Vísir - 15.09.1953, Blaðsíða 4
? ISIR
í?rið judaginh - 15. 'sept'ember 1953
¦ t'
mxswm
WÍ'SIWL
Í> A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Krístján Jónsson. '..; ,j.MÍ;;iÉ;
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3. J*^
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (finun línur).
Lausasala 1 krória.
_*3BÍ;
Félagsprentsmiðjan h.f.
Raforka fyrir cSreifbýlið.
efnt til
í dreif-
Aft undanförnu hafa menn í ýmsum landshlutum
funda, til þess að ræða það málefni, sem menn
býlinu hafa nú hvað mestan áhuga fyrir, þegár undanskilin
er sjálf jarð- og kvikfjárræktin — raforku handa íbúum í
sveitanna. Eins og gefur að skilja, hefur það verið áhugamál
bænda og búaliða um langan aldur, að.fá birtu og yl með raf- sjálfan mig: „Hver vill vera
maghinu til búa sinná, en þó hefur þörfin farið mjög í vöxt á! málari Reykjavíkur?" Mér
síðustu árum.'Stafar það meðal annars af því, að nú er erfitt, fmnst, að eg sjái svo sjaldan
Hver vill verða málari
Rey k javíkur ?
A hinum fögru ágústdögum,
þegar sólin skein var gaman að
ganga um Reykjavík, horfa á
hin einkennilega fögru hverfi
hennar og staðnæmast við Iítil
og unaðsleg „motiv" húsa og
blómagarða, sem blöstu við
manni á ótal stöðum í bænum.
Það er í hinum gömlu hverf-
um, t. d. við Þingholtin, uppi í
Grjótxorpinu, inni í Skugga-
hverfi og við Bergstaðastræti
ög í vesturbænum og á ót'al
öðrum stöðum — í þessum
gömlu hverfum, sem þessi
„motiv" finnast. Þá fór eg að
hugsa um okkar ágætu málara.
gamla og unga — og spyrja
að halda fólkinu við búskapinn, ef það getur fengið einhver
þægindi á borð við þau, sem til boða standa hverjum, sem í
I þéttbýlinu býr, og er þetta mjög eðlilegt. í öðru lagi getur
| raforkan létt mönnum búverkin að ýmsu leyti, þegar hægt er
að taka vélar í þjónustu mannshandarinnar, vélar, sem þarfn-
ast raforku. Er því ekki nema eðlilegt, að krafan um þessa
orku verði æ háværari.
, Hinu verður heldur ekki neitao, að það er dýrt að leggja
rafveitur — koma orkunni til notendanna, sem eru tiltölulega
f áir en búa á stórum svæðum. Það er vitanlega ærið kostnað-
arsamt að koma iron rsforkuverum, svo sem bezt verður séð
af því, hversu mikió xcstar til dæmis að koma upp Sogsveitunni
nýju, en flutningur á orkunni er líka kostnaðarsamur, og því
er hér um verkefni að ræða, sem verður að athuga mjög vand-
lega, til þess að- fundin verði sú lausn, sem fullnægir eðlilegum
og aðgengilegum kröfum, án þess að kostnaðurinn verði svo
óhóflegur, að ekki verði risið undir honum.
