Vísir - 12.09.1953, Blaðsíða 4

▼ fSIR

Laugardáginn 12. séptembér 1853."
VISIR
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
, i Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fímm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Ii-Vi
1
Verkefní ríkisstjómarinnar.
Með hinni nýju stjórn er nú lokið óvissu þeirri, sem ríkt
hefur í þjóðmálunum um meira en tveggja mánaða skeið.
Eins og gefur að skilja hefur ládeyða ríkt að mestu á því sviði,
síðan kosningunum lauk, og stjórn landsins mátti heita í milli-
bilsástandi, meðan stærstu þingflokkarnir athuguðu möguleik-
ana á því, að þeir héldu áfram stjórn landsins, er nú hefur
borið þami árangur, sem alþjóð' er kunnur. En þenna tíma, sem
liðið hefur milli stjórna, hefur að sjálfsögðu orðið að láta si!t
af hverju sitja á hakanum, er nú krefst úrlausnar.
, Eftir kosningarnar óg þegar ljóst virtist, að ný stjórn munai
ekki verða mynduð þegar, þótt Sjálfstæðisflokkurinn viidi
leggja á það alla áherzlu, að úr því yrði skorið hið bráðasta,
hvort um samvinnu hans og Framsóknarflokksins gæti verið
að ræða, fóru menn innan Sjálfstæðisflokksins að ókyrrast
nokkuð. Var haft við orð, að Sjálfstæðisflokkurinn setti að
krefjast nýrra kosninga, því að svo litlu hefði munað, að hann
næði meiri hluta á þingi að þessu sinni, að nýjar kosningar
gætu fært honum \ a i sigur, sem þá hafði verið óskað eftiv.
Er alls ekki ósennilegt, að Sjálfstæðisflokkurinn hefði getað
unnið enn meira á, ef kosið hefði verið á nýjan leik þegar í
stað, en af því varð ekki.
Orsök þess, að Sjálfstæðisflokkurinn fór ekki þá leið, var
sú, að hann taldi sjálfsagt að gengið yrði úr skugga um það,
hvort samstjórn stærstu flokkanna gæti orðið, þótt einhver
dráttur kynni að verða á því, að úr því fengist skorið. Þótt
kosningar sé sjálfsagðar í lýðfrjálsu landi, ber ekki að efna til
slíkra prófrauna flokkanna æ ofan í æ, nema slíkt sé brýn
nauðsyn, en hún er því aðeins fyrir hendi, að vonlaust sé að
flokkarnir nái samkomulagi um stjórn — þegar enginn hefur
meirihluta — svo að leita verði til kjósendanna óg biðja þá um
nýjan úrskurð í kosningum. Grundvöllur var hinsvegar fyrir
hendi, til þess að halda stjórnarsamstarfinu áfram, þar sem
þjóðin hafði Iagt blessun sína á það í kosningunum, en þo
einkum veitt Sjálfstæðisflokknum mikla viðurkenningu, enda
hafði hann lagt grundvöllinn í upphafi.
Af því leiddi, að Sjálfstæðisflokkurinn vildi freista þess að
haldið væri áfram á fyrri braut. Það er meðal annars þess vegna,
sem þessi nýja stjórn er til orðin. Þjóðinni hefur verið kynnc
stefna hennar í meginatriðum, og mega menn vel við una, því
að hún mun beita sér fyrir lausn þeirra vandamála sem nauð-
synlegast er að koma í höfn hið íyrsta. í rauninni er við fjöl-
mörg viðfangsefni að glíma, svo að erfitt getur reynzt að vega
og meta, hvað eigi að taka fram yfir annað, þegar að fram -
kvæmdunum er komið, en þar verða að sjálfsögðu hagsmunir
alþjóðar látnir ráða, og er það alltaf fyrir mestu.
Það er áreiöanlega ósk allra þjóðhollra manna, að stjórninni
fylgi friður í landinu, því að hann er undirstaða allra fram-
kvæmda og framfara. Við eigum að láta vítin í öðrum löndum
verða okkur til varnaðar í þessu efni, og þá þarf enginn að óttast,
að ekki verði gott að búa í þéssu landi.
Skiptíng starfa ráðherra í
ráðuneyti Ólafs Thors.
Forseti setti ákvæði um Kana í gær.
