Vísir - 10.09.1953, Blaðsíða 8

Þeir sem gcrast kaup-endur VÍSIS eftir
10. hvers miitaðar fá blaðið ókeypis til
VÍSIK er ódýrasta blaðið og Jró það fjel-
breyttasta. — Hringið í síma 1660 og gerist
áskrifendur.
mánaðamóta. — Sími 1660.
Fimmtudaginn 10. september 1953.
Brezkír verkamenn vilja ekk-
ert flan í þjóðnýtingarmálum.
iViikil náttúruauðæfi ó-
notuð ■ mómýrum hér.
Hagsniiinir þeirra Itinir
sömu og þjóðariuitar.
Fjómgra nmræðna vænzí i dag.
í Einkaskeyti frá AP. London í morgun.
Brezkum blöðum verður tíðrætt um það í morgun, að sú
stefna hafi orðið' ofan á þingi verkalýðsfélagasambandsins í
Douglas á eynni Mön, að vilja sambandsstjórnar, að fara sem
gætilegast að 'því er varðar kröftxr um þjóðnýtingu.
í flestum blaðanna er skrif-
að um þetta í þeim dúr, að
ábyrgir leiðtogar verklýðssam-
takanna hafi komizt að raun
um, að hagsmunir þjóðarheild-
arinnar og verklýðsins fari sam
an, og — eins og eitt blaðið seg-
ir — áður en hafizt sé handa
um nýjar þjóðnýtingarkröfur,
beri að gæta þess, að þær séu
fram bornar á réttum tíma, og
að athugað hafi verið gaumgæfi
lega, hvernig reksturinn geti
skilað arði á þjóðnýtingargrund
velli. Sambandsstjórnin hafi
fundið til ábyrgðar sinnar og
ekki viljað flana að neinu. Hitt
sé svo annað mál, hvað verða
muni uppi á teningnum á þingi
brezka verklýðsflokksins, sem
bráðlega verður haldinn, en lík-
legt sé, að samþykkt á tillögum
TUC verði hinum hægfara leið-
togum jafnaðarmanna styrkur
í baráttunni við hina róttækari
forsprakka flokksins.
Kommúnismi
og kaupgjaldsmál.
í dag verður rætt á þinginu
um tvö mál, sem búizt er við
fjörugum umræðum um — 1)
viðskipti milli lýðræðis-þjóð-
anna og kommúnistisku land-
anna, og 2) um stefnu sam-
bandsstjórnar í kaupgjaldsmál-
um.
Á þinginu í dag munu heyr-
ast raddir um, að varlega beri
að fara í viðskiptum við lönd-
in austan járntjalds, og kröfur
munu verða bornar fram af
fulltrúum rafvirkja (4500 raf-
virkjar í Bretl. eru nú í verk-
falli) um, að horfið verði frá
núverandi stefnu sambands-
stjórnar, að hvetja stöðugt til
þess, að viðhöfð sé öll gætni
að því er varðar nýjar kaup-
hækkunarkröfur.
í brezkum blöðum hafa einn-
Skotið á brezkan
hraðbát við Kína.
London (AP). — Herskip
kínverskra kömmúnista skaut
í gær á einn af hraðbátum Breta
í Hongkong.
Biðu 6 brezkir sjóliðar barta,
en 5 særðust. Þetta gerðist 20
sjómílur suðvestur af Hong-
kong. — Brezki tundurspillir-
inn Concord flutti líkin og hina
særðu menn til Hongkong.
VmisÆ í (Bkta
eðð eyra.
Miklir þurrkar hafa gengið í
stórum hluta Texas undanfarna
mánuði.
Er ekkert lát á þurrkunum
sums staðar, en annars staðar
brá til úrkomu fyrir skemmstu;
og svo mikillar, að 4500 manns
Jirðu að flýja heimili sín.
ig heyrzt raddir í morgun, þar
sem leidd er athygli að því, að
það eru stóru verklýðsfélögin,
sem hafi riðið baggamuninn
við atkvæðagreiðslurnar. Furðu
lega möi'g hinni smærri hafi
setið hjá við atkvæðagreiðslur
og sumar samþykktir hafi ekki
meirihluta verkalýðsins að baki
sér.
Tengdadóttír Áuriofs
„á ferð og flugi."
Tengdadóttir Auriols Frakk-
landsforseta hefur nýlega sett
heimsmet í hraðflugi kvenna.