Stjórnarflokkarnir hafa ákveðið, að eitt af verkefnum
þeirra verði að auka mjög framlög til rafveitna, svo að hægt sé
að ganga til móts við óskir bænda. Ákveðið er að hraða bygg-
ingu orkuvera, vinna að dreifingu raforku, og smástöðvum í
sveitum og við sjó verði fjölgað, þar sem raforka er ófáanleg
eða ófullnægjandi, og einnig verði leitazt við að lækka raf-
orkuverðið, þar sem það er hæst. Til þessarra framkvæmda
munu stjórnarflokkarnir tryggja mikið fjármagn eða 25 leSasti vetrarbær Norður-
milljónir króna árlega fyrst um sinn. Verður miklu áorkað fyrir,EvróPu T °£ maður getur sagt
það fé, og vonandi sjá þeir, sem í sveítunum búa nokkurn suðursins líka- Þar sem bæjar-
árangur þegar á næsta ári. ibúar lifa við suðrænar sumar-
í landi, sem hefur í rauninni ótakmarkað afl í fallvötnum' stemningar í húsum sínum,
sínum, eins og ísland, á það að vera keppikefli, að reynt sé að!þegar stormar og snjókyngi
hagnýta það fyrir sem flesta, en að sjálfsögðu verður aldrei
hægt að veita orku til' afskekktustu býla. Þar sem svo háttar
-til, þarf að afla orkunnar með öðrum hætti, og sums staðar
erlendis er nú mest talað um að virkja afl vinda, þar sem vatns-
afl er ekki fyrir hendi. Þótt vindrafstöðvar hafi ekki reynzt
eins vel og á hefði verið kosið áður fyrr, munu Þær þ'ó taka
framförum eins og annað, og er það því verkefni, sem vert er
að gefa gaum, hvort þær eru ekki tilvaldar á þeim stöðum hér,
„motiv" frá Reykjavík á sýn-
ingum, að eg saknaði þess að
við höfum ekki einhvern, sem
vill gei~a*þéssa verulega „pitt-
oresku" staði í Reykjavík ó-
dauðlega, með myndum sem
geyma þéssa sælureiti Reykja-
víkur, svo að við getum sýnt
að fara að koma, og taka þár
burtu frá þessu ógnarvíti vetr-
arins, sem enginn gat lifa við
— nema hinir „indfödte". —
Öllu þessu hefur nú verið gert
til skammar — og ísland — og
höfuðstaður þess — orðíð ein-
hver notalegasti staður að
dvelja í að vetrarlagi.
Allir höfuðstaðir hafa átí
sína sérstöku málara. . — —
Hvernjg hefur ekki París veriE
gerð ódauðleg af frönskum list-
málurum og laðað til hennai
aragrúa af ferðamönnum sem
kannske hafa séð litla eftir-
mynd af einhverju unaðslegu
hverfi hennar — sem þeir svc
vilja sjá. — — Listmálarar
kenna manni að skoða og njóta,
þeir hjálpa manni að skilja
fegurð, og draga fram .eins og
skáldin fegurðarinnar innsta
kjarna.-------Listmálarar, eins j
og skáldin, eru oft leiðsögu-
menn okkar til undralanda,
sem eru í kringum okkur —
en við bara höfum ekki séð, eða
tekið eftir fyrr en listamanns-
auga þeirra hefir opnað okk-
Hér í
svona
T dag verður haldið áf ram að
ræða lokunartíma kvikmynda-
Iiúsa í þættirium, en Bergmáli
ahafa borizt tvö bréf til viðbót-
ar þeim, sem áður hafa verið
birt. Eg birti fyrst bréf, sem er
á sama máli og „móðir", sem
Sendi Bergmáli bréf fyrir helg-
ina, en síðan kemur bréf frá
„Ktinnugum", sem má líta á sem
nokkurs konar andsvar gegn
fyrri bréfum um þetta efni.
þá í framtíðinni.
Það er í sumum þessum ur útsýni til þeirra.
hverfum heill heimur friðar og.Reykjavík eru mörg
kyrrðar —' eins og hamingjan undralönd geymd milli gatn-
hafi safnast fyrir í skjóli gam- anna og torgsins — á hæðun-
alia húsa, og kalli á mann, er um og í lautunum, þaðan sem
maður gengur fram hjá. Einnig
eru húsin oft heilt æfintýri
bvgeingarlistarinnar, og gaman
að fá þaú varðveitt á lérefti
einhvers laghents málara, sem
einnig hefur auga fj'rir sál
„mótivsins", og. getur með
verki sínu sagt manni æfintýri
byggingarinnar.
Reykjavík, sem nú er glæsi-
hamast í kringum þau — getur
einnig orðið glæsilegt „motiv"
mótsetninganna og sýnt sigur
mannsins yfir náttúruöflunum,
sem íslendingar eru nú alltaf
að temja.
Fyrir 100 árum höfðu allir
sem vettlingi gátu valdið, farið
með póstskipinu til Hafnar.
Kaupmannirnir pakkaðniður og
óþreyjufullir litið til hafsins
og séð hvort skipið ætlaði ekki
Sýningar hefjist kl. 8.
S. H. skrifar: „Bergmál. Beztu
þakkir fyrir það, scm sagt var
um kvikmyndahúsin. Það er al-
veg sjálfsagt að færá til sýning-
artímana. Á sunnudögum á að
byrja sýningar kl. 2 og svo 4,
6 og 8, ef um fjórar sýningar er
a ðræða, en annars kl. 4, 6 og 8.
