Vísir - 01.07.1953, Síða 4
\
4
VÍSIR
SÆiðvikudaginn 1. júlí 1S53.
j jj^; OAGBLAÐ
j , j Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
j Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fixnm Mnur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
VIÐSJA VISIS:
Nýja Sjáland að kikna undir
almannatryggingunum.
Þær kosta um 100 millj. punda árlega.
Fail þjóðarleiðtogans.
T7"osningar til Alþingis ber ekki að hafa í flimtingum, því að
þær eru vissulega alvarlegri athöfn en svo. Öll viljum við,
hvert eftir skoðun sinni, reyna að fela þeim mönnum völdin og
forsjá mála okkar, sem við treystum bezt til að gera það svo, að
til hagsbóta sé fyrir sem flesta borgara þjóðfélagsins. En sumir
líta þó öðru vísi á, og freista þess að gera gamanleik úr al-
mennum þingkosningum.
Einhverjir gárungar með einkennilega kímnigáfu munu hafa
talið Gunnari nokkrum M. Magnúss trú um, að hann sé heim-
inn borinn til þess að bjarga þjóð sinni. Gunnar virðist hafa
gleypt þetta og trúað því — hann tókst allur á loft og hratt
af stað hreyfingu þeirri, sem kennd hefur verið við andspyrnu.
Kommúnistar ætluðu að nota Gunnar og andspyrnuhreyfingu
hans til þess að leyna alþjóð fylgishruni sínu, ef vera mætti,1
að einhver tryði bulli því og endileysum, sem bii'tust dag eftir
dag og viku eftir viku í aðalmálgagni „íslenzkra“ kommúnista.
Það var ekki annað sýnna en að veruleg rökun hefði orðið á
vitsmunastarfi Gunnars, því að á langhundum hans var enginn
blær veruleikans, heldur var þar að mestu leyti um óskýran
vaðal að ræða. Og aendingu undirstrikaði hann þetta í ræðu
þeii-ra, sem kommúnistar létu hann flytja í útvarpið á dögunum.
Þá komst „Þveræings-kompIex“ Gunnars í algleyming. Sag-
an, sem hann sagði af sjúklingi, er legið hefði rúmfastur um
tuttugu ára skeið, en væri æstur eða eldheitur andspyrnumaður,
enda með merki Þveræing á koddanum, er táknræn fyrir
baráttu Gunnars. Þar hafa þjóðsögur og hugarburður vei’ið
bæði uppistaða og ívaf. Það getutfpsvo sem vel verið, að til sé
sjúklingur, sem orðdð hefur að þjást svo lengi, og ekki ósenni-
legt, og sannarlega hugsa allir hlýtt til manns, sem verður að'
bera slíkan kross, en hitt orkar tvímælis, hvort ástæða sé til
þess að beita honum fyrir áróðursvagn kommúnista og Gunnars
M. Magnúss.
Hannibal Valdimarsson, sem nú getur í ró og næði hugleitt
það, að steigurlæti og vindbelgingur eru ekki ævinlega vænleg
til mikilla sigra, sagði — þrátt fyrir allt — eina góða setningu
í útvarpsræðu sinni fyrir kosningarnar, sem var annars dæma-
laus — enda dæmd í samræmi við það, þar sem hann er bezt
þekktur. Hann sagði, að nú væri skellihlegið um alla Reykja-
vík, frá Gróttu og inn að Elliðaám, að andspyrnuhreyfingu
Gunnars M. Magnúss. En Gunnar fær nú einnig næði til þess
að hugsa ráð sitt, og fer vel á því.
Það hefði verið í hæsta máta óviðurkvæmilegt að hleypa
Gunnari M. Magnúss inn á löggjafarsamkundu þjóðarinnar.
Hitt er allt annað mál og miklu skynsamlegra, að leyfa honum
að iðka andspyrnuæfingar sínar, allt hvað hann lystir, utan
þingsala, þar sem hann verður ekki öðrum til trafala, er hafa
mikilvægari verkefnum að sinna. Kommúnistar geta svo dundað
við að finna annan mann, sem betur færi þjóðarleiðtogagerfið.
