Vísir - 22.07.1953, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 22. júií 1953;
VÍSfB
Er unnt að útrýma
atvinnuleysi hér í bænum?
Ur sfiýrslu íit vitt si u nvá Iti -
n rí'ntlttr Mrujkjjd v í k « r.
Vísi hefir borizt skýrsla At-( í skýrslunni eru birt svar-
vhmumálanefndar Reykjavíkur bréfin og niðurstöðurnar sam-
til Atviimunefndar ríkisins andregnar.
1953.
Tildrög þess, að gerðar voru
athuganir þær, sem um ræðir í
skýrslu þessari, voru í stuttu
máli, að Atvinnumálanefnd rík-
isins óskaði eftir að bæjar-
stjórn skipaði nefnd til sam-
starfs við atvinnumálanefndina
til „þess að rannsaka og gera
tillögur um á hvern hátt megi
með mestum árangri vimia
gegn eða útrýma því árstíða-
bundna atvinnuleysi, sem or-
sakast af því, hve aðalatvinnu-
vegii* landsmanna eru háðir
árstíðum“. — Samþykkti bæj-
srráð að fela Ráðningarskrif-
stofu Reykjavíkurbæjar verk-
efni það, sem í bréfi Atvinnu-
málanefndar ríkisins greinir, en
það var sent borgarstjóra 29.
ágúst 1952. Var svo málið tekið
fyrir af stjórn Ráðningarskrif-
stofunnar eftir að Bæjarráð
hafði um það fjallað, sem fyrr
var greint. — í fyrrnefndu
bréfi Atvinnumálanefndar rík-
isins var auk þess sem að fram-
an greinir komizt svo að orði:
„Verkenfi nefndar þessarar
verður, í fáum orðum sagt, að
framkvæma athugun á því,
hvort atvinna og atvinnuskil-
yrði á staðnum eru næg handa
því fólki, sem þar er búsett, og
hvað sé vænlegast að gera til
atvinnuaukningar til þess, að
svo megi verða.“
GrundvöIIur
starfsiiefndarinnar.
Með bréfum borgarstjórans
til Ráðningarstofu Reykjavík-
urbæjar og' atvinnumálanefnd-
ar rikisins var lagður grund-
völlur fyrir starfi Atvinnu-
málanefndar Reykjavíkurbæj-
ar. Á fundi stjórnar R. R. 18.
okt. 1952 var samþ. að „fela
framkvstj. Ráðningarstofunnar
að hafa samband við helztu at-
vinnufyrirtæki bæjarins, svo og
stéttarfélögin og að afla. upp-
lýsinga um atvinnuhorfur og
atvinnuástand“.
í skýrslunni er næst greint
frá niðurstöðum atvinnuleysis-
skráninga og atvinnuleysi i
Rvk. í lok hvers mánaðar frá
árinu 1947. Ennfremur er yfirlit
um fjölda verkamanna og' vöru-
bifreiðastjóra, sem starfað hafa
á sl. ári og 1. ársfj. á þessu, hjá
hinum ýmsu stofnunum
Reykjavíkurbæjar, og að þess-
um athugunum loknum var
ýmsum félögum atvinnuveit-
enda og launþega skrifað og
óskað upplýsinga og mælst til.
að bent væri á einhverjar leið-
ir til þess að fyrirbyggja' hið
árstíðabundna atvinnuleysi af
öðrum ástæðum, hver í sinni
grein. Til þess að fá fram hið
jákvæða í svörum þeim. sem
bárust, voru svarbréfin flokk-
uð, en til „frekari skýringar
hefir iðnaðurinn, sem einna á-
kveðnasta þýðingu virðist hafa
varðandi það rannsóknarefni.
pem hér liggur fvrir, verið
gre.indur niður'Mí: i!/ iðnað. 2.
Iðju.
1. Verkamannavinmia.
Nefndinni bárust 20 bréf frá
einstökum vinnuveitendum og
atvinnufyrirtækjum, en því
miður ekki frá Dagsbrún þrátt
fyrir „margítrekaðar óskir þar'
að lútandi. „Hjá þessum aðilum
Ivinna fæst 500, flest 1300
i manns, og orsakast sveiflurnar
1 einkum af mismunandi mikilli
vinnu við skipaafgreiðslu. Ó-!
