Vísir - 04.06.1953, Blaðsíða 5

Fimmtudaginn 4. júní 1953.
VlSIÍl
Flest nýbýli í Árnessýslu
og Skagaf irði.
Nýbýlastjórn hefir samþykkt 280
nýbýii á undangengnum 6 árum.
Á-ltugi fyrir landbúna&i vexhröðum fetum.
Lög um nýbyggingar og endurbyggingar í sveitum voru
sett 1946 en fyrstu lög um stofnun nýbýla 1936. Á undan-
förnum 6 árum hefur áhugi manna fyrir landbúnaði vaxið
liröðum fetum og má segja, að straumhvörf sé að ræða.
Með lögunum frá 1946 er íbúðarhús eða komið þeim undir
veittur fjárhagslegur stuðn-
ingur í formi af útvegun lána,
og óafturkræf framlög til rsekt-
unar, til einstaklinga, sem:
stofna nýbýli við skiptingu
jarða, framkvæma bæjarflutn-
ing til að búrekstraraðstaða
verði hagstæðari á jörðinni,
•endurreisa eyðijarðir og koma
'þeim í ábúð. Lögin heimila
þak. A flestum hefur verið
byggður verulegur hluti pen-
ingshúsa. Af fyrrnefndum ný-
býlum voru 8 á eyðijörðum.
Flestar nýbýlastofnanir eru í
Árnessýslu og Skaga.fjarðar-
sýslu — yfir 30 býli í hvórri
sýslu, N.-Múla. og S.Þing. koma
næstar með 20 býli hver, þá eru
nokkrar með 10—20 (Rang.,
énnfrémúr landútvegun og Gullbr. og Kjósar- og Eyja-
framkvæmdir til undirbúnings
stofnunar byggðahverfa í sveit-
um. •
Eftirspurn um jarðnæði.
Er lögin voru undirbúin og
sett, höfðu gengið yfir erfið-
léika og upplausnarár, . se:*%
landbúnaðurinn fór ekki var-
hluta af. Jarðir fóru í eyði og
fólki fækkaði á. sveitaheimil-
um. Eru taldar til þess tvenn-
ar höfuðástæður: Kreppuarin
útilokuðu tvenna möguleika til
nauðsynlegra húsabóta á jörð-
urn. Fjölda margar jarðir urðu
ekki búrekstrarhæfar vegna lé-
legs húsakosts. Samhliða gerðu
búfjársjúkdómarnir viðhorfin
alvarleg. Enn koma það til, að
um sama leyti varð atvinnu-
aukning utan atvinnuvega þjóð-
arinnar sem afleiðing af stríðs-
ástandinu og örar verðlags og
kaupgjaldshækkanir í sam-
'bandi við það. Vinnuafl dróst
frá sveitunum. Jafnvel leiddi
þetta til að bændur yfirgáfu
riothæfar jarðir. Lagasetningin
mótaðist af öllu þessu.
Nýbyli.
. 1947—1952 fékk nýbýlastjórn
til meðferðar umsóknir 372
aðila um aðstoð til heimila-
stofnunar og búrekstrar og auk
þess 38 umsóknir um lönd í
byggðahverfum, í skýrslu um
þessi efni skiptist tala umsókna
þannig: 1) Nýbýli við skiptingu
jarða 325, 2) Bæjarflútningur
19, endurreisn eyðijarða 28. —
Af 325 nýbýlum eru 17 reist í
byggðahverfum, en 308 hafa
fengið lán'dumfóð við skiptingu
jarða. Búendaf jölgun leiðir ekki
af bæjarflutningi, en kemur í
veg fyrir, að jarðir leggist í
eyði. — Tala umsækjenda um
stofnun nýbýla var 355 og var
280 heitið aðstoð, nokkrum var
synjað, þar sem lögákveðin
landumráð skorti, eða mögu-
leikar til þess að uppfylla til-
skilin skilyrði ekki fyrir hendi,
en 50 af 75, sem þá eru ótaldir
' á biðlista, og verður tekin á-
kvörðun um þá á þessu ári. —
Af' 280 samþykktum býlum
hafa 220 hafið byggingafram-
kvæmdir og ræktun, en hin 16
án efa einhvern undirbúning
til framkvæmda.
Einstaklings nýbýli.
Við áramót síðustu höfðu
;220 byggtJbúip,ar-;.og -penings-l
hús á nýbýlum, og eru þá aðeins
þeir taldir, er höfðu lokið við*
fj arðarsýslu), en hinar
urnar með innan við 10.
sýsl-
Framlag til ræktunar
á nýbýlum.
