Vísir - 19.04.1950, Blaðsíða 8

Miðvikudaginn 19. apríl 1950
Frekai bragðdanlur inndur
Stúdentafélagsins í gær.
læðumeim töidu áivarpið sæmilegi
eflir atvikum.
Fundur Stúdentafélagsins
í Tjarnarbíó í gærkveldi var
frekar bragðdaufur, miðað
við fyrri umræðufundii fé-
lagsins í vetur, enda var hann
fásóttur, eftir því, sem mað-
air á að venjast unl slíka
'fundi.
F'yrri * frummælandi var
jÓIafur jóhannesson prófessor
formaður útvarpsráðs; Flutti
próf. Ólafur skilmerkilega
ræðti uin úlvarpið, sögu þess
mg Jilutverk, er iiann taldi
fyrst freinst eiga að vera
menningarlegs eðlis. Ivvaðst
lianh vera rnjög; fús á að
heyra skynsainlega gagnrýpi,
semt forráðamenn útvarpsins
gætti síðan hagnýtt sér, en
slíku væri sjaidnast lil að
dreifa. Ræða hans var fróð-
ieg og vel flutt.
Siðari frunnnælandi var
Sigfús Á. Sigurhjartarson
bæjarfulltrúi. Hafði hann
eiginiega lítið nema gott eitt
a'ð segja um útvarpið, en
gagnrýndi þó fréttaflutning
þess, eins og húast málti við,
samkvæmt kommúnistískum
sjónarmiðum Jians. Skoraði
Itann fjmst og fremst á út-
varpið að sýna sanrtgimi og
jafrirétti, þáririig að serti flest-
ar skoðanir feðgju að korii-
ast að. J>ótti mönnum þetta
fágætur boðskapur í inunni
Jíommúnista að legg'ja til, að
andsfæðingum væri sýnd
sanrigirni og j afnrét li!!
A'ðrir ræðumenn voru Guð-
laugur Eiinarss. lögfræðingur,
sr. Gunnar Benediktsson rit-
höf., Jaköb Benediktsson
magister og Jón Magrtiisson
Féll ofan
í brunn.
Tveggja ára gamalf barn
•féll í fyrradag ofan í brunn í
Vestmannaeyj um.
Þegar að var lcomið flaut
liámið á vatninu og virtist
látið. Tókst að ná l>ví upp úr
brurtninum, en í því I)ar að
þrjá pilta úr gagnfræðaskól-
anuín í Eyjum og liófu þeir
Íífgnnartilraunir á barninu,
en þeir liöfðu lærl þær hjá
íþróttakennara sínum. Ivfl-
ir um það bil Iiálfa klukku-
stund sást lífsmark með
barninu og var því þá ekið
til læknis. Hresstist það fljóti
•og í gær lék það sér ineð
jafiiöldrmn síntim eins og
•ekkért hefði j. skorizl.
fréttastjóri, aulc frmninæl-
enda í lok fnndarins.
Yfirleitt virtisl sem mcnn
væru almennt ánægðir með
útvarpið, en gagnrýninnar
gætti miklu minna en béiizt
liafði verið við, og hafi ræðu-
menn endurspeglað hug
merintamanna og almennings
í landinu, má út vgrpið veJ við
una.
. Þbrvaldur Garðar Krist-
jánsson sljórnaði fimdinum
mcð prýði, en hann fór sem
endranær ágætléga fram.
Danir ætla að gera út mik-
inn fiskveiðaleiðangur til
Barentshafs á þessu vori.
1 dönskum hlöðum er
greint frá því, að 75 dansk-
ir fiskibátar frá Esl>;jerg,
Slcagen og Frederikshavn
eigi að talca þátt í leiðangrin-
um. Fyrstu bátarnir áttu að
lcggja af stað norður á bóg-
imi síðast í marz. Bretar hafa
heimilað þeim að leggja fisk
á land í hrezkum höfnum.
Viðskipti A.-
Pýzkalands
og Síína.
Austur-þýzka sjórnin hef-
ir tilkynnt að bráðlega muni
hefjast vi'ðræ'ður um viö-
skiptasamninga milli Aust-
ur-Þýzkalands og Peking-
stjórnarinnar .1 Kína. Mun
þetta einn liðurinn í áætlun
Rússa að tengja Austur-
Þýzkaland sem nánustum
böndum við kommúnistiskar
Cifnirlegl veiðar-
Netabáíar af Suðurnesjum
urðu fyrir gífurlegu veiðar-
fíeratjóni nú nýlega.