Samkvæmt fregn frá ríkis-1 heimtumönnum ríkisins, laun
ráðsritara, sem gefin var út í embættismanna, eftirlaun, líf
gær og birt er annars staðar í
blaSinu, hefur verið gefin út
eftirfarandi auglýsing um skip
eyrir embættismanna og ekkna
þeirra, peningamál, þár undír
peningaslátta. Yfirleitt fer þessi
un og skiptingu starfa ráðherra ráðherra með öll þau mál, er
o. fl. j varða fjárhag ríkisins eða lands
Eftir tillögu forsætisráðherra ’ ins í heild, nema þau eftir eðli
Óvenjulegt mál.
■jVFýlega var frá því skýrt, að kveðinn hefði verið upp dómur
' hér í bænum í heldur óvenjulegu máli. Hafði það sanngzt
á konu eirja, að.-hún hafðd gert sér lauslæti annarra.að. féþúfu,
þar sem hún hafði leigt körlum og konum herbergi, serp húu
hafði til .umráða, til I.ausaþaup.a , j ástamálupi, svo, sem. lýst
hefur ver-ið. Hér er sem betur fer um mjög óyenjulegt ,mál að
ræða, því að dómur mun aldrei hafa verið kveðinn hér upp
-samkvæmt þeim lagagreinum, er þarna voru brotnar.
Þó er það næstum tímanna tákn, að hér skyldi vera kveðinn
.upp dómur af þessu tagi. Svo mikið höfum við lært af öðrum
þjóðum á flestum sviðum, að varla var við öðru að búast en að
•eitthvað þvílíkt gæti borizt til landsins lika. Er það þó næsta
fjarlægt hugsunarhætti almennings hér að afla sér fjár á þenna
■ hátt. En. þetta má telja beina afleiðdngu þeirrar lausungar, sem
hér hefur orðið vart í vaxandí mæli frá því á stríðsárunum.
Þótt d. mstóll hafi nú fjallað um mál þetta samkvæmt lög-
pm, pr það; M, dórpur almenhings — almenningsálitið — sem
niest ’áhrjf héfúr-.í slíkutn síðgæðismálum. Hér þárf. að.skapa
sterkt almenningsálit gegii slíku athæfi og 'annárí" spíllíngu - á
öllum sviðum. Oft var þörf en nú er nauðsyn.
og samkvæmt 15 gr. stjórnar-
skrárinnar hefur forseti íslands
í dag sett eftirfarandi ákvæði
um skipun og skipting starfa
ráðherra o. fl.:
I. Forsætisráðherra
Ólafur Thors.
Undir hann heyra eítirgreind
mál: Stjórnarskráin, Alþingi,
nema að því leyti sem öðru vísi
er ákveðið, almenn ákvæði um
framkvæmdarstjórn ríkisins,
skipun ráðherra og lausn, for-
sæti ráðuneytisins, skipting
starfa ráðherranna, mál, sem
varða stjórnarráðið í heild, hin
íslenzka fálkaorða og önnur
heiðursmerki. Þingvallanefnd
og mál varðandi meðferð Þing-
sínu eða sérstöku ákvæði heyri
undir annan ráðherra. Hagstof
an. Mæling og skrásevning
skipa.
IV. Ráðherra
Ingólfur Jónsson.
Undir hann heyra viðskipta-
mál, önnur en útflutningsverzl-
un. Bankar, sparisjóðir, gjald-
eyrismál og verðlagsmál. Flug-
mál, þ. á m. flugvallarekstur.
Póst-, síma- og loftskeytamál.
Iðnaðarmál, þar undir iðnskól-
ar, iðnaðarnám, iðnfélög. Eftir-
lit með verksmiðjum og vélum.
Einkaleyfi. Ennfremur heil-
brigðismál, þar á meðal sjúkra-
hús og heilsuhæli.
V. Ráðherra
valla, ríkisprentsmiðjan Guten
enberg og ríkisbúið á Bessa- í dr. Kristinn Guðmundsson
stöðum. Sjávarútvegsmál, þarj Undir hann heyra utanríkis-
undir Fiskifélagið og fiskimála, mál, framkvæmd varnarsamn-
sjóður, síldarútvegsmál (sildar
verksmiðjur og síldarútvegs-
nefnd), svo og öll önnur at-
vinnumál, sem eigi eru í úr-
skurði þessum falin öðrum ráð-
herrum. Útflutningsverzlun.
