alli er þelía fólk nýliðaf á ,ílestir lmfa fengið ]iessa veiki,
sviði, en því ber að fagna að en aðeins svo væga að þeir
það bcfii' gert ]iessa lofsani-
légu tilran til að skemmta
bæjarbúuin auk ]iess scm , bc]ipnast að verja mýs smit-
þetta cr gert til stjæktar
góðu málefni.
Leiksýningm bessum er nú
að verða loldð Iiér í bænum
vegna húsnæðisskorts. en það
er ællunin að leikflokkurinn
fan' víðsveg'ar um nágrennið
og vil eg hvctja fólk lil þess
að sjá sér til ánægjulegrar
dægrastyttingar leik þessa á-
liugasama leikfiokks.
Þetla var ánæsíiulegt
kvold, ef' undanskilið er
pappírspokaskrjáfið og pískr-
ið í leikbúsgesluni. ]%- þakka
svo fyrir mig. K. Þ.
Púki, fylgdu líkinu, köttur
fylgílii púkaiium, vörtur fylg-
ið kettinum. Eg befi ekkért
með vkkur að gera lcngur.
Og ]iá muiiu allar vörtur
hvéri'a.“
Brezluir augnlæknir og
sálfræðingur dr SammT
Williani Inniaii, befir ýinsar
aðférðir við að lækna vörtúr,
sem inundu hafa passað' vel
i lyfjaskrá Mark Twains.
N'ýlega koin 13 ára gamall
drcngur til dr. Innians ineð
tíu vörtur á þumalfingri. Dr.
Inman sagði honuni að reka
tungubroddinn i bverja vörtu
fvrir sig, livern morgun, þvi
að numnvatnið væri sérleg'a
eitrað fyrir þær, en liann yrði
í Danmörku liafa 40 þús.
manna og kvenna sótt uni
'örqrkustyrk* án þess að vera
raunyerulegir örvckjay. -
Þessu fólki hefir fundizt
]>að vera getulaust til þess að
vinng, fyiir sér, en í rauninni
hefir sjiikdóniur þess verið
andlegs eðlis, eíi ekki líkam-
legs. Meðal þessá ógæfiLsama
fólks eru sjúklingar. sem
iiafa verið riimliggjancU í 20
og 30 ár.
Þessi 10 þús. cru fjórði
Iduti þeirra, sem bafa sótt
lim örorkusfyrk i Danmörku
frá uppliafi og bjá nivstum
öllum eru andlegir kvillar
meðverkamli.
Heilsuhæli.
Þessar inerkilegu tölur eru
éfjtir upplýsingum frá sícrif-
s.löf u s tj óra öror k u tvyggin,g-
anna. Ilann sagði ennfreni-
nr, að margt af Jx'ssil fólki
gæti unnið fulla vinnu, ef
það fengi rétta meðferð, en
aðrir gætu imnið mcira eða
minha. í stuttu máli sagl
gæti margt af jxssu fólki
or'ðið liæfara til .að lcysa af
Iiendi einliverja nyLsama
vinnu fyrir ]>jóðféiagið. Þvi
miður væri allt of lítii á-
berzla lögð á geðsjúkdónia-
lækningar við læknakennsl-
una. Aðeins fáum slundum
er eytt lil kennslu í Jx'ssari
grcin, cn fyrsta skilyrði lil
að gæta þess að segja engum | að bæta ástandi'ð i þessum
frá þessu. Vörlurnár liurfu efnum er, að læknár leggi
abiiennt meiri rækt við þetta
viðfangsefni. En vilaniega
allar.
Inniaii revndi sömu aðferð
aðcins svo væga að
hal'a litið eða ekki orðið
bcnnar varir Það befir líka
við átla ára dreng, ei það
bar engan árangur, ]>ví
drciigiirinn sagði f rá Þá
sagf i Inman liomim að slela
kartöflu frá möniniu sinni.
slcei a bana i Ivennl núa sár-
inu á hverja vörtu og grafa
svo kartöfluna i luisa garð-
inuni þegar tungl væri fullt.
Allt átti þetl a að gerast mcð
liinni nic'slu leynd. Allar vö.vl-
urm r liurfu. Auk þessa ækn-
aði Inman fullorðinn niann
með því að lála bann bera
öfra-
Istofnunum eða bæluni þar
sem þetta fólk, scni liefir
aftnr. og ]>að er varla nokkur
lalið sig cívinnufært, fær
rétla meðferð. Margir gælu
á þann bátt orðið vinnufærir
cfi á, að það immdi borga
sig fyrir þjéiðfélagi'ð, að
leggja út fé til að koma upp
slíkum stofnunum. Vilan-
lega mundu fleiri eða færri
revnast ófærir lil vinnu,
cn ]>egar úr þVi væri skorið
eflir liælisvisl, væri ]iar með
fengin raunveruleg ástæða
lil að úthluta þeim örorlcn-
styrlc. Nú er taugaveiklun
elcki viðurkenncl sem sérstak-
munnvatn á þær með fingr-
un, en enn scm komið er mum.
hai’a slílc álirif elcki sézt bjá Hvernig geta svona
mönnuiii. brögð baft áhrif?