Og svo er annað, sem geta má
i þessu sambandi, en það eru
strætisvagnarnir. Þeir ættu að
vikunnar nema laugardagskvöld
hætta að ganga kl. 11, öll kvöld
og sunnudaga.
Nóg um næturrölt.
ÞaS er alveg oþarfi aS fólk sé
á rölti niSri í bæ fram yfir miS-
nætti öll kvöld. Þá hefur fólk,
sem dvelur á sjúkrahúsum betra
næði á kvöldin, því það eru svo
fáir, sem muna eftir þessu fólki,
•og eru því meS óþarfa hávaSa
fram eftir nóttum. Viltu koma
þessu á framfæri fyrir mig? —
S. H." Það er hér með gert. Eg
get þó ekki stillt mig um aS bæta
viS, að bréfiS finnst mér aS því
ili fjölskyldnanna, sem safnast leyti vanhugsaS aS ekki er gert
að hitanum, frá æfintýrasól rás fvrir að fólk' sem ^innur
uppsprettulinda Reykjahver- fram að miðnætti, geti komist
, „ ., , heim til sín nema i leigu- eSa
anna — þar sem eldur og vatn . . . ., f . ... , . ,
,-.;•-, . „ einkabilum. I brefinu er ]ier fer
leika hvort við annað - og & eftir er skynsamlega tekiS á
þegar upp úr sýður, flýr vatnið malinu varðandi kvikmyndahús-
inn í heimili mannanna, og in> 0g hallast ég að þvi að bréf-
þýtur þar haéð af hæð — til ritarinn hafi hitt naglann á höf-
við blasir fegursta útsýni ver-
aldarinnar bæði í vestri, suðri
og norðri-----------Og svo ná-
lægt okkur, eru hin litlu heim-
heilla öllum.-----------
Þessum litlu heimilum ættu
málarar okkar að gefa gaum,
og skapa birtu um, eins hlýja
og sólskinið frá Reykjum gef-
ur þeim að innan.------
Reykjavík er bær hinna
miklu kraftaverka tækninnar
uðið.
„Gott að hafa
strákinn með".
„Hr. ritstjóri. í Brgmáls-dálk-
um Vísis, Iaugardaginn 12. seot-
ember, er birtur greiuarstiilur
um ónógan svefn barnaskóla-
barna, og m. a. kennt um kvöld-
— látum okkur líka gera henni' sýningum kvikmyndahúsanna
skil í litum og ljóðum — svo aS þær byrji o fseint. „Það e'r
hún verði eins unaðsleg úti og,alltaf 8ott aS hafa strákinn með
inni.-------f skammdeginu lát
um við hana lýsa sterkast —
og bjartast, og skorum þannig
myrkrið á hólm.
Egrgert Stefánsson.
' / 'ktíkmijHdakeimihuiín ?
Flestir bíógestir kannast við wood. Hann hefur verið látinn
sem eru svo í sveit settar, að eigi er hægt að ætla þeim orku
írá öðrum virkjunum sakir óviðráðanlegs kostnaðar. Allir munu
viðurkenna, að þörfin fyrir um aukna raforku er svo brýn, að
fullnæging hennar verður eitt helzta viðfangsefni stjórnar-
valdanna á komandi árum, en vegna kostnaðar verður senni-
lega að fara fleiri en eina leið eða tvær til þess að fullnægja
henni.
Kóreuanálin ®g Kínverjar.
"l/|enn þykjast nú sjá fram á það, að erfitt kunni að verða að
¦*¦ komast að samkomulagi um Kóreumálið, því að eínn aðil-
inn, sem þar kemur við sögu, stjprn kommúnista í Kína, heíur'
borið fram tillögur um að ráðstefnan vérði skipuð á allt annan James Cagney sem röskan.'orð- leika' éSinióar^apanal Indó
..... 'in. aðýmsum ríkjum,' heppinn leikara. En hann getur nesíumann og Hawaii-búa, en
nýlega fékk hann loks að leika
í myndiniii „South
Sea VVoman", en auk; hans leika
par Burt Lancaster bg Virginia
Mayoi ;. '¦ . ¦.";"!¦"
Joan Grawford, sem „var upp
á sitt be,zta".fyrir 20 árum eða.
svo, hefirnú lýst yfir þyí, að
hún-muni taka að séi* að'koma
hýrri „stjörnu" á framfærí.