Það er algengt, að trúaðir menn í kaþólskum sið óski þess,
að á legstein á gröf þeirra sé letrað ,,R. I. P.“, sem þýðir
„Hvíl í friði“. Virðist vel við eiga, að þjóðleiðtoginn sé kvaddur
með þessum orðum, er við stöndum nú yfir pólitískum moldum
hans.
Ríkisstjórnin 1 Nýja Sjálandi
hefur að undanförnu haft til
endurskoðunar útgjöldin við
rekstur „velferðarríkisins“, —
sem jafnaðarmenn um heim
allan hafa haldið á loft sem
einskonar skrautstjörnu til
gjilingar stefnu sinni.
Nú verður því ekki neitað,
húsa og heilbrigðismála og
menningar var auk þess varið
39 millj. stpd. Samanlögð út-
gjöld af þessu tagi námu 98
millj. eða. næstum 1 stpd. á viku
á hvert mannsbarn í landinu.
Og að minnsta kosti einn ráð-
herranna er þeirrar skoðunai,
að þetta sé ekki viðráðanlegt
að margt hefur verið gert til lengur. — Hilda Ross, trygg-
framfara í Nýja Sjálandi, en ingamálaráðherra, sagði fyrir
jafnaðarmenn einir eiga þó nokkru:
ekki allar þakkirnar fyrir það.
Um það skal þó eigi fjölyrt. En
um fyrrnefnda endurskoðún
ríkisstjórnarinnar er það að
segja, að hún leiddi í ljós, að
reksturskostnaður velferðarrík-
isins gleypir helming ríkistekn-
anna.
j Frá því fyrir aldamót áein-
u.stu hefur verið unnið mark-
visst að margskonar umbótum
14 ára
„Þeir eru orðnir of marg-
ir, sem fá hjálp frá ríkinu,
en geta vel séð fyrir sér
sjálfir. Sumir menn virðast
Um fátt -er méirá íalað þessa
dagana en úrslit kosninganna,
sem fram I oru s.l. sunnudag. Er
Það mjög að vóriúxn, þvi að erida
þótt margir segi fyrir kosning-
arnar, að þeir séu áhugalitHr og
þar fram eftir götimum, gripur
])á sama eftirvæntingin og a.'ra,
þegar útvarpað er frétHun af at-
kvæðatalningu. — Þetta er cbkj
nema mannlegt, og livað sem um
stjórnmál verður annar.s sagt,
getur vissulega enginu latið það
með öllu afskiptalaust, hverjt’m
við felum að fara með stjórn
landsins næstu fjögur árin eða
svo.
Nóttin langa.
Gaman væri að forvitnasí um.
hvc margir hafá vakað alla sunnu
þeirrar skoðunar, áð ríkið dagsnóttina, en þeir voru áreið-
eigi að sjá þeim fyrir öllu, ! ankga marS»’- Það. cr nú einu
eins og faðir, sem sér vel
fyrir börnum sínum. Þetta
brýtur alveg í bág við skoð-
un mína á, hvernig velferð-
arríkið eigi að vera.
Eg tel, að ríkið' eigi að koma
í Nýja Sjálandi og á
stjórnartimabili jafnaðarmanna j þeim til hjálpar, sem eiga bágt,
frá 1935, voru mjög færðar út og raunverulega geta ekki
kvíarnar og komið á fót svo sjálfir ráðið fram úr erfiðleik-
víðtækri tryggingarstarfsemi,' unum, og að minni hyggju ætti
að hún innifól að kalla allt milli að veita slíka hjálp af eins
„vöggu og grafar“, eins og að mikilrausn og unnt er.“
I Og hún bætti við:
| „Það liggur við eg dáist að
manni, sem kaupir sér ölflösku.
j Hann kaupir hana að minnsta
kosti sjálfur og drekkur inni-
orði var komist.
Sæmilefa áitægiier
Ekki hægt að
snúa aftur. I
Þjóðernissinnastjórnin sem , ,
• r , " , , ■ haldið, en folk sem notar ser
nu fer með vold hefur ekki nfíð , ...........