Samkvæmt lögunum frá
1946 eru greidd framlög til ný-
býla, endurreisnar eyðijarða
og bæjarflutninga alls kr
2.510.409.45, þar af framlag til
bæjarflutninga 126 þúsund, en
til nýbýlanna hafa verið greidd
óafturkræf framlög 2.384.409.-
45. Lán til byggingar íbúðar-
húsa hefur verið veitt til hí-
býla og endurbyggingar á eyði-
jörðum samtals 7.555.000.00.
Heildarkostnaður ræktunar-
framkvæmda er áætlaður sam-
tals 3.745.812.00, en sé þessum
kostnaði skipt á hið fullrækt-
aða flatarmál er meðaltals-
kostnaður á hektara kr.
6.318.00, en sé tekinn kostnaður
framkvæmdaársins 1952 nemur
meðaltalskostnaður kr. 7.415.-
00. Auk þessa eru ýmsar aðrar
framkvæmdir til þess að gera
býlin búrekstrarhæf, heima-
vegir, vátns
Dóra Lindgren í
La Travíata.
Á sunnudagskvöld kom
sænska söngkonári ungf rú Dora
Lindgren í fyrsta sinn fram í
Mutverki Violettu, sem ung-
frú Schymberg hefur látið af
Um stundafsakir. — Ungfrú
Lindgren gerði hlutverkinu
hin beztu skil og var ákaft
fágriað af áheyrendum ásamt
hinum aðalsöngvurunum tveim,
Einar og Guðmundi.
Hin nýja Violetta er svo
ólik ungfrú Schymberg, að um
samanburð er tæpast að ræða.
Gef ur hún hlutverkinu að
mörgu leyti nýjan persónuleika
og varpar Ijósi yfir ýmislegt,
sem duldist í meðferð ungfrú
Schymberg. Á hinn bóginn
dylst ekki, að þjálfun hennar
er mun skemmra komið. Á móti
því vegur fagur birtugljái á
röddinni og mikil innlifun í leik.
Mun marga fýsa að sjá óperuna
aftur til þess að gera saman-
burð. Margir hafa hvort sem
er hugsað sér að sjá óperuna
tvisvar eða oftar.
Það eru éinnig gleðitíðinái,
að kórinn hefur þjálfazt s\o
mjög, að öll heildaráferð hefur
stór-batnað, einkum hvað
sönginn snertir. Er nú betii
hraði í kórsöngnum og af þeirri
ástæðu léttaii leikur.
B. G.
MIR-sýning á
Akranesi.
Vegir menningarinnar
margvíslegir.
í vikulokin hafði litla
eru
MIR
KAIIPHOLLiM
er miðstoð verðbréfaskipt-
anna. — Simi 1710.
VWV^'v' ___
' 'AM.

á Akranesi fundið upp á því,
Yflrlýsing.
Á síðastliðnum vetri barst
f jármálaráðuneytinu tilkymi-
ing frá varnarmálanefnd, um
að óskað væri eftir tilteknu
landssvæði til skotæfinga um
skamma stund. Landssvæði
sennilega í samráði við stóru þetta lá að nokkru innan Vatns-
MÍR, að efna til myndasýning-
ar á Skáganum. — Myndirnar
voru eins og gefur að skilja
allar frá Rússlandi og syndu
allskonar fagrar byggingar
þaðan, enda er það á allra vit-
oröi, að Rússai- hafa - ien^i
kunnað að byggja og það bæði
vel og smekklega. Hinsvegar
var smekkurinn hjá litlamírs-
mönnum sýnilega á lægra stigi
leysustrandarhrepps: Þess var
óskað að rætt væri við land-
eigendur um landnot þessL
Fjármálaráðuneytið fól mér
undirrituðum að hafá á hendi
miiligöngu og samninga um
þettá atriði og bætUr til þeirra,
sem fyrir tjóni kynnu að verða.
í aprílmánuði s. 1. sneri eg
mér til nokkurra lándeigenda
á Vatnsleysuströnd og ræddi við
en hjá þeim í Rússíá. Þeir,þá um mál þetta. Niðurstaðan.
höfðu sem sé fundið upp á því af þeim viðræðum varð sú, að
að hafa fleira til sýnis í sömu Jón Benediktsson, oddviti, tók
stofu en rússnesku myndirnar.