Heitir hún India Adams, dæg-
urlagasöngkona, sem Joan
Crawford hreifst svo mjög a.f
í smáhlutverki, sem hún fór með
í myndinni „Torch Song". Þykir
sem hafa látið styrjöldina í Kóreu afskiptalausa,:verði boðið að fleira en að leika ósvífna hnefa
sitja ráðstefnuna, og him .vefði eiginlega ekki sérstaklega urn leikamenn eða d'ansara, hann' Kínverja
Kóreu, heldur verði hlutyerk hennar að tala yfirleitt uro Asíu-'er líka sagður slyngu'r-fjár-
málm — og væntanlega að finna'á þeim einhvefja^lausn, jmálamaðúr. > Nýlega skýrð'u
^ Er hér gamalt.bragð kommúnista ¦'^ ferðinni, því að ¦'þei'r ...Hóllywood-blÖð 'frá- þvft-i:að
vilja í rauninni ekki lausn m'álsins, heldur'kæfa allt með mál- hann kaupi nu'jafðir í stórúm
þófi og áróðri, er gæti kannske orðið.málstað 'þeirra tii..einhvers'stíl, bæði við Kyrfahaf '"o^
framdráttar. Sannast á þessu eins ög svo mörgu'oðru, að þrátt LAtlantshaf ,-Nýlega keypti hann
gfyrir fagurgala kommúnista, eru þeir hinir raunverulegu fjend-
;.ur friðar og kyrrðar í heiminum. Er það og eðlilegt, því að
-framfarir og umbætur byggjast á því, að þjóðirnaf hafi hvar-
vetna í.iu til þess að sinna þeim verkefnum, sem við. þarf að
glím'a.
Kommúnistar hér á landi eru spegilmynd\af skoðanabræðr-
um sínum í öðrum löndum, og þeirra tilgangur er ekki frekar
friður en annars staðar: Það er rétt að hafa það hugfast bæði urlcikari, sem
núrog síðar:: ! ^¦i'- vtl- ¦ ¦ ' '
¦¦-¦..-.>¦ t\; hö' ".}¦¦: :A. rfj
450 ekra landspildu til við'bót-
ar 240 ekra landi sínu í Kali-
forhíu, og úm svipað leyti
keypti hann 109 ekrur lands í
Massachusetts. '.
•
Peter Chong heitir kínversk-
-.<••;,,
í ferðina og kenna honum alla
klækina".
Nú er þaS svo aS kvikmynda-
húsin hér hafa venjulega brjár
isýningar alla virka daga, og
byrjar sú fyrsta kl, 5, og eru
tvær fyrri sýningarnar aðailega
ætlaðar börnum eða unglingum
enda aðgangseyrir aS fyrri sýn-
ingunum lægri en aS kvöldsýn-
I in.cunni, serri ætíS er aðallega
I ^tlnS fullorSnu fólki. Það er þvi
I Ijóst aS þar sem þrjár. sýningar
i eru, er ekki unnt aS byrja þá siS-
. ustu fyrr en kl. 9, og er engan
veginn sambærilegt hvenær ÞjóS
leikliúsiS byrjaf sína einu sýn-
ingti, enda tekur huin að jafn-
aði tvo og hálfan til þrjá tima.
Ýmislegt annað glepur.
ÞaS imundi áreiSanlega "hafa
sáralitla þýSiiigu ¦¦ íyrir nætur-
svefn barna eSa unglinga þótt
kvikmyndahúsin byrjuSu kvöld-
sýninguna kl. 8—8,30, og má I
þessu sambandi benda á, aS dans
leikir eru haldnir tvisvar til fjór-
um sinnum í viku, sem allir
standa fram yfir miðnætti. f dag
t. d. (laugard.) eru auglýstir 10
dansleikir í danshúsum borgar-
innar. Þá eru einnig „sjoppur og
barar" ætíð opnir fram undir
miSnætfi. Og þar sem öllum gefst
kostu r á • að. sajkja, fyrri sýniugar
H.íí.motkun.undiárfDarttS-í; Holi'yi ; "; Fram^Jd á T.^síðu^ikvikmýndabi^ánna, er .qrfitt Bfed
,'":•!
-¦>¦•