Loks er luegt að nota þa'ð
gegn kikluísta. Það gefir
mjög góða vörn ef blóðið er
frá þeim seni liafa liaft veik- kiinn þjóðtrúin sem segir, að lega stundum svo
iiia nýlega og einnig bafadiægt sé að Iosna við vogris----------------------------
fundist l.ælcnandi ábrif við nieð þvi að núa þær ineð gift- eklci var dr. Biman
ingarliring. Hann rannsakaði
Inman álítur að sálræn á- ur sjúkdómur, að því er lýt-
brif geti bíéði lælcnað og m> að örokutrvgginöuni. en
valdið vörtum. Dr. Imnan er cinkenni bennar eru áreiðan-
breifnu-
þessa veiki.
Möguleilcar þcssa efnis eru
ekki reyndir lil fulls ennþá,
en nienn vænta sér niikils af
því í baráttunni gegn sjúk-
dónmm.
(Polililcen, 21. jan. ’49).
iiversve æa síil
á au'Tnalokin,
ss um
I liefði áljrif
e:i álítur að
158 sjúlcl. og fann að 92'.
þeirra sem liaía vogris og alvarlrvcar langvarandi ból<»-
80'í lieirra sem hafa æxli í ur i Hkamanum gætu orðið
augnalolci (tarsal cvsts)
höfðu sérslaklega mikinii á-
huga fyrir íæðingum. En
fyrir góðum áhrifum með
því að beita kerfisbundinni
sálgreiningu við þær.
leg, að þau réttlæta fullkom-
lega örork uhj álp. Hælisvis t,
áu árangurs, . mundi vera
sörniun þess.
í Damnörku er stacfa adi
samband félaga. sem vinna
að andlegri heiLbrigði maiiiia.
Eftir áð það var endurskipu-
lagt, hefir meðlimatala Jx'ss
vaxið mjög og þvi.Iiafa Jxu-
izt góð'ar gjafir t, d. 4cr. .5(1
þús. frá einum beildsala. Er
gjöfin gefin sem viðurkenn-
ing á þv;í, að ]>að stuðli a'ð
auknu . aiullcgu Jieiilirigði,
skapi aukna vinnugle'ði.,
Til þess að sýna fram á
þörfina fyrir ]x’ssa starfsemi
liefir Landssaihbajidið veitt
dr. nied. Ivurt " Frcyaiming-
verðkum, en hann hefir sýnl
frain á að 12G' dönskif þjóð-
arimiar Jijáist áf gcðsjúlc-
dómum, sumir auðvitað iétt-
ari formuni þeirra. í þvi sam-
bandi sagðist forniaður snm-
bandsins, elcki geta að. ]>vá
gjört, að setja þcssar tiltölu-
léga almenmi Inifianjr i_sain-
band við hina tiðu lijónæ
slcilnaði, seni nieðverjcandi:
orsölc. Truflanir á geðsmun-
um rugla auðyeldlega. sani-
ræmið i hjónabandinu. og
þegar maður húgsar úti það
að megilegt er að amnið
hjónanna sé eitihvað galla'ð á.
geðsmnnuni, lil að erfiðleilcar
skapist i sambúð hjónanna
verður manni Ijóst að uni.
talsverðan fjölda hjc’mabanda
getur verið að ræða. Þeltá
fcillc tekur næn i sér allar á-
hyggjur sc'in oft koma fyrir
í hjóiiaiiandi og geta orðið
meðorsölc þess að þau slcilja.
Amtslæknir Rúskjær segir
að úli uin sveilirnar séu ýms
sálarlcg éinkenni orðin niilclu
ineira áberandi en fyrir strið.
Aður gat varla talizl að slilc
viðfangsefni Icæinu fyrir, en
nú mega þau heila daglegt
iýrirbæri. Sérsíaklega eru
húsniæðurnar ]>revttar og
slitnar. Samband Imsmæðra-
fél. og Landssanibahd félaga
sem vinna að ankinni and-
legri heilbrigði, ællu að taka
liöndum saman fil að anlca
skilning ríkisyaldsins á þvi,
að ]>að er eklci nóg að bæta.
likamlega Iieilbrigði nianna,
það v'erður cklci sí'our að auka
andlega beilbrigði og gera
l'að með bví að allir lands-
liúar eigi kost á þ?im icið-
beininguni seni vöi er á.
(Poliíiken).
Slcntabúím
GARÐIIR
Garðastræti 2 — Sínii 7299.