Sementsverksmiðjan. Lands-
smiðjan. Atvinna við siglingar.
Stýrimannaskólinn. Skipaskoð-
un ríkisins. Vitamál. Hafnar-
mál. Eimskipafélag íslands h.f.
II. Ráðherra
Bjarni Benediktsson.
Undir hann heyrir dómskip-
an, dómsmól, önnur en félags-
dómur, þar undir framkvæmd
refsidóma, hegninga- og fanga
hús, tillögur um náðun, veiting
réttarfarslegra leyfisbréfa, mál-
flutningsmenn, lögreglumál-
efni, þ. á. m. gæzla landhelg-
innar, áfengismál, strandmál,
sifjaréttarmál, erfðaréttarmál,
persónuréttarmál, eignarrétt-
armál, yfirfjárráðamál, lög um
kosningar til Alþingis og kjör-
dæmaskipting, umsjón með
framkvæmd alþingiskosninga,
ríkisboi-gararéttur, útgáfa
Stjórnartíðinda og Lögbirtinga
blaðs, húsameistari ríkisins,
verzlunarmál, sem ekki eru í
úrskurði þessum falin öðrum
ráðherrum, þar undir verzlun-
arskólar, Menntamál, þar und-
ir skólar, sem ekki eru sér-
staklega undan teknir, útvarps-
mál og viðtækjaverzlun, barna
verndarmál, Menntamálaráð
Íslands, Þjóðleikhús og önpur
lieiklistarmál, kvikmyndamál
skemmtanaskattur.
III. Ráðherra
Eysteinn Jónsson.
Undir hann heyra fjármál rík
isins. Þar undir skattamál, tolla
mál og önnur mál, er varða
tekjur ríkissjóðs, svo sém ef
verzlun er rekin til að afla rík-
issjóði tekna, undirskrift rík-
isskuldabréfa, fjárlög, fjárauka
lög og jæikning^skiJ. ríkjfsjf;C
’hin uniboðsléga enduksköðu.
embætíisveð: Eftirlit með inn-
ingsins, þ. á m. lögreglumál,
tollamál, flugmál, heilbrigðis-
mál, félagsmál og önnur þau
mál, er leiða af dvöl hins er-
lenda varnarliðs í landinu. —
Gildir þetta um varnarsvæðin
og mörk þeirra. Ennfremur fer
hann með vegamál og sam-
göngur á sjó, sem eigi heyra
undir aðra ráðherra samkvæmt
úrskurði þessum, svo og önnur
samgöngumál, er eigi eru í úr-
skurðinum falin öðrum róðherr
um.
VI. Ráðherra
Steingrímur Steinþórsson.
Undir hann heyra landbún-
aðarmál, þar undir ræktunar-
mál, þ. á m. skógrækt.armál cg
sandgræðslumál, búnaðarfélög,
búnaðarskólar, garðyrkjuskól-
ar, húsmæðraskólar í sveitum,
dýralækningamál, þjóðjarða-
mál, Aburðarverksmiðjan h.f.
Búnaðarbanki íslands. Enn
fremur rafmagnsmál, þ. á m.
rafmanggnsveitur ríkisins og
rafmagnsveitur ríkisins og
undir sérleyfi til vatnsorku-
notkunar, jarðboranir eftir
heitu vatni og gufu. Námu-
rekstur. Kaupfélög og sam-
vinnufélög. Atvinnudeild há-
skólans, Rannsóknarráð • ríkis-
ins. Kirkjumál. Félagsmál,. þar
undir alþýðutryggingar, at-
vinnubætur, vinnudeilur, sveit-
arstjórnar- og framfærslumál.
Félagsdómur. Almenn. styrkt-
arstarfsemi, þar undir styrk-
yeitingar til berklasjúkllnga og
annarra sjúklinga, sem haldnir
eru langvinnum sjúkdómum,
sjúkrasjóðir, ellistyrktarsjóðir,
öryrkjasjóðir, slysatrygginga-
sjóðir, lífsábyrgðarsjóðir og
aðrir tryggingasjóðir, þar með
talið Brunabótafélag íslands,
nema sérstaklega séu undan
teknir. Byggingafélög. Veður-
stoían. Mælitækja- og vogar-
áhaldamál.