beint kemur fram til úrbóta:
Að hægt væri að stuðla að því,
að timburfarmar kæmu að vetr-
i inum, þegar minnst er að gera
j hjá verkamönnum og iðnaðar-
: mönnum. 2. Að hægt væri að
| skapa sem stöðugasta vinnu í
' sambandi við rekstur og af-
greiðslu togaranna, að þeir
legðu sem oftast upp afla sinn
hér. — Ábendingar eru eink-
um þessar:
1. Aukin verði vinnsla síldar
til reykingar, niðursuðu og
frystingar. 2. Aðstaða til inni-
vinnu verði bætt, þar sem svo
hagar til, að hægt sé að vinna
að hirðingu véla og tækja að
vetrinum. 3. Að aukið verði
geymslupláss og rekstursfé við-
komandi fyrirtækja, svo að
hægt sé að framleiða og safna
birgðum fyrir veturinn. 4. Að
verð á fiski verði hækkað yfir
haustmánuðina eða frá 1. okt.
til 15. jan.
2. Byggingariðnaðurinn.
M. a. er bent á til úrbóta:
Að fjárfestingarleyfum sé út-
hlutað á hentugri tíma en ver-
ið he£jr og með fullu tilliti til
atvinnu byggingariðnaðrmanna,
en það hefir mjög viljað á
skorta að undanförnu.
Að gefnar verði innkaupa-
heimildir fyrir meira vöru-
magni í einu en nú er gert.
Áð húsbyggingum verði hag-
að þannig, að steypuvinnan
hefjist almennt með vorinu og
húsin. orðin fokheld og útimúr-
húðun lokið, er líður að vetri.
Að aukin verði allverulega
fjárfesting til nýbygginga og
aukið lánsfé til byggingafram-
kvæmda.
Að komið sé í veg fyrir efn-
isskort í sambandi við bygging-
arframkvæmdir.
Að húsamiðir og aðrir bygg-
ingamenn fái fjárfestingarleyfi
til íbúðarhúsabygginga í at-
vinnuskyni, svo að þeim séu
ekki allar bjargir bannaðar,
þegar atvinna bregst annars
staðar.
Að Rafmagnsveita Reykja-
víkur og Rafmagnséftirlit ríkis-
ins framkvæmi skoðanir og eft-
irlit með gömlum lögnum þann-
ig, að viðgerðir og viðhald
þeirra yrði framkvæmt að eins
miklu leyti og unnt væri á
tímabilinu desember til marz.
Að stöðvuð sé hin sívaxandi
dýrtið. sem lamar allt atvinnu-
líf þjóðarinnar.
3. Handiðnaður,
'anriar eri byggingáiðnaður.
Ábendingar:
Þær ábendingar, sem eink-
um koma fram í oíanskráðum
ívitnunum eru þessar:
Að stöðvaður verði hinn hóf-
lausi innflutningur iðnaðar-
varnings og greiðsla fyrir iðn-
aðarþjónustu erlendis, sem átt
hefir sér stað á þeim iðnaðar-
vörum, sem hægt er að fram-
leiða í landinu.
Að séð veröi um, að nægjan-
legt efni til að vinna úr sé jafn-
an í landinu.
Að iðnarmenn íái að flytja i
inn efni til að vinna úr, án á-
lagningar bátagjaldeyris.
Að aukið verði rekstursfé
fyrir iðnaðinn almennt.
Að öll flokkun á íslenzkum
skipum, og þá helzt togurum,
fari fram hér á landi.
Að allar viðgerðir, þar með
taldar sætjónsviðgerðir, séu
látnar fara fram hér á landi, ef
mögulegt er.
Að allir þeir hlutir og vélar,
úr járni og öðrum málmum,
sem hægt er að smíða hér á
landi, verði ekki keyptir er-
lendis frá.
Að jafnan sé hafður einn
bátur í smíðum á hverri skipa-
smíðastöð, sem unnið væri að-
allega við, þegar önnur vinna
á skipasmíðastöðvunum dregst
saman.
Að allir bátar, sem smíða
þarf fyrir íslendinga, séu smíð-
aðir hér á landi af íslenzkum
skipasmiðum.
Að opinber og hálfopínber
fyrirtæki, sem og aðrir viðkom-
andi aðilar, láti „gera upp“ bíla
sína og vélar yfir vetrarmánuð-
ina, frekar en að draga það til
annatíma verkstæðanna.
Að fluttar séu inn bílgrind-
ur á hverju ári, eftir þörfum í
hvert sinn.
Að fjölgun í iðngreinum sé
takmörkuð við atvinnuþörf í
hverri iðngrein.
Að komið verði upp full-
komnum gistihúsum i landinu.
Að veitingamenn verði leyst-
ir undan veitingaskattinum.