I löfðu þeir lagt nct sín á
Selvogsgrmm, en íslenzlcir
togarar ioguðu yfir neta-
svæðið með þeim afleiðing-
um að á þriðja luindrað nel
éyðilögðust. Tjónið af þessu
er melið á 200 ]>ús. lcr. Finn
báturinn missli öll sín net
og neyðist til þess að liætla
veiðum
Dr. Adenauer, kanzíari
Vestur-Þýzkalands, bakaði
sér nokkura óvild á fundi í
Vestur-Þýzkalandi í gær, en
hann hefir dvalið þar undan-
farna daga, eins og kunn-
ugt er.
Flntti Iiann ræðu á fjöl-
mennum fundi, að viðstödd-
iim hernámsstjóium vestur-
veldanna og állmörguin leið-
togum jai'naðarmanna. I
ræðulok lét dr. Adenauer
fundármemi -syngja citt er-
indi úr hiniun gamla þjóð-
söng Þjóðverja, „Deutscli-
land iib#r Alles“. Hernáms-
stjórarnir sátu sem fastast
nie.ðan erindið var sungið, en
jafnaðarmannak'iðtogarnir,
scm sátu í ræðiipalli, gengu
út í mótmælaslcyni. Segir
brezka útvarpið, að dr.
Adenijúer virðist hafa balcað
sér nokkura óvild ýmissa
ráðamanna, hæði þýzlcra og
ériendra, méð þessu.
Framh. af 5. síðii
rennur nú upp — á mörgun
-4- að það tekur til starfa i
þágu lisiairinnar fyrir al-
þjóð. Þessi dagur, sumardag-i
ui'inn fyrsti, verSur væntan-j
lesgá sannkallaður fyrsti suin-
ardagur íslenzkrar lciklislnr
i og Þjóðleikhúsið mun ævin-1
• lega verða minnisvarði uiu þá
írieriu, sem unnu málinu af
athug og lögðu fram lcrafta
sína í þágu þess. En fyrst og
fremst verður það mirinfs-
t varði Indriða Einarssonar,
| sém liffSi það að vísu elclci, að
( sjá hrisið tekið í notkun, en
átti svo br’ennandi áliuga íVr-
i j • f v "
ir þéssu máli, að það væri
j vaiía Icomið í liöfn, cf íians
liefði elclci notið við.
Nýsfárteg
barnabók.
Bíósýningar og bókaútgáfa
fara ekki ævridega saman, en
fyrir nokkru reið íAustur-
bæjarbíó á vaðið að þessu
léyti.
Hefir bíóið gefið ú harna-
hólc eftir franskri harna-
mynd. sem sýnd mun vérða
ir.estunni. Heitir hókin „Æv-
intýrið af Astara Icóngssyni
og fiskímannsdætrunum
tveim“ og er endursögn eft-
ir iranskri kvikmynd —
Blondine, en hún mun verða
sýnd í híóinu á næstimni. Er
bókin skreytt fjölmörgum
myndum og er árciðanlega
kærkomiu hörnum.
Komin er út hátíöcirút-
gáfa af Nýársnóttinni eftir
Indriða Einarsson í tilefni af
vígslu Þjóöleikhússins.
Nýársnóttin hefir veriö ó-
fáanleg um langt skeið og
mun þessi útgáfa — hin
þriöja í rööinni ■— því verða
velkomin íslenzkum bóka-
vinum og leiklistar, en ann-
ars var sjálfsagt að gefa leik-
ritið út á þessum merku
tímamótum. Útgefandi er
Bókaútgáfan Fagurskinna
(Guömundur Gamalíelsson)
Bókin er prentuð og unnin
að öllu leyti hjá Prentsmið-
unni Hólum og er frágangur
og útlit hið snotrasta.
Saga byggingarstarfsins.
Árið 1925 fól Jón Magnús-
son, þáv. forsætisráðherra,
Guðjóni Samúelssyni, húsa-
meistara ríkisins, að gera
uppdrætti aö hinu fyrirhug-
aða leikhúsi og lauk hann
því starfi árið 1928 og var þá
byrjaö að steypa grunn húss
ins, en því verki var lokið ár-
ið eftir, 1929. Þjóðleikhús-
byggingin var komin undir
þak og fokheld árið 1931. Ár-
ið eftir var skemmtanaskatt ■
urinn tekinn af ■ húsinu,
vegna erfiðleika ríkissjóös,
og nú liggur bygging húss-
ins niðri til ársins 1941, en
þá tekur skemmtanaskattur-
inn aftur að renna til húss-
ins. Þó var ekki hægt að
halda áfram smíði hússins,
því að nú var það í hers
höndum, sem birgðaskemma
setuliðsins, frá árinu 1941
og allt til 1945. Hin raun-
verulega byggingarsaga húss
ins er því tæp sjö ár.