Flaug’ frú Jacqueline Auriol
þrýstiloftsflugu með 687 mílna
hraða á klst., en það er sem
næst 1115 km. hraði. Þó var
þetta ekki gert í láréttu flugi
heldur steypti frúin flugvélinni
úr mikilli hæð, og náði þá þess-
um hraða, sem er meiri en hraði
hljóðsins. Er hún önnur konan,
sem flýgur hraðar en hljóðið,
því hin fyrsta var nafna henn-
ar, frú Cochran hin ameríska.
HráefniÓ endist öldum saman, auðvelt að
vinna það í stórrekstri.
í vor voru tveir ungir konungar krýndir í Arabíu — Hussein
konungur Jordaníu (t.v.) og Feisal konungur í Irak, báðir
tæplega tvítugir. Myndin er tekin, þegar piltarnir voru staddir
í Bethlehem og voru við messu þar í bænum.
Söltun haidð áfram um skeii.
3Ieðan beðið er svara Rússa.
Söltun Faxaflóasíldar held- i vitaskuld ekkert hægt að segja
ur áfram, samkvæmt ákvörðun j um undirtektir þeirra, en þeir
nefndar síldarsaltenda, meðan lhafa þó talið sig fúsa til að
verið er að kanna möguleika i ræða málið.
á aukinni sölu smásíldar til
Rússlands. ______
í gær héldu síldarsaltendur
fund með sér og ákváðu þá, að
söltun skyldi ekki hætt, svo
sem boðað hafði verið.
íslenzk stjórnarvöld standa í
sambandi við hina rússnesku
kaupendur, en farið hefur verið
fram á aukinn hundraðshluta
millisíldar, sem komi upp í
Rússlandssamningana, eins og
Vísir hefur áður greint frá.
Má vænta svars Rússa mjög
bráðlega 'um þetta atriði, en
Þá er enn óleyst það vanda-
mál, að síldai'saltendur telja
sig ekki geta keypt millisíldina
sama verði og stórsíldina, og
verði tap á söltuninni, ef ekki
fást einhverjai' verðbætur á
síldina. Mun ríkisstjórnin einn-
in réynai að leysa það mál.
Arsfundur Alþjóðabankans
og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins
var settur í Washington í gær,
að viðgtöddum fulltrúum 54
þjóða.
Vísi hefur borizt mikil rit-!
gerð um íslenzkan mó, eftir
Óskar B. Bjarnason, og er rit-
gerðin „fjölrit Rannsóknaráðs
nr. 3“, en höfundurinn kveðst
hafa tekið hana saman fyrir til-
mæli Þorbjörns Sigurgeirsson-
ar, framkvæmdastjóra Rann-
sóknarráðs ríkisins.
Höfundurinn hafði áður unn-
ið að efnagreiningu á ísenzk-
um mósýnishornum fyrir ráð-
ið og var því efninu allvel kunn
ugur, og við samningu ritgerð-
arinnar hafði hann aðgang að
öllum gögnum ráðsins varðandi
mórannsóknirnar og tæknileg-
um upplýsingum um móvinnslu
með vélum og mælingum á mó-
mýrunum. Allar þessar rann-
sóknir og öflun upplýsinga voru
gerðar undir stjórn Steinþórs
heitins Sigurðssonar þáverandi
framkvæmdastjóra ráðsins.
Ritgerðin er 100 bls. í mjög
Hraðamet
Gullfaxa í nótt
Gullfaxi setti í nótt hraðamet
á leiðinni Reykjavík — Prest-
vík.
Var hann 3 klst. og 20 mín-
útur á leiðinni. Þessi leið er
venjulega flogin á 4% klst.
Flugstjóri var Anton Alex-
son.
Gullfaxi var að þessu sinni í
aukaferð til Prestvíkur að
sækja þangað vörur, sem varð
að skilja eftir vegna mikilla
farþegaflutninga að undan-
förnu.
Bæjarhlutakeppni
\ bridge.
Innan skamms fer fram bæj-
arhlutakreppni í bridge hér í
Reykjavík og verður sú keppni
milli Austur- og Vesturbæjar.
Skiptingin milli bæjarhlut-
anna verður að þessu sinni með
nokkuð öðrum hætti en venju-
lega, því hún miðast að þessu
sinni við Snorrabraut. Er það
gert vegna þess hve byggðin
hefur færzt mjög austur á bóg-
in nsíðustu árin.