Að lækkaðir séu skattar og
útsvör.
4. Verksmiðjuiðnaður.
M. a. ei' á 'þetta bent til úr-
lausnar:
Að söluskattur á innlendum
iðnaðcU"VÖrum sé eigi hærri en
á innfluttum, eins og nú er.
Að bætt verði úr húsnæðis-
þörf iðnaðarins með því að veita
honum byggingalóðir, þegar
þess gerist þöi'f.
Að gengisskráningin sé ná-
lægt því rétta, t. d. nálægt jafn-
vægisgengi.
Að minnkaður sé innflutn-
ingur fullunninna iðnaðarvara.
Að iðnaðarfyrirtækin fái
nægjanlegt rekstursfé.
Að iðnaðarfyrirtækin geti
gert sem hagkvæmust kaup á
hráefnum, innflutningur þeirra
verði frjáls, og frílistinn og
„bátalistinn" séu að öðru leyti
miðaðir við hagsmuni iðnaðar-
ins, þannig, að ekki séu tillits-
laust fluttar inn iðnaðarvörur,
sem hægt er að framleiða í
landinu.
Að tollalöggjöfin sé tekin til
endurskoðunar og tollskránni
breytt til hagsbóta fyrir iðnað-
inn.
Að sett verði reglugerð um
strangt gæðamat á framleiðsl-
unni.
Að haft vesði eftirlit með
verðlaginu.
5. Bifreiðarekstur.
HreyfiII svaraði ekki, en
Þróttur lagði til:
! Að botnvörpungarnir stundi
Pappírspokageröín h.f.
[ Vitastlg 3. ABsJfc. pappírtpo*
‘ 1 f°bT'kr°Æ.
' öxn al
POLANÐ
^r-'Berlin
rsöw£Tv~ I.Fj
Bzs£aoF>.i»jgjjedersdorf J #|.
Ö fjTJb-'-'n c •.* A'O ödcr- JJr.S
SECTOR
* Spandau.
Ju. s. v'.
EAgT
• -i* ’ 4
GERMANY
Oder-
Spree
Caoal
Kustrin
<S
Frankfurt
o MILES 15
tý-
Rierstenbepg_^f^_
W.'ý
Flýðu 320 km. leið til V.-Berlín-
ar, sem var í 15 km. fjarlægi.
í vor flýðu sex Austur-
Þjóðverjar yfir til Vestur-
Berlínar — á skipi.
Fram að þessu hafa flótta-
menn komizt yfir mörkin milli
austurs og vesturs í bifreiðum,
gangandi, jafnvel fljúgandi, en
þetta var í fyrsta sinn, sem slup
hafði verið notað til slíks.
Fljótabáturinn, Deutschland,
er eign tveggja bræðra, Hans
og Gerhard Winklers, sem
hafa notað hann til þess að
flytja skemmtiferðafólk á
sumrum eftir fljótum og skurð-
um í nágrenni Berlínar. Þegar
þeir fengu veður af því( að
þýzka stjórnin ætlaði að gera
bátinn upptækan, tíndu þeir til
eigur sínar og fluttu um borð
ásamt fjölskyldum sínum.
Þótt ferðjn hæfist aðeins- 15
km. frá V.-Berlín, urðu bræð-
urriir, að sigla um 320 km. til
þess að ná markinu, án þess
að vekja grunsemdir. Ferðin
hófst á Spreefljóti og síðan var
siglt til Fúrstenberg, suðaustur
af Berlin. Þá var fljótaskipinu
siglt eftir ánni Oder til Hohen-
zollern og Gross-Schiffahrts-
weg-skipaksurðanna, sem eru
tengdir við ána Havel, sem
rennur inn á brezka uiiiráða-
svæðið úr norðri.
Þegar flóttamennirnir nálg-
uðust mörk V.-Berlínar eftir
Havel-ánni, skipaði austur-
þýzka lögreglan skipinu að
beygja inn í nýgrafinn skipa-
skurð, sem liggur fram hjá
borginni. í stað þess að hlýða
skipuninni var skipið sett á
fulla ferð og það slapp í gegn
með fáein skotgöt. Enginn slas-
aðist þó, því að skipið var lagt
að innan með stálplötum, svo
að kúlurnar náðu ekki að gera
neinum mein.
Kortið hér að ofan sýnir
leiðina, sem farin var á flóttan-
um, en myndin að neðan er af
skipinu og málmplötu, og sér
á henni merki eftir skothríð
kommúnista.
f