Uti í einu horninu höfðu þeir
þanið út íslenzka fánann, en
fyrit miðjum gafli var ræðu-
stóll og á hann höfðu þeir lagt
biblíuna í íslenzkri þýðingu,
Ekki er vitað hvort MÍR-
mönnum hefur þótt tilhlýðileg-
ast að blanda því skásta, sem
fyrir var á Skaganum innan
um rússneska myndasafnið eða
þeim hefur ekki verið meira en
svo um sel innan um allar
glansmyndirnar og viljrð
tryggja sig með nokkrum
verndargripum, sem þeir töidu
'ig kunna nokkur skil á áðui.
r-- i!1t&0tíW&íGBbh
því, sem næst hefur verið kom-
ist hefur framkvæmdakostnað-
ur einstaklingshýbýla, annar en
og skolpleiðslur. byggingakostnaður, þessi 6 ár,
o. fl., en heildarverð slíkrar jVerið kr. 4.319.890.00. Heildar-
mannvirkja á þessum árum er framlög einstaklinga munu þó
áætlað kr. 1.202.890.00. Eftir meiri en þessar tölur sýna.
:.!Mv!«*v-.-v
Nemendahljómleíkar
Tónlistarskólans.
Tónlistarskólinn hefur að
venju haldið tvenna nemenda-
tónleika áður en skólaslit faia
fram, og voru þeir haldnir í
Trípólíbíóinu fimmtudag og
iaugardag í vikunni sem leið.
Á fyrri hljómleikunum komu
'ram átta pianónemendur, tVeh
fiðlunemendur og einn selló-
nemandi. Á síðari hljómleikun-
um léku fimm píanónemendúr,
einn óbónemandi og einn klarí-
nettu- (fullnaðarprófs-) nem-
andi, auk nemendahljómsveit-
arinnar, sem lék sinfóníu fyrir
strengi eftir Boyce og fyrsta
kaflann úr d-moll píanókon-
sert Bachs.
Hljómleikarnir tókust yfir-
leitt prýðilega, og sýndu flest-
ir hinna ungu tónlistarmanna
mikið' vald yfir hljóðfærum
sínum og allmikið öryggi í
framkomu.
Að þessu sinni var aðeins
ein frumsamin tónsmíð eftir
nemanda, fjórir dansar fyrir
fiðlu og píanó eftir Leif Þór-
arinsson, efnilegt verk, sem
höfundur lék sjálfur á fiðlu á-
samt Kristni Gestssyni, sem
1 einnig lék einleikshlutverk . í
1 píanókonsertinum, og eru þeir
j'meðal hinna eftirtektarveró-
ustu af hinum ungu tónlistar-
mönnum, enda þótt fleiri mætti
nefna. B. G.
OMÞYMT
Plastdúkar, stærð 1,40X1,40
verð kr. 22,50.,
Plast í metratali,
fallegir litir.
að sér að hafa samband við þá
landeigendur, sem búsettir
voru þar í sveitinni og þetta
skiptir máli, svo þeir gætu rætt
málið sín á milli. Eftir nokkrar
umræður og aðdraganda taldi
eg að samkomulag hefði náðst
í megin atriðum, endá ábyrgðist
ríkissjóður landeigendum óg
þeim, sem fyrir tjóni kynnu að
verða, fullar bætuf svo sem
lögmælt er.
Eg tilkynnti varnarmálanefnd
þann 28. apríl s. 1., að sam-
komulag hefði náðst um land-
notin.
Þess skal getið, að hvorki
Sigtryggur Klemenzson, skrif-
stofustjóri né varnarmála-
nefndarmenn komu nálægt
samkomulagsumleitunum eða'
fylgdust með þeim.
Reykjavík, 1. júní 1953.
Benedikt Sigurjónsson.
— Tækni.
Frh. ax 4. sWu.
af ódýru plötustáli til bifreiða-
framleiðslu. — Hefur nefndin
einkum í huga þrjár gerðir af
bifreiðum. í fyrsta lagi litlar
bifreiðar með sparneytum vél-
um, sem einkum yrðu notaðar
til smáflutninga, þá stærri og
sterkar vagna til akstur á
slæmum vegum, og loks fólks-
bifreiðar samsvarandi Chevro-.
let-gerð eða jafnvel Buick-
bifreiðunum amerísku.
.1,1, '¦'• • • ¦' 11 ¦ . ¦ ¦ • .-! ' " ¦'• '¦ '' ' ,; ' -•-•-..- ¦
Tizkukonungar úti um lönd keppast nú við að framleiða alls-
konar blússur, því að þeir spá blússusumri að þessu sinni. Iíér
sjást tvö sköpunarverkin á þessu sviði.
VERZL
Nýkomnar
Barna-og unglingí:
myndabækur
Animal picture book
My own picture book
The sunny day picture
book
The clever animal picture
book
The wonder book of
Animals
The wonder book of
Things to do
The wonder book of
Aircraft
The wonder book of
Dariiig Deeds
Golden books í miklu
úrvali.
Hafnarstræti
$
4281.