Það er Bridgefélag Reykja-
víkur sem stendur fyrir þessari
keppni og hefur með því vetr-
arstarfið. Aðalfundur félagsins
var haldinn 9. þ. m. og var
Ragnar Jóhannesson kjörinn
formaður, Stefán Guðjohnsen
ritari og Eiríkur Baldvinsson
gjaldkeri.
Félagið telur nú um 200
meðlimi.
ÁstraBia lækk-
ar skatta.
London (AP). — Fjárlaga-
frumvarp hefur verið íagt fyrir
ástralska sambandsþingið.
Gert er ráð fyrir lækkun
tekjuskatts og söluskatts til þess
að greiða fyrir heilbrigðara at-
vinnu- og efnahagslífi.
Útgjöld til landvarna eru á-
ætluð 200 millj. stpd. eins og
á núgildandi fjárlögum.
stóru broti og hin ítarlegasta.
í fyrsta kafla hennar er skýrt
frá rannsóknum á íslenzkum
mó, en þær annaðist fyrstur
Ásgeir heitinn Torfason efna-
fræðingur (1905—1916), en svo
tóku aðrir við. Kaflaskipting rit
gerðarinna rsýnir hvernig á efn
inu er tekið: Mælingar á mó-
mýrum í grennd við kaupstaði,
Yfirlit um mómagn í grennd
við kaupstaði, Yfirlit um
stærstu mómýrar við Faxaflóa,
Myndun mómýranna, Mótekja,
Móvinnsla með vélum, Mór sem
eldsneyti, Ýmis konar notkun
mósalla, Aðrar aðferðir til að
kóagúlera mó, Raforkufram-
leiðsla með mó, Kolun mós við
mismunandi hitastig, Erlendar
mórannsóknir 1942—’52, Stat-
istiskar (hagfræðilegar) upp-
lýsingar um mó og Lokaorð.
í fyrsta kaflanum segir, að
vafalaust sé mór það verðmæta
jarðefni, sem mest er til af á
íslandi, að frá talinni möl og
sandi eða öðru því efni, sem
hagnýtt er sem byggingarefni í
einhverri mynd. Mórinn hefur
líklega verið notaður frá upp-
hafi íslands byggðar, en fyrst
eftir seinustu aldamót fai’a
menn að hugsa um það hér á
landi, að beita verkvísindum og
vélum við mótekju.
í niðurlagi ritgerðarinnar
segir:
„Mór er vafalaust það verð-
mæta jarðefni, sem mest er til
af hér á landi, og auðveldast
að vinna í stórrekstri. ... Hér á
landi mun móvinnsla með vél-
um verða tekin upp íyrr eða
síðar, Nóg er til af hráefninu
og það mun endast í margar
aldir, þótt af því væri tekið í
svo stórum stíl, að næmi hundr
uðum þúsunda tonna á ári“.
Og enn fremur segir þar:
„Við erum sem sagt langt á
eftir öðrum þjóðum í rannsókn-
um á mó, enda hagnýting hans
engin hér. — Hagnýting mósins
virðist þó nærri sjálfsögð í
landi, þar sem engin kolalög
eru og engin jarðolía. Á því er
engin vafi, að þar sem íslenzki
rnórinn er, liggja mikil náttúru
auðæfi ónotuð í jörðu“.
Vestmannaeyjar...
Framh. af bls. 1
í pótsi. Á þann hátt aukast tekj-
ur ríkisins að vísu á kostnað
Vestmannaeyinga, því að póst-
kostnaður bætist við áfengis-
verðið.
Almenningur óánægður,
en 26% sigurglaðir-
Eins og áður getur trúðu
Vestmannaeyingar því naumast
sjálfir, að þessi lokunarhug-
mynd yrði látin koma til fram-
kvæmda, en hún er samþykkt
af aðeins rúmlega einum f jórða
Vestmannaeyinga, eða 26%. En
nú, þegar menn sjá alvöruna,
eru þeir mjög óánægðir og ýms
ir, sem sátu heima við atkvæða-
greiðsluna naga sig í handar-
bökin. Við atkvæðagreiðsluna
uni útsölubannið í vetur greiddu
aðeins 50,8% atkvæði, og þar
af var rúmur helmingur með
banninu, eða rúmlega 26% íbúa
eyjanna.- ■ • ‘