I, Ráðþerraf uncli ■ skaþ-halda turp
nýmæli í lögum og mikilvæg
stjórnai'málefni. Svo og skai
í vikunni birti ég fyrirspurn
hér í dálkunum frá móður, er
var á þá leið, hvort ekki væri
hægt að hnika til kennslutíman-
um í barnaskólum, þannig að
; kennslustundir hæfust ekki fyrr
en kl. 9 að morgni. Haf ði ég vpn
i ast til, að einhvcr kennari eða
j skólastjóri myndi virða móður-
,ina svars, en svo hefur ekki orð-
ið. Aftur á móti hefur inér bor-
izt bréf frá annarri móður, er
tekur í sama streng. Fer bréfið
hér á eftir:
Ónógur svefn.
„Ég er „inóður" þakklát fyrir
fyrirspurn hennar til Bergmáls
en langar til að bæta því við, að
ekki aðeins börn heldur einnig
unglingar á skólaaldri fá ónóg-
an svefn. Eins og lifnaðarhættir
eru almennt hér i Reykjavik,
inunu fáir unglingar sofnaðir
fyrr en kl. 11—12 að kvöldi, og
eiga kvikmyndahúsin m. a. sök
á því. Augljóst er að sá svefn, er
þeir fá, sem eiga að vakna kl. 7
að morgni er of lítill, enda hef
ég margoft heyrt bæði börn og
unglinga lýsa þvi yfir, að þau
hefðu ekkert gagn af fyrstu
kennslustundum, þvi þau væru
hálfsofandi. Eins liafa viður-
kenndir ágætis kennarar sagt
mér, að ósjaldan komi fyrir, að
nemendur blátt áfram sofni í tim
anum milli 8 og 9, en allir vita, að
nægilegur svefn er æskunni cins
nauðsynlegur og matur og drykk
ur. Nú má segja, að það sé okkur
foreldrunum að kenna, að börn-
in hátti ekki fyrr á kvöldín, en
ekkert einstakt heimili fær liér
aðgjört — unglingarnir vilja fá
að fylgjast með félögum sínuni.
Kvikmyndahúsin.
Kvikmyndaliúsin eru 7 að tölú
hér i bænurn ,og munu rúma
4—5000 manns í sæti. Sýningar-
tími þeirra hefur ekki aðeius á-
hrif á þá, sem sýningarnar sæk ja,
Iieldur einnig óbeint á háttatíma
annars heimilisfólks. Þegar frá
byrjun hafá kvikmyndahúsin
hafið kvöldsýningar sínar kl. 9,
en þá var máltiðum almennt hag
að öðru vísi en nú. Etið var þrí-
mælt, kvöldvérður kl. 8 og buðír
einnig opnar til kl. 8, og var þá
eðlilegt, að skemmtanir hæfust
almennt ekki fyrr en kl. 9. Eins
og aílir vita hagar nú öðru visi
til, þegar búðum er lokað kl. 6,
skrifstofu- og erfiðisvinna hætt-
ir kl. 5, og allir bæjarbúar mat-
ast kl. 7. Væri þá ekki eðlilegast
að kvikmyndahúsin fylgdust með
þessu breytta viðhorfi í líferni
ibæjarbúa, og hæfu kvöldsýningu
sína kl. 8 í stað kl. 9? Reynsían
sýnir, að Þjóðleikhúsið, sein
byrjar kl, 8, er ágætlega vel sólt,
og saiiia er að segja úm hljóni-
leika, seni ýmist eru kl. 7 eða
8—81/2.
Þyrfti að brevtast.
Margir foreldrar myndu vera
mjög þakklátir fyrir þessa tilliis-
semi og frekar leyfa börnum sin-
iim, og sjálfir sjá góðar mýndir,
og allir, se.m styðja vilja holla
lifnaðarhætti, myndti fagna þessu.
Er þetta ekki mál, sem bæði
heilbrigðisyfirvöld, bæjarráð,
kvenfélög og húsmæðrafélög
ætlu að athuga. — Ólöf“.
Bergmál þakkar bréfið og von
ar að heyra meira um þetta mál
frá fleir-i. aðilúm. — kr.
halda ráðherráfundi, ef einhver
ráðherra aeskir að bera þar upp
mál,
Með úrskurði þessum er úr
Fremhald á 7. síðu.