það, að lyf eru frjals, hellir oft
neitt mður af þvi, sem jafnað-1 ’
. . , , . , , mestu af mmhaldmu í eldhus-
armenn hafa byggt, — jafnvel ■ . . _ , , , , . _
, , , , , , . | vaskmn. Eg fæ vist areiöan-
fært dahtið ut kviarnar, sein-1 , , , , . , . ,
, . . . „,,, . . ,, , , lega a baukmn fyrir þessi um-.
ustu 4 arm. Stjormn heldur þvi I
, , , , . ,. ... , , mæli, en vil bæta þvi við að
fram, að ekki geti venð um þao j ,, . ,
,, eg vildi að eg hefði aldrei heyrt
að ræða að snua aftur — aframU , „
„ . , , , , . , talao um „rikishusnr (þ. e.
verði að halda a þessari braut,1 ,T, ,
, , ... ut). Nu hvorki spara menn ne
en raðherrar þessarar stjornar
hafa mjög brýnt fyrir kjósend-
um, að það sé ekki hægt að
fara fram á skattalækun og
jafnframt láta í té ókeypis
læknishjálp og ókeypis lyf.
Samkv. reikningum Trygg-
ingarstofnunarinnar námu út-
gjöld hennar árið sem leíð 59
millj. stpd.. En þetta var ekki
hið eina, sem varið var til
bættrar heilsu og aukinnar vel-
ferðar landsmanna. Til sjúkra-
út). Nú hvorki spara menn eða
reyna að koma sér upp húsum.
Þeir senda ríkisstjórninni um-
sókn um hús, setjast svo niður
og bíða.“
Svíar hafa reist 900 sjó-
mönnum, er fórust við land-
varnastörf við austurströnd
landsins á stríðsárunum, minn-
ismerki í Stokkhólmi.
Grikki skorti 7625 skóla.
Danir gáfu þeim yfir 100 miilj, d. kr.
TjUns og gefur að skilja ræða blöð flokkanna nú mjög um
kosningarnar, og þeirra á meðal Alþýðublaðið. í forustu-
grein blaðsins í gær segir á einum stað, að flokkurinn „geti
sæmilega unað sínum hlut“ — enda er þá foringinn fallinn —
en síðar er því hinsvegar haldið fram, að úrslitin hafi valdið
honum „nokkrum vonbrigðum“, Géta menn spreytt sig á að
samræma. þetta.
En það er raunar vel til fallið áð athuga, hvernig Alþýðu-
flokkurinn getur „sæmilega unað sínum hlut“. Þá verður að
hafa hugfast, að flokkurinn tilkynnti eftir kosningar 1949, að
hann væri ekki til viðtals um stjórnarmyndun er Ijóst var,
hvernig farið hefði. Þetta gerði hann af því, að hann hafði
fengið, vægast sagt, ádrepu hjá kjósendum fyrir stefnu sína,
er viðhélt biðröðum og svörtum markaði, og hann hefur ekki
viljað hverfa frá enn. Hann var því í stjórnarandstöðu, og síðan
hefur vont versnað að hans sögn. Samt hefur barátta hans ekki
Jeitt til sigurs. Samt getur hann „sæmilega unað sínum hlut.“
í þessum kosningum hefur flokkurinn fengið nýja ádrepu,
sem hefur lýsti sér í því, að foringinn fáll i kjördæmj sínp, þótt
hann komist á þing sem uppbótarþingmaður. Undir þeim ki-ingr
umstæðum geta vart aðrir verið „sæmilega ánægðir“ en.and-
stæðingamir.
Er borgarastyrjöldinni lauk
í Grikklandi, höfðu verið eyði-
lagðir 7625 skólar £ landinu frá
því heimsstyrjöldin hófst.
Vantaði þá 34,000 börn skóla.
Á fjórða þingi UNESCOS, sem
haldið var í París 1949 voru
meðlimaríkin hvött til þess að
veita Grikkjum aðstoð við
endurreisn skólanna. Meðal
þeirra þjóða, sem urðu við á-
skoruninni, voru Danir. Þeir
hófu fjársöfnun meðal barna
og tóku þátt í henn 175,000
nemendur og söfnuðu þeir alls
108,559,00 dönskum krónum.
Fyrir þetta fé var reistur skóli
í Agnandero í Grikklandi.
Þegar nokkra Dani bar þar
að garði fyrir skömmu komu
svo að segja allir bæjarbúar,
með borgarstjórann í broddi
íylkimgar. til þess að taka á
gestina „Jeg er havren“ eftir
Jeppe Aakjær. Grísk kona
sýndi þeim póstkort, sem hún
hafði fengið frá Danmörku. Það
hafði sýnilega gengið margra á
milli, en var nú geymt eins og
helgur dómur.