Til ársins 1932 hafði bygg-
ingin kostað um 800 þúsund
krónur og þá var áætlað, að
enn myndi þurfa að verja
um 1.2 millj. króna til þess
að íullgera húsið. Síðan hef-
ir byggingarkostnaður um
það bil tífaldazt, eins og al-
kurina er. Nú er talið, að hús
ið kosti fullgert um 17 millj.
króna.
Höröur Bjarnason skipu-
lagsstjóri, foímaður bygg-
ingarnefndar hússins, skýrði
blaðamönnum frá þessu í
gær, um leið og hann sýndi
þeim hina veglegu byggingu.
Sxðan gerði hann grein fyrir
hverjir hafa helzt lagt hönd
á plóginn til þess að koma
Þjóðleikhúsinu upp.
Uppdrætti aö húsinu gerði
próf. Guöjón Samúelsson,
eins og fyrr gfeinir, en að-
stoðarmenn hafa þeir verið
arkitektarnir Einar Erlends-
son og Bárður ísleifsson. í
byggingarnefnd hafa verið:
Indriði Einarsson, sem var
fyx’sti formaður hennar, Ein-
ar H. Kvaran rithöfundur,
Jakob Möller sendiherra, frú
Marta Indriðadóttir, sem tók
við formennsku af fööur sín-
um látnum, Jónas Jónsson
fyrrv. alþm., Ingimar Jóns-
son skólastjóri og Hörður
Bjarnason skipulagsstjóri.
Verkfræðilegir ráðunautar
hafa þeir verið: Guðm. Hlíð-
dal póst- og símamálastjóri,
Jakob Gíslason raforkumála-
stjóri, Steinn Steinsen bæjar-
stjóri, Bfagi Ólafsson verk-
fræðingur og Árni Snævarr
verkfræðingur. Erlendir
vei’kfræðilegir ráöunautar
hafa verið: Mr. J. T. Wood
og hr. Löwen-Aaberg.
Verktakar hafa verið:
Kornelíus Sigumundsson,
Eiríkur Hjartarson, Ósvald
Knudsen og Daníel Þorkels-
son, Johan Rönning, Ríkarð-
Eiríksson, Trésmiöjan Rauð-
ará, Landssmiöjan, Hamar
h.f., Nýja blikksmiðjan,
Blikksmiðja Reykjavíkur og
Rafha h.f.
■Erlendir verktakar hafa
verið: Noi’diska Kompagniet,
Stokkhólmi, Hindsgavl A/S,
Kaupm.höfn, Strand Elee-
tx’ic, London, Fogg & Mörup,
Kaupm.höfn og Böhlmark,
Sviþjóð.
Verkstjórar hafa verið:
Stefán Magnússon (tré-
smíði), Sigurður Hjörleifs-
son og Björn Líndal (múr-
smíði), og við ýmisleg störf
þeir: Magnús Jónsson, Ög-
mundur Kristófersson, Árni
Örnólfsson, Zofonías Sigfús-
son, Sveinn Ólafsson og
Markús Guöjónsson.
Eiiendir verkstjórar (eink
um við ljósaútbúnað á sviði):
Mr. W. Bundy.
Eftiiiitsmenn með bygg-
ingunni hafa verið: Sigurð-
uv Flygenring, Björn Rögn-
valdsson, Jón Gunnarsson,
Þoxiákui’ Ófeigsson, Petrína
Jakobsson, O. Kornerup Han
sen og Ingvar Ólafsson.
í Þjóðleikhússbyggingunni
verður einnig bókasafn vai’ð-
aiidi leiklist, og er Lárus Sig
urbjömsson ritliöfundur
bókavörður. Er bókasafn
þetta þegar orðið verðmætt
nijög, en vísi að því lagði
Indriði Eimu'sson. Lárus
liefir einnig gefið safninu'
verðmætt leiklistarbókasafn
sitt, um 3000 bindi.
Óhætt er að fullyröa, að
Þjóðleikhús íslendinga er
eitt hið vandaðasta og full-
komnasta sinnar tegundar í
allri Norðurálfu.