Vísir - 23.12.1950, Qupperneq 7

Vísir - 23.12.1950, Qupperneq 7
Laugardaginn 23. desember 1950 JÓLABLAÐ VlSIS 99 66 sem segir sex. f forsæti á fyrstu síðu Morgunblaðsins þann 17. þ. I m. er sagt frá því að finnska' þjóðin hafi tapað á verkfall- inu í haust um 3% af þjóðar- tekjum síðustu ára, og að verkamenn liafi tapað i vinnulaunum um 5 milljörð- um finnskra marka. Það. munar um minna, og þykir, í frásögur færandi. En sé þetta borið, saipan við það, sem liér gerðist í sumar vegna togaraverkfallsins, þá þarf islenzku þjóðinni ekki að þykja mikið til þess koma, þvi ekki mun fjarri fara, að það liafi kostað qkkur allt að 10% af þjóðartekjunum, en launatap vinnandi stétta um eða yfir 80 millj. lcr. Skyldi nokkur maður með Auknir styrkir til námsmanna í Ameríku og Sviss. Vegna hinna miklu fjár- hagsleg’u örðugieika þeina ísl. námsmanna í Ameríku og Sviss, sem byi'jað höfðu nám í löndum þessum áður en gengi ísl. krónunnar var lækkað í fyrrahaust, samþ. Alþingi tillögu frá ríkisstjórn inni urn 200 þús. kr. hækkun á þeim lið fjárlaganna, sem varið skal til námsstyrkja er- lendis. Við lokaafgreiðslu fjár- laganna s.l. laugardag var einnig samþykkt brtt. fi’á Birni Olafssyni menntamála- í’áðheri-a, þess efnis, að allt að 400 þús. kr. af lieildar- upphæð styrkjanna skuli ganga tii styrktar þessum námsmönnum. Með þessari afgreiðslu máls- ins er nómsmönnum þessunx, sem hai’ðast hafa orðið úti j vcgna tveggja gengislækkana j ísl. krónunnar, veitt mikils- verð aðstoð. Er þess að vænta, að Al- þingi nú hi-indi í frám- kvæmd tillögu Lúðv. Guð- mundssonar skólastjói’a, senx skýrt var frá í Vísi nýlega, um stofnun stjóðs, er gefi ísl. námsmönnum crlexxdis, sem langt erxx komnir í nánxi sínu, kost á hagstæðum lán- uixx til að ljúka námi. Á stúdentsárum sínum, fyrir nálega þrjátiu ármxx, stofn- aði Lúðv. Gxiðixx. slikan sjóð fyrir stúdenta hér við háskól- axxn. Beynsla sxi, seixx feng- izt hefir af þejm sjóði og svipxiðum láxxssjóðunx við ýnxsa erlenda háskóla, er íxxjög góð og sýnir, að til hreinna undantekninga má telja, að slík námslán éndur- greiðist eigi skilvíslega og að fullu. Ei' ekki efamál, að nxeð stofxxun slíks sjóðs nxætti í framtiðinixi di’aga mjög úr veitingum óaf turkræfra námsstyrkja og þannig spara heilbrigðri skynsemi láta sér detta í Ixug eða trúa því, að svona „kjai’abótabarátta“ geti bætt lífskjör almenn- ings. Eg býst víð að þetta tap sé í sinni grein heimsnxet alli'a tíina. En það er kann- ske ekki þess eðlis, að það þyki góð ylandkynning í að lxalda því xnikið á loft, sér- staklega þegai’ þetta gei'ist samtímis þvi, að við lifum á fátækrastyrk anarrar þjóðai’, senx hefir öllum frekar franx- tak og dugnað til að hjálpa bæði sjálfri sér og öðruixx. Finnska jþjoðin lxefir gert upp tap sitt af vei’kföllunum. En ætla islenzk stjói-nai’völd ekkert að gera til þess að þjóðin fái vitneskju um það livað togaraverkfallið hefir kostað hana, og hvar tapið kemur liarðast niður? Það væri þó ekki ástæðulaust að gera tilraun til að færa al- nxenningi heim sanninn um, livað hér liefir verið að ger- ast. Það vei’ður að ætlast til þess aLstjói'narvöldum laiids- ins og löggjöfum, að slíkt sem þetta endurtaki sig ekki, ef við viljuxn lialda áfram að vera sjálfbjarga og sjálfstæð þjóð, og það lield eg að allii’ séu sammála um aðrir en konxnxúnistar. Þeir vilja láta Rússa segja okkur fyrir unx þjóðskipulag og löggjöf, eins og öðrum leppríkjuixi sinum, og skanxmta okkur bi-auðið. Stéttabai’áttan eru lijaðn- ingavíg, sem nxeð áróðri koniniúnista og undirróðri Alþýðufloklvsins, taka aldrei enda, fyrx en löggjöfin liegg- ur á líftaug eyðileggingarafl- anna. Vei’ðbólgan og við- skiptaerfiðleikarnir halda áfranx og fara vaxandi nxeð- an svo stefnir, sém nú horfir. „Guð hjálpar þeinx, senx hjálpar sér sjálfur.“ Þeir, senx ti’úa því að einhver sann- leikur sé í þessum málshætti, geta þá að likindum hugsað sér, að Hann líti á annan liátt til þeirra, senx ekki reyna að hjiálpa sér sjálfir. 19. nóvenxber. Þ. St. fflr 200 skólar @ru starfandi í landinu. Nemendafj&ldimn er )"30 þúsund. Á ísIátiafSimunu nú vera starfandi samtals um eða yfir 200 skólar, og þar af tæplega 130 barnaskóflar og* 70—80 framhaldsskólar. í þessunx skólum niunu nú vera við nánx sexn næst 26— 27 þús. nemendur og af þeinx eru rösklega 16 þxis. í bai’na- skólunx. Nemendur i framlialds- skólunum skiptast þannig niður: I skólum á gagnfræða- stigi, þ. e; unglinga-, gagn- fræða- og lxéraðsskólum eru 4522 nemendur, í húsnxæðra- skólum 528, bændaskólum 87, iðnskólum 1209, stýri- manna- og vélstjói’askólunx 237, verzlunai'- og sanxvinnu- skóla 374, lxjúkrunax’kvenna- og ljósnxæði'askóla 77, tón- listarskólum 263, lxandiða- skóla 460, kennaraskólum 135, Menntaskólum 769 og háskólanum 620. Auk þessa koxna svo Námsflokkar Reykjavíkur, bréfaskóli S. í. S., Málaskólinn Mímir, mynd- listarskóli fristundamálara og leiklístarskólar, en sam- anlagður némendafjöldi í þeinx íxxunyera á 3ja þúsund nemenda. I fi'amha-ldsskólum og sér- skólum eru í vetur 327 fastir kennarar og 393 stunda- kennarai', éða sanxtals 720 að tölu. Fastir barnakennarar á « e © • € öllu landinu eru 541 í ríkis- skólum og 17 í einkaskólum, eða samtals 558. Af þessu kennaraliði erul50 konur, og má í því sambandi benda á, að kennsla er fyrsta starfs- grein á íslandi, sem konum eru greidd sömu laun og körlum fyrir hliðstæð störf. Síðan eru liðin 43 ár. Réttindalausir kénharar, sem gegna störfum við fasta skóla þetta skólaár eru 20, þar af 10 stúdentar, liinir hafa flestir tekið gagnfræða- próf. Hafa fleiri stúdentar sótt um kennslu í vetur en nokkru sinni áður. Farkennarar eru alls 95 á þessu skólaári. Þar af 62 réttindalausii\ Þeir liafa flestir stundað niám í hér- aðs- og' gagnfræðaskólum og tekið próf þaðan. Einn þeirra er stúdent. 1 5 farskólahverfum eru 2 kennarar í hverju skóla- liverfi, 12 farskólahverfi ná yfir 2 hreppa hvert, en alls eru þau 90. í tveim þeirra er engin kennsla. Börnin eru svo fá, að þeim er komið fyrir í næstu skólum. Tvö far- skólaliverfi sem verið hafa, reka nú heimavistarskóla í leiguhúsnæði. Norski íþróttaveðbankinn —Norsk Tipping A/S — velt- ir um milljón króna á viku. eg, /o iól! Sanitas. leöilecf jóí! S. Árnason & Co. iól! ecj. jo Ásgeir G. Gunnlaugsson & Co. : Öskum öllum cjle!ilecjra jóla ! Verzlunin Björn Kristjánsson. > • ' • . • Vetrarhjáípin óskar öllum gleSilegra jóla. m- * ccj jo J! Arinbjörn Jónsson, skipamiðlun. ' • ■ • ecj jo íóI! Síld & Fiskur. \eöitecj joi: Lífstykkjabúðin, Hafnarstr. 11. Cjle!ilecj jóí! Skipaútgerð ríkisins.

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.