Kaffieign bæjarbúa mun
ekki hafa verið mikil, en gest-
unum var samt gefíð kaffí og
fengu þeir tvo munnsopa hver,
blandaða korgi og miklu sykri,
síðan kom fólkið með allskonar
ávexti og aðra drykki, sem voru
nokkuð misjafnir á bragðið.
Danir töldu, að dagurinn, sem
þeir dvöldu meðal fólksins í
Agnandero, væri einhver hinn
ánægjulegasti í lífi þeirra, því
að þar hefðu þeir skilið til
hlítar þýðingu þess að þjóðir
veiti hver annari aðstoð, þegar
á móti blæsi iSlik aðstoð væri
sinní svo, að nótlina, sem at-
kvæðin eru talin, vilja fléstir
vera á stjái og sumir alla nótt-
ina. Þetta er orðinn fastur „dag-
skrárliður“, ef svo mætti segja,
i lífi flcstra fulltiða' bæjarhúa.
Ógerlegt er nieð öllu að segja
fyrir um úrslit kosninga í lýðræð-
isþjóðfélagi. Meðan við búum vi5
það skipulag, en tökum ckki upp
einflokka „lýðræði“ hinna „is-
lenzku“ á Þórsgötu 1 og Skóla-
vörðustíg 19, verður alltaf spenn-
andi að bíða eftir atkvæðatölum,
en þessi eftirvænting yrði af okk-
ur tekin (ásamt ýmsu öðru), ef
við rötuðúm í þá ógæfu að bregða
snörunni að hálsi okkar og fæl-
um þeim stjófnina i þessu landi.
Seinagangur á Siglufirði.
Margir liafa velt þvi fyrir sér,
hvers konar vinnubrögð voru
liöfð við atkvæðatalningu á Siglu-
firði á suiinudag'snóttina. Kosn-
ingu mun liafa verið lokið þar
um kl. liálf eitt, en ekki var far-
ið að telja fyrr en klukkan var
langt gengin sex. En Siglfirðing-
ar voru þó ekki einir um sila-
leg vinnubrögð. í Reykjavík voru
teljarar eða aðrir forstöðumenn
hinnar mikilvægu atliafnar ó-
sköp svifaseinir og fóru sér ekki
óðslega. Sýnist þetta vera ástæðu-
laust, og kjóscndur (háttvirtir)
eiga heimtingu á þeirri þjónustu
að fá að vita úrslitin eins fljótt
og þess er nokkur kostiir.
Allir vinna.
Það var einkar skeinmtilegt að
líta í dagblöðin í gær. Alþýðu-
blaðið virtist fjarska áriægt með
úrslitin og fagnaði þvi, að AI-
þýðuflokkurinn skyldi hafa aukið
atkvæðatölu sína i Reykjavik'og
í forystugrein blaðsins stendur
þann dag: „Alþýðuflokkurinn get
ur hins vegar sæmilega unað sín-
um hlut“. Er þetta einkar hóf-
lega mælt, en ekki eru þeir krðfu-
Iiarðir, ef ritstjórar AlþýðublaSs-
ins telja það viðunanlegt og á-
gætt að formaður flokksins skuli
kolfalla á ísafirði og annar ráða-
maður í Hafnarfirði, en þessir
tveir bæir hafa til þessa verið
taldir liöfuðvígi flokksins. Tím-
inn talar svo um „nokkra rösk-
un á þingsætum“. Jú, þetta var
sannarlega „nokkuf röskun“. —
Reykvíkingar hætta að senda
Framsóknarniann á þing, og' sýn-
ist það eðlilegt, þó að æskilegt
liefði vcrið, að einher annar en
S'rh. á 7. s.
mótr þeirm Nemendur skólán&]:öruggnstai leiðin til; þessl aðr
voru 400, en kennarar aðeins knýta vináttubönd þjóða á
fjórir. Telpnakór söng fyrir milli.
Gáta dagsins.
Nr. 456:
Á sléttlendi stelpa stóð
stundar listamenni;
ýmsir kúga aular blóð
allt í burt úr henni.
• Uí'. Uó : i i'. •;. » ;)t
Svar við gátu nr. 455